خودرو گرفتار چالش مدیریت

حسن کریمی سنجری
کارشناس حوزه خودرو

گرانی خودرو از آندسته موضوعاتی است که همواره بعنوان یکی از مهمترین علل نارضایتی مردم از خودروسازان داخلی مطرح بوده و یکی از مهمترین اقدامات، مهار گرانی در بازار خودرو است.برای اینکه بتوانیم راهکارهای کاهش قیمت خودرو را تشخیص دهیم بایستی علت گرانی قیمت را بدرستی تحلیل و شناسایی کنیم قیمت خودرو در حال حاضر در بازار تحت تاثیر 3 دسته از عوامل بشدت افزایش یافته است.دسته اول به شاخص های اقتصادی کشور مثل نرخ تورم، نرخ ارز، حجم نقدینگی رها شده در بازار مربوطه می شود که تاثیر مشابه سایر کالاها بر روی قیمت خودرو دارد. دسته دوم به فزونی تقاضای خودرو در مقایسه با تعداد خودروی عرضه شده به بازار در یک بازه زمانی مشخص مربوط می شود که هر چه وزنه نیاز در مقایسه با عرضه سنگینتر باشد طبیعتا قیمت افزایشی تر خواهد شد.دسته سوم نیز به میزان توانایی شرکت های خودروساز در کاهش قیمت تمام شده خودرو مربوط می شود.
در تشریح عامل اول، باید بدانیم رشد شاخص های اقتصادی هر کشور ریشه در سیاست گذاری های پولی و بانکی آن کشور و توانایی دولت ها در حفظ ارزش پایه پولی از طرق مختلف دارد. یک گام اساسی برای بهبود شاخص های اقتصادی افزایش تولید در کنار رشد اقتصادی مثبت بعلاوه توانایی در جذب سرمایه خارجی است. همچنین راهکار دولت در مهار نقدینگی فزاینده و جهت دهی آن به سمت فعالیت های مولد در متعادل نمودن نرخ تورم در جامعه و جلوگیری از کاهش بیش از حد ارزش پایه پولی کشور موثر است. ناتوانی دولت ها در انجام درست این تکالیف اقتصادی قطعا باعث گرانی می شود. بخشی از گرانی خودرو ریشه در همین ناتوانی های دولتی دارد.
در خصوص عامل دوم یعنی تقاضای بالا، آمارها حکایت از آن دارد که در سالهای اخیر تولید پاسخگوی نیاز بازار نبوده است. دولت بایستی در 3 سال گذشته تمام تلاش خود را برای استفاده از تمام ظرفیت تولیدی شرکت های خودروساز بکار می بست تا آمار تولید آنها به نیاز واقعی کشور نزدیک شود و از سوی دیگر سومدیریت در این شرکت ها باعث شد از تمامی ظرفیت های موجود این شرکتها برای رشد تولید خودرو استفاده نشود. مدیریت در این شرکتها بایستی مشروط به افزایش تولید به سطح حداقلی یک میلیون و دویست هزار دستگاه در سال باشد. در آنصورت عدم توازن عرضه و تقاضای خودرو به بازار به حداقل خواهد رسید.
عامل سوم مربوط به قیمت تمام شده بالاست. به رغم آنکه امروزه در دنیا کاهش قیمت تمام شده خودرو مهمترین استراتژی شرکت های بزرگ خودروسازی است اما در این خصوص بدلیل نقش دولت در اداره شرکت های خودروساز از یک سو و نبود تفکر استراتژیک کاهش قیمت تمام شده ناشی از اجرای نادرست فرآیندهای مرتبط با تولید از جمله استفاده از روش های قدیمی حسابداری صنعتی و شیوه های خرید و تامین گران قطعات باعث شده قیمت تمام شده خودرو بیش از قیمتی باشد که در دنیا و در شرکت های بزرگ رخ می دهد.بر این اساس دولت آتی بایستی اجازه افزایش قیمت به خودروسازها را منوط به کاهش قیمت تمام شده خودرو نماید.