استراتژی چهار محوری پزشکیان برای اداره کشور

اخبار کوتاه

تعامل با دنیا در اولویت دولت چهاردهم
رئیس جمهور با بیان اینکه ایران هرگونه تجاوزگری در دنیا را محکوم می‌کند، گفت: سیاست ما صلح و دوستی، پرهیز از تنش و درگیری و تعامل و گسترش روابط با همه کشورهای دنیا است، ولی اگر قرار باشد کشور ما با تحریم و فشار وادار به انجام کاری شود، قطعا رویکرد و رفتار ما نیز به سمت و سوی دیگری سوق داده خواهد شد. مسعود پزشکیان در پاسخ به تماس تلفنی «یوناس گاهر اشتوره» نخست وزیر نروژ، با اشاره به پیشینه تاریخی روابط دو کشور تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران علاقمند به گسترش تعاملات با نروژ است و امیدواریم این گفتگوها منجر به تقویت و تحکیم روابط دو کشور و همچنین رسیدن به راهکارهای مشترک برای استقرار صلح و ثبات و افزایش امنیت در جهان شود. رئیس جمهور در ادامه با تاکید بر نقش امنیت‌ساز ایران در منطقه و جهان گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره ضمن تلاش برای گسترش صلح و دوستی، هرگونه تجاوزگری در هر نقطه‌ای را محکوم کرده و آماده همکاری برای توقف جنگ خشونت و نا امنی در جهان است.

اجرای طرح انسداد مرزی بر مبنای هوش مصنوعی از سوی ایران
فرمانده نیروی زمینی ارتش با اشاره به اجرای طرح انسداد مرزهای شرقی کشور، گفت: این طرح مبتنی بر هوش مصنوعی خواهد بود یعنی به سیم خاردار و دیوار بسنده نشده است. امیر سرتیپ حیدری درباره آخرین وضع طرح انسداد مرزهای شرقی اظهار کرد: نیروی زمینی ارتش هم‌اکنون در کنار نیروهای فراجا و سپاه عهده دار تامین امنیت بخش‌هایی از مرزهای کشورمان از جمله مرزهای شمال و جنوب شرق و مرزهای غرب و جنوب غرب کشور است. امروز امنیت پایداری در جمهوری اسلامی ایران حاکم است و ادامه این امنیت پایدار مستلزم توسعه و استفاده از علم و فناوری است. فرمانده نیروی زمینی ارتش خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران یک مرزبانی و مراقبت از مرز عالمانه و هوشمندانه و با استفاده از فناوری‌های روز را دنبال کرده است و در پی این امر، اخیرا هم برای تعمیق امنیت پایدارتر، طرح انسداد مرزهای شرقی در دستور کار قرار گرفته است.

انتقاد ایران از استاندارد دوگانه انگلیس در قبال تروریسم
سفارت ایران در لندن با انتشار پیامی نسبت به مواضع دوگانه دولت انگلیس در قبال تروریسم انتقاد کرد و گفت که تروریسم برای دولت این کشور، زمانی که ایرانیان را هدف قرار می‌دهد قابل تحمل، اما در جای دیگر محکوم است. سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) نوشت: در ۸ شهریور ۱۳۶۰، رئیس جمهور و نخست وزیر ایران توسط مجاهدین خلق، گروهکی که مدت ها توسط جامعه جهانی به عنوان تروریست شناخته می شد، ترور شدند. در این پیام با اشاره به اینکه ماهیت این گروهک تروریستی تغییری نکرده است، افزود: اما نام‌ آن‌ها برای اعمال فشار روی ایران از فهرست (سازمان‌های تروریستی) حذف شد. در همین پیوند برخی از نمایندگان پارلمان بریتانیا به‌طور تکان‌دهنده‌ای، سالانه میزبان رهبر این گروه هستند و برخی از روزنامه‌های بدنام جناح راست در انگلیس بستری را برای آن‌ها فراهم می‌کنند. سفارت ایران در لندن با اشاره به استاندارد دوگانه مقام‌های انگلیس تصریح کرد: تروریسم زمانی که ایرانیان را هدف قرار می‌دهد قابل تحمل و در جای دیگر محکوم است.

