گروه اقتصادی – کورش شرفشاهی: رشد روزافزون تکنولوژی ها تمامی عرصه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... را متحول ساخته که اقتصاد نیز به صورت چشمگیری دچار تحول و دگردیسی شده است. شکل گیری تجارت الکترونیک و بازارهای ارزی، شیوه‌های سنتی مبادلات کالا را کاملاً بر هم زده و در این وانفسای تغییرات شتابان، ظهور ارزهای دیجیتال زمینه‌ساز دگرگونی و انقلابی بزرگ در عرصه تبادلات مالی شده است. واقعیت این است که ارزهای دیجیتال در شرایط کنونی اقتصادی ما، هم فرصت و هم تهدید است. فرصت از این جهت که اقتصاد در تحریم و بی ارتباط با بانک های جهانی می‌تواند از این امکان مفری بیابد، اما از سوی دیگر رمزارزها آسیب هایی در زمینه استخراج و استفاده از ماینرها دارد که باعث مصرف بی رویه برق می شود و از سوی دیگر فرار سرمایه‌های ارزی کشور را رقم می زند که می تواند تهدید تلقی شود. روزنامه تجارت در این شماره به پیامدهای منفی ورود ارز دیجیتال در وضعیت اقتصادی می پردازد.
فرار سرمایه های ارزی
در این رابطه عضو شورای عالی کانون صرافان گفت: چند میلیون ایرانی در خارج از ایران زندگی می‌کنند و سالانه چند صد هزار نفر از ایران برای کار و تحصیل مهاجرت می‌کنند، بنابراین حجم قابل توجهی از ارز را به صورت غیررسمی از کشور خارج می‌کند. کامران سلطانی‌زاده در گفت‌وگو با ایلنا افزود: تنها در کمتر از دو سال گذشته شاهد خرید حدود 10 هزار واحد مسکونی در ترکیه از سوی ایرانی‌ها بودیم که میانگین قیمت هر ملک چیزی بین 250 تا 300 هزار دلار است بنابراین فقط در این بخش می‌بینیم که در کمتر از دو سال گذشته چه مقدار ارز از کشورمان خارج و وارد بازار املاک ترکیه شده است. وی گفت: بخشی از نیاز بازار غیررسمی معمولا از مرزهای کشور قاچاق میشود اما تمام این شرکت‌هایی که در فضای مجازی برای فروش ملک خارجی تبلیغ می‌کنند دلالان غیررسمی در کشورمان دارند و از سوی دیگر وقتی محدودیت‌ها را برای صرافان رسمی افزایش می‌دهند به صورت ناخودآگاه و ناخواسته این نیاز را به سمت فعالین غیررسمی سوق می‌دهند که هدایت این میزان تقاضا به سمت فضاهای غیررسمی خطراتی مانند عدم نظارت، پولشویی و رشد حجم تبادلات بین فعالین غیررسمی را دارد.وی تاکید کرد: واقعی‌تر شدن نرخ ارز برای صادرات و واردات نیز بسیار خوب خواهد بود و باید نرخ‌ها به سمت هر چه واقعی‌تر پیش برود.
سهم رمزارز در معاملات خارجی
سلطانی‌زاده از افزایش سهم رمزارزها در معاملات ایرانی‌ها خبر داد و گفت: در حال حاضر هیچ صرافی رسمی حق معاملات رمزارز را ندارد چراکه هنوز این موضوع قانونی نشده اما شاهد خروج سرمایه قابل توجه از کشور از طریق معاملات رمزارز هستیم که می‌تواند در اثر بروز مشکل برای پلتفرم‌ها و کیف پول الکترونیکی هموطنان به یک بحران همه گیر تبدیل شود.وی ادامه داد: در حالی که هیچ صرافی رسمی حق معامله رمز ارز را ندارد به بیش از 100 معامله‌گر رمزارز درگاه پرداخت داده شده است و مردم می‌توانند از طریق آنلاین از طریق این درگاه‌ها معاملات را انجام دهند. نکته بسیار حائز اهمیت این است که کیف پول بسیاری از افرادی که رمزارز معامله می‌کنند امن نیست و ممکن است سرمایه خود را از دست بدهند.سلطانی‌زاده گفت: هر ایرانی با شارژ کیف پول رمزارز خود می‌تواند به راحتی در ترکیه یا سایر کشورها هر چه که می‌خواهد خریداری کند و این روند خروج سرمایه از کشور به شدت در حال فراگیری است.
