علی بیگدلی
کارشناس مسائل بینالملل
سفر جو بایدن به اراضی اشغالی در درجه اول، درونمایه سیاسی و به خصوص انتخاباتی دارد. بایدن در شرایطی وارد اراضی اشغالی میشود که تاکنون از بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل برای سفر به واشنگتن و دیدار با وی در کاخ سفید دعوت نکرده است و حالا او مجبور شده تا به دلیل وضعیت ..جاری در غزه وارد تلآویو شود. از سوی دیگر باید توجه شود که سفر وی در حالی انجام میشود که میان مقامات سیاسی و نظامی اسرائیل و آمریکا بر سر حمله زمینی به غزه اختلافنظر وجود دارد و حتی بحث عدم توان ارتش اسرائیل برای اجرای جنگ بلندمدت هم مطرح است.
بسیاری معتقدند که اسرائیل برای مدت طولانی نمیتواند وارد یک جنگ همهجانبه شود و ممکن است از دو طرف نیروهای زیادی کشته شود و همین امر دامنه منازعه را گستردهتر کند. این در حالیست که هنوز هم بایدن بر راهحل دو کشوری تاکید دارد اما بحث این است که کوچ اجباری هم گزینه بسیار خطرناکی است که برای کشورهای همسایه مانند مصر و اردن میتواند هزینهزا باشد و خروجی مطلوی نخواهد داشت. در این بین باید توجه کنیم زمانی که قرار بود انتخابات در کنست اسرائیل برگزار شود و نتانیاهو مجدداً به عنوان نخستوزیر اسرائیل انتخاب شود، برخی از چهرههای تندروی مذهبی در تلآویو صراحتاً اعلام کردند که ما برای نابودی فلسطین و مبارزه با ایران به نتانیاهو رأی خواهیم داد که نشان میدهد جریانهای مذهبی تندرو در اسرائیل اساساً طرح دو کشوری را قبول ندارند و خواهان یکسره شدن ماجرا هستند.
بر همین اساس به نظر میرسد که طرح دو کشوری تا حد زیادی با تردید روبهرو شده و یک پیچیدگی خاص و مشهود را شاهد هستیم. این در حالیست که بسیاری از تحلیلگران معتقدند که اوضاع اسرائیل هم آشفته است و دقیقاً معلوم نیست که تلآویو میخواهد در این فضا چه تصمیمی اتخاذ کند. نکته و سوال مهمتر این خواهد بود که اگر قرار باشد تحولات در غزه بر اساس تفکر و سناریوی اسرائیل جلو برود، پس چرا ناوگان دریایی ایالات متحده وارد مدیترانه شده است؟ پاسخ به این سوال واقعاً مشخص نیست و امکان روی دادن هر سناریویی وجود دارد .