سرویس اقتصاد جوان آنلاین: رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم دانش‌آموختگی فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های افسری نیرو‌های مسلح بحث در خصوص مؤلفه‌های قدرت ملی را مطرح کردند که در جای خود قابل تحلیل و بررسی است.
ایشان با اشاره به ضرورت تقویت توان نظامی کشور تصریح کردند: اگر ما برای اقتدار ملی لااقل سه رکن اصلی را در نظر بگیریم، این سه رکن «استحکام و ثبات اقتصادی»، «توانایی و قوام‌یافتگی فرهنگی» و «قدرت دفاعی» است. با در نظر گرفتن این سه نکته می‌توان جهت‌گیری فشار‌های دشمن به خصوص در طول ۱۰ سال گذشته به نظام انقلاب اسلامی را تحلیل و بررسی کرد؛ فشار‌هایی که اهداف حداقلی آن‌ها وادار کردن جمهوری اسلامی ایران به پذیرش چارچوب‌های مدنظر آنان و اهداف حداکثری آنان فروپاشی حوزه سرزمینی بوده است؛ رویکردی که به تناوب در ۴۰ سال گذشته با شدت و ضعف به کار گرفته شده و البته تاکنون در رسیدن به اهداف خود موفق نبوده است.
ایمنی کشور در حوزه تهدیدات نظامی
در حوزه نظامی می‌توان گفت که با توجه به آمادگی‌های فعلی نظام جمهوری اسلامی تهدید سخت از اولویت اقدامات نظام سلطه علیه ایران به طور کامل حذف شده است. رویداد‌هایی همچون سرنگونی هواپیمای بدون سرنشین امریکایی و موشک‌باران پایگاه هوایی عین‌الاسد در عراق و عدم واکنش جدی امریکا این مسئله را آشکار کرد که واشنگتن هیچ گاه ریسک یک تقابل مستقیم نظامی با ایران را نخواهد پذیرفت.
هم اکنون نیز تمام توان امریکا تاثیرگذاری بر برنامه‌های دفاعی ایران از سایر روش‌ها از جمله تحریم امکانات نظامی است، از سوی دیگر با پایان پذیرفتن تحریم‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران از سوی دیگر امکان تقویت توان نظامی با امکانات بیشتری فراهم است، از همین رو می‌توان با قاطعیت بر این نکته تأکید کرد که نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران می‌توانند با تمام قدرت در مقابل هر گونه تهاجمی با کمال قدرت پاسخ بدهند.
تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر ضرورت توسعه توان دفاعی نیز از همین واقعیت نشئت می‌گیرد. ایشان با توجه به حفظ توان دفاعی کشور فرمودند: قدرت دفاعی برای اقتدار یک ملت حیاتی است. اگر ملت‌ها این قدرت دفاعی را نداشته باشند، آن کسانی که اهل تجاوز و تعرض و سوءاستفاده و دخالت کردن و دست‌اندازی به دیگر کشور‌ها و ملت‌ها هستند، مانند امریکا و بعضی از کشور‌های دیگر، آن‌ها را راحت نمی‌گذارند و به همه چیز آن‌ها تعرض می‌کنند که امروز می‌بینید به بعضی از کشور‌ها چه تعرض‌هایی می‌شود.
تمرکز دشمن بر اقتصاد
در این میان در خصوص ثبات اقتصادی به نظر می‌رسد با توجه به تحریم‌های دشمن در طول سال‌های گذشته کشور دچار مشکلاتی شده است. در حقیقت این نقطه ضعف آنچنان بوده که گاه موجب سوءاستفاده امنیتی نیز شده است. یکی از نمونه‌های چنین سوءاستفاده‌هایی رویداد‌های مربوط به سهمیه‌بندی بنزین در سال ۹۸ بود که بی‌تدبیری در اجرای آن سبب اغتشاشات گسترده و ریختن خون برخی از هموطنانمان شد.
در طول سال‌های گذشته به ویژه از دهه ۹۰ شمسی فشار دشمن با تکیه بر قطع صادرات نفت شدت یافته است. این فشار‌ها اگرچه به بهانه پرونده هسته‌ای بر کشورمان اعمال شد، اما در نهایت هدف اصلی از بین بردن توان اقتصادی ایران بوده است.
بر این اساس ایران نه تنها از مهم‌ترین منبع ارزی خود محروم بلکه دسترسی کشورمان به نظام تسویه‌حساب بین‌المللی نیز محدود شد. بازتاب این اتفاق در داخل ایران سقوط ارزش پولی، بالا رفتن تورم و مشکلات دیگری بود که برای صنایع داخلی کشورمان به وجود آمد.
در این میان اگر چه توافق برجام امیدی را در بخشی از جامعه برای حل مشکلات فعلی به وجود آورد، اما روی کار آمدن دولت ترامپ و خروج واشنگتن از برجام تمام این امید‌ها را بر باد داد و موج دیگری از مشکلات اقتصادی در کشور آغاز شد. هدف از تمام این فشار‌ها که در قالب یکی از محکم‌ترین نظام‌های تحریمی دنیا بر ایران اعمال شده، محروم کردن ایران از یک رشد اقتصادی پایدار به خصوص در طول ۳۰ سال آینده است. به این ترتیب ایران از یک نقش‌آفرینی مؤثر در جریان شکل‌گیری نظم نوین جهانی نیز محروم می‌شود؛ نظمی که نشانه‌های آن را می‌توان در برخی تحولات جدید بین‌المللی مشاهده کرد.
ضرورت نگاه به داخل
در این میان تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره بر ضرورت توجه به تولید داخلی و درون‌زا کردن اقتصاد بود؛ امری که در نامگذاری‌های پی در پی سال‌ها نیز کاملاً هویدا بود، با این وجود نه تنها تمرکز دولت بر مسئله درون‌زا کردن اقتصاد و تکیه بر توان داخلی اقتصاد مشاهده نشد بلکه برای حل مشکلات ناشی از خروج برجام نیز باز هم نگاه اصلی به خارج از ایران و تعهداتی بوده که کشور‌های اروپایی مطرح کرده‌اند، برای مثال استفاده از اینستکس به عنوان یکی از راه حل‌های مشکل تبادلات بانکی جزو کار‌هایی بود که دولت به دنبال آن بود. به رغم آنکه تصور می‌شد قرار است اینستکس مقابل تحریم‌های امریکا عمل و منافع ایران از برجام را تأمین کند، اما موضع‌گیری اروپایی‌ها اثبات کرد که این تصور غلط بوده است چرا که در موضع‌گیری شرکت‌های اروپایی بر این نکته تأکید می‌شد که شروع کار اینستکس با تجارت بشردوستانه است، یعنی تنها قرار است تجارت در حوزه غذا، دارو و تجهیزات پزشکی را پوشش دهد. این محدودیت به‌معنای عدم ورود به حوزه تجارت اقلام تحریم شده از سوی امریکاست. از سوی دیگر ثبت شرکت اینستکس در اروپا به عنوان یک شرکت خصوصی حکایت از آن داشت که دولت‌های اروپایی حاضر به حمایت سیاسی از این سازوکار نیستند. شرکت خصوصی هم تکلیفش روشن است، مانند تمام شرکت‌های خصوصی در کشور‌های اروپایی که از تحریم‌های امریکا تبعیت می‌کنند، اینستکس هم از آن‌ها تبعیت خواهد کرد.
به این ترتیب روشن شد که فعلاً و تا زمانی که ساختار مالی دنیا به صورت جدی تغییر نکند، نمی‌توان این انتظار را داشت که مشکلات کشور در این حوزه با اتکا به خارج حل شود. همان گونه که تاکنون استفاده از این راهکار‌ها به صورت جدی جواب نداده است.
همان گونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع دانش‌آموختگان تأکید کردند: اگرچه بسیاری از مشکلات ما مربوط به خارج از کشور است، اما علاج آن‌ها در داخل و با تکیه بر محاسبه درست و نگاه صحیح به مسائل کشور و منطقه و با به کارگیری تدبیر، تلاش، خرد و عزم راسخ است، بنابراین نباید علاج را در خارج از کشور جست‌وجو کرد چراکه ما هیچ خیر و بهره‌ای از خارج نمی‌بینیم و سر و صدای اراذل مسلط بر ملت امریکا نیز نباید ذهن کسی را مشغول کند.
البته بدیهی است که این تفکر باید در جمع مدیران دولتی نیز به عنوان یک اصل پذیرفته شود تا بتوان انتظار اقدامات جدی را داشت.
قدرت فرهنگی ایران بی‌همتا در سطح منطقه
یکی دیگر از پایه‌های قدرت ملی در بیانات رهبر انقلاب اسلامی یکپارچگی قومی و فرهنگی در داخل کشور است، البته این مسئله به هیچ عنوان به معنای این نیست که اقلیت‌ها در داخل یک نگاه کلی حل شوند، اما باید یک نقطه نظر مشترک در مورد تمام تمامیت ارضی کشور وجود داشته باشد.
خوشبختانه به رغم تمام توطئه‌های صورت‌گرفته، ایران در این حوزه توانسته سطح بالایی از وحدت و یکپارچگی را حفظ کند که نمود آن در مراسم‌های ملی کاملاً قابل مشاهده است، با این وجود توطئه‌های فراوانی نیز از سوی قدرت‌های خارجی برای برهم زدن این یکپارچگی در جریان است که مهم‌ترین آن دامن زدن به گرایش‌های تجزیه‌طلبانه قومی و ایجاد شکاف‌های قومی و فرهنگی است، به عنوان مثال در طول سال‌های گذشته تمرکز فراوانی بر مناطق بلوچ‌نشین و کردنشین کشور برای دامن زدن به اقدامات تروریستی انجام شده که مدارک آن نیز بعضاً از سوی رسانه‌های غربی منتشر شده است.
همچنین رسانه‌های بیگانه از جمله بی‌بی سی فارسی در طول سال‌های گذشته تلاش فراوانی کرده‌اند تا موضوعات قومی و تجزیه‌طلبانه را در قالب بحث‌های جدی در بخش نخبگانی کشور نهادینه کنند. به طور حتم اگر نسبت به چنین فعالیت‌هایی بی‌توجهی صورت بگیرد می‌توان انتظار داشت که شاهد مشکلاتی در بخش‌هایی از جامعه باشیم، همان گونه که یک مسابقه فوتبال تبدیل به بهانه‌ای برای اقدامات ضدامنیتی و تجزیه‌طلبانه می‌شود.
از سوی دیگر و با توجه به سابقه تاریخی کشورمان و همچنین قوام فرهنگی عناصر مختلف جامعه می‌توان انتظار داشت که علاوه بر حفظ وحدت کشور سرمایه‌گذاری‌های جدی برای گستردن چتر قلمرو فرهنگی ایران بر نقاط دیگر منطقه صورت بگیرد که یکی از جلوه‌های آن راهپیمایی اربعین است.
