رفتار گله‌اي و تلاطم بازارهاي مالي

ندا قلي زاده فرايم

کارشناس مالي

يکي از مفروضات کارايي بازار سرمايه اين است که سرمايه گذاران به طور منطقي عمل مي‌کنند ولي شواهدي وجود دارد که حاکي از عکس العمل غير منطقي سرمايه گذاران است . از آنجا که سازمان بورس اوراق بهادار از کارايي لازم برخوردار نيست بنابراين شناخت بيشتر تورش‌هاي رفتاري (کج رفتاري) معامله گران به حفظ تعادل بازار و کاهش شکنندگي سيستم‌هاي مالي...... کمک خواهد کرد از جمله استثنائات رفتاري سرمايه گذاران در بازارهاي مالي رفتار گله‌اي است که قادر به توضيح بخشي از تلاطم‌هاي بازارهاي مالي و افزايش نوسانات قيمت سهام مي‌باشد .رفتار گله‌اي بيانگر رفتاري است که افراد در يک گروه بدون تفکر و بدون برنامه‌ريزي قبلي انجام مي‌دهند و از عملکرد گروه تبعيت مي‌کنند . وقتي سرمايه گذاران تصميم به تقليد از تصميمات قابل مشاهده سايرين مي‌گيرند اين رفتار بروز مي‌کند بنابراين شناخت عوامل موثر بر بروز چنين رفتاري بايد مورد توجه سياست گذاران بازار سرمايه قرار گيرد. زماني که تحليل گران بازار سرمايه به جاي اينکه براساس تحليل‌هاي شخصي خود تصميم گيري کنند رفتار ديگران را مبناي عمل خود در بازار قرار دهند. به عنوان مثال در شرايطي که قيمت‌ها در بازار سهام در حال کاهش است بيشتر سهامداران اقدام به فروش سهام کرده و باعث کاهش شديد قيمت‌ها مي‌شوند و عکس اين مطلب نيز صادق است در هنگام افزايش قيمت‌ها و رونق بازار اکثريت افراد شروع به خريد سهام کرده و باعث به وجود آمدن حباب در بازار سهام مي‌شوند . امروزه مصداق بارز اين مطلب در بازار ارز و خودرو به صورت بديهي قابل رويت است . يکي از دلايل به وجود آمدن رفتار توده‌اي فشار اجتماعي براي همراهي با ديگران است ، چون انسانها اغلب موجودي اجتماعي هستند و تمايل ذاتي به مورد پذيرش واقع شدن در گروه‌ها دارند ، دليل بعدي براي بروز اين رفتار اين است که مردم اعتقاد دارند که بعيد است يک گروه بزرگ اشتباه کند حتي اگر متقاعد هم شده باشيم که ممکن است تبعيت از ديگران غير منطقي يا نادرست باشد.بهترين توصيه براي سرمايه گذاران آن است که پيش از آنکه از استراتژي يک گروه دنباله روي کنند خودشان روي موضوع تحقيق کنند و يا از تحليل گران خبره در اين خصوص کمک بگيرند ، همچنين سياست گذاران بايد با اتخاذ سياست‌هاي مناسب از چند نرخي شدن ارز در بازار سرمايه ممانعت به عمل آورند.