مهدی کریمی تفرشی
رئیس کارگروه کسب و کارهای جاده ابریشم سازمان ملل- یونسکو
ایران از پذیرش در خواست عضویت دائم خود در بلوک تحت رهبری چین و روسیه استقبال کرد؛ چرخشی به سمت شرق که می توان آن را به معنای باز شدن درهای بازارهای بزرگ آسیایی و غلبه بر تحریم‌های اقتصادی غرب و به ویژه آمریکا دانست. ایران از همان سال‌های ابتدایی شکل گیری سازمان همکاری های شانگهای تا امروز درخواست و تلاش های جدی برای الحاق دائمی به این پیمان را داشته که در ابتدا با عضویت ایران طبق روال حقوقی و دیپلماتیک در دیگر پیمان ها برخورد شد و تهران به عنوان عضو ناظر سازمان همکاری های شانگهای در آمد. اما از آن دوران تا امروز درخواست عضویت دائم و ثابت ایران در این پیمان عملی نشده بود.می توان اینطور برداشت کرد که چراغ سبز چین و روسیه به عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای از اطمینان این دو قدرت جهانی از به نتیجه رسیدن مذاکرات وین حکایت دارد. البته هموار شدن مسیر تبادلات بین‌المللی پولی و بانکی ایران با کشورهای جهان نیازمند خروج ایران از فهرست اف‌ای‌تی‌اف(FATF) است. در حالیکه هنوز تکلیف نهایی لوایح الحاق ایران به دو کنوانسیون پالرمو و سی‌اف‌تی(CFT) روشن نشده است.آقای رئیسی در تلاش است با تقویت پیمان‌های منطقه‌ای، مبادلات تجاری ایران را آن گونه که با افغانستان و عراق نیز در دوره اعمال سیاست فشار حداکثری آمریکا افزایش یافته، با سایر کشورهای منطقه حتی در قالب تهاتر کالایی گسترش دهد. کشورهای عضو این پیمان، رویِ هم حدود نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند و ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان هم در کشورهای عضو این پیمان تولید می‌شود.پیمان شانگهای آینده روشنی خواهد داشت. دست‌کم سه عضو این پیمان (چین، هند و روسیه) در میان ۱۰ قدرت اقتصادی جهان قرار دارند که تا دهه‌های آینده، جایگاه آنها از این منظر بهبود هم پیدا می‌کند. عضویت ایران در پیمان شانگهای و گسترش مبادلات منطقه ای را در می توان گامی در جهت کم اثر کردن تحریم های غرب در صورت تداوم دانست و قدرت تحریم های یک جانبه غرب رو کم می کند. ضمن اینکه گامی مهم در جهت گسترش روابط بین الملل است. همچنین این عضویت دائم می تواند یک گام جدی برای اجرایی‌شدن توافقات ۲۵ ساله ایران و چین باشد.
عضویت در سازمانی با حضور قدرتهای بزرگ اقتصادی جهان مثل چین و هند، مزایای فراوان اقتصادی، تجاری، حمل و نقل، ترانزیت، امنیتی و حتی فرهنگی برای ایران خواهد داشت.البته در این میان، نفع بلوک شرق از عضویتِ یک هم‌تیمی قدرتمند مانند ایران با منابع حیرت‌آور نفت و گاز را هم نمی‌توان نادیده گرفت.چین و روسیه، در واقع اداره‌کنندگان و وزنه های اصلی این پیمان هستند و موضع گیری آنها علیه آمریکا در سال‌های اخیر را می توان یکی از انگیزه های پذیرش ایران در «پیمان شانگهای» در این شرایطِ دانست.استفاده درست و حساب شده از این فرصت بینظیر فراهم شده و گسترش مناسبات تجاری با قدرت های منطقه منجر به افزایش قدرت مانور اقتصادی ایران در جهان خواهد شد.
