مسعود یوسفی
روزنامه نگار
یک عبارت رایج که خیلی ها به خصوص آدم های اهل مطالعه و روشنفکرها این روزها به کار می برند این است که: » من تلویزیون نگاه نمی کنم». البته همین افراد هم اگر دهان به دهان بشنوند که یک برنامه یا فیلم وسریال خوب و دیدنی از رسانه ملی پخش می شود آن ها هم مشتری می شوند و می بینند اما این موضوع عمومیت ندارد و ترجیح این عده همان است که تلویزیون خودمان را نبینند و به سراغ ماهواره و کانال های تلویزیونی آن ور آبی بروند. اشکال کار رسانه ملی و دلیل عدم جذب مخاطب را باید بیشتر در وجه پررنگ ایدئولوژیک آن جست و جو کرد. البته که هیچ رسانه ای را نمی توان یافت که فارغ از صبغه ایدئولوژیک باشد اما یک رسانه کارآمد و حرفه ای سعی می کند همین وجه ایدئولوژیک را در پوشش هنر و عمدتا به طور غیر مستقیم و زیرپوستی به خورد مخاطب بدهد و این خصیصیه ای است که رسانه ملی ما کمتر از آن بهره گرفته است. تعدادی از برنامه های سیما عموما به شکل سخنرانی های کسل کننده و تکراری و جلسات کارشناسی خشک و بی روح ساخته و پخش می شود که هیچ رغبتی را در بیننده برنمی انگیزد. بیننده نیز به ناچار کانال ها را یکی بعد از دیگری عوض می کند و دست آخر به سراغ ماهواره می رود و در معرض القائات آن ها قرار می گیرد. البته نمی توان گفت که همه برنامه های ماهواره ای مسموم و مبتذل هستند چرا که برنامه های مفید بسیاری نیز وجود دارد که مخاطب ایرانی می تواند ببیند و از آن ها لذت ببرد اما در این کار هم اشکالی وجود دارد و آن این است که چون برنامه های ماهواره ای عمدتا براساس استانداردهای غربی ساخته می شود زیاد دیدن ماهواره می تواند ذایقه انسان ایرانی را تغییر بدهد و ذهن و جان او را تسخیر کند و هویتش را از او بگیرد. از اینجا به بعد انسان ایرانی نسبت به داشته ها و میراث معنوی و ملی خود بی رغبت می شود و به باورها و آموزه های بیگانه تمایل پیدا می کند. همین امر به نوبه خود زمینه را برای سلطه پذیری و مصرف گرایی در همه زمینه ها مهیا خواهد ساخت. این که رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان در روزچهارشنبه گذشته از صدا و سیما از نشر و ترویج زبان و برنامه های بی هویت اظهار گلایه کردند دائر بر همین موضوع است. از این رو می طلبد که رسانه ملی در راستای تقویت هویت ملی اقدام به بازنگری کلی و اساسی در برنامه ها و خط مشی خود نموده و برای اصل مخاطب شناسی که از ارکان و پایه های قوام بخش هر رسانه است اهمیت بیشتری قائل باشد.