کلاهبرداری با رمزارز جعلی
با رونق گرفتن بازار ارزهای دیجیتال، هر روز نام توکن و کوین جدیدی بر سر زبان‌ها می‌افتد که بسیاری از آن‌ها پس از مدت کوتاهی بدون پشتوانه یا جعلی از آب در می‌آیند. حدود ۲ سال از معرفی رمزارز کینگ‌مانی (Kingmoney) توسط یک شرکت بازاریابی شبکه‌ای و پرداخت پورسانت به اعضای شبکه آن می‌گذرد و حالا کمتر کسی در حوزه بازاریابی شبکه‌ای هست که ماجرای کلاهبرداری آن را نداند.بر اساس اطلاعیه وزارت اطلاعات، برخی از افراد فعال در این پروژه کلاهبرداری دستگیر شده و به مراجع قضائی معرفی شده‌اند. این افراد با فریب افکار عمومی و تشویق مردم و اعضای شرکت به خرید و سرمایه‌گذاری در رمزارز جعلی «کینگ‌مانی»، مبالغ هنگفتی را از زیرمجموعه‌های خود کسب کرده و با ایجاد نوسانات ساختگی در قیمت این رمزارز جعلی، اقدام به فروش آن می‌کردند.
عرضه آزمایشی ارز دیجیتال ملی
در این شرایط ورود رسمی به حوزه رمز ارز بسیاری جدی است. به همین دلیل بانک مرکزی از دولت قبل در این حوزه ورود کرد اما نتیجه ای نداشت تا آنکه رئیس بانک مرکزی عنوان کرد که بانک مرکزی ارز دیجیتال ملی ایران را به‌صورت آزمایشی عرضه خواهد کرد. علی صالح‌آبادی گفت:اصلاح قانون بانک مرکزی و اصلاح قانون پولی و بانکی از مسائلی است که سال‌هاست مطرح میشود. مقرر شد قانون بانک مرکزی در مرحله اول با هماهنگی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در کمیته مشترک مورد بررسی قرار بگیرد تا در مهلت مشخصی جمع‌بندی خود را بیان کنند.رئیس بانک مرکزی گفت: مسئله رمز ارزها در نشست با اعضای کمیسیون اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت که با توجه به اهمیت رمز ارز ملی و غیر ملی در سطح دنیا مقرر شد کارگروهی با همکاری کمیسیون اقتصادی تشکیل شود، در نتیجه موضع بانک مرکزی این کشور درباره رمز ارزها روشن می شود. وی گفت: در آینده رمز ارز ملی را به‌صورت آزمایشی راه‌اندازی خواهیم کرد که در حال حاضر بانک مرکزی بررسی‌های خود را روی آن انجام می‌دهد. امیدواریم ضوابط آن در شورای پول و اعتبار نهایی شود و این اتفاق که به‌صورت محدود در کشورهای دنبال‌شده، در ایران نیز راه‌اندازی شود.
ضرورت ورود به رمزارزها
در شرایط کنونی که کشور ما با انواع تحریم ها و تهدیدها رو به رو شده، ورود به حوزه رمزارز می تواند ظرفیت مناسبی باشد تا هم بتوان تحریم ها را دور زد و هم نسبت به جمع کردن نقدینگی از بازار اقدام کرد. از سوی دیگر رمز ارز می تواند فشار دلار بر اقتصاد را کاهش دهد و بازار سیاه ارز را به حداقل ممکن کاهش دهد. نکته مهم اینجاست که اگر بتوان دلار را از دیگر بخشهای اقتصادی جدا کرد و تاثیر آن بر اقتصاد را به حداقل ممکن کاهش داد، می توان تورم را نیز کنترل کرد. نکته مهم در رمز ارز اینجاست که بر خلاف دلار، چسبندگی به دیگر کالاها ندارد و بالا و پایین شدن رمز ارز، تنها به گردش مالی در بین افراد منجر می شود. البته شرط در این است که رمز ارز ملی تعریف و فعال شود زیرا اگر در بازی رمز ارزهای خارجی وارد شویم، سرمایه های کشور بسادگی جابجا می شود. برای اثبات این مهم کافی است برآورد کنیم دلارهای این همه ملک که در خارج از کشور خریداری شده، چگونه منتقل شده و اگر قرار باشد این روند ادامه داشته باشد، چگونه ارزهایی که با سختی فراوان تامین میشود، از کشور خارج خواهد شد.
