گروه اقتصاد کلان: روزهای سخت و کابوس وار تمام نشدنی از ریزش بازار پیش روی سهامداران قرارگرفته و دامنه محدود نوسان باعث شده است که سهم ها به راحتی در صف فروش و صف خرید قرار بگیرند. به گزارش «تجارت»، در حالی سازمان بورس از ابتدای خردادماه محدودیت دو درصدی دامنه نوسان قیمت‌ها را به بازار سهام تحمیل کرده که پیشتر، دعوای این سازمان با بانک مرکزی بر سر افزایش سود سپرده‌های بانکی و رشد سود تضمینی اخزا بالا گرفته بود. سازمان بورس حتی از بانک مرکزی به دیوان عدالت اداری هم شکایت کرد تا مرکز مبادله ارز و طلای بانک مرکزی غیرقانونی اعلام شود. پس از رسانه‌ای شدن این اختلاف، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، به طور تلویحی اعلام کرد این بانک قصد صدمه زدن به بورس را ندارد و از سیاست‌های خود قدری عقب‌نشینی کرد. نشانه آن هم اولتیماتوم به بانک‌ها برای پایان بخشیدن به پرداخت سودهای بالاتر از مصوبه شورای پول و اعتبار بود. در این شرایط یک روز شاهد رنج مثبت و خرید در ارقامی بالاتر از دامنه هستیم و یک روز رنج منفی و فروش در ارقامی پایین تر از دامنه نوسان رخ می دهد. البته گاهی مثل ابتدای این هفته چند فروشنده بزرگ با فروش های خود یک یا چند سهم بزرگ را با توجه به دامنه محدود، در صف فروش قرار می دهند و برای روز بعد فشار فروش مضاعف ایجاد می کنند. به اعتقاد کارشناسان این دامنه فعلا افت بازار شده و نقدشوندگی و جذابیت بازار برای گردش پول رو به چالش کشیده است و همین دو مساله باعث تماشاگر شدن بسیاری از فعالان بازار شده است. از طرف دیگر با وجود ارزش معاملات 1.3 همتی که حتی برای این دامنه هم یک رقم کم محسوب می شود، شاهد خروج پول حقیقی 510 میلیارد تومانی از سهام و حق تقدم هستیم که نشان از شروع یک روند جدید از خروج پول حقیقی از بازار سرمایه دارد، در این راستا بیش از یک سوم از ارزش معاملات روز نخست هفته اختصاص به خروج پول حقیقی از بازار دارد. با استفاده از دامنه نوسان بازار در تنگنا گرفته شده است، برای همین بورس بیش از هر چیزی به اعتماد سازی نیاز دارد، چرا که تصمیمات خلق الساعه اعتماد به بازار رو هدف گرفته و فرار حقیقی ها موید همین موضوع است. اما دامنه نوسان محدود یک حرکت خاص برای محدوده زمانی مشخص در روند فعلی خاص است که البته ایراداتی دارد، دامنه نوسان محدود مشکلاتی برای بازار ایجاد کرده است و در حال حاضر بسیاری اذعان دارند که بازار در دامنه ارزنده‌ای قرار دارد، به این معنی که مشکل بازار ارزندگی نیست. به گفته کارشناسان دامنه نوسان وقتی می‌تواند کارکرد درست خود را داشته باشد که مشکل عدم ارزندگی باشد. از این رو شاید دامنه نوسان بتواند در جایی مرز تعادل را حفظ کن. در واقع هیچ تفاوتی بین دامنه نوسان ۲ و ۵ در ریزش نخواهد بود و همین شدت ریزش را با دامنه ۵ درصد هم خواهیم داشت وقتی جریان پولی که قرار بود در بازار حاضر شود امروز به هر دلیلی با هر شکلی فقط تماشا چیست. فضای فعلی کشور فضای قفل شده و پرهیز از هرگونه تصمیم گیری است و همین موضوع به بازار سرمایه نیز سرایت کرده است.
