مهدي تقوي
اقتصاددان
استقراض ازبانک مرکزي تنها به دولت روحاني اختصاص ندارد، بلکه همه دولتها براي تامين کسري بودجه خود چارهاي جز اين ندارند. من با اين رفتاردولت به صورت موقت و درشرايط فعلي موافقم؛ چرا که سياستهاي غلط دولت گذشته عامل اصلي اين رفتاردولت بوده است. و اينکه دولت کنوني توانسته تورم راکنترل کند.
درواقع دولت دراين راستا بايد اين استقراض را صرف هزينههاي رفاهي مثل بيمه بيکاري، توسعه بيمارستانهاي دولتي و توسعه دانشگاهها کند.
هر چند که اين موضوع خطرناکي براي اين دولت و ديگردولتهاست. البته دولت ميتواند از درآمد خالص نفت و گاز براي تامين کسري بودجه استفاده کند. اين درآمد خالص بعد از اين ماليات ودرآمدهاي که از طريق اوراق قرضه منتشر ميشود، درآمد پولي محسوب ميشود که به طور طبيعي بار تورميندارد. اما توجه به اينکه درآمد خالص حاصل از فروش نفت به دليل کاهش قيمتهاي جهاني کمتر از پيش بيني بودجهاي شده و درآمدهاي مالياتي هم به دليل رکود کاهش يافته است؛ لذا دولت به اجبار هر جا موقتا دچار مشکل ميشود، از بانک مرکزي کمک ميگيرد. باز تاکيد ميکنم که اين موضوع براي اقتصاد بسيارخطرناک است.
دولت با اين کار عملا دست بانک مرکزي را براي چاپ اسکناس باز ميگذارد و انتشارپول يعني افزليش پايه پولي و چون اين پول پشتوانه توليد را ندارد تبعات وحشتناکي رابراي اقتصاد به ارمغان خواهد آورد. حالا در پاسخ به اين سوال که چرا دولت با آگاهي به اين مقوله دراوج استيصال تن به استقراض ازبانک مرکزي ميدهد؛ بايد به تاريخ اقتصاد کشور در سالهاي گذشته تا کنون رجوع کرد و سياستهاي اقتصادي دولت گذشته را بررسي کرد. از آنجا که بدهيهاي دولت ناشي از سياستهاي غلط گذشته است، اين امر به دولت فشار آورده است و از سويي ديگر درآمد نفت هم کاهش يافته، بنابراين آقاي روحاني موقتا ناچار به انجام چنين کاري شده است. من با اين روش برعکس دولت گذشته موافق هستم.
زيرا ويژگي اين دولت اين است که با توافق برجام توانست نرخ تورم را از ۴۰ درصد به زير ۱۰ درصد برساند. نرخ رشد منفي دوره قبل را به مثبت کرد، علاوه براين روابط اقتصادي سياسي را با دنيا بهبود بخشيد. دولت بايد دقت کند که اين استقراض يا بدهي موجب ايجاد درآمد پولي ميشود و درآمد پولي مساوي با تورم است.
دولت براي اينکه از ميزان تبعات آن بکاهد و به نوعي جبران مافات کند، بهتر است که درحوزه ماليات اهتمام بيشتري داشته باشد چراکه ماليات ضد تورم است. راهحل ديگري که براي دولت در اين مسير متصور است اين است که از اوراق قرضه و منابع حاصل از آن
استفاده کند.
دولت در واقع جداي از منابع حاصل از تسعير ارز دو راهکار دارد يا چاپ پول کند که کار خطرناکي است يا اينکه از اوراق قرضه استفاده کند. استفاده از اوراق قرضه ميتواند راهحل خوبي براي جبران کمبود منابع و همچنين پرداخت بدهيهاي دولت باشد.