گروه اقتصاد کلان: محدودیت کانال‌های مالی ایران در دنیا طی 5 سال گذشته یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد ایران بوده است. اتفاقی که هم تجارت و هم بخش سرمایه‌گذاری و همکاری‌های ایران در سطوح بین المللی را تحت تاثیر قرار داده است. به طوری که رشد اقتصادی و حتی تورم داخلی از این مسیله تاثیر گرفته اند. حالا اما ایران و روسیه ابتکار جدیدی را برای تبادلات مالی میان خودشان و البته میان ایران و سایر کشورها انجام داده‌اند.
به گزارش «تجارت آنلاین»، محدودیت مالی همواره یکی از مباحثی است که در اقتصاد کلان به آن توجه زیادی شده است، چرا که این مسئله می تواند تولید و بسیاری از مسائل اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهد. در اقتصاد ایران نیز محدودیت مالی در صنایع همواره یکی از اصلی ترین مشکلات تولید بر شمرده می شود. البته محدودیت مالی همه شرکت های به یک اندازه نیست، از همین رو در این گزارش صنایع و یا شرکت ها را به دو گروه محدودیت مالی شدید و محدودیت مالی خفیف تقسیم گشته است، سپس روند رشد تولید این دو گروه از سال 96 تا فروردین 1401 با یکدیگر مقایسه شده است. از سال 96 تا تقریبا انتهای سال 97 می توان گفت محدودیت مالی تاثیر چندانی بر اقتصاد ایران نداشته است. به بیان دیگر در این بازه زمانی رشد تولید در صنایعی که محدودیت شدید مالی داشته اند تفاوت زیادی با صنایع و شرکت هایی که با محدودیت خفیف مالی رو به رو بوده اند، نداشته است. اما از انتهای سال 97 محدودیت مالی گریبان رشد تولید در اقتصاد ایران را گرفت. این روند در بهمن ماه 97 آغاز شد و در بازه زمانی خرداد تا آذر 98 شدت بالایی به خود گرفت، به گونه ای در مهر ماه 98 رشد تولید در صنایع با محدودیت مالی بالا حدود 12 درصد کمتر از رشد در صنایع بدون محدودیت مالی بوده است.
از آغاز زمستان 98 اثر محدودیت مالی بر اقتصاد ایران کمرنگ شده و از شروع سال 99 تا تیر ماه تقریبا این اثر از بین رفت و رشد تولید در دو گروه مذکور تفاوت چشمگیری با هم ندارد. از مرداد ماه بار دیگر کمی اثر محدودیت نقدینگی در اقتصاد دیده شد و این روند تا فروردین 1400 ادامه داشت. پس از فرودین ماه سال گذشته از اردیبهشت 1400 تا فروردین سال جاری، روندی در اقتصاد ایران دیده شده است که در چند سال گذشته بی سابقه بوده است. به بیان ساده تر در 12 ماه گذشته تنها در یک ماه رشد تولید در صنایع با محدودیت مالی شدید از رشد تولید صنایع با محدودیت مالی خفیف کمتر بوده است. حتی در فروردین ماه سال 1401 رشد تولید در شرکت هایی که محدودیت مالی بالایی دارند از رشد تولید نسبت به سایر صنایع نزدیک به 10 درصد بالاتر بوده است. بر این اساس می توان گفت که در یکسال گذشته محدودیت مالی نمی تواند عامل افت تولید در صنایع باشد و عدم رشد مناسب صنایع در اقتصاد ایران را باید در جایی دیگر جست و جو کرد.
براساس آنچه که فرزین در اینستاگرام نوشته است: در چارچوب سند اقدامات مشترک بین بانک‌های مرکزی ایران و روسیه، علاوه بر ارتباط مستقیم با بانک‌های روسی، شبکه بانکی کشورمان با ۱۰۶ بانک خارجی غیرروسی ارتباط مستقیم خواهد داشت. آنطور که رئیس کل بانک مرکزی اظهار کرده کانال مالی بین ایران و دنیا در حال ترمیم است.
جزییات ابتکار مالی ایران و روسیه
معاون بین‌الملل بانک مرکزی به تازگی در این باره گفته است: با اتصال سامانه‌های پیام‌رسان ملی بانک‌های ایران و روسیه، بانک‌های غیرروسی هم می‌توانند متصل شده و با بانک‌های کشور تبادلات مالی داشته باشند. نهم بهمن، قرارداد اتصال سامانه‌های پیام‌رسان ملی بانک‌های ایران و روسیه با حضور معاون بانک مرکزی روسیه و معاون بین‌الملل بانک مرکزی ایران به امضا رسید و به دنبال آن زمینه اتصال سامانه‌های پیام‌رسان ملی بانک‌های ایران و روسیه، فراهم شد. سامانه پیام رسانی مالی الکترونیکی (سپام) به منظور الکترونیکی کردن مراودات بانکی و ایجاد زیرساخت یکپارچه خدمت‌رسانی میان ایران و روسیه راه اندازی شد، با استفاده از سپام نه تنها برای اولین بار یک زیرساخت پیامرسانی واحد مالی ملی در کشور برای همه مراودات مالی عمده بانک‌ها از قبیل اعتبارات اسنادی ارزی و ریالی، ضمانت‌نامه‌‌های ارزی و ریالی، حوالجات ارزی، مکاتبات، استعلام ها و مذاکرات از طریق یک شبکه واحد پیام رسانی فراهم است، بلکه امکان اتصال به بانک‌های خارجی در خارج از کشور را می توان به گونه‌ای برقرار کرد که بدون به کارگیری امکانات مؤسسه سوئیفت و نگرانی‌های مربوط به آن با زبانی مشترک و آشنا، تعاملات مالی با آخرین فناوری‌های موجود صورت گیرد. محسن کریمی، معاون بین الملل بانک مرکزی، درباره سامانه پیام رسانی مالی الکترونیکی سپام می‌گوید: در حال حاضر شبکه پیامرسانی دو کشور به یکدیگر متصل شده و همه بانک‌های دو کشور نیز می توانند به یکدیگر متصل شوند و برای شروع، یک بانک از ایران و بانک دیگری از کشور روسیه انتخاب شدند که نخستین پیام را تبادل کنند. علاوه بر این، طی روزهای آینده نیز که هیأت فنی بانک مرکزی روسیه در ایران هستند، زمینه‌سازی برای ارتباط و ارسال همه پیام‌ها میان بانک‌های دو کشور فراهم می شود.
