مریم فکری: در حالی فقط چند ساعت به پایان اولین ماه زمستان و دهمین ماه سال باقی مانده است که بررسی‌ها نشان می‌دهد که در طول ۳۰ روز گذشته، بازارهای طلا، سکه، ارز و بورس، پرنوسان‌ترین روزها را سپری کرده‌اند؛ به طوری که قیمت دلار ۷.۴ درصد، سکه ۹.۶ درصد وطلا ۹.۷ درصد بازدهی برای سرمایه‌گذاران آن داشته؛ این در حالی است که بازدهی بورس منفی بوده است.
دلار ۳۷۱۰ تومان بالا رفت
۳ هزار و ۷۱۰ تومان، عددی است که خریداران دلار در طول یک ماهه اول زمستان، تجربه افزایش قیمت آن را داشتند. آخرین قیمت دلار که تا این لحظه گزارش در بازار ثبت شده، ۵۳ هزار و ۶۹۶ تومان است و این یعنی قیمت دلار در این بازه زمانی ۷.۴ درصد گران شده است.
پیش از این رسانه بانک مرکزی در گزارشی، مدعی شده بود: اکثر کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند که نوسانات اخیر در بازار ارز، در نتیجه دامن زدن به فضای روانی است و همچون موارد قبلی، حباب دلار با فروکش کردن هیجانات مقطعی، تخلیه خواهد شد و قیمت‌ها به سطوح تعادلی قبلی باز می‌گردد.
سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد نیز هفته گذشته در نشست خبری در خصوص افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر عنوان کرده بود: بخش عمده نوسانات ارزی روزهای اخیر، ناشی از تحولات نظامی منطقه است؛ به ویژه پس از حمله به یمن نااطمینانی‌هایی در کشورهای منطقه از جمله ایران ایجاد کرد که با فروکش کردن این التهابات، شاهد بازگشت آرامش به بازار هستیم. همچنین توقف کشتیرانی چینی ها هم به مناسبت سال نوی میلادی و رشد تقاضای درخواست حوزه‌های حمل کالا در افزایش نرخ ارز بی‌تاثیر نیست.
با این وجود، برخی از کارشناسان، اعداد جالبی درباره قیمت واقعی دلار عنوان می‌کنند. اما محمدصادق الحسینی در یادداشتی در فضای مجازی نوشت: اگر برمبنای مدل پولی نگاه کنیم، حد پایین و بالای دلار با سال پایه‌های مختلف بین ۵۰ تا ۶۶ هزار تومان است، ولی با سال پایه درست (یعنی سالی که رابطه مبادله شبیه امسال باشد با توجه به افزایش ناگهانی فروش نفت امسال) قیمت همین حدود ۵۰ هزار تومان درست است. ولی از تیرماه سال بعد رشد دلار شروع خواهد شد.
بازار طلا ۹.۷ درصد بازدهی داشت
بازار طلا در طول یک ماه گذشته با بازدهی ۹.۷ درصدی همراه بود. هر گرم طلای ۱۸عیار در این بازه زمانی رشد ۲۴۰ هزار تومانی را ثبت کرد و قیمت آن به ۲ میلیون و ۶۹۴ هزار تومان رسید.
محمد کشتی‌آرای، رییس اسبق اتحادیه طلا و جواهر در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره دلایل افزایش قیمت طلا در بازار گفته بود: در هفته‌های گذشته با توجه به تحولات سیاسی منطقه خاورمیانه، قیمت ارز با افزایش همراه شد. قیمت طلای جهانی نیز رشد پیدا کرد. در نتیجه قیمت‌ها سیر صعودی به خود گرفت و همین موضوع هم باعث شد یک تقاضای کاذب در بازار به وجود آمد.
البته به گفته رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران، با اعلام بانک مرکزی مبنی بر عرضه شمش در مرکز مبادله ارز و طلای ایران و عرضه سکه جدید با طرحی نو، قیمت طلا کاهشی شد.
اما با این حال، نادر بذرافشان درباره پیش بینی قیمت طلا در آینده تاکید کرده است: با سیاست و اقدامات جدید بانک مرکزی قیمت طلا از اوج خود کاهش پیدا کرد؛ اما هنوز به قیمت‌های ابتدایی اوج نرسیده و نسبت به قیمت‌های قبلی بالاتر است.
به گفته او، برای پیش بینی روند قیمت‌ها در آینده باید به بازار جهانی، عرضه طلا در مرکز مبادله و رویکرد بانک مرکزی توجه داشت.
وی متذکر شده است: هم‌اکنون التهابی در بازار طلا وجود ندارد و بازار روند عادی خود را طی می‌کند، بنابراین امیدواریم ثبات در این بازار ادامه دار باشد و شرایط عرضه نیز به گونه‌ای شکل بگیرد تا متقاضیان بتوانند به راحتی نیاز خود را مرکز مبادله ایران تامین کنند.
