وحید نکویی
مدرس و تحلیلگیر بازارهای مالی
سرعت فراگیری مبادلات رمزارزها گویای این است که مؤسسات مالی سنتی دیگر نمیتوانند بهتنهایی پاسخگوی نیازهای مالی بهوجود آمده در جهان باشند. رمزارزها از طریق ارائه دسترسی آسانتر به خدمات مالی، میتوانند سبب رشد اجتماعی و اقتصادی در سراسر جهان، از جمله در کشورهای در حال . توسعه شوند. این پولهای دیجیتال مزایای بسیاری دارند که برخی از مهمترین مزایا عبارتند از استفاده از رمزارزها در پرداخت های بین المللی در شرایط تحریم و ایجاد فرصتی مناسب برای کشورهای دارای سیستم بانکداری ضعیف و کاهش هزینههای معاملات خواهد بود. از مهمترین معایب در بحث رمزارزها میتوان به نگرانیهای زیست محیطی، اتهام به رمزارزها برای فعالیت های پولشویی و فعالیت های تبهکارانه، از دست رفتن قدرت بانکهای مرکزی کشورها در اجرای سیاستهای پولی، نوسانات بسیار زیاد رمزارزها نام برد. فناوری غیر متمرکز بلاکچین و ظهور رمزارزها نوع جدید و بدون مرزی از پول برای اقتصاد جهان به ارمغان آورده که مرتبط با هیچ دولت و کشوری نیست و افزایش حجم آن بی قاعده نبوده و مستلزم صرف انرژی برق قابل توجه و به کارگیری تخصص است. این پول نوآورانه اما بازار پرنوسانی دارد و بیشتر تبدیل به فرصتی برای کسب سود معامله گران و سفته بازان شدهاست.
مهمترین چالش رمزارزها تهدید ابزارهای نهاد دولت است؛ به گونهای که میتواند میزان تاثیرگذاری تصمیمات دولتها را دستخوش تغییر کند و از آنجا که هیچ مرکزیتی در این شبکه وجود ندارد میتواند کنترل دولتها را در سطوح مشخصی از بین ببرد. برای مثال نظام مالیاتی دولتها میتواند از سوی رمزارزها با تهدید مواجه شود و آنها را با مشکل تامین مالی روبهرو کند، از سوی دیگر ممکن است در آینده رمزارزها جایگزین ارزهای سنتی شوند و در قیمتگذاری کالا و خدمات از آنها استفاده شود که حاکمیت پولی دولت را به خطر خواهد انداخت؛ اتفاقی که بهدلیل نوسانات بسیار زیاد رمزارزها تا امروز تحقق نیافته است. میتوان به این موضوع اشاره کرد که یکی از چالشهای کشورهای در حال توسعه، خروج سرمایه است. بیتکوین با تسهیل نقل و انتقالات بهصورت غیرمتمرکز میتواند خروج سرمایه را از کشورهای در حال توسعه تسریع کند که خود این پدیده موجب میشود این کشورها در آینده وضعیت بدتری داشته باشند؛ این اتفاق باعث میشود کنترل دولتها در اجرای سیاستهای پولی و مالی برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده کم شود و در صورت اجرای یک سیاست مغایر با منافع افراد، شاهد تبدیل این سرمایهها به بیتکوین و خروج وسیع سرمایه از این کشورها باشیم. البته در کنار تمام نکات منفی خروج سرمایه از کشورهای درحال توسعه، نکته مثبتی نیز وجود دارد و آن اینکه دولتها مجبور خواهند شد در تصمیمات خود منافع تمام افراد را لحاظ کنند و از استبداد رای بپرهیزند.