اکثر کارشناسان داخلی بر این باورند که افت 60درصدی قیمت نفت برای اقتصاد کشورمان هم تهدید است و هم فرصت. این که اقتصاد ما بخصوص بودجه‌های سالیانه امروز به نفت و درآمدهای نفتی وابسته است، یک افت به شمار می‌رود و کارشناسان می‌گویند تا وقتی بودجه دولت وابسته به نفت باشد، شاهد رشد پایدار اقتصادی نخواهیم بود. امروز سوالی که مطرح می‌شود اینست که چگونه می‌توانیم از نفت این نعمت خدادادی که اکنون نقمتی در لباس نعمت است، استفاده صحیح کنیم.
مقام معظم رهبری هم بارها در این خصوص تاکید کرده‌اند. ایشان در خصوص کاهش وابستگی به نفت می‌فرمایند: "سخت‌ترین آسیب‌های اقتصاد کشور همین وابستگی به نفت است. این نعمت بزرگ خدادادی برای کشورما در طول ده‌ها سال مایه فرو ریختگی‌های اقتصادی و فرو ریختگی‌های سیاسی و اجتماعی شده و باید فکر اساسی کنیم. نمی‌گویم از نفت استفاده نشود و ما تکیه مان بر حداقلی از فروش نفت خام باشد. نفت را می توان به صورت فرآورده در اختیار گذاشت."
البته در سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی توسط مقام معظم رهبری هم به این موضع تاکید شده است. در بند 13 این سیاست‌ها برای مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق انتخاب مشتریان راهبردی، ایجاد تنوع در روش‌های فروش، مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش، افزایش صادرات گاز، برق و پتروشیمی و افزایش فرآوردهای نفتی اشاره شده است.براساس این گزارش سیاست‌های ابلاغی کلی اقتصاد مقاومتی در 30 فروردین ماه امسال توسط مهندس زنگنه به وزارت نفت ابلاغ شد که در این خصوص با وی گفت‌وگويي ترتيب داديم كه در ذيل مي آيد.
راه‌اندازی ۷ فاز جدید پارس جنوبی در ۲۰ ماه آینده
بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت کشورمان در گفت‌و گو با خبرنگار تجارت در خصوص اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، گفت: بخشی از اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری به آن اشاره و تاکید کردند توسعه میدان‌های مشترک است که مهمترین ثروت ملی مشترک ما با برخی کشور‌هاست.
وی با اشاره به میدان گازی پارس جنوبی که یکی از این میدان‌های مشترک ایران و قطر است، افزود: فازهای متعددی در این میدان در دست اجرا داریم که علاوه بر تامین نیاز گاز کشور، مقدار زیادی میعانات گازی در حد ارزش نفت، تولید می‌کنیم و خوراک واحدهای پتروشیمی‌ها را به صورت اتان و ال پی جی (LPG) تولید می‌شود.
زنگنه ادامه داد: در این ۱۵،۱۶ ماهی که در وزات نفت هستم، تا کنون ۴ فاز جدید به فازهای در دست به بهربرداری شده، اضافه شده است و فازهای جدیدی را در دست بهره برداری داریم که در ۲۰ ماه آینده ۷ فاز جدید را دیگر را راه‌اندازی خواهیم کرد و با تولید گاز از فازهای جدید خوراک عظیمی برای واحدهای پتروشیمی تامین می‌شود.وزیر نفت با اشاره به اینکه در سال ۷۶ با آغاز اجرای توسعه فازهای توسعه پارس جنوبی عملیات ساخت واحدهای پتروشیمی را هم آغاز کردیم، بیان داشت: در آن زمان ارزش تولیدات پتروشیمی کشور حدود یک میلیارد دلار بود اما اکنون ظرفیت تولید ۲۵ میلیارد دلار را داریم.
افزایش ارزش تولیدات پتروشمی به ۷۰ میلیارد دلار
وی ادامه داد: آنچه مقام معظم رهبری در مورد جلوگیری از خام فروشی فرمودند تا حدودی اجرایی شد، اما همچنان برای احداث واحدهای جدید پتروشیمی به طور جدی برنامه ریزی کردیم تا جایی که ظرفیت ارزش تولیدات ما به ۷۰ میلیارد دلار هم برسد. زنگنه با بیان اینکه برای تولید میعانات گازی در پارس جنوبی برنامه ریزی شده است، گفت: در پارس جنوبی مقدار زیادی میعانات گازی داریم که تولید می‌شود و با تکمیل همه فازهای این میدان گازی مشترک ظرفیت تولید میعانات گازی به بیش از یک میلیون بشکه در روز خواد رسید که تصمیم گرفتیم، تمام میعانات گازی در داخل کشور فرآورش و تبدیل به فرآورده و محصولات پتروشیمی شود که بخشی برای مصرف داخل و بخش دیگر را صادر کنیم.
