حاکمیت باید درباره رفع تحریم‌ها تصمیم بگیرد
وزیر اقتصاد با بیان اینکه دولت چهاردهم را با ۳۵ درصد تورم تحویل می‌گیریم گفت: تمام تلاش دستگاه‌های اقتصادی کشور باید بر چهار محور ثبات اقتصادی و کاهش تورم، رشد اقتصادی بالا، کاهش نرخ بیکاری و توزیع عادلانه درآمد و رفع فقر باشد. به گزارش تجارت، عبدالناصر همتی در مراسم معارفه به عنوان وزیر اقتصاد و تکریم از وزیر اقتصاد پیشین که با حضور رئیس جمهور برگزار شد، با تاکید بر لزوم تلاش برای عبور از شرایط اقتصادی سخت کشور اظهار کرد: وزارت امور اقتصادی و دارایی نقش محوری در اقتصاد کشور دارد و باید تلاش کنیم که این نقش را در کم کردن آلام و مشکلات اقتصادی مردم به کار گیریم. همتی با ابراز امیدواری نسبت به اینکه تلاش‌های تیم اقتصادی دولت چهاردهم به نتیجه بخشی در این چهار محور منتج شود، تاکید کرد: اولین جلسه ستاد اقتصادی دولت با همین محوریت برگزار شد و به این نتیجه رسیدیم که شرایط اقتصادی به وضعیت سخت و دشواری رسیده و دشواری معیشت مردم از حد معمول خارج شده است و باید برای آن چاره‌اندیشی شود. وزیر اقتصاد همچنین با اشاره به دو مانع اصلی تحریم و شیوه حکمرانی برای بهبود شرایط اقتصادی، تصریح کرد: تحریم یک بحث فراتصمیمی است و در بخش‌های دیگر حاکمیت باید درباره آن تصمیم گیری و جمع‌بندی شود اما باید بپذیریم که شتاب توسعه و قدرت رقابت اقتصادی ما با دنیا را تحلیل می‌برد.
توضیح خاندوزی در خصوص شایعه حذف ارز ۴۲۰۰
خاندوزی تیتر اشتباه حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی را دروغ و علیه وزیر سابق اقتصاد خواند و خطاب به کسانی که مشروح این گفتگو را دیده بودند، گفت: به تعبیر سیدالشهدا(ع) «اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید» من این موضوع را آنجا تصریح کرده بودم که این حکم قانون بود و تقریبا در دولت همه اعضای تیم اقتصادی موافق بودند، ما در وزارت اقتصاد در مورد جزئیات ، زمان بندی و روش آن اختلاف نظر با سازمان برنامه و بودجه داشتیم و این اختلاف شامل پیشنهاد دیگر کم هزینه تر بود، مانند آن روشی که در موضوع توزیع آرد به خبازی ها در کشور توسط بانک سپه انجام شد؛ به نظر ما می رسید که در شرایط تحریمی اقتصاد باید به دنبال راه سومی هایی باشد که متناسب این مختصات اقتصادی باشد نه روی الگوهای متعارف چپ یا راست، آن الگوی متناسب اقتصاد ایران که با همه ظرافت های خود و فشار های تحریمی، دنبال مسیرهای خودمان در اقتصاد کشور بگردیم.
وی بیان کرد: امیدوارم آن طوری که دولت رئیسی مورد هجمه و تحریف وقایع قرار می گرفت، این دولت قرار نگیرد و کمک کنند تا دولت دکتر پزشکیان بتواند با کمترین حاشیه و هجمه بدون اینکه در معرض تحریف قرار بگیرد به کار خود ادامه دهد. همه ما وظیفه داریم کمک کنیم تا سیاست گذار بتواند بهترین تصمیم را بگیرد.
گروه اقتصاد کلان: در شرایطی که به واسطه تحولات اخیر منطقه‌ای بازار ارز با نوسان رو به بالای اندکی مواجه شده بود،اکنون به نظر میرسد با دخالت بازارساز دوباره آرامش به جریان معاملات بازگشته است.
