امیرهوشنگ میرکوشش
کارشناس مسائل آمریکا
با توجه به نتایج انتخابات ریاستجمهوری تایوان به نظر میآید که اتفاق خاصی در ساحت سیاست خارجی این جزیره رخ نخواهد داد؛ چراکه حزب حاکم برای سومین دوره، نامزد خود را بر روی صندلی ریاست جمهوری تایوان نشاند و از سوی دیگر باید توجه شود که ویلیام لای اساساً یک فردبرآمده از حزب دموکراتیک ترقیخواه است و به نظرم در این اتمسفر سیاسی، حزب متبوع ایشان حرف اول و آخر را خواهند زد نه شخص رئیسجمهوری. وی پس از پیروزی در انتخابات اخیر اعلام کرده که خواهان گفتوگو با چین است که تا حدود زیادی موضع حزب حاکم را مشخص میکند. در مقابل، جو بایدن عدم حمایت از استقلال تایوان را مطرح کرده که نشان میدهد در این میان یک تعادل وجود دارد. درست است که ایالات متحده به تایوان کمک نظامی ارائه میکند اما به هر ترتیب واشنگتن نمیخواهد یک اقدام تند یا ناسنجیده در قبال چین با محوریت تایوان در دستور کار قرار بگیرد. در مقابل سخنان مقامات چین هم صرفاً به قبل از انتخابات مربوط بود و حالا شاهد آن هستیم که چندان موضع رادیکال علیه تایپه اتخاذ نمیکنند. آنچه در مورد پکن و راهبرد آنها باید مدنظر قرار بگیرد این است که چین در سطح کلان به دنبال حاشیهنشینی نیست؛ چراکه اگر حمله به تایوان از سوی پکن عملیاتی شود بدون شک چینیها به انزوا خواهند رفت و در این بین بعید میدانم که ایالات متحده و چین خواهان تنش بیشتر در خصوص تایوان باشند. در داخل تایوان هم باید توجه شود که پارلمان این کشور به دست جناح هماهنگ با چین و حامی روابط با پکن افتاده و یک دو قطبی را شاهد هستیم اما این دو قطبی نمیتواند چندان برای تایوان خطرناک باشد؛ به گونهای که حرف اصلی در این جزیره را رئیسجمهوری خواهد زد. با این اوصاف، سخنان بایدن هم تکرار مکررات بوده و او به نوعی در حال آرام کردن اوضاع است. رئیس جمهور ایالات متحده به نوعی در حال مخابره کردن این پیام به رئیسجمهوری جدید تایوان است که او اگر بخواهد تنش با چین را تحریک کند و به آن ضریب بدهد، بدون شک از وی حمایت نخواهد کرد. به همین جهت واشنگتن نمیخواهد در این شرایط تنش با چین بر سر تایوان را افزایش دهد. توجه داشته باشید که تایوان در عرصه اقتصادی و به خصوص تکنولوژی جهانی نقش بسیار مهمی دارد و به همین دلیل تنش در این منطقه از سوی واشنگتن و چین چندان پذیرفته شده نیست. مضاف بر اینکه جنگ اوکراین هنوز جریان دارد و علاوه بر ایالات متحده، شاهد آن هستیم که چینیها هم در این پرونده مشغول کنشگری هستند و به موازات این روند ایالات متحده در پرونده غزه هم با مسائل مختلفی دست و پنجه نرم میکند. در پایان باید توجه کنیم که اشراف آمریکا بر تایوان بسیار بالا است و چین هم در این راستا به دنبال پیشرفت و ترقی اقتصادی رفته است. اقتصاد چین یک اقتصاد پیوند خورده با نظام بینالملل است و پکن به خوبی میداند که اگر در تایوان یک بحران جدید رقم بخورد با مشکلات جدی اقتصادی و حتی امنیتی روبهرو خواهد شد. به همین دلیل چین و آمریکا سعی میکنند که یک توازن را برقرار کرده و از هرگونه تنش و درگیری بر سر تایوان دوری کنند.