علیرضا کلاهی
رییس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی
تبعــــات منفــی محدودیت‌های اینترنتی و فضای مجازی بر بخش واقعی اقتصاد خود را نشان داده است، متاسفانه به دلیل نبود چشم‌انداز روشن در اقتصاد ایران بسیاری از افرادی اهل فن در حوزه استارتاپ‌ها در حال مهاجرت از ایران هستند. تجربه نشان داده است هر بار که عرصه را تنگ می‌کنیم، مهاجرت شکل می‌گیرد. این‌ها نگران‌کننده است. نمی‌شود بدون اصلاح قوانین خارجی و ساختاری سیاست خارجی، اقتصاد را درست کرد. در سال ۱۳۶۸ بعد تمام خسارت‌های ناشی از جنگ، کماکان اقتصاد اول منطقه بودیم و تولید ناخالص داخلی ایران در محدوده ۱۲۰ میلیارد دلار بود. در همین دوره زمانی تولید ناخالص داخلی در ترکیه و عربستان در محدوده ۹۰ میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی امارات در محدوده ۳۰ میلیارد دلار بود. اما الان تولیدناخالص داخلی ترکیه و عربستان تقریبا ۴ برابر شده و اقتصاد امارات هم از ما بزرگ‌تر شده است. امارات اندازه یک استان ایران هم نیست.برای درک بهتر این وضعیت می‌توانید قدرت اقتصادی قطر را ببینید. بالاخره انسان تصمیمات خود را براساس یک‌سری متغیرها می‌گیرد؛ حالا از ناپایداری تا محدودیت یا تضعیف حاکمیت قانون. ما قبل از بحران اخیر دو بحران جدی داشتیم که روی سیستم استارتاپی ایران تاثیر گذاشت. یکی بحث کرونا و دوم، خروج از برجام و تشدید تحریم‌ها. این اتفاقات درشرایط اقتصادی نامساعدی رخ دادند. رکود، تورم و بی‌ثباتی نرخ ارز به خودی خود اقتصاد ایران را درگیر کرده بود اما دو اتفاق مذکور در این فضا اثر منفی روی اکوسیستم استارتاپی گذاشت؛ همه این ها سبب شد ارتباط ما به دلیل فیلترینگ با جهان قطع شود. در این میان عدم مانع‌زدایی و بهبود قوانین، عدم تغییر قوانین فعلی با مدل کسب‌وکارهای استارتاپی و خروج سرمایه‌گذاران خارجی نیز بحران را تشدید کرد. اکنون ترکیه و امارات شرایط ویژه‌ای را فعالان حوزه فناوری ایران گذاشته‌اند،ضمن اینکه کانادا خیلی وقت است که ویزای استارتاپی می‌دهد.
