بر اساس این طرح، اتباع چهار کشور عراق، سوریه، سودان و ایران که دارای تابعیت یکی از 38 کشوری هستند که با آمریکا توافقنامه لغو روادید دارند، دیگر نمی توانند بدون ویزا به آمریکا سفر کنند. اغلب این 38 کشور جزو اتحادیه اروپا هستند و سایر این کشورها همچون استرالیا و نیوزیلند هم از جمله کشورهایی هستند که ایرانیان فراوانی در آن زندگی می کنند. اما بخش دیگر این طرح، ایجاد محدودیت در سفر اتباع این 38 کشور به آمریکاست. در صورتی که اتباع این کشورها طی 5 سال اخیر به یکی از این چهار کشور از جمله ایران سفر کرده باشند، امتیاز سفر بدون ویزا به آمریکا را از دست می دهند و مجبورند برای سفر به آمریکا ویزا بگیرند؛ هر چند تبعه یکی از کشورهایی باشند که از امتیاز سفر بدون ویزا به آمریکا برخوردار هستند. سه نکته درباره این موضوع قابل ذکر به نظر می رسد:
1-چرا ایران؟ : اینکه چرا ایران در فهرست کشورهایی همچون سودان و عراق و سوریه قرار بگیرد، موضوعی نیست که بتوان بی تفاوت از کنار آن عبور کرد. گفته می شود چون ایران در فهرست وزارت امور خارجه آمریکا از سالها پیش تاکنون همچنان در زمره کشورهای حامی تروریسم قرار دارد، به طور خودکار نام آن در هر طرحی که ضد تروریست باشد ثبت می شود. اما این نمی تواند دلیل منطقی و قابل قبولی باشد. در هیچ یک از حوادث تروریستی سالهای اخیر در جهان، هیچگاه یک تبعه ایرانی نقش نداشته است و به عبارت دقیقتر، از 11 سپتامبر، تا حوادث تروریستی دیگر در خاورمیانه و حتی اروپا، هیچگاه نام یک ایرانی به عنوان عاملان آن حوادث ثبت نشده است. علاوه بر آن، ایران از معدود کشورهایی اسلامی محسوب می شود که نه تنها حتی یک نفر از اتباع آن در گروهک داعش عضویت ندارد بلکه در صف اول مقابله با این گروهک تروریستی قرار دارد. به همین دلیل قرار گرفتن نام ایران در طرح کنگره آمریکا، نادیده گرفتن واقعیتهای امروز دنیاست؛ به گونه ای که گاردین در یک مطلب انتقادی، با یاد کردن از ضرب المثل ایرانی گنه کرد در بلخ آهنگری، به شوشتر زدند گردن مسگری، معیارهای دوگانه آمریکا در برخورد با تروریستها و کنار گذاشته شدن نام عربستان و پاکستان از این فهرست، و در عوض، قرار گرفتن نام ایران در آن را زیر سوال برده است. از سوی دیگر در شرایطی که برجام نهایی شده و با توافق بزرگ ایران و غرب، تحریم ها بر ضد ایران لغو شده است، این اقدام کنگره، تنها موجب کاهش هر چه بیشتر اعتماد عمومی ایرانیان به دولتمردان آمریکا می شود. فراموش نکنیم که وزارت امور خارجه آمریکا از این طرح حمایت کرده و اگر سنا آن را تایید کند عملا به مرحله اجرا در خواهد آمد و این یک نمره منفی در کارنامه آمریکا در قبال ایران در دوره پسابرجام ثبت خواهد کرد.
2-تاثیرات اقتصادی : طرح کنگره آمریکا از لحاظ اقتصادی می تواند تاثیرات منفی بر اقتصاد ایران داشته باشد. اغلب 38 کشوری که توافقنامه لغو ویزا با آمریکا دارند کشورهای تاثیرگذار اروپایی هستند که تمایل دارند در دوره پساتحریم با ایران تعامل نزدیک اقتصادی داشته باشند. در صورت تصویب نهایی طرح کنگره، آنها برای سفر به ایران دچار تردید می شوند چراکه اگر به ایران سفر کنند نمی توانند دیگر بدون ویزا به آمریکا بروند و این چالش بزرگی در روابط اقتصادی ایران و اروپا و همچنین کشورهای مهم دیگری همچون ژاپن و استرالیا که در زمره آن 38 کشور هستند ایجاد می کند. از سوی دیگر گردشگران خارجی برای سفر به ایران دچار تردید خواهند شد و این امر، صنعت گردشگری ایران را که از سال گذشته جزو ده مقصد پیشنهادی سفر قرار گرفته بود تهدید می کند. صنعت گردشگری در ایران با روی کار آمدن دولت جدید رشد خوبی داشته و طرح کنگره می تواند اتباع 38 کشوری را که بخش اعظم گردشگران ورودی به ایران را – به غیر از گردشگران مذهبی – تشکیل می دهند از سفر به ایران منصرف کند. بدین ترتیب طرح کنگره آمریکا آثار و پیامدهای ناگواری در اقتصاد ایران در حوزه های مختلف و همچنین صنعت گردشگری خواهد داشت.
3-سکوت مسوولان: سکوت دولتمردان ایران در حوزه دیپلماسی در قبال این طرح بسیار تعجب برانگیز است. دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید، هم از جهت حمایت از حقوق ایرانیانی که تابعیت یکی از 38 کشور فوق را هم دارند و هم از جهت جلوگیری از بروز پیامدهای منفی این طرح در اقتصاد کشور، لازم است نسبت به این طرح واکنش جدی تری نشان دهد. مخالفت اتحادیه اروپا با طرح کنگره آمریکا و برخی واکنش های جهانی که قرار گرفتن نام ایران را در این طرح زیر سوال برده است، مسیر ایران را برای اعتراض به این طرح هموارتر ساخته است. هر چند این طرح در کنگره تصویب شده و راه برگشتی برای آن متصور نیست، اما هنوز سنای آمریکا آن را تایید نکرده؛ ضمن اینکه حتی اگر امیدی به حذف نام ایران از این طرح نباشد، باز هم وظیفه دستگاه دیپلماسی ایران این است که مخالفت خود را با آن به صراحت اعلام کند. ضمن اینکه تصویب این طرح، به مخالفان برجام در ایران که همچنان به دنبال سوژه های تازه برای دلواپسی هستند، بهانه تازه ای برای مخالفت با هرگونه مذاکره در عرصه بین المللی داده است و سکوت دولت در قبال این رخداد، می تواند میدان حرکتی آنها را برای اعتراض به دولت در حوزه دیپلماسی فراخ تر سازد و به همین دلیل لازم است دستگاه دیپلماسی در این مورد موضع گیری صریح تری داشته باشد.
