روزنامه تجارت- اشكان خسروپور؛ عرق‌چين نيمه‌خيس، روي پيشاني مرد سفيدپوش را پوشانده است. مرد مدام تكان مي‌خورد. بالا و پايين مي‌پرد و سرپنجه‌هايش را تند و نرم فرو مي‌كند توي توده خمير. سنگ‌هاي كوچك را كه جابه‌جا كرد، سر تيغه نانوايي را مي‌چپاند توي تنور نيمه‌گرم و خمير شل را آرام ول مي‌دهد وسط توده‌هاي داغ سنگك. تنور را از نزديكي‌هاي سپيده داغ كرده خوب مي‌داند كارش تعطيلي بردار نيست. قرار است تا آخرهاي شب، تا حوالي ساعت 10، بلكه بيشتر، تنورش داغ بماند و دل مردم را سير كند.
مرد عرق‌چين به سر و پرجنبش، يكي از 800 عضو صنف نان‌سنگكي‌هاي تهران است، شايد هم يكي از 160 نانوايي آزادپز سنگكي باشد. حقوقش كم است و مشكلاتش زياد. مرد، مشكلاتي دارد، حرفهايي كه قرار است محمدرضا نظرنژاد، رييس اتحاديه تازه‌كار سنگكي‌هاي شهر تهران آنها را روايت كند، آن‌هم با زباني خاص و لهجه‌اي كه ويرايش كردنش، از لطف مطلب مي‌كاهد.
آن‌چه روايت مي‌شود، شرح پرسش و پاسخ‌هاي مردي است كه صدايش از پشت تلفن جوان‌تر از 70 ساله‌هاست و قرار است هم مشكلات نانوايي‌ها و صنف سنگكي‌ها را بازگو كند، هم به اين سوال پاسخ بدهد كه، پختن نان با نرخ آزاد خوب است يا بد؟
قبل‌ترها صنف نانوايان سنگكي نداشتيم. چه شد كه اين سازمان پا گرفت و از بقيه نانوايي‌هاي تهران جدا شد؟
من از خودم شروع مي‌كنم. سال 37 آمدم تهران و اول، پنج ماه اجير شدم به نان درآوردن. بعد از آن، يكي دو سال اجير شدم و شاطري ياد گرفتم. بعد هم كار شاطري را ادامه دادم و حدود دو دوره در اتحاديه ملك (اتحاديه نانوايان تهران) هيات‌مديره بودم كه عنوان بازرسي كل نانوايان تهران هم در دست من بود. براي اين جدا شديم كه ديديم، هيات‌مديره از نانوايي‌هاي ديگر هستند و درباره مشكلات نانوايي سنگكي چيزي نمي‌دانستند. هرچقدر درباره آرد و اينها حرف مي‌زديم، كسي نمي‌فهميد. تقصيري نداشتند. نانوايي سنگكي مدلش فرق دارد. ما هم درخواست كرديم كه اتحاديه سنگك جدا شود. الان حدود 20 ماه هست كه اينجا را جداكرده‌ايم. از آن زمان به بعد تسلط مان بيشتر شده و به نظرمان مي‌رسد كه نانواها و مردم هم راضي‌تر هستند.
چطور فهميديد وضع بهتر شده؟ نظرسنجي كرديد؟
ما از نظر كاري براي خودمان آمار داريم و مسلط هستيم به كارمان.
با اين حساب، صنف تقريبا تازه‌كاري داريد. مشكلات صنف چه چيزهايي هستند؟
تورم بالاست و خرج سنگكي‌ها از بقيه نانوايي‌ها بيشتر است. مزد نانواهايش بيشتر و هزينه نگهداري‌اش هم بيشتر است. كارگر و شاطرش چون كار فني بيشتري دارد، پول خوب هم مي‌خواهد. يك مشكل ديگر هم داريم. يك سري نانوايي‌ها هستند كه، نمي‌دانند كار نانوايي چطوري هست و هيچ بد آوري ندارند. كننده‌ي كار نيستند. اينها را خواسته‌ايم صنف و صحبت كرده‌ايم كه، برنامه اين است و بايد چه كار كنيد. يكسري از نانوايي‌ها در كنار آرد دولتي، آرد آزاد هم مي‌گيرند كه داريم سعي مي‌كنيم اينها را درست كنيم. از اين دسته آخري، كم هستند اما بايد درستشان كنيم.
