وزیر جهاد کشاورزی در حالی صادرات شیرخشک، کره و روغن حیوانی را با پرداخت عوارض دولتی خواستار شد که پیش از این با پرداخت عوارض این کالا‌ها صادر می‌شد، اما از آنجا که صنایع لبنی توان رقابت با ترکیه و آلمان را نداشتند، صادرات این کالا‌ها مقرون به صرفه نبود. خبر‌های رسیده از وزارت صمت حاکی از آن است که وزارت صمت با درخواست ساداتی‌نژاد موافقت نکرده است.
زمانی که موضوع صادرات مواد لبنی مطرح می‌شود برخی با استناد به پایین‌بودن سرانه مصرف لبنیات در کشور آن را جایز نمی‌دانند و به زیان مصرف‌کننده می‌دانند. ایران در طول ۴۰ سال گذشته همواره واردات کره و شیرخشک داشته، به طوری که در سال ۹۶ بزرگ‌ترین واردکننده شیرخشک و کره‌حیوانی بوده است، اما اکنون با توسعه صنعت دامپروری و صنایع لبنی در تولید شیرخشک و روغن حیوانی به خودکفایی رسیده و مازاد تولید دارد. البته کاهش مصرف سرانه نیز باعث شده شیرخام به شیرخشک و روغن حیوانی تبدیل و دپو شود. سال گذشته با رایزنی فعالان این صنعت، صادرات شیرخشک و کره‌حیوانی با پرداخت عوارض ۱۶ هزار تومانی مجاز شد. در میان کشور‌های صادرکننده شیرخشک، ترکیه بدترین کیفیت و آلمان بالا‌ترین کیفیت را دارد. ترکیه شیرخشک خود را ۲/۲ دلار و آلمان ۵/۳ دلار صادر می‌کند. در ایران قیمت تمام شده هر کیلو شیرخشک ۶۷ هزار تومان است. اگر با قیمت (۲/۲) کشور ترکیه به بازار‌های هدف صادر کنیم با دلار ۳۰ هزارتومان و عوارض ۱۶ هزارتومانی حدود ۵۰ هزارتومان برای صادرکننده می‌ماند. به عبارت دیگر شیر خشک را کمتر از قیمت تمام شده صادر کردیم و به هیچ‌وجه اقتصادی نیست. فعالان بازار از سال گذشته تاکنون در حال رایزنی برای حذف عوارض صادراتی هستند، اما موفق نشده‌اند. از این رو انبار‌ها و سردخانه‌ها مملو از شیرخشک و کره حیوانی شده و گران شدن نرخ شیرخام در سال جاری به این مشکلات افزوده است.
مجوز صادراتی وزیر جهاد
روز گذشته مهر، از ارسال نامه وزیر جهاد به وزیر صمت خبر داد. براساس این نامه وزیر جهاد اعلام کرد، تمامی افرادی که شیرخام را با نرخ مصوب خریداری می‌کنند با تأیید وزارت جهاد و با پرداخت مابه‌التفاوت می‌توانند نسبت به صادرات شیرخشک، کره و روغن حیوانی اقدام کنند. این در حالی است که از سال گذشته تاکنون این مجوز صادر شده، اما به دلیل عدم رقابت با ترکیه، صادرات این کالا‌ها اقتصادی نبوده و مورد استقبال صادرکنندگان قرار نگرفته است.
سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی در نامه‌ای به وزیر صمت اعلام کرد: در اجرای تصمیمات شورای قیمتگذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی از محصولات اساسی کشاورزی به شماره ۸۶۰۳/۰۲۰ مورخ ۱۷/۴/۱۴۰۰ و کارگروه تنظیم بازار درخصوص صادرات شیرخشک، کره و روغن حیوانی و به منظور حمایت از تولیدکنندگان شیرخام، خواهشمند است دستور فرمایید متن زیر به عنوان تصمیمات کارگروه تنظیم بازار تصویب و ابلاغ شود، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که شیر خام را با قیمت تضمینی مصوب شورای مذکور (۶ هزار و ۴۰۰ تومان در هر کیلوگرم) خرید می‌نمایند با تأیید وزارت جهاد کشاورزی می‌توانند نسبت به صادرات شیرخشک با پرداخت مابه‌التفاوت ۱۰۰هزار ریال/کیلوگرم، کره ۱۵۰ هزار ریال/کیلوگرم و چربی (خامه ۴۰ درصد) ۶۰ هزار ریال/کیلوگرم اقدام نمایند.
تبصره ۱): سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان موظف است نسبت به وصول مابه‌التفاوت مذکور اقدام و تأییدیه آن را به وزارت جهاد کشاورزی و گمرک ارسال نماید.
تبصره ۲): سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مکلف به رصد و گزارش به وزیر جهاد کشاورزی بوده و ارقام فوق با نظر وزیر جهاد کشاورزی قابل تجدیدنظر خواهد بود.
عدم موافقت صمت با درخواست ساداتی‌نژاد
خبر‌های رسیده به «جوان» حاکی از آن است که وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت با درخواست وزیر جهاد موافقت نکرده‌اند و این نامه از دستور جلسه ستاد تنظیم بازار خارج شده است. صاحبنظران معتقدند که صادرات این کالا‌ها در شرایط فعلی توجیه اقتصادی ندارد. دولت با بالابردن قیمت شیرخام، در ماه‌های گذشته مصرف‌کننده را متضرر کرد و همزمان ماست و پنیر نیز گران شد و وزیر جهاد وعده داد که با حذف عوارض صادراتی تولیدکننده را در صادرات کالا‌های مازاد حمایت می‌کند. در حالی که ساداتی‌نژاد مسئولیتی در حذف عوارض گمرکی ندارد و حرف آخر را وزارت صمت می‌زند اکنون که مازاد تولید داریم و مصرف کاهش یافته، به دنبال راهی برای صادرات و خالی شدن انبار‌هاست. در حالی که صادرات با پرداخت عوارض فوق توجیه ندارد و با قیمت ۲/۲ دلاری رقیب‌مان کشور ترکیه عملاً صادارت این کالا‌ها به دربسته برخورد کرده است. منابع آگاه معتقدند دلیل عدم موافقت وزارت صمت با درخواست وزیر جهاد، تورمی است که در ماه‌های آتی ممکن است به مصرف‌کنندگان تحمیل شود.
در حال حاضر صنعت لبنیات با افزایش شدید موادخشک که در تولید ماست و پنیر به کار می‌رود، مواجه است و در مقابل کره، روغن حیوانی و خامه با کاهش قیمت مواجه شده است. از این رو درخواست صادراتی وزیر جهاد در شرایط فعلی قابلیت اجرایی ندارد. به نظر می‌رسد ساداتی‌نژاد به جای تزریق مسکن به این صنعت به دنبال راه‌حل مناسب باشد و دولت فساد ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی را از صنعت لبنی کشور حذف کند.