ارزیابی کارشناسی از وضعیت بورس
در این خصوص محمد غفوری با اشاره به وضعیت نابسامان بورس اعلام کرد: بازار سهام هفته‌های گذشته شاهد ریزش‌های مکرر و افت قیمت بود که در نهایت کاهش ۲.۳۲ درصدی شاخص از ابتدای خرداد رقم خورد.
افزایش نااطمینانی سیاسی، نوسانات غیرقابل پیش‌بینی در قیمت بازارهای رقیب و نبود چشم‌انداز روشن از آینده وضعیت اقتصادی، سه عامل اصلی ایجاد بلاتکلیفی سهامداران و بورس‌گریزی هستند.
او افزود: در فضای سرخ معاملات، مهار شک‌ها یکی از سخت‌ترین کارهای ممکن است. تردیدها در همه بازارها باعث سرگردانی نقدینگی شده است. سرمایه‌گذاران در شرایط کنونی به دنبال بازاری هستند که با حداقل تردیدها و ریسک‌ها مواجه باشد.ابهامات پیرامون مسائل انتخاباتی و سناریوهای احتمالی برنامه آتی گروه اقتصادی جدید، سبب شده تمرکز سرمایه‌گذاران بجای وضعیت بنیادی بورس، روی مسائل دیگر باشد. دولت فعلی برنامه مشخصی برای بازار سهام نداشت و بورس دوران بدی را تجربه کرد. به گونه ای که ارزش دلاری آن با کاهش شدیدی مواجه شد. به همین دلیل فراز و فرود انتخاباتی برای اهالی بورسی از اهمیت فراوانی برخوردار است. برخی دستورالعمل‌هایی که بازار را به چالش کشید اگر با روی کار آمدن دولت جدید اصلاح شود، ورق جدیدی از معاملات را نمایان خواهد کرد. غفوری گفت: گروه اقتصادی جدید می‌تواند تغییراتی در دستور کار قرار دهد و شرایطی را بوجود آورد که نقدینگی بصورت مستمر خارج نشود. شاخص از ابتدای سال ۵.۹۹ درصد افت داشت که در این مقطع نگران‌کننده محسوب می‌شود. از سوی دیگر قیمت‌گذاری دستوری، چند نرخی بودن دلار و افزایش مداخلات سیاست گذار در بازارها به معضلی جدی برای بورس و تولید مبدل شده است. رها کردن نرخ بهره طی ماه‌های گذشته، بورس را از مسیر صعودی در ابتدای سال منحرف کرد. هرچقدر بازار اولیه قدرتمند شود بازار ثانویه قوی‌تری خواهیم داشت. در چنین شرایطی شرکت‌ها رغبت بیشتری برای ورود به بازار سرمایه پیدا خواهند کرد و صورت‌های مالی شفاف‌تری ارائه می کنند. دولتی که روی کار می‌آید از منظر برنامه‌های اقتصادی زیر ذره‌بین فعالان اقتصادی قرار دارد. اگر فضای جدیدی در بورس ایجاد نشود، ارزش معاملات باز هم کمتر و کمتر شود. او ادامه داد: سوء تدبیر در مسائل اقتصادی، بازار سهام را در ورطه غیرجذابی انداخته است.
یکی از ویژگی‌های منفی در معاملات روزهای قبل همگام شدن شاخص هم‌وزن با شاخص کل در مسیر نزولی بود. شاخص هم‌وزن از ابتدای سال ۹.۲ درصد کاهش یافته است. بازدهی منفی، اصلاح طولانی‌مدت شاخص‌ها و ریزش حدود دوبرابری شاخص هم‌وزن، بازتابی از استیصال سهامداران در خرداد و خروج پول‌های نوظهور از بورس است. برآورد کارشناسان حاکی از آن است میان بازارها در فضای مبهم ۱۴۰۳، بورس یکه‌تاز نااطمینانی‌ها و تردیدها خواهد بود.