خود نانوايي‌ها چه مشكلاتي دارند؟
مشكل اينجاست كه نانوايي بنگاه اقتصادي هست اما نه چندان. نرخ واقعي نان را سالهاست كه نداده‌اند و نرخ درستي ندارند. همه‌چيز بالا رفته به جز نرخ نان. مغازه‌هاي كوچك بالاشهر چند ميليارد تومان قيمت‌شان است. نانوا اگر مسلط باشد، كارش را درست انجام بدهد، حق مردم را درست ادا كند و طبق نرخ مصوب بفروشد، نمي‌تواند روي درآمد نانوايي حساب كند.
يعني چقدر درآمد دارند؟
گفتم كه، اگر جايش خوب باشد، از 2 تا 4 ميليون تومان در ماه درمي‌آورد ولي ماليات و بيمه و پول آب و برق و گاز، بالاست. خرج زياد است. يعني بايد همه اين پول‌ها را از اين خرج و برج‌ها كم كني، آخرش ببيني چقدر مي‌ماند براي زندگي. بعد يك وقت مي‌بيني همه اينها را داده‌ايم، چيزي براي پس‌انداز نمي‌ماند. تازه اين كه گفتم مال دكان‌هاي خوب است كه فروش بالا دارند. خيلي‌ها ضرر مي‌كنند. مثلا من يك نانوايي طرف‌هاي خيابان كبريت‌سازي سراغ دارم كه برجي 600 تومان اجاره مي‌دهد و پيغام داده كه بيا مغازه‌ات را تحويل بگير، نمي‌توانم فروش كنم.
كارشان فني است و هركسي بلد نيست، سخت هم هست. براي همين دستمزد بالا مي‌گيرند. بعضي‌هايشان مي‌گويند، من كاري ندارم كه قرار است چقدر نان بفروشي، من پول ده كيسه را در روز از شما مي‌گيرم. روزمزد هم هستند و خورد و خوراكشان پاي صاحب مغازه است. بابت هر كيسه هم 15 هزار تومان مي‌گيرند كه مي‌شود حدود 150 هزار تومان در روز. حالا يكي پول 7 كيسه را مي‌گيرد، يكي كمتر. هركس بنا به توانش.
بعد با همين مشكلات و هزينه‌هاي بالا،نانوايي‌ها مجبور هستند بكشند روي قيمت نان. براي همين هم هست كه، قيمت نان يكباره نجومي مي‌شود. درست است؟
ببينيد. دولت خودش باعث شد كه اين اتفاقات بيفتد و آزادپزها به وجود بيايند. يك اتفاقي در حوالي سالهاي 89 و 90 اتفاق افتاد و گفتند كه، براي اشتغال‌زايي و احساس رقابت بين نانوايي‌هاست، اين بود كه آمدند و كلي نانوايي در منطقه جنوب شهر ايجاد كردند كه كارشان زير نظر صنف نانوايي نبود و كارش را سپرده بودند به قنادان. اين نانوايي‌ها سهميه دولتي مي‌گرفتند اما چون فروششان كم مي‌آمد، درآمدشان كم شد. آمدند و به دولت گفتند، ما نمي‌توانيم. دولت آمد جلو كه كار را درست كند، فرمانداري را فرستاد. فرمانداري هم كلي اجازه احداث نانوايي جديد داد كه كلا كار را ريخت به هم. عين علف هرز، دكان بي‌رويه درست شد و همين هم خود دولت را گرفتار كرد. آن موقع مي‌گفتند اگر نانوايي‌ها كنار هم باشند، رقابت ايجاد مي‌شوند. نمي‌دانستند كه جريان اينطوري مي‌شود. حالا دولت بايد به همه اين نانوايي‌ها سهميه مي‌داد كه نتوانست. حالا اين نانوايي‌هاي جديد كه كنار قبلي‌ها زده‌اند، نمي‌توانند پخت كنند. آزاد هم بشوند، فروششان كم است. ما پيشنهاد كرده‌ايم دولت اين نانوايي‌ها را شناسايي كند و يك مبلغ، در حدودي كه خانواده هايشان از هم پاشيده نشود، كمك بكنند. بعد بيايند آزادشان كنند. نانوايي‌ها اكثر متشرع هستند و مي‌دانند،فروش آزاد آرد دولتي شرعا و عرفا حرام است. اما بعضي‌هايشان وقتي پخت ندارد، آرد را مي‌گيرد و مي‌دهد به بقيه. ديگران هم آرد آزاد را به صورت قاچاق مي‌فروشد. دولت بايد تصميم قطعي بگيرد و سهميه‌اي‌ها را جمع كند تا بروند و آزادش كنند. بعد يارانه اضافه‌اش را بدهند به مردم كه بروند نان بگيرند و بخورند.
