همایون دارابی
کارشناس بازار سرمایه
بورس در حال رشد نیست، بلکه در حال اصلاح عقب ماندگی خود نسبت به بازارهای مالی دیگر است . سال گذشته شاهد آتش بازی در بازارهای دلار و ارز، طلا و سکه، خودرو و املاک و مستغلات بودیم، در حال که بورس در سراسر سال ۱۴۰۱ در حال درجا زدن بود. با توجه به اینکه لکوموتیو تمام این بازارها در حالت تورم است و در حال حاضر افزایش قیمت در بازارهای مالی دیگر کُند شده از آنجا که بازار سهام از این موج تورمی عقب مانده بود این بازار در شرایط حال حاضر در حال جبران است. روند افزایشی شاخص کل را ماهیتا رشد نمیدانم، بورس در نیمه دوم سال ۹۹ و در طول سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ از بازارهای دیگر عقب ماند و روند فعلی بورس جبران این عقب ماندگی است. بنابراین احتمالا در بورس شاهد یک دوره رشد باشیم تا بازدهی بازارها متعادل شود. به همین دلیل انواع سهمها در بورس در حال جبران عقب ماندگی هستند، زیرا شرکتهای بورسی از املاک و مستغلات، ماشین آلات و داراییها تشکیل شده و ارزش آنها در سال گذشته بالا رفته بود، ولی این ارزش در قیمت سهام منعکس نشده بود. به طور قطع هر دوره رشد و افزایش شاخص با توجه به حضور معامله گران کوتاه مدت و موارد دیگر، با اصلاحهایی همراه خواهد شد و بدون شک دوره اصلاح پس از رشد را شاهد خواهیم بود. به همین دلیل به سهامداران سفارش میکنیم که از طریق صندوقها و مشاورههای سرمایه گذاری وارد بورس شوند تا ریسک کمتری متحمل شوند؛ بنابراین بهتر است سهامداران حقیقی از طریق صندوقها وارد بورس شوند تا هم ریسک کمتری را تحمل کنند و هم زمانی که به پولشان نیاز دارند درگیر عدم نقدشوندگی سهام شان نشوند؛ چیزی که در گذشته بارها شاهد آن بودیم. موضوع اساسی در بورس و ریسک عمده بازار در حال حاضر، تصمیمات یک طرفه دولت است. اگر دولت تصمیم ناگهانی و عجیب و غریبی نگیرد، شرایط بورس میتواند بهتر شود به ویژه اگر دولت سه مشکل قیمت گذاری دستوری، نرخ بهره و نرخ ارز که پیش روی بازار است را تعیین تکلیف کند. رفع این مشکلات مهمترین مسالهای است که پیش روی بازار است. دولت نباید به عمد در بورس دخالت کند، اعتراضاتی که در سال ۹۹ نسبت به بورس وجود داشت به دلیل تصمیمات اشتباه دولت و بانک مرکزی وقت بود. افزایش بی رویه نرخ بهره، فروشهای گسترده سهام، برداشتن مطالبات شرکتها و به خصوص بانکها و تبدیل آن به سهام، فروش صندوق دارا یکم و پالایش بدون داشتن بازارگردان و بدون حمایت، مشکلاتی بود که در سال ۱۳۹۹ گریبانگیر بازار سرمایه شد. قطعا اگر دولت بخواهد رفتار یک طرفه انجام بدهد سهامداران اعتراض میکنند، اما جریان عمومی بازار اگر به صورت طبیعی بالا و پایین رود کسی معترض نخواهد بود. اینکه بورس تا کی رشد میکند وابسته به تصمیماتی است که از سوی دولت گرفته میشود چراکه اقتصاد ما، اقتصاد پرپتانسیلی است و بورس میتواند رشد بسیار زیادی را در آینده تجربه کند، ولی این رشد مستلزم در پیش گرفتن سیاستهای اقتصادی درست ازسوی دولتمردان است.