به گزارش تجارت، به زعم کارشناسان مدیریت مطلوب بانک مرکزی و رایزنی‌های جدید سیاسی توانسته جلوی نوسانات ارزی را بگیرد.
مرکز مبادله ایران نقش مهمی در ثبات بازار داشت
مرتضی افقه اقتصاددان،اظهار کرد: طبق آمار نرخ دلار در بازار غیررسمی در یکسال گذشته با وجود درگیری و تنش‌هایی مانند عملیات طوفان الاقصی، وعده صادق، حملات تروریستی و شهادت رهبر حماس در تهران، حدود ۹ درصد نوسان داشته است. وی افزود: در این یکسال شاهد تنش و شوک‌هایی بوده‌ایم؛ اما تحول منفی بزرگی در روابط سیاسی کشور رخ نداده؛ بنابراین هر بار بعد از یک شوک سیاسی نرخ دلار با اقدامات بازارساز به کانال قبلی خود بازگشته است.
این تحلیل‌گر مسائل اقتصادی نرخ ارز را علت و تورم را معلول دانست و گفت: با اقدامات بانک مرکزی تورم تولیدکننده به ۳۱ درصد در اسفند ۱۴۰۲ کاهش پیدا کرده و تورم مصرف کننده نیز طبق آخرین آمار به ۳۱ درصد در مردادماه ۱۴۰۳ رسیده که تمامی این موارد ضمن اثر کاهش قابل توجه نرخ رشد نقدینگی، در سایه نوسان اندک نرخ ارز رقم خورده است.
این کارشناس مسائل اقتصاد ایران با اشاره به این موضوع که ایجاد بستری قانونی مانند مرکز مبادله ایران برای تامین ارز واردکنندگان و متقاضیان واقعی در مدیریت بازار ارز نقش داشته است، ادامه داد: بانک مرکزی در سال گذشته علاوه بر تأمین ۲۰ میلیارد دلار ارز ترجیحی برای واردات کالا‌های اساسی، حدود ۵۰ میلیارد دلار هم برای سایر نیاز‌های وارداتی ذیل مرکز مبادله ایران ارز تأمین کرده است.
وی در پایان تاکید کرد: تامین ارز ترجیحی برای واردات کالای اساسی در کشور یک امر ضروری است؛ چرا که دهک‌های درآمدی پایین‌تر در زیر خط فقر قرار دارند و خوشبختانه بانک مرکزی نیز این اقدام را به خوبی انجام داده به همین علت باعث حفظ بخشی از قدرت خرید اقشار متوسط و ضعیف و همچنین ثبات و آرامش در بازار ارز شده است.
هیجانات بازار ارز تخلیه شد
عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه در چند روز آتی شاهد کاهش نرخ ارز خواهیم بود گفت: هیجانات بازار ارز تخلیه شده است.
جهانبخش سنجابی شیرازی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با اشاره به نوسانات نرخ ارز گفت: کارشناسان و فعالان اقتصادی می‌دانند که نرخ ارز از عوامل متعددی تأثیر می‌پذیرد که بخشی از این عوامل اقتصادی و بخشی دیگر غیر اقتصادی است. وی بیان داشت: در بحث عوامل غیراقتصادی مهمترین عاملی که بر نرخ ارز تأثیر می‌گذارد انتظارات تورمی است و هر گونه فعل و انفعال سیاسی، امنیتی، اجتماعی و حتی عوامل شبه اقتصادی می‌تواند انتظارات تورمی را افزایش و یا کاهش دهد. دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق تصریح کرد: در گذشته با ایجاد التهابات سیاسی-نظامی، اقتصاد و بازارهای مالی ایران به شدت دچار نوسان می‌شد و افزایش نرخ‌ها غیرقابل برگشت بود، اما در دو سال اخیر به دلیل مدیریت مناسب بازار و انتظارات، این نوسانات هیجانی قابل کنترل شد، لذا پس از گذشت مدت کوتاهی و با کاهش التهاب و هیجانات، اقتصاد و بازار‌ها به نقطه تعادلی خودشان باز می‌گشتند.
