«ابوالفضل ظهرهوند» سفیر پیشین ایران در افغانستان در تشریح دلایل اعلام خروج نظامیان آمریکا از افغانستان توسط رئیسجمهوری ایالات متحده در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: سخنان ترامپ در مورد خروج کامل نظامیان آمریکا از افغانستان صرفاً جنبه تبلیغاتی دارد؛ چراکه در اظهارات رییس جمهور ایالات متحده به ماه نوامبر اشاره شده و دقیقاً در این ماه قرار است انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا برگزار شود. فارغ از هر تحلیل و تفسیر باید به این نکته توجه داشت که آمریکا از افغانستان و غرب آسیا به این زودی خارج نخواهد شد؛ به عبارت دیگر، آمریکا در این مناطق هزینههای چندصد میلیارد دلاری نکرده که به زودی از مناطق مذکور خارج شود. به این جهت اظهارات وی در مورد خروج کامل نیروهایش از افغانستان به دلیل نزدیک شدن به انتخابات آمریکا است و میتوانم بگویم که این مدل از موضعگیری در پس خود یک بحران یا سناریوی جدید به همراه دارد که تبعاتی را به همراه خواهد داشت.
وی ادامه داد: باید متوجه باشیم که تصمیمات راهبردی در ایالات متحده تنها به ترامپ ختم نمیشود بلکه ساختار سیاسی و امنیتی این کشور از مهرههای بیشماری تشکیل شده که اجازه نمیدهند او به این راحتی نظامیانش را پس از ۱۹ سال از افغانستان خارج کنند. در سوی دیگر معادله ما شاهد حضور طالبان و ادامه عملیاتهای آنها در اقصی نقاط این کشور هستیم. نکته اینجاست که این جریان زیر سایه حضور ایالات متحده دست به عملیات میزند و من معتقدم ترامپ و آمریکا با مطرح کردن مجدد خروج نظامیان خود از افغانستان در حال افکارسنجی و تست زدن منطقه و افکار عمومی هستند. این درحالی است که شرایط داخلی ایالات متحده پس از شیوع کرونا به هم ریخته و لشکری از بیکاران در این کشور خواهان بیمه بیکاری هستند. لذا اگر این موضوع را در کنار مساله خروج نظامیان آمریکا از افغانستان قرار دهیم میبینیم که ترامپ به دنبال یک دور برگردان در فضای کنونی است تا بتواند پایگاه اجتماعی خود برای انتخابات را تقویت کند.
این کارشناس مسائل جنوب آسیا با بیان اینکه آمریکا مجدد به دنبال کلید زدن بحران جدید در منطقه است، گفت: شکی وجود ندارد که تصمیم نهایی در مورد خروج نظامیان آمریکا از افغانستان تنها به ترامپ ختم نمیشود و حتی میتواند یک بحران جدید را رقم بزند. این در حالی است که درگیری چین و آمریکا در بسیاری از مسائل اعم از سیاسی، اقتصادی و نظامی به جایی رسیده که رئیسجمهوری چین به ارتش خود اعلام آمادهباش کرده که احتمالاً میتواند نوید دهنده برخوردهای موضعی میان پکن و واشنگتن باشد. تجمیع این مولفهها نشان میدهد ترامپ و ایالات متحده برای برونرفت از بحران داخلی خود به دنبال سناریوی جدید هستند که بخشی از آن به تهدید خروج از افغانستان مربوط است. توجه داشته باشید که آمریکا در نهایت پنج هزار نفر از نیروهای خود را از افغانستان خارج می کند و هشت هزار نفر آنها در این کشور باقی میمانند تا بتوانند از این طریق بر دولت کابل اعمال فشار کنند. در راستای این وضعیت سناریوی دیگر طالبانیزه کردن افغانستان و منطقه است که پاکستان هم بخشی از آن را بر عهده دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اینکه ما میبینیم ایالات متحده خواهان آزادی پنج هزار زندانی طالبان قبل از برگزاری اجلاس بینالاافغان است نشان میدهد که بحران در افغانستان به صورت دیگری ادامه خواهد داشت؛ چراکه ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر از این زندانیها برای آمریکا مهم هستند و واشنگتن میخواهد آنها را وارد مذاکرات کند. ایالات متحده امید داشت که به صورت خزنده بتواند تحولات افغانستان را جلو ببرد اما آمدن دولت فراگیر در افغانستان یک معضل جدید برای ایالات متحده به وجود آمده است. بحث اصلی در معادلات فعلی اینجاست که طالبان یک عنصر متغیر است و بسیاری از عناصر خود را از دست دادهاند و در مقابل مجاهدین افغان توسط ایالات متحده به حالت تعلیق درآمدند که این هم بخشی از سناریوی واشنگتن برای افغانستان است. به همین دلیل فکر نمیکنم که خروج کامل اتفاق بیفتد؛ چراکه آمریکاییها صرفا میخواهند در پایگاههای خود باشند و صحنه میدانی را به امارات اسلامی یا همان طالبان بسپارند. به موازات این تحولات، افغانستان به میدان نبرد سرویسهای اطلاعاتی و ارتشهای بازیگران موثر در این کشور تبدیل شده و در نهایت ترامپ میخواهد خروج پنج هزار نیروی خود را با اعلام خبر خروج سراسری از افغانستان پوشش دهد تا در انتخابات آینده برگ برنده داشته باشد.