داود سوری
اقتصاددان
دلارزدایی از اقتصاد و تجارت، تصمیمی امکان پذیر است و کشور‌های عضو اتحادیه پایاپای آسیا و منطقه می‌توانند در چارچوبی محدود، مبادلات ارزی خود را با پول ملی خودشان انجام دهند، اما نباید فراموش کرد قیمت کالا و ارزش پول‌ها در مبادلات تجاری همواره بر حسب دلار سنجیده می‌شود. دلارزدایی به معنای خارج کردن کامل دلار از فرایند مبادلات ارزی نیست، اگر تصور شود که با این تصمیم بتوان دلار را از گردونه تجارت به صورت کلی خارج کرد، نمی‌توان آن‌را امکان پذیر دانست، ولی ممکن است برخی کشور‌ها بتوانند در یک چارچوب مشخص، یک سری از نیاز‌های تجاری خود را بدون نیاز به دلار و با پول ملی و مشخص خود با یکدیگر مبادله کنند. راه اندازی شبکه پیام رسان بین بانکی به عنوان جایگزین سوئیفت از سوی کشور‌های عضو اتحادیه پایاپای آسیا اقدام مثبتی است اما ارزش هر شبکه ای، مشترکان آن شبکه است و هر میزان آن شبکه، مشترکان بیشتری داشته باشد، ارزش و کاربرد آن بیشتر و وسیع‌تر خواهد شد. در نتیجه اگر قرار است کشورمان بخشی از مبادلات خود را با کشور‌های همسو در منطقه و اتحادیه محدود کند می‌توان گفت در این چارچوب نیازمند به سوئیفت نباشیم. البته این امر هم بستگی به گسترش شبکه جدید دارد و هم اینکه رفته رفته چقدر می‌تواند عضو و بانک‌های جدید را به شبکه خود اضافه کند؟ البته باید منتظر راه‌اندازی و کارایی این شبکه بود تا نسبت به ارزشمند بودن این اقدام به طور دقیق‌تر اظهار نظر کرد. حضور دومین بانک بزرگ روسیه در ایران را می‌توان مثبت و سازنده خواند، اگر این بانک در عمل هم نتواند مشکلی را حل کند، مطمئنا مشکل جدیدی هم نمی‌آفریند. ولی در واقع همه چیز به این بستگی دارد که دومین بانگ بزرگ روسیه، تا چه حد تحت تاثیر تحریم‌های بین المللی غرب و آمریکاست و چقدر توان و تمایل برای تسهیل مبادلات ارزی و بانکی با ما دارد. اگر این بانک روسی بتواند اهداف پولی و مالی ما را به درستی محقق کند، کمک بزرگی به نظام بانکی کشور خواهد بود. طبعا شروع این حرکت، اقدام مثبتی است، اما فعلا برای ارزیابی باید صبر کرد و منتظر فعال شدن رسمی این بانک در ایران بود.
