عصر ایران: شبکۀ سوم سیما در اقدامی بیسابقه و در شامگاه دوم مرداد 1398 به مناسبت نوزدهمین سالمرگ احمد شاملو – نویسنده، مترجم، شاعر، روزنامهنگار ، فعال مدنی و فرهنگنویس فقید و پرآوازۀ ایرانی (21 آذر 1304- 2 مرداد 1379)- یک ویژه برنامه پخش کرد و آن همانا مستند «قِدّیس» ساخته «حسین لامعی» بود.
«بی سابقه» از این رو که در صدا و سیما یا از احمد شاملو یاد نمیشود یا به سبک برنامۀ «هویت» در دهۀ 70 آمیخته با اتهام و به قصد تخریب است و در وجه مثبت، نهایت این بوده که برخی از نویسندگان و برنامهسازان در بدنه سازمان البته بی ذکر نام و با ظرافت، شعری از او را آوردهاند یا آن سخن چنان همهگیر شده که قابل سانسور نبوده است.
(البته در برخی از دوم مردادهای گذشته هم باز بی ذکر نام شعر یا ترانهای بر اساس شعر او از رادیو آوا یا رادیو پیام خوانده شده است. مشهور ترین نمونه هم پخش «گنجشکک اشی مشی» با صدای فرهاد مهراد از رادیو آواست).
از این رو اعلام پخش مستندی از شبکه سه آن هم در دوره مدیریت جدید با سلیقهای که حتی عادل فردوسیپور را هم برنمیتابد و حذف میکند و می کوشد شبکه سه را به ایدئولوژیکترین شبکه «ایدئولوژیکترین تلویزیون غیرخصوصی دنیا» تبدیل کند و در سالگرد درگذشت شاعر معاصر توجهها را به خود جلب کرد. زیرا نزد اهل فن، تا صحبت از مستند شاملو میشود ذهن ها ابتدا به یاد «شاملو؛ بزرگ شاعر آزادی» میافتدکه یک جایزۀ بینالمللی هم به دست آورده و این پرسش شکل میگیرد که مگر میشود تلویزیون ایران مستندی در ستایش او پخش کند؟
با این حال آنها که مستند «قدیس» را پیش تر دیده بودند میگفتند هر چند کارگردان خواسته خودی نشان بدهد و با نگاه روزنامهنگارانه یکی از مهمترین نمادهای روشنفکری معاصر را نقد کند اما دستکم، هم این که نام دیگرانی چون نیما و فروغ و ابراهیم گلستان و خیلیهای دیگر از تلویزیون شنیده میشود، نیکوست.
منتها گویا این اتفاق هم نیفتاد چون با فاصله کوتاهی از پخش این فیلم، حسین لامعی کارگردان این مستند واکنش نشان داد و در «کافه سینما» نوشت:
«من - حسین لامعی، تهیهکننده و کارگردان مستند «قِدّیس»- این متن را از سر خشم مینویسم. امشب( دوم مرداد 1398)، مستند «قِدّیس»، در شرایطی از شبکۀ ۳ سیما پخش شد که هیچگونه شباهت با مستندی که من ساخته ام نداشت. «قِدّیس» بنده، ۷۳ دقیقه بود اما مستندِ پخش شده، ۵۰ دقیقه است! حدود ۲۳ دقیقهاش را سانسور که نه، سلاخی کردهاند. قلع و قمع کردهاند. نابود کردهاند.
نسخۀ درست و کامل مستند «قدّیس»، (که هماکنون در سایتهای فیلیمو، فیلمنت، سینمامارکت و... موجود است) سرشار از عشق به فروغ فرخزاد است. سرشار از عشق به ابراهیم گلستان است. سرشار از عشق به موسیقی و عشقِ به نیمای بزرگ است. سرشار از عشق به شعر و ادبیات و خاطره است.
مستند قدّیس، نسخۀ درست و کاملش، سرشار از ارادت به تاریخِ ادبیات است. در ابتدایش، تقدیماش کردهام به نیما یوشیج و ابراهیم گلستان. در نسخه شبکه ۳ اما، همهاش نابود شده. حذف شده. سانسور شده. 23 دقیقهاش را پلان به پلان حذف کردهاند. تنها تکههای مورد پسندشان در کار مانده. تنها تکههای مغشوش و بیربط و بیمعنا در کار مانده. حتی گرافیک کار را عوض کردند! حتی تصاویر مستند را حذف کردند! حتی عکسها را تغییر دادند!
نسخهی کامل مستند «قدیس» را میتوانید هماکنون در سایت فیلیمو، فیلمنت، سینمامارکت و... ببینید. این را برای تبلیغ نمیگویم، میگویم تا بدانید آن نسخه، کارِ من است و پایش میایستم، پای نقدهایم به شاملو هم میایستم؛ اما نسخه پخش شده در شبکه ۳، ضدّ من است و ضدّ اندیشه من است و بیشک، با خشم، به دشمنیاش برخواهم خواست.»