این فعال اقتصادی عنوان کرد: در آخرین مورد با شهادت اسماعیل هنیه در تهران نرخ ارز شروع به رشد کرد، اما مسلماً پس از اینکه هیجانات تخلیه شد، نرخ به کانال‌های قبلی خود بازگشت و در حال حاضر نیز شاهد روند کاهشی نرخ‌ها در بازار هستیم. سنجابی تصریح کرد: در این حوادث سیاسی، فاکتور‌هایی بر رشد انتظارات تورمی به صورت غیر منسجم و غیر منطقی تأثیر می‌گذارد که شامل بازارگردانی بازارساز‌های غیررسمی و شبه‌رسمی است. این بازارگردان‌ها سفته‌بازانی هستند که به دنبال اخلال و نوسان‌گیری در بازار ارز هستند.
دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق اظهار کرد: سفته‌بازان سعی می‌کنند با تشدید انتظارات تورمی نرخ ارز را افزایش دهند و چند روزی آن را بالا نگه دارند و پس از اینکه سودشان کامل شد، ارز‌های خود را به فروش برسانند.
سنجابی در پایان تاکید کرد: در این شرایط، حفظ انتظارات تورمی در اوج، بیش از اینکه مؤلفه اقتصادی داشته باشد، یک مؤلفه سیاسی است و انتظارات تورمی نمی‌تواند در طولانی مدت در اوج خود باقی بماند، یعنی انتظارات تورمی بعد از مدتی به حالت تعادلی باز می‌گردند. در این شرایط نرخ ارز نیز به قیمت‌های تعادلی گذشته کاهش می‌یابد.
بازار ارز نسبت به التهابات مقاوم شده است
یک نماینده مجلس گفت: دشمنان ایران همواره سعی در ایجاد تلاطم در بازار ارز دارند، اما خوشبختانه با مدیریت خوب بانک مرکزی این تلاطم‌ها به حداقل رسیده است.
ابوالفضل ابوترابی در گفت و گو با ایسنا ، با بیان اینکه دشمن همواره تلاش دارد تا از طریق عوامل خود و در فضای تلگرامی و سایر اقدامات در فضای مجازی بازار ارز را دچار تلاطم کند، تاکید کرد: این عوامل و نفوذی‌ها و اخلالگران با ایجاد فضاسازی و جو روانی کاذب در فضای تلگرامی بازار ارز را دچار نوسان می‌کنند و از این طریق به دنبال ضربه زدن به اقتصاد کشور هستند. وی اظهار کرد: از این گذشته ما در یک سال گذشته حوادث امنیتی بزرگ و متعددی را در سطح منطقه داشتیم که هر یک از آنها می‌توانست آسیب جدی به اقتصاد کشور و بازار ارز بزند.
ابوترابی خاطرنشان کرد: واقعیت این است که با همه این مسائل و موارد، با مدیریت خوب بانک مرکزی تلاطم ارز در بازار در یکسال گذشته به حداقل رسیده است و در اتفاق اخیر نیز باوجود اینکه قیمت دلار بالا رفت؛ اما دوباره با روند کاهشی مواجه شد که این سیر نزولی دلار ادامه‌دار هم خواهد بود. نماینده مردم نجف آباد در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: واقعیت این است که بعد از هر حادثه امنیتی اگر هم تغییر قیمتی در بازار ارز ایجاد می‌شد این تغییر قیمت حداقلی بود و پس از چند روز هم فروکش می‌کرد و بازار به شرایط عادی خود باز می‌گشت. ابوترابی افزود: افزایش درآمدهای نفتی و بهبود وضعیت ذخایر ارزی کشور و همچنین کوچک کردن بازارهای غیر رسمی با فروش ارز در بازار رسمی و ایجاد شفافیت در این حوزه توسط بانک مرکزی باعث شده تا امروز بازار ارز ما در برابر این تلاطم ها نسبت به گذشته مقاومت بیشتری داشته باشد و ما شاهد ثبات در بازار ارز کشور باشیم.
