مخالفت ذی‌نفعان با کاهش تورم

علی سعدوندی
کارشناس اقتصادی

امروزه با این چالش بزرگی رو به رو هستیم که چرا ورود درآمدی‌های ناشی از صادرات نفت به بودجه کشور، سبب تورم در طول ۵۰ سال گذشته شده است. باید بدانیم که مزمن‌ترین دوره تورم را در جهان داشته‌ایم. البته رویکرد جدید جامعه و سیاست گذاران از جمله نامزد‌های انتخاباتی بسیار خوب است بعد از ۵۰ سال در کشور به این نتیجه رسیده‌ایم که کنترل تورم باید اولویت اول سیاست کشور باشد.همیشه کنترل تورم جزو شعار‌های نامزد‌های انتخاباتی و سیاست دولت و بانک مرکزی بود. در حال حاضر رکورد ۷۵ ساله تورم در فروردین ۱۴۰۰ شکسته شد؛ بنابراین نمی‌توان اهداف دیگر را به کنترل تورم ترجیح داد.
قطعا می‌توانیم ظرف ۴ سال مانند عراق و افغانستان، نرخ تورم را به زیر ۵ درصد کاهش دهیم، به این شرط که، تزریق درآمد نفتی به بودجه ریالی در کشور متوقف شود، این پاشنه آشیل اصلی کنترل تورم در اقتصاد ایران بوده است؛ بنابراین اگر نامزد‌های انتخاباتی این ادعا را مطرح می‌کنند، کاملا قابلیت اجرا دارد.
قبل از دهه ۵۰ ایران بالاترین رشد اقتصادی و پایین‌ترین نرخ تورم را داشت، از زمانی که در کشور طمع توسعه به وجود آمد و درآمد نفتی وارد بودجه ریالی شد، مشکل افزایش تورم به وجود آمد.
در حال حاضر سیاست ضد تورمی در باور نامزد‌ها وجود دارد اما ویژگی سیاست ضد تورمی چیست. یک نوع سیاست‌هایی که از قبل انقلاب شروع شد و تا بعد از انقلاب ادامه پیدا کرد و هنوز هم برخی نامزد‌ها روی این مسئله تاکید دارند، سیاست‌های کنترل قیمتی است؛ که این
نوع سیاست‌ها نه تنها برای کنترل تورم موفق نبوده بلکه سیاست‌های قیمت گذاری و کنترل قیمتی سبب ایجاد تورم‌های بالاتر می‌شود. در سال ۹۸ و ۹۹ تورم بسیار بالایی را تجربه کردیم که به علت اعمال سیاست‌های کنترل
قیمتی بود. در بسیاری از کشور‌های دنیا کسری بودجه معادل کسری بودجه کشور ما نسبت به تولید ناخالص ملی نسبت به GDP (تولید ناخالص داخلی) با تورم‌های بسیار پایین وجود دارد، برای کنترل تورم باید مشکل کسری بودجه حل شود، اما اکثر کشور‌های جهان کسری بودجه دارند، اما تورم ندارند؛ بنابراین کنترل تورم از طریق تغییرات تکنیکی حل شدنی است. نکته مهم اینجاست که وجود تورم‌های بالا در اقتصاد ایران ذی نفعانی هم دارد که قصد مخالفت با کاهش تورم را داشته باشند اما اقتصادی سیاسی کشور باید حل شود. افرادی وجود دارند که از افزایش نرخ ارز و افزایش تورم به شدت منتفع می‌شوند. در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد مردم کشور از افزایش تورم متضرر می‌شوند، اما چند درصد از دهک درآمدی بالای کشور از افزایش نرخ تورم منتفع می‌شوند.
باید یک تعادل قدرت میان افراد ثروتمند و قشر متوسط و ضعیف در کشور ایجاد شود تا بتوان تورم را کنترل کرد؛ زیرا کنترل تورم در کوتاه مدت عارضه‌هایی را نیز به دنبال خواهد داشت. مشکل تورم را می‌توان یک بار برای همیشه حل کرد.