يعني دولت وقت خودش باعث گراني‌ها شد؟
خود دولت باعث تراكم نانوايي شد چون مي‌خواست كارآفريني كند و خانواده افراد خاص را تحت پوشش قرار دهد اما كارش اشتباه بود. بعد هم خودش گرفتار شد.
افزايش قيمت‌ها تا چه حدي منطقي است و مي‌تواند ادامه پيدا كند؟ بعضي گزارش‌ها نشان از قيمت 3هزار توماني نان سنگك در تهران دارد، آيا اين افزايش قيمت‌ها قانوني و درست است؟
همه دكان‌ها آزادپز نيستند. دكاني كه بخواهد آزادپز شود، يك تابلوي مخصوص دارد كه نوشته اين مغازه مشمول آزادپزي هست و مجوز دارد. دكاني كه اين تابلو را مي‌گيرد، بايد نرخ را حتما رعايت كند. نرخ 450 تا 500 گرم نان ماكول مرغوب ساده، 1300 تومان و يك رو كنجدي، 1500 است. يك مدل نان 500 تا 550 گرمي هم داريم كه دو رو كنجدي است و قيمتش تا 2هزار تومان هم مي‌تواند بالا برود. اگر غير از اينها قيمتي باشد، ما در برنامه داريم كه حتما رسيدگي كنيم. شماره‌اي زير تابلوها هست كه مردم مي‌توانند با ما تماس بگيرند و تخلف را گزارش دهند تا رسيدگي كنيم.
جريان آزادسازي‌هاي قيمت نان از كي شروع شد و قرار است تا كي ادامه داشته باشد؟
دولت تصميم گرفته آرد را آزاد كند و ما هم از 21 دي ماه سال گذشته، در حدود 30 درصد از نانوايي‌هاي شهر تهران را آزاد پز كرديم.
هدف از اين آزادسازي چه بود؟ چون قيمت‌ها بالاتر رفت و به نظر مي‌رسد، استقبال مردم از نان سنگك كمتر شده باشد.
قيمت زياد بالا نمي‌رود، يعني در عوض كيفيت نان بالاتر مي‌رود و دورريز ندارد. منظور آزادسازي، ايجاد رقابت بين كارخانه آرد و نانوايي‌هاست. در نتيجه كيفيت نان بالا مي‌رود و مردم، پول ناني را مي‌دهند كه دور ريز ندارد. قيمت نان زياد بالا نرفته و مي‌شود گفت كه، تثبيت شده است. قيمت نان تا قبل از اين، حدود سه سال همين‌طور مانده بود. نانوا توسري مي‌خورد و درآمدش كم شده بود. كيفيت نان هم واقعا پايين آمده بود. الان كه نان را آزادسازي كرديم، 90 درصد مردم قبول دارند و راضي هستند چون نان دورريز ندارد. قبلا نانوا حق انتخاب نداشت اما الان مي‌تواند از بين چند كارخانه، آرد و مايه خمير را انتخاب كند. در نتيجه كارخانه‌ها با هم رقابت مي‌كنند و كيفيت نان بهتر مي‌شود. در ضمن، حالا كه قيمت بالاتر رفته، مردم به اندازه نيازشان نان مي‌خرند. قبلا نان ارزان بود، طرف مي‌آمد و مي‌گفت ده تا نان مي‌خواهم. بعد هم نانش را دور مي‌ريخت. الان كه وضع اينطوري شده، مردم حواسشان هست و به اندازه مي‌خرند.
آزاد سازي در كدام مناطق تهران انجام شده است؟
اول از منطقه 3 شروع كرديم، بعد رفتيم منطقه شش و دو، بعدتر نوبت منطقه 4 شد و الان به 7 و 8 گسترش پيدا كرده است.