وی با بیان اینکه این اقدام یک حرکت بزرگ و رو به جلو برای جلوگیری از خام فروشی است، به فاز 12 پارس جنوبی اشاره
و بیان کرد: فاز۱۲ معادل ۳ فاز متعارف پارس جنوبی گاز دارد و روزانه ۳ میلیارد فوت
مکعب گاز و ۱۲۰ هزار بشکه میعانات گازی از این فاز تولید می‌شود.وزیر نفت
افزود: اکنون 2 سکوی آن به بهربرداری رسیده است و به زودی گاز هر سه سکویی که در دست اجرا است،
به مدار وارد می‌شود البته هم اکنون حدود ۶۰ میلیون مترمکعب گاز از فاز تولید می‌کنیم که وارد مرحله تزریق می‌شود که واحدی داریم که گاز را شیرین می‌کند و این
بزرگترین واحد
شیرین سازی در پارس جنوبی است.
زنگنه در پاسخ به این سوال که امروز قیمت نفت به کمتر از نصف 6 ماه گذشته رسیده است و این برای هم تهدیدی است و هم فرصت، آن را چگون ارزیابی می‌کنید؟، گفت: کاری که باید برای میان مدت انجام دهیم جلوگیری از خام فروشی است و باید راه‌های جدیدی برای تنوع در صادرات کشور پیدا کنیم تا به مواردی غیر از نفت خام متکی باشیم.
وی اضافه کرد: همان طور که اشاره کردم امروز برنامه ریزی کردیم که در 7سال آینده تولیدات محصولات پتروشیمی را به بالای 70 میلیارد دلار برسانیم و اگر الان این تولید کنونی را نداشتیم که اکنون به ارزش آن حدود 20 میلیارد دلار است، مشکلات زیادی روبرو می‌شدیم و تراز تجارت خارجي ما تحت تاثير قرار مي دهد. وزیر نفت با بیان اینکه برای افزایش تولید برنامه داریم و باید میزان تولید پتروشمی‌ها را افزایش دهیم، گفت: برنامه‌هایی برای طرح‌های تولید و صادرات گاز از جمله به عراق داریم تا به صادرات‌مان برای افزایش درآمد و کم کردن وابستگی به نفت تنوع ببخشیم. زنگنه با اعلام اینکه برای تولید و صادرات فرآوده‌های نفتی برنامه ریزی کردیم، ادامه داد: اکنون ظرفیت پالایشی ما حدود 1.7 میلیون بشکه در روز است در کمتر از 6سال آینده 3 میلیون بشکه در روز می‌رسانیم و این کارهایی است که می‌توانیم برای متنوع سازی صادرات و کسب درآمد برای کشور در حوزه نفت انجام دهیم که برای آن برنامه ریزی شده است.
وی به صندوق توسعه ملی اشاره کرد وگفت: بخشی که توسط مقام معظم رهبری طراحی شده است برای صندوق توسعه ملی که بخشی از درآمد و پول نفت در این صندوق برای اجرای طرح‌های اقتصادی و توسعه‌ای در کشور ذخیره شود و این که ما همه پول نفت را صرف بودجه نکنیم و وابستگی آن را به نفت به مرور کاهش دهیم وتا پول نفت صرف توسعه کشور، ایجاد اشتغال و قوی‌تر کردن ساختار اقتصاد ملی بخصوص با قوی‌تر کردن بخش خصوصی شود.وزیر نفت با بیان اینکه بخشی از درآمد نفت به صندوق توسع ملی واریز می‌شود، اظهارداشت: پول نفت خیلی مهم است که در این صندوق ذخیره و صرفه توسعه کشور شود و آن قدرت اقتصادی برای ما ایجاد می‌کند که مقام معظم رهبری هم در این موضوع خیلی مَصر هستند و این نقطه قوت ما در مدیریت کشور است.
برنامه مفصلی برای بخش خصوصی
زنگنه در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار تجارت در خصوص اینکه عده‌ای عنوان می‌کنند شما اعتقادی به بخش خصوصی ندارید، برنامه شما برای این بخش چیست، گفت: ما خیلی قرارداد جدیدی نداشتیم و نبستیم، ولی قراردادهای قبلی را که بود، با قدرت ادامه داده و می‌دهیم. روابط خیلی خوبی با تمام پیمانکاراني که کار پرژه‌ای را انجام می‌دادند، داشتیم و از آنها حمایت کردیم.این وزیر کابینه دولت یازدهم ادامه داد: برای ساخت تجهیزاتی که تا کنون در کشور ساخته نشده‌اند، یک برنامه مفصلی طراحی کردیم و سعی می‌کنیم که از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کنیم.
وی با اعلام اینکه برای 8 پالایشگاه گازی که برای تولید میعانات با ظرفیت 60 هزار بشکه در روز برنامه ریزی کردیم، گفت: ساخت این پالایشگاه‌ها به سرمایه گذاران داخلی واگذار شده است و تمام پیمانکاران این پروژه‌ها 100 در دصد خصوصی هستند.