تمرکز دولت چهاردهم بر رویه
وفاق در برخورد با هنرمندان
سخنگوی دولت تاکید کرد، نگاه دولت جدید برای به تصویر کشیدن واقعیت‌ها و آرزوها در سینما، حمایتی است و برای رفع ممنوع‌الکاری هنرمندان بویژه سینماگران زن به دنبال وفاق ملی خواهد بود.
سخنگوی دولت در آیین نکوداشت زنده‌ یاد امین تارخ و رونمایی از گنجینه آثار و یادگاری‌های این بازیگر و نیز گنجینه مازیار میری (کارگردان سینما) در موزه سینما حاضر شد، آن هم در شرایطی که حکم انتصاب او به عنوان سخنگوی دولت چهاردهم منتشر شده بود.
او در نکوداشت امین تارخ با اشاره به اینکه در این برنامه اولین بار است با عنوان رسمی دولتی صحبت می کند، خطاب به هنرمندان حاضر در سالن فردوس موزه سینما گفته بود:‌ واقعیت این است که خیلی از شما هنرمندان شاید خودتان به نقشی که در زندگی ما به عنوان شهروند دارید، واقف نباشید. نقش شما مهم است چون نوعی پیوستگی از جنس عشق به ما می‌دهید. خوشا به حال آن کسانی که می‌دانند بجز هنر که تاج سر آفرینش است، دوران هیچ منزلتی جاودانه نیست.

تبریک پزشکیان به زهرا رحیمی
رئیس جمهور کشورمان کسب مدال نقره توسط زهرا رحیمی در مسابقات پارالمپیک پاریس را تبریک گفت. مسعود پزشکیان در صفحه خود در فضای مجازی نوشت: « دخترم زهرا خانم، کسب مدال نقره در اولین تجربه حضورت در پارالمپیک به عنوان جوان‌ترین عضو کاروان کشورمان باعث افتخار است. هنوز اول راه است، تو راه موفقیت را یاد گرفتی، همینطور ادامه بده. شاد و پیروز باشی.» زهرا رحیمی نماینده ایران در پارالمپیک پاریس پس از پیروزی برابر حریفانی از چین، برزیل و گرجستان در مسابقه فینال به مصاف سورن‌جاو اولامبایر از مغولستان رفت و در پایان با نتیجه ۵ بر ۲ شکست خورد و به مدال نقره رسید.

برش مطبوعاتی

سرمقاله

ارز تک نرخی با صنایع بورسی چه می کند؟

حسین محمودی اصل
کارشناس بازار سرمایه

رانــــــت ارزی و قیمت گذاری های دستوری،کمر تولید و صادرات را شکسته است .اما این نکته حائز اهمیت است که اظهار نظر همتی وزیر اقتصاد دررابطه با کاهش فاصله ارز آزاد و نیمایی باعث می شود تا بسیاری از مشکلات کشور تعدیل شده و انگیزه صادرات بالا رود. بخشی از تولید کشور و کالا های آماده جهت صادرات با ارز آزاد تهیه می شود، بنابراین نمی توان به تولید کننده و صادر کننده اعلام کرد که با دلار ۶۰ هزار تومان تولید و با دلار ۴۰ هزار تومان تصفیه حساب کند.با توجه به این امر افزایش نرخ ارز نیما باعث خواهد شد تا تراز بازرگانی کشور که در سال ۱۴۰۲ منفی ۱۷ میلیارد دلار بوده است میزان منفی بودن آن کمتر شود.در نهایت این امر سبب می شود مقدار صادرات افزایش یابد، وضعیت ارزی کشور بهبود پیدا کند و این امر منجر به کنترل قیمت ارز شود. هیچ سیستم کنترلی طی صد سال گذشته در کشور های مختلف تجربه موفقی در خصوص نظارت بر این بازار نداشته است و نتیجه این روند در ۴۵ سال گذشته اقتصاد کشور به راحتی قابل ملاحظه است. در نتیجه نبود اختلاف قیمت و تعدیل نرخ ارز سود آوری شرکت ها بالا می رود ، این اتفاق و حذف رانت می تواند سود آوری کشور را افزایش دهد و شرکت ها بتوانند سرمایه گذاری بیشتری انجام دهند و طرح های نیمه تمام خود را به اتمام برسانند. رشد سرمایه گذاری باعث رونق در چرخه تولید می شود. در نتیجه این امر کمک به صعود بازار سرمایه خواهد کرد و جذابیت این بازار را افزایش خواهد داد. همچنین صندوق های بازنشستگی که در حوزه فولاد، پتروشیمی، سیمان