سکه ۹.۶ درصد گران شد
۲ میلیون و ۸۰۲ هزار تومان، عددی است که بازار، تغییر قیمت سکه امامی را تجربه کرده است. در حال حاضر هر قطعه سکه امامی ۳۱ میلیون و ۷۵۱ هزار تومان قیمت دارد و این عدد نشان می‌دهد سکه در طول یک ماه گذشته ۹.۶ درصد گران شده است.
اما نکته‌ای که در رابطه با قیمت سکه به باور فعالان بازار اهمیت دارد، حباب ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی قیمت سکه است. بر همین اساس، فعالان بازار سکه عنوان می‌کنند که مدعی هستند که عدد واقعی سکه در حدود ۲۵ میلیون تومان است.
ولی‌اله سیف، رییس کل اسبق بانک مرکزی اعتقاد دارد؛ تنها راهکار کاهش و رفع حباب سکه افزایش عرضه است. به گفته او، موضوع حباب سکه باید حل شود و اگر بانک مرکزی نسبت به رشد حباب سکه بی‌تفاوت باشد. حباب سکه می‌تواند موتور افزایش قیمت دلار باشد، بنابراین بانک مرکزی می‌تواند از طریق افزایش عرضه، اثر منفی ناشی از حباب سکه را که می‌تواند آرامش بازار ارز را تحت تاثیر قرار دهد خنثی کند.
سیف با بیان این‌که افزایش عرضه سکه برای کاهش حباب قیمتی در بازار روش معمولی بوده و در گذشته هم این اقدام با حراج سکه در بانک کارگشایی انجام می‌شد، اما امروز این اقدام با حراج از طریق مرکز مبادله ارز و طلا انجام می‌شود، گفته است: به صورت تاریخی بانک کارگشایی عامل مداخله بازار طلا بود و بانک مرکزی سعی می‌کرد از طریق حراج سکه به بازار طلا ورود کند تا نرخ در بازار طلا متعادل شود و از این طریق حباب از بین برود. این اقدام تا رفع حباب قیمتی ادامه پیدا می‌کرد.
بورس سقوط کرد
اما در حالی بازارهای طلا، سکه و ارز در طول یک ماه گذشته بازدهی مثبت داشتند، اما روند بازار سرمایه، از بازدهی منفی آن حکایت دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که شاخص بورس در طول یک ماه گذشته از ۲ میلیون و ۲۱۰ هزار و ۲۱۷ واحد به ۲ میلیون ۱۶۶ هزار و ۹۴۴ واحد کاهش یافته است.
تحلیلگران بازار اعتقاد دارند که نوسانات بازار سهام طبیعی است. مجید عبدالحمیدی، کارشناس و فعال بورس و بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرآنلاین درباره وضیعت این روزهای بورس گفته است: با در نظر گرفتن سه مولفه نرخ ارز (دلار)، تورم و قیمت‌های جهانی، باید این‌چنین پیش‌بینی کرد که اگر قرار باشد سیاست فعلی دولت برای کنترل ارز و مهار تورم ادامه‌دار باشد، در نظر گرفتن تنها مولفه قیمت‌های جهانی و اثر آن بر صنایع و شرکت‌های مربوطه آن در بورس، پررنگ‌تر می‌شود و شرکت‌هایی که از این مولفه بهره‌مند می‌شوند و تقریبا بر اساس ارزش اسمی تولید می‌کنند، می‌توانند برای سرمایه‌گذاری از منظر تحلیلی قوی‌تر و با بنیادتر به حساب بیایند.
وی افزوده است: حال در شرایط رکودی بازار که فعلا می‌تواند ادامه‌دار باشد، به دلیل محدودیت نوسان و ارزش معاملات ضعیف، انتظار از بازار باید توسط سهامداران واقع‌بینانه‌تر باشد. از سوی دیگر، فرآیند تحلیل و توجه به گزارش‌ها و صورت‌های مالی به خصوص در ۹ماهه‌ها که آرام‌آرام بر کدال می‌نشینند و توجه به دو مولفه سودآوری و نقدینگی شرکت‌ها و در راستای آن توجه به روش‌های ارزش‌گذاری سهام، جهت خرید سهام برتر، مهم‌تر می‌شود، آن هم برعکس دو ماه صعودی ابتدای سال ۱۴۰۲ که بازار فرصت‌های نوسان‌گیری بسیار زیاد داشت.
این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرده است: میزان ورود پول جدید، سرمایه‌گذار جدید و بهبود ارزش معاملات نیز در نیمه دوم ۱۴۰۲ بسیار مهم است.
عبدالحمیدی تصریح کرده است: پیش‌بینی می‌شود در صورت عدم اتفاق خاص و تداوم فعلی اوضاع در دی ماه، دو ماه آخر سال خیلی از بلاتکلیفی‌ها رفع شود، بنابراین فضای بازار سرمایه هم به دنبال آن کمی بهبود یابد.
وی متذکر شده است: این نکته وجود دارد در صورت داشتن پلن معاملاتی، می‌توان در بازار سرمایه با ریسک‌های متعدد، صبوری کرد و با خریدهای درست و به‌موقع، سرمایه‌گذار باقی ماند.