وزیر نفت با بیان اینکه زمانی که در وزارت نیرو بودم، برای ایجاد ظرفیت‌های واقعی و نه بحث شعار تلاش کردم، بیان کرد: اعتقادم اینست که برای اینکه بتوانیم شرکت‌های پیمانکار عمومی را ایجاد کنیم و ظرفیت‌های ملی را چه برای ساخت تجهیزات و چه برای اجرای پروژه ها ایجاد کنیم و مسئله‌ای که اثبات شده است.زنگنه تصریح کرد: اما این به معنی این نیست که باید یک زندگی در انزوایی برای خودمان درست کنیم و باید قسمت‌های که نیاز داریم، از فناوری بالاتری که در دنیا وجود دارد، استفاده کنیم و حتما باید در یک مسیر و روش تعاملی بین شرکت‌های ایرانی و خارجی ایجاد شود و رابطه با شرکت‌های خارجی به عنوان یک وسیله برای توانمندسازی ظرفیت های ملی خودمان برای تقویت و ارتقاء فناوری ملی باشد.وی به امضای موافقتنامه‌های که با دانشگاه‌های کشور داشت اشاره کرد وگفت: این موافقتنامه‌ها برای اینکه دانشگاه‌ها مخازن نفتی را مطالعه و بررسی کنند، امضاء شد و به هر دانشگاهی که شاخصه بالای دستی نفت را داشت، هم چند مخزن را برای دراز مدت و حداقل ده سال واگذار کردیم، تا فناوری صنعتی تولید کنند و تا بتوانیم در دنیا صاحب حرف باشیم.
وزیر نفت افزود: البته باید با همکاری دانشگاه‌ها در بخش پایین دستی نفت هم این اتفاق بیافتد و فناوری، خط تولید فرایند و انیستیتوهای ویژه صادرات ایجاد کنیم و به نظر من راهی را که می‌رویم، راه درست و صحیح و تجربه شده و موفق بوده است.زنگنه به شرکت پتروپارس اشاره و اظهار کرد: این شرکت در دوره قبلی که وزیر نفت بودم، ایجاد شد که امروز به بار نشسته است و همین شرکت، فاز12 پارس جنوبی را با بهترین کیفیت اجرا کرد و یا شرکت‌های دیگر که به عنوان پیمانکار عمومی ایجاد شدند، هرچند به پای پترو پارس نمی‌رسند، ولی این شرکت‌ها هم دوباره عملکردهای مثبتی از خود نشان دادند.وی با بیان اینکه این نشان می‌دهد که سیاست کلی که برنامه ریزی کردیم، درست است و جواب خواهد داد،گفت: باید به دور از این که تابع یک حرف‌های مقطعی باشیم، این کارها را در دراز مدت اجرا و دنبال کنیم تا روز به روز قوی‌تر شویم.
کاهش قیمت نفت ادامه تحریم‌هاست
وزیر نفت در خصوص آخرین اقدامات صورت گرفته براي جلوگيري از
افت قیمت نفت و دیپلماسی نفتی کشورمان، اظهارداشت: آنچه امروز در بازار نفت پدید
آمده است، هم اقتصادی است و هم سیاسی.
اقتصادی از این نظر که که یک عدم توازن
بین عرضه و تقاضای نفت ایجاد شده است و
برای سال 2015 برآورد
می شود که عرضه مازادی نفت بیش از 2 میلیون بشکه باشد. زنگنه با بیان اینکه افت
قیمت نفت از طرفی سیاسی است، گفت: همان طور که مقام معظم رهبری هم فرمودند می‌خواهند ایران را تحت فشار قرار دهند
وبه نظر من این ادامه تحریم‌هاست.وی ادامه داد: در واقع
ابتدا تحریم شدیم که صادرات نفت ما از 5/2میلیون بشکه در روز به یک میلیون بشکه
رسانند و اکنون هم با افت قیمت نفت، باز هم 50درصد آن را کاهش دادند تا که یک فشار
دیگر به اقتصاد به کشور وارد کنند.وزیر
نفت اضافه کرد: بارها اعلام کردیم و با این مسائل
ملت ما کوتاه نمی‌آید و به خاطر یک چنین فشارهای مواضع اش را تغییر نمی‌دهد. همه باید براساس عزت و تکریم با
ما صحبت کنند و نه از روی تهدید و
تحقیر و این جواب نمی دهد.
زنگنه با بیان اینکه باید اقداماتی که هم در بخش اقتصادی و بخش سیاسی انجام دهیم، گفت: باید در درون اوپک با تولید کنندگان اوپک و غیر اوپک مذاکره کنیم و کمی هم باید صبر کرد. خیلی از کسانی که در جلسه اوپک فکر نمی‌کردند این بحران عمق پیدا کند.وی ادامه داد: در جلسه اوپک تاکید کردیم و گفتیم که ممکن است این موضوع عمیق شود و مشکل زا باشد، اما خیلی‌ها فکر می‌کردند این یک مسئله گذرایی است، اما اکنون اقتصاد کشورهایشان دچار بحران شده و بورس‌های آنها سقوط کرده است.وزیر نفت گفت: باید با این‌ها مذاکره کنیم و هیچ چاره‌ای نداریم، جز اینکه با اغنا و اجماع در اوپک جلو برویم و غیر اوپک را هم قانع کنیم که با اوپک همکاری کنند تا بتوانیم بازار را به یک ثبات و اعتدال برگردانیم.