ارمنستان به‌عنوان یکی‌از ۱۵ همسایه‌ی هم‌مرز با جمهوری اسلامی ایران، دارای نیازمندی‌های فنی در حوزه‌های ترانزیتی، کشاورزی و دامپروری، معدنی و ترابری است که متخصصان ایرانی می‌توانند طی تعامل با تجار و مسئولان دولت ارمنستان، نسبت به تامین این موارد اقدام کنند. البته به گفته مسئولان کشورمان، ۹۱ درصد صدور خدمات مهندسی طی سال‌های اخیر در سطح منطقه به ارمنستان اختصاص دارد اما برای رسیدن به درآمد ۲.۵ میلیارد دلاری، فاصله چشمگیری داریم که لزوم به‌کارگیری دیپلماسی اقتصادی مسئولان بازرگانی و امور خارجه کشورمان را می‌طلبد.
به گزارش (ایسنا)، بر اساس نظر کارشناسان، صنایع ارمنستان در چند سال اخیر پیشرفت‌هایی را تجربه کرده است، اما هنوز به یک مرحله‌ی کامل از توسعه نرسیده است. این کشور دارای معادن مهمی از جمله مس، طلا، آهن و مولیبدن است، با این‌حال صنعت معدنی این کشور هنوز به‌طور کامل بهره‌برداری نشده است و به سرمایه‌گذاری بیشتر و تکنولوژی پیشرفته نیاز دارد. صنعت خودروسازی ارمنستان در حال رشد است و شرکت‌های داخلی و خارجی در این زمینه فعالیت می‌کنند، البته تولید کامیون، اتوبوس و قطعات خودرو در ارمنستان صورت می‌گیرد. صنعت الکترونیکی و تکنولوژی اطلاعات در ارمنستان در حال توسعه است و شرکت‌های فعال در این حوزه به تولید نرم‌افزارها، سخت‌افزارها و خدمات فناوری ارتباطات می‌پردازند.
نقاط قوت و ضعف صنایع ارمنستان
تولید و به‌کارگیری ماشین‌آلات، ابزارهای الکتریکی و صنایع شیمیایی و معدنی جایگاه برجسته‌ای در صنایع سنگین ارمنستان دارند و صنایع سبک و مواد غذایی طی سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری کرده‌اند. از لحاظ جغرافیایی ایروان، گیومری و وانادزور شهرهای ماشین‌سازی هستند و مراکز صنایع شیمیایی ایروان، وانادزور و آلاوردی هستند. اقدامات معدنی در آلاوردی واقع در ارتفاعات شمالی و در کاپان و کاجران در امتداد کوه‌های جنوبی زنگزور(سیونیق) شامل استخراج و پالایش مس، مولیبدن و سایر سنگ معدن، ذوب مس و استخراج فلزات گران‌بها و کمیاب است. در زمینه صنایع غذایی نیز محصولات کشاورزی نیاز داخلی را تامین می‌کند ولی برای بهره‌وری حداکثری به فناوری‌های نوین نیازمند است.
ارمنستان در حوزه تکنولوژی اطلاعات و نرم‌افزارها برتری دارد. شرکت‌های فعال در این حوزه در ارمنستان توانسته‌اند با تأمین نیروی متخصص و پشتیبانی دولت، محصولات و خدمات باکیفیتی را تولید کنند. یکی از مزایای ارمنستان در این زمینه، نزدیکی به مراکز فناوری در جهان مانند وادز و سان‌فرانسیسکو است. این کشور در صنعت خدمات مالی و بانکداری برتری دارد. شرکت‌های مالی و بانکی ارمنستان در زمینه‌های مختلف از جمله بانکداری تجاری، بیمه و سرمایه‌گذاری فعالیت می‌کنند. این صنعت در ارمنستان تحت نظارت سازمان نظارتی مالی کشور قرار دارد و قوانین و مقررات دقیقی برای حفظ شفافیت و امنیت اطلاعات مالی وجود دارد. در صنعت خودروسازی، ارمنستان نسبت به کشورهای همسایه مانند گرجستان و جمهوری آذربایجان برتری دارد. شرکت‌های خودروسازی داخلی و خارجی در ارمنستان فعالیت می‌کنند و تولید کامیون، اتوبوس و قطعات خودرو را در این کشور انجام می‌دهند.
تولید لباس و پوشاک نیز در ارمنستان انجام میشود و شرکت‌های محلی و برندهای معروف بین‌المللی در این حوزه فعالیت دارند. تولید محصولات غذایی نیز در ارمنستان رونق دارد که شامل تولیدات کشمش، شیرینی و محصولات لبنی میشود. صنعت سبک این کشور در تولید پارچه‌های پشمی، ابریشمی و پنبه‌ای تخصص دارد. اجناس و لباس‌های بافتنی، فرش و کفش ایروان مرکز صنعتی اصلی است و تقریباً سه‌پنجم کل تولید صنعتی ارمنستان را به خود اختصاص داده است. دیگر مراکز صنعتی در حال‌توسعه در شمال ارمنستان تحت عنوان گیومری «Gyumri» و وانادزور «Vanadzor» در حال حاضر مراکز اصلی صنعتی هستند.
در مرحله اولیه صنعتی‌شدن، ایجاد یک منبع تولید برق قدرتمند با استفاده از پتانسیل هیدرولیکی جریانات کوهستانی از اهمیت تعیین‌کننده‌ای برخوردار بود. تولید برق با ایجاد کارهای آبیاری و سیستم‌های آبرسانی برای صنایع و شهرها ترکیب شد، سری نیروگاه‌های برق‌آبی سوان - هرازدان یک پروژه اولویت اول بود که نه‌تنها از آب‌های هرازدان بلکه از دریاچه سوان نیز استفاده می‌کرد. این پروژه‌ی برق‌رسانی به توسعه کشاورزی و ایجاد صنایع متعدد کمک کرده است. در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی تأکید بر نیروگاه‌های برق حرارتی سوزاندن سوخت‌های فسیلی و انرژی هسته‌ای بود. تنها نیروگاه هسته‌ای ارمنستان در نزدیکی ایروان به دلیل زلزله سال ۱۹۸۸ تعطیل شد، اما پس از بستن خط لوله گاز جمهوری آذربایجان به ارمنستان که باعث کمبود شدید انرژی شد، ارمنستان این نیروگاه را در سال ۱۹۹۵ بازگشایی کرد.
صدور خدمات مهندسی در زمینه ترانزیتی
«مهرداد بذرپاش» وزیر راه و شهرسازی دولت سیزدهم آبان سال گذشته(۱۴۰۲) به‌منظور گسترش روابط اقتصادی و تجاری جمهوری اسلامی ایران، به کشور ارمنستان سفر کرد و با یادآوری اینکه ایران و ارمنستان دارای مرز مشترک با یکدیگر هستند، اظهار کرد: «با کشور ارمنستان مرز مشترک داریم و از گذشته تجارت بین دو کشور برقرار بوده است، بنابراین در تلاش هستیم تا سطح تجارت بین دو کشور ایران و ارمنستان را به سطح قابل‌قبولی برگردانیم.» عضو کابینه دولت سیزدهم، محور اصلی هدف سفر خود به ارمنستان را، صدور خدمات فنی و مهندسی به کشور ارمنستان برشمرد و تصریح کرد: «بازار خوبی در کشور ارمنستان برای شرکت‌های ایرانی در موضوع صدور خدمات فنی و مهندسی وجود دارد، همچنین توسعه روابط اقتصادی و حذف مقررات دست‌وپاگیر در توسعه تجارت دو کشور موثر است، علاوه‌بر آن، توسعه ترانزیت از دیگر اهدافی است که در این سفر دنبال می‌کنیم، زیرا توسعه ترانزیتی یکی از زیربناهای اصلی توسعه روابط اقتصادی است.»
احداث کریدور شمال - جنوب ایرانی در ارمنستان
«هرویک یاری‌جانیان» رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و ارمنستان، تیرماه سال‌جاری(۱۴۰۳) درباره همکاری دو کشور در زمینه خدمات مهندسی، گفت: « صادرات خدمات فنی و مهندسی یکی از عمده‌ترین فعالیت‌های تجاری امروز ایران در بازار ارمنستان است، تا جایی‌که یکی از شرکت‌های ایرانی اکنون مهمترین پل‌ها را در ارمنستان احداث می‌کند، این شرکت در احداث مسیر ارمنستان به گرجستان نیز نقش موثری داشته و همچنین در پیشبرد کریدور شمال به جنوب موثر مواقع شده است.» لازم به ذکر است، در هجدهمین کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و ارمنستان در اسفند سال قبل(۱۴۰۲) مقرر شد، احداث پل جدید اتومبیل‌رو در پایانه مرزی نوردوز - آگاراک تا یک‌ماه از تاریخ امضای تفاهم‌نامه، در دستور کار وزارتخانه‌های ذی‌ربط دو کشور قرار گیرد. توسعه کریدورهای حمل‌ونقل بین دو کشور به‌ویژه کریدور شمال - جنوب ایران - ارمنستان، احداث تونل‌ها و سازه‌های فنی خاص و صدور خدمات فنی و مهندسی از مهمترین مباحث مطرح‌شده در این نشست بود. در همین راستا احداث پل جدید اتومبیل‌رو در پایانه مرزی نوردوز - آگاراک مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد تا حداکثر ظرف مدت یک‌ماه از تاریخ امضای یادداشت تفاهم‌نامه اجلاس هجدهم، کارگروه مشترک فنی، اقتصادی و اجرایی به‌صورت رسمی تشکیل شود و مطالعات امکان‌سنجی و طرح توجیهی آن تهیه شود تا در دستور کار وزارتخانه‌های ذی‌ربط دو کشور قرار گیرد. همچنین کریدور شمال - جنوب در کشور ارمنستان در حال ساخت است و ایران نیز در حال طراحی این کریدور برای توسعه ترانزیت کالا و مسافر از خلیج‌فارس به گرجستان و دریای سیاه است. جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر با احداث یک مسیر جاده‌ای از سمت تبریز به مرز نوردوز، شرایط تکمیل این کریدور ارتباطی با کشور ارمنستان را فراهم کرده است که در صورت تکمیل آن، علاوه‌بر کاهش مسیر، قابلیت رقابت با کریدورهای موازی را داراست.
ظرفیت ۲.۵ میلیارد دلاری صادرات خدمات فنی ایران به ارمنستان
در نخستین رویداد تجاری بین‌المللی اتاق بازرگانی تهران در سال ۱۴۰۳، عضویت ارمنستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و استفاده از مزیت تجارت آزاد، همجواری و روابط حسنه سیاسی و همچنین دسترسی به تعرفه‌های تشویقی اتحادیه اروپا و آمریکا برای صادرات کالا، به‌عنوان ویژگی‌های منحصر به‌فرد ارمنستان مطرح شد.
آلبرت بغزیان
اقتصاددان
درباره مبادلات ایران و روسیه با ریال آفشور و استقبال روسیه از مبادلات ریال آفشوری،تا کنون از سوی بانک مرکزی چندین ریال معرفی شده‌است که عمدتا هدف این بوده که چیزی رو جایگزین دلار کنیم اما اگر بتوانیم موضوع تحریم‌ها را حل کنیم تمام این اقدامات از جمله ریال آفشور برچیده میشود.ریال آفشور در راستای تقویت اقتصاد مقاومتی است که به هر حال ممکن است، با برجام یا چیزی شیبه به برجام باز هم ماندگار نباشد، از این رو چرا باید در حال حاضر امکاناتی در پیمان بریکس ایجاد شده را کنار بگذاریم البته باید توجه داشت هر گونه دور زدن تحریم‌ها از جمله اقداماتی مانند ریال آفشور برای ما هزینه دارد. تنها در بخش فروش نفت، کاسب‌های تحریم نفتی برای بازگشت پول حاصل از فروش نفت 30 الی 40 درصد از آن را کسر می‌کنند. تا الان چندین عناوین ریال از زبان بانک مرکزی شنیده‌ایم، یکی از آنها ریال دیجیتال بوده که به صورت پایلوت در کیش در حال اجرا است، همین موضوع ساده در ریال دیجیتال اگر مقبولیت پیدا نکند و فراگیر نشود، شکست می‌خورد. هرچند که کار بزرگی بوده که از سوی بانک مرکزی در کیش برای پایلوت در حال اجرا است و هر روز معاملاتی با ریال دیجیتال انجام میشود. ریال بعدی رمز ریال است که همان استخراج را دنبال می‌کند و ماینینگ است که جا انداختن و بازاریابی آن بسیار سخت خواهد بود. ریال دیگر، ریال آفشور است یعنی ریالی که توسط بانک‌های آفشور قابل معالعه است یعنی ریالی که قرار است در معاملات بین المللی جابجا شود. برای مثال افراد می‌توانند برای واردات از روسیه ریال خود را به ریال آفشور تبدیل کنند و می‌توانند از روبل آفشور استفاده کنند یا اینکه در معاملات با چین امکان استفاده از یوآن آفشور وجود دارد و البته قابل تفکیک بین یک ریال دیجیتالی یا ریال دیگر در داخل کشور است. بانک مرکزی می تواند ریال آفشور را ایجاد و منتقل کند و قابلیت مدیریت داشته باشد. وقتی گفته میشود می‌توانیم معاملات ریالی و روبلی با روسیه داشته باشیم این ریال همان ریال آفشور است، در واقع ریالی که بیرون از کشور در حال چرخش است ریال آفشور بوده و همان ریال است و ارزش آن متفاوت ریال رایچ در کشور نیست اما قابلیت تسویه مبادلات تجاری میشود. برای مثال ممکن است یک ریال آفشور به ازای 100 روبل آفشور باشد و به این شکل نرخ‌گذاری میشود و صادرکنندگان و واردکنندگان می‌توانند با این نرخ‌گذاری ریال یا روبل آفشور خود را تامین کنند. از آنجایی که روسیه هم تحریم است سعی می‌کند که با کشورهایی مانند چین و ایران که تحت تاثیر آمریکا نیستند، وارد معامله شود هر چند در مباحثی روسیه پشت ایران را خالی کرده است. اما اساسا به دلیل همین همسویی‌ها تجارت ایران و روسیه قابل توجه است، گفته میشود که به غیر از موارد نظامی روسیه چیزی ندارد که به ایران بدهد اما واردات از چین بسیار زیاد است. البته معتقدم اول باید بانک‌های آفشور راه‌اندازی می‌شد و گفته میشود در کیش اولین بانک آفشور راه‌اندازی شده، اما بنده ۲۲ سال است که در حال رفت‌و آمد هستم اما چنین بانکی در کیش ندیدم و صرفا یک ساختمان و شعبه است که اسمی بر روی آن گذاشته‌اند که جذب سرمایه خارجی هم نداشته و اساسا سپرده خارجی وارد ایران نمی‌شود. بانک آفشور در ایران در این حد است که برای مثال در محوطه صدا و سیما یک شعبه از یک بانک دایر شده باشد. در واقع تجربه بانک آفشور را هنوز نداریم که بتوانیم نقل و انتقال پول از این بانک را انجام دهیم، معمولا این بانک‌ها در مناطق آزاد ایجاد می‌شوند که قوانین مادر بانک مرکزی مانع از تاسیس آن نباشد. اسم آن را نمی‌توان بانک گذاشت و در واقع یک باجه‌ای است که به یک ساختمان تبدیل شده است. بانک‌های مشترک مانند ایران و ونزوئلا هم تجربه موفقی در کشورمان نداشتند.
سیدجلال ساداتیان
کارشناس مسائل بین‌الملل
بحث رقابت هسته‌ای شرق و غرب که به صورت مشخص در ابتدا اتحاد جماهیر شوروی شاخص آن بود و برخی دیگر هم به دنبال همین تفکر و راهبرد مسکو بودند به نوعی به یک تهدید تبدیل شد و در مقابل برخی به دنبال آن بودند که ناتو را در این میان مقابل روسیه قرار دهند. این روند به جایی رسید که آمریکا و ناتو اعتقاد داشتند به هر ترتیب مسکو و شرق به صورت کلی در حوزه هسته‌ای بالاخره وارد یک رقابت مشخص می‌شوند. در این میان باید توجه شود که بسیاری از کشورهای جدا شده از بلوک شرق به سمت غرب متمایل شدند و این در حالی بود که روس‌ها همچنان به دنبال آن بودند که بتوانند به صورت علنی استراتژی خود را پیش ببرند که حمله به اوستیا و آبخازیا یکی از اقدام‌های کرملین بود. پس از آن هم شاهد حضور روسیه در لاذقیه واقع در سوریه بودیم و سپس مساله اوکراین و استقلال شرق این کشور با حمایت روسیه از جدایی‌طلبان روس‌تبار مطرح شد و در این راستا دیده میشود که سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی روسیه علاوه بر بلاروس در شرق اوکراین هم به نوعی دیگر دیده میشود. به موازات این روند چین هم به صورت چراغ خاموش در حال گسترش نفوذ خود و توسعه منافعش است و این در حالیست که حتی پکن در حوزه تایوان نمی‌خواهد به صورت علنی مقابل ایالات متحده بایستد. در این راستا باید توجه شود که با افزایش موج تنش در خاورمیانه، غرب مجبور شد تا بخشی از نیروهای خود را بر پرونده اوکراین متمرکز کند و بخش دیگر را به تحولات منطقه اختصاص دهد و بر همین اساس است که باید گفت واشنگتن از چین و تمرکز بر شرق تا حد زیادی فاصله گرفت. در این میان اینکه ایالات متحده اعلام می‌کند که سند راهبرد جدید هسته‌ای خود را با تمرکز بر زرادخانه‌های هسته‌ای چین در دستور کار اجرایی دارد، نشان از یک تهدید کلی برای ایالات متحده از سوی شرق و به خصوص پکن خواهد داشت. به موازات این روند باید توجه شود که آمریکا می‌داند در منطقه به دلیل فشار اسرائیل و تنشی که آنها ایجاد کرده‌اند، باید در خاورمیانه حضور داشته باشد اما واقعیت این است که واشنگتن باید در این راستا به سمت کنترل چین پیش برود تا بتواند در آینده آنچه را که به عنوان خطر از سوی پکن احساس می‌کند، دفع کند. از منظر دیگر کره‌شمالی هم که در واکنش به راهبرد هسته‌ای آمریکا اعلام کرده توانمندی هسته‌ای خود را افزایش می‌دهد، در راستای اقدامات چین باید مورد تحلیل قرار بگیرد و اساساً نباید این کشور را جدای از پکن تحلیل کنیم. این سه ضلعی به نوعی علیه ایالات متحده در حال فعالیت هسته‌ای و موشکی هستند اما در نهایت آنچه برای واشنگتن اهمیت خواهد داشت، زرادخانه‌های چین است که یک تهدید علنی برای آمریکا محسوب میشود.