جواد عشقی نژاد
کارشناس بازار سرمایه
وقتی یک بورس آنقدر عملکرد مطلوب و شفافی دارد که نفس دلالان و رانت‌خواران به شماره افتاده، طبیعی است که گاه و بیگاه برای بازگشت رانت و فساد به بازارهای کالایی تلاش شود. بورس کالا در دو دهه گذشته دست خیلی از دلالان را بسته است و دقیقا جایی ایستاده که راه رانت بسته می‌شود. بورس کالا نه تنها باعث تورم و گرانی نمی‌شود، بلکه با ایجاد یک فضای رقابتی، بازار را به سمت تعادل می‌برد؛ در واقع با حذف رانت خود به خود بخش قابل توجهی از قیمت‌های کاذب و سلیقه‌ای حذف می شود و فعالان صنعت این موضوعات را به وضوح مشاهده کرده اند. آزموده را آزمودن خطاست، بورس فلزات در اوایل دهه ۱۳۸۰ و در ادامه بورس کالا برای رفع خیلی از ابهامات، گرفتاری ها و مشکلات صنعت و بازار ایجاد شده است؛ سال‌هاست تجربیات گران‌بهایی از چگونگی ایجاد یک بازار متشکل و شفاف به دست آوردیم و هیچ عقل سلیمی نمی‌تواند این تجربیات بزرگ و سازوکارهای شفاف را نادیده بگیرد. اگر بورس کالا و شفافیت آن نبود، بسیاری از کالاهایی که امروز در کمال شفافیت در بورس عرضه می شود با قیمت‌های چند برابر قیمت‌های کنونی به فروش می‌رسید؛ چراکه صحنه برای ورود دلالان باز بود و باید تاکید کرد به جز شفافیت، امکانی برای تصمیم‌گیری در جهت مدیریت و تنظیم بهینه بازارها وجود ندارد. راه‌اندازی بورس کالای ایران همچون وجود بورس‌های کالایی قدرتمند در بسیاری از کشورهای دنیا، یک تصمیم ملی و بزرگ بوده است و اثرات مثبت این سازوکار در کلان اقتصاد کشور و توسعه صنایع و رشد تولید غیر قابل انکار است. افرادی که زاویه مخالفت با آماردهی دقیق و لحظه‌ای از معاملات و فعالیت‌های معاملاتی در بورس کالا را دارند، به طور معمول با دامن زدن به شایعات سعی در تاریک کردن فضای اقتصادی دارند؛ این افراد عموما ذینفعان آن بازار و کسب و کار هستند که می‌خواهند منافع خود را در بازار به حداکثر برسانند. بهتر است کالاهای دیگر تولیدی در صنایع مختلف که هنوز در بورس کالا عرضه نشده را وارد این بازار شفاف کنیم تا فضای معاملاتی شفاف مانند سیمان، فولاد و پتروشیمی برای سایر صنایع نیز ایجاد شود.
