عبدالرضا فرجیراد
استاد ژئوپلیتیک
ترامپ مذاکراتی را به صورت تلفنی با ولادیمیر پوتین انجام داد که مورد تایید دو طرف قرار گرفت و پس از آن وزرای خارجه دو کشور در عربستان سعودی با محوریت پرونده اوکراین با یکدیگر دیدار کردند. قبل از این هم اعلام شده بود که مذاکراتی میان دو طرف انجام شده اما ایالات متحده این موضوع را نه رد و نه تایید کرد و به هر ترتیب باید متوجه باشیم که درونمایه این نوع مذاکرات ابعاد گوناگونی دارد. آنچه مسلم خواهد بود این است که ترامپ و پوتین درباره کلیاتی با یکدیگر به توافق رسیدند و از سوی دیگر، رئیس جمهوری ایالات متحده تصمیم دارد به زودی به جنگ اوکراین پایان دهد و برنامههای دیگر خود را پیگیری کند. زمانی که ایالات متحده به طرف مقابل خود امتیاز بزرگی میدهد، بدون شک مسکو هم امتیازات گوناگونی در عرصه انرژی، اقتصادی و حتی سیاسی به طرف مقابل خود ارائه میکند. لذا در مورد کلیات تا حدودی اوضاع و احوال مشخص است و در مورد جزئیات هم پس از دیدار آتی پوتین و ترامپ ممکن است که طرفین به توافقهایی دست پیدا کنند.
زمانی که اروپاییها در سالگرد جنگ اوکراین در مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه غیر الزامآوری را علیه روسیه مطرح میکنند و ایالات متحده هم به آن رای منفی میدهد، گویای آن است که این اقدام برای مرتفع کردن روابط مسکو و واشنگتن انجام شده و ترامپ هم صراحتاً نه تنها علیه زلنسکی بلکه علیه پرونده اوکراین و جنگ فعلی موضع گرفته و خواهان آتشبس فوری در اوکراین است. این در حالیست که عملاً ترامپ به دنبال گذار از پرونده اوکراین و حرکت به سمت مسائل دیگری مانند تقابل با چین، پرونده گرینلند و همچنین کانادا و حتی پرونده هستهای ایران است و برای تحقق این مسائل نیاز به آن دارد که در اوکراین آتشبس و آرامش برقرار شود. این اقدام در حالی انجام میشود که به وضوح میبینیم رهبران اروپایی هم آرام آرام با سخنان ترامپ هماهنگ میشوند؛ به عنوان مثال اخیراً رئیس جمهوری فرانسه به واشنگتن سفر کرده و قرار است در هفته جاری نخستوزیر انگلیس هم به ایالات متحده سفر کند که تمام این مسائل نشان میدهد که اروپاییها مجدداً به سمت ایالات متحده و همچنین پیمان آن با اروپا پیش میروند. مساله اینجاست که اروپا به دنبال آن است که بتواند از روسیه و با واسطهگری ایالات متحده یک تضمین امنیتی مشخص را برای کشورهای اتحادیه اروپا در قبال تهدیدهای مسکو دریافت کند.