گروه راه و مسکن: بازار مسکن ایران سال‌هاست که متحمل مشکلات زیادی بوده و فراز و فرود زیادی را پشت سر گذاشته است؛ خرید مسکن همیشه برای ایرانی‌ها، یکی از بزرگترین دغدغه‌ها بوده و برخی از مردم هیچ‌گاه نتوانسته‌اند خانه‌ای برای خود بخرند در حالی که عمر آنها به پایان رسیده است. با این حال اکنون یکی از سخت‌ترین ادواری است که مردم برای خرید خانه پشت سر می‌گذارند. گرانی، رکود و نبود ساخت و ساز در کشور عملا باعث شده است خرید خانه برای غالب جامعه تبدیل به رویایی دور شود و در کنار آن تورم بی‌سابقه بازار اجاره نیز فشاری مضاعف بر شانه آنها است.
مسکن 25 متر کم بود خانه 17 متری هم اضافه شد
هرچند دولت رئیسی طی دو سال اخیر وعده ساخت یک میلیون خانه در سال را داد، اما طبق گفته محمدرضا رضایی، رئیس کمیسیون عمران مجلس در این مدت تنها ۲۵درصد از ۱.۵ میلیون واحد از مسکن ملی پیشرفت داشته و با این روال این وعده، هنوز دردی از بی مسکنی مردم دوا نکرده است. در این بین خشایار پاقرپور- مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران در عرض یک ماه، دوبار از «طرح مسکن ۲۵متری» رونمایی کرد. این در شرایطی است که این طرح به دلیل عدم تطابق با فرهنگ ایرانی با واکنش تند مسئولان و مردم رو به رو شد. هر چند وزارت را و شهرسازی و شهرداری ادعای همکاری در ساخت مسکن 25 متری را رد کردند اما همچنان مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران به ساخت این قوطی های 25 متری با نام میکروآپارتمان‌های اقتصادی تاکید دارد؛ تا جایی که در آخرین نشست خبری خود اعلام کرد که اکنون مسکن مجردها نیز در اتحادیه در مرحله مطالعاتی قرار دارد و ممکن است در آینده واحد‌هایی مخصوص مجردها با متراژ تقریبی ۱۷ تا ۱۸ متر ساخته شود. حال در شرایطی که جامعه ایرانی هنوز پذیرای آپارتمان‌نشینی در متراژهای حتی 80 متر نیست و همچنان جامعه‌شناسان آسیب‌های اجتماعی ناشی از این نوع سکونت را برای فرهنگ و جمعیت ایران گوش زد می‌کنند، چگونه می‌تواند پذیرای بلوک های 25 متری و 17 متری با نام خانه‌های اقتصادی و مجردی باشد؟ زندگی در این مدل از خانه‌ها چه تبعاتی برای بنیان خانواده و زندگی جوانان دارد؟ چرا متولیان ساخت مسکن به جای رفع موانع دسترسی خانوار به مسکن مناسب به دنبال کوچک‌کردن متراژ خانه‌ها هستند؟ «امان‌الله قرایی‌مقدم»- جامعه‌شناس و تحلیلگر مسائل اجتماعی در گفت‌وگو با «تجارت» به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
عواقب اجتماعی و فرهنگی خانه‌های 25 متری
«امان‌الله قرایی‌مقدم» به روزنامه «تجارت» گفته است: « به لحاظ آسیب شناسی اجتماعی و شهری، تراکم جمعیت در یک واحد کوچک موجب آسیب های فراوانی به بنیان خانواده از جمله دوری در روابط زناشویی، تشدید نزاع خانوادگی و آسیب به شخصیت افراد می‌شود؛ زندگی در خانه های با متراژ کوچک و حتی آپارتمان نشینی با فرهنگ ایرانی در تضاد است و حتی آپارتمان های 100 و 80 متری هم متراژ مناسبی برای زندگی آرام افراد خانواده نیست . این در شرایطی است که زندگی مردم ایران در واحدهای کوچک 25 متری و 17 متری برای مجردها می‌تواند بحران آفرین باشد.»
ننگ خانه‌های 17 متری مجردی برای جامعه ایران
این جامعه‌شناس می‌گوید: « زندگی در بلوک‌های کوچک، فرهنگ و رفتار خاصی را می‌طلبد که فرهنگ ما به این موضوع روی خوشی نشان نمی‌دهد؛ ایده ساخت خانه‌های 25 متری و 17 متری مجردی ایده ناپخته و مغایر زندگی خانوارهای ایرانی است و در صورت اجرا می‌تواند عواقب اجتماعی و فرهنگی از جمله رواج فساد، هم‌باشی سیاه یا همان ازدواج سفید و روابط نامشروع در جامعه خواهد شد.» قرایی‌مقدم تاکید دارد:« زندگی در خانه‌های کوچک سراسر آسیب اجتماعی و فردی است و نه مناسب فرهنگ و نه به صلاح جامعه ایرانی است. طرح خانه های 25 متری برای حل بحران مسکن خانوار برای جامعه توصیه نمی‌شود و دولت حتما باید اجرای آن را ممنوع کند در این صورت نه تنها بحران مسکن حل نخواهد شد بلکه بحران‌های اجتماعی و فرهنگی تازه‌ای در کشور خلق می‌شود.»
بلوک های 17 متری مجردی لانه فساد می‌شود
تحلیلگر مسائل اجتماعی معتقد است:« ساخت خانه‌های 17 متری برای مجردها هیچ فرقی با پشت بام خوابی ندارد و به نوعی تبعیدگاهی برای مجردها است. به همان اندازه که پشت بام خوابی برای جامعه ایرانی ننگ است زندگی مجردی در بلوک های بالای 10 متر هم برای مردم ایران زننده و دور از شان آنان است. این مدل از زندگی طبیعتا زندگی سالمی برای جوانان به بار نمی‌آورد و به اندازه پشت بام خوابی موجب افزایش بزه‌های اجتماعی از جمله اعتیاد، فحشا و هم‌باشی‌های سیاه شود.» قرایی‌مقدم می‌گوید:« متراژ 17 متر بوی از خانه ندارد و به تعبیری مانند خانه‌های اجاره‌ای یک ساعته یا برخی از هتل آپارتمان‌ها، لانه و مرکز فساد برای مجردها خواهد شد. طبیعا ساخت خانه‌های 25 تا 17 متری بر فرهنگ یک منطقه هم تاثیر سو دارد و نباید آن به بهانه حل بحران مسکن ساخته شود.»
تجرد قطعی جوانان با سکونت در لانه‌های 17 متری
این تحلیلگر مسائل اجتماعی معتقد است:« ساخت خانه‌های 17 یا 18 متری برای مجردها آنان را به تجرد قطعی و زندگی در تنهایی هدایت می‌کند و به لحاظ جامعه‌شناسی شهری مکتب شیکاگو، بوم شناسی محیط زندگی این افراد به دنیای بیگانه ها، دنیای بی‌کسی و دنیای بی‌هویتی تبدیل خواهد شد و در این دنیای تنهایی افراد فقط به مصلحت خود فکر می‌کنند.» این جامعه‌شناس می‌گوید: « طبق جامعه‌شناسی شهری مکتب شیکاگو یک رابطه‌ای میان افراد با محیطی که درآن زندگی می‌کنند شکل گرفته به طوری که محله زندگی بر فرد و فرد بر محله تاثیرگذار است در نتیجه به لحاظ جامعه شناسی به هیچ عنوان ساخت خانه‌های کوچکی توصیه نمی‌شود و ساخت این بلوک‌ها به بهانه حل بحران مسکن خانوار، زوجین و مجردها، تعادل رابطه میان فرد و محیط را بر هم می‌زند.