برنامه بعدي چيست؟ آيا برنامه زمان‌بندي براي آزادپز كردن نانوايي‌هاي تهران وجود دارد؟
فقط بحث سنگكي نيست. نانوايي‌هاي لواش، تافتون و بربري هم دارند نانشان را آزاد مي‌كنند. همه به نسبت منطقه و وضعيت محله مي‌روند جلو. دولت تصميم گرفته كه، اينها را آزاد كند، كار خوبي هم كرده است. چون در سال 1390 و 1391 يارانه نان كم بود در كل كشور 4 هزار ميليارد بود،الان به خاطر افزايش قيمت گندم، 12 هزار ميليارد شده است.
مرد عرق‌چين به سر و پرجنبش، يكي از 800 عضو صنف نان‌سنگكي‌هاي تهران است، شايد هم يكي از 160 نانوايي آزادپز سنگكي باشد. حقوقش كم است و مشكلاتش زياد. مرد، مشكلاتي دارد، حرفهايي كه قرار است محمدرضا نظرنژاد، رييس اتحاديه تازه‌كار سنگكي‌هاي شهر تهران آنها را روايت كند، آن‌هم با زباني خاص و لهجه‌اي كه ويرايش كردنش، از لطف مطلب مي‌كاهد.
آن‌چه روايت مي‌شود، شرح پرسش و پاسخ‌هاي مردي است كه صدايش از پشت تلفن جوان‌تر از 70 ساله‌هاست و قرار است هم مشكلات نانوايي‌ها و صنف سنگكي‌ها را بازگو كند، هم به اين سوال پاسخ بدهد كه، پختن نان با نرخ آزاد خوب است يا بد؟
قبل‌ترها صنف نانوايان سنگكي نداشتيم. چه شد كه اين سازمان پا گرفت و از بقيه نانوايي‌هاي تهران جدا شد؟
من از خودم شروع مي‌كنم. سال 37 آمدم تهران و اول، پنج ماه اجير شدم به نان درآوردن. بعد از آن، يكي دو سال اجير شدم و شاطري ياد گرفتم. بعد هم كار شاطري را ادامه دادم و حدود دو دوره در اتحاديه ملك (اتحاديه نانوايان تهران) هيات‌مديره بودم كه عنوان بازرسي كل نانوايان تهران هم در دست من بود. براي اين جدا شديم كه ديديم، هيات‌مديره از نانوايي‌هاي ديگر هستند و درباره مشكلات نانوايي سنگكي چيزي نمي‌دانستند. هرچقدر درباره آرد و اينها حرف مي‌زديم، كسي نمي‌فهميد. تقصيري نداشتند. نانوايي سنگكي مدلش فرق دارد. ما هم درخواست كرديم كه اتحاديه سنگك جدا شود. الان حدود 20 ماه هست كه اينجا را جداكرده‌ايم. از آن زمان به بعد تسلط مان بيشتر شده و به نظرمان مي‌رسد كه نانواها و مردم هم راضي‌تر هستند.
چطور فهميديد وضع بهتر شده؟ نظرسنجي كرديد؟
ما از نظر كاري براي خودمان آمار داريم و مسلط هستيم به كارمان.
با اين حساب، صنف تقريبا تازه‌كاري داريد. مشكلات صنف چه چيزهايي هستند؟
تورم بالاست و خرج سنگكي‌ها از بقيه نانوايي‌ها بيشتر است. مزد نانواهايش بيشتر و هزينه نگهداري‌اش هم بيشتر است. كارگر و شاطرش چون كار فني بيشتري دارد، پول خوب هم مي‌خواهد. يك مشكل ديگر هم داريم. يك سري نانوايي‌ها هستند كه، نمي‌دانند كار نانوايي چطوري هست و هيچ بد آوري ندارند. كننده‌ي كار نيستند. اينها را خواسته‌ايم صنف و صحبت كرده‌ايم كه، برنامه اين است و بايد چه كار كنيد. يكسري از نانوايي‌ها در كنار آرد دولتي، آرد آزاد هم مي‌گيرند كه داريم سعي مي‌كنيم اينها را درست كنيم. از اين دسته آخري، كم هستند اما بايد درستشان كنيم.
خود نانوايي‌ها چه مشكلاتي دارند؟
مشكل اينجاست كه نانوايي بنگاه اقتصادي هست اما نه چندان. نرخ واقعي نان را سالهاست كه نداده‌اند و نرخ درستي ندارند. همه‌چيز بالا رفته به جز نرخ نان. مغازه‌هاي كوچك بالاشهر چند ميليارد تومان قيمت‌شان است. نانوا اگر مسلط باشد، كارش را درست انجام بدهد، حق مردم را درست ادا كند و طبق نرخ مصوب بفروشد، نمي‌تواند روي درآمد نانوايي حساب كند.
يعني چقدر درآمد دارند؟
گفتم كه، اگر جايش خوب باشد، از 2 تا 4 ميليون تومان در ماه درمي‌آورد ولي ماليات و بيمه و پول آب و برق و گاز، بالاست. خرج زياد است. يعني بايد همه اين پول‌ها را از اين خرج و برج‌ها كم كني، آخرش ببيني چقدر مي‌ماند براي زندگي. بعد يك وقت مي‌بيني همه اينها را داده‌ايم، چيزي براي پس‌انداز نمي‌ماند. تازه اين كه گفتم مال دكان‌هاي خوب است كه فروش بالا دارند. خيلي‌ها ضرر مي‌كنند. مثلا من يك نانوايي طرف‌هاي خيابان كبريت‌سازي سراغ دارم كه برجي 600 تومان اجاره مي‌دهد و پيغام داده كه بيا مغازه‌ات را تحويل بگير، نمي‌توانم فروش كنم.
كارشان فني است و هركسي بلد نيست، سخت هم هست. براي همين دستمزد بالا مي‌گيرند. بعضي‌هايشان مي‌گويند، من كاري ندارم كه قرار است چقدر نان بفروشي، من پول ده كيسه را در روز از شما مي‌گيرم. روزمزد هم هستند و خورد و خوراكشان پاي صاحب مغازه است. بابت هر كيسه هم 15 هزار تومان مي‌گيرند كه مي‌شود حدود 150 هزار تومان در روز. حالا يكي پول 7 كيسه را مي‌گيرد، يكي كمتر. هركس بنا به توانش.
بعد با همين مشكلات و هزينه‌هاي بالا،نانوايي‌ها مجبور هستند بكشند روي قيمت نان. براي همين هم هست كه، قيمت نان يكباره نجومي مي‌شود. درست است؟
ببينيد. دولت خودش باعث شد كه اين اتفاقات بيفتد و آزادپزها به وجود بيايند. يك اتفاقي در حوالي سالهاي 89 و 90 اتفاق افتاد و گفتند كه، براي اشتغال‌زايي و احساس رقابت بين نانوايي‌هاست، اين بود كه آمدند و كلي نانوايي در منطقه جنوب شهر ايجاد كردند كه كارشان زير نظر صنف نانوايي نبود و كارش را سپرده بودند به قنادان. اين نانوايي‌ها سهميه دولتي مي‌گرفتند اما چون فروششان كم مي‌آمد، درآمدشان كم شد. آمدند و به دولت گفتند، ما نمي‌توانيم. دولت آمد جلو كه كار را درست كند، فرمانداري را فرستاد. فرمانداري هم كلي اجازه احداث نانوايي جديد داد كه كلا كار را ريخت به هم. عين علف هرز، دكان بي‌رويه درست شد و همين هم خود دولت را گرفتار كرد. آن موقع مي‌گفتند اگر نانوايي‌ها كنار هم باشند، رقابت ايجاد مي‌شوند. نمي‌دانستند كه جريان اينطوري مي‌شود. حالا دولت بايد به همه اين نانوايي‌ها سهميه مي‌داد كه نتوانست. حالا اين نانوايي‌هاي جديد كه كنار قبلي‌ها زده‌اند، نمي‌توانند پخت كنند. آزاد هم بشوند، فروششان كم است. ما پيشنهاد كرده‌ايم دولت اين نانوايي‌ها را شناسايي كند و يك مبلغ، در حدودي كه خانواده هايشان از هم پاشيده نشود، كمك بكنند. بعد بيايند آزادشان كنند. نانوايي‌ها اكثر متشرع هستند و مي‌دانند،فروش آزاد آرد دولتي شرعا و عرفا حرام است. اما بعضي‌هايشان وقتي پخت ندارد، آرد را مي‌گيرد و مي‌دهد به بقيه. ديگران هم آرد آزاد را به صورت قاچاق مي‌فروشد. دولت بايد تصميم قطعي بگيرد و سهميه‌اي‌ها را جمع كند تا بروند و آزادش كنند. بعد يارانه اضافه‌اش را بدهند به مردم كه بروند نان بگيرند و بخورند.
يعني دولت وقت خودش باعث گراني‌ها شد؟
خود دولت باعث تراكم نانوايي شد چون مي‌خواست كارآفريني كند و خانواده افراد خاص را تحت پوشش قرار دهد اما كارش اشتباه بود. بعد هم خودش گرفتار شد.
افزايش قيمت‌ها تا چه حدي منطقي است و مي‌تواند ادامه پيدا كند؟ بعضي گزارش‌ها نشان از قيمت 3هزار توماني نان سنگك در تهران دارد، آيا اين افزايش قيمت‌ها قانوني و درست است؟
همه دكان‌ها آزادپز نيستند. دكاني كه بخواهد آزادپز شود، يك تابلوي مخصوص دارد كه نوشته اين مغازه مشمول آزادپزي هست و مجوز دارد. دكاني كه اين تابلو را مي‌گيرد، بايد نرخ را حتما رعايت كند. نرخ 450 تا 500 گرم نان ماكول مرغوب ساده، 1300 تومان و يك رو كنجدي، 1500 است. يك مدل نان 500 تا 550 گرمي هم داريم كه دو رو كنجدي است و قيمتش تا 2هزار تومان هم مي‌تواند بالا برود. اگر غير از اينها قيمتي باشد، ما در برنامه داريم كه حتما رسيدگي كنيم. شماره‌اي زير تابلوها هست كه مردم مي‌توانند با ما تماس بگيرند و تخلف را گزارش دهند تا رسيدگي كنيم.
جريان آزادسازي‌هاي قيمت نان از كي شروع شد و قرار است تا كي ادامه داشته باشد؟
دولت تصميم گرفته آرد را آزاد كند و ما هم از 21 دي ماه سال گذشته، در حدود 30 درصد از نانوايي‌هاي شهر تهران را آزاد پز كرديم.
هدف از اين آزادسازي چه بود؟ چون قيمت‌ها بالاتر رفت و به نظر مي‌رسد، استقبال مردم از نان سنگك كمتر شده باشد.
قيمت زياد بالا نمي‌رود، يعني در عوض كيفيت نان بالاتر مي‌رود و دورريز ندارد. منظور آزادسازي، ايجاد رقابت بين كارخانه آرد و نانوايي‌هاست. در نتيجه كيفيت نان بالا مي‌رود و مردم، پول ناني را مي‌دهند كه دور ريز ندارد. قيمت نان زياد بالا نرفته و مي‌شود گفت كه، تثبيت شده است. قيمت نان تا قبل از اين، حدود سه سال همين‌طور مانده بود. نانوا توسري مي‌خورد و درآمدش كم شده بود. كيفيت نان هم واقعا پايين آمده بود. الان كه نان را آزادسازي كرديم، 90 درصد مردم قبول دارند و راضي هستند چون نان دورريز ندارد. قبلا نانوا حق انتخاب نداشت اما الان مي‌تواند از بين چند كارخانه، آرد و مايه خمير را انتخاب كند. در نتيجه كارخانه‌ها با هم رقابت مي‌كنند و كيفيت نان بهتر مي‌شود. در ضمن، حالا كه قيمت بالاتر رفته، مردم به اندازه نيازشان نان مي‌خرند. قبلا نان ارزان بود، طرف مي‌آمد و مي‌گفت ده تا نان مي‌خواهم. بعد هم نانش را دور مي‌ريخت. الان كه وضع اينطوري شده، مردم حواسشان هست و به اندازه مي‌خرند.
آزاد سازي در كدام مناطق تهران انجام شده است؟
اول از منطقه 3 شروع كرديم، بعد رفتيم منطقه شش و دو، بعدتر نوبت منطقه 4 شد و الان به 7 و 8 گسترش پيدا كرده است.
برنامه بعدي چيست؟ آيا برنامه زمان‌بندي براي آزادپز كردن نانوايي‌هاي تهران وجود دارد؟
فقط بحث سنگكي نيست. نانوايي‌هاي لواش، تافتون و بربري هم دارند نانشان را آزاد مي‌كنند. همه به نسبت منطقه و وضعيت محله مي‌روند جلو. دولت تصميم گرفته كه، اينها را آزاد كند، كار خوبي هم كرده است. چون در سال 1390 و 1391 يارانه نان كم بود در كل كشور 4 هزار ميليارد بود،الان به خاطر افزايش قيمت گندم، 12 هزار ميليارد شده است.
آخرین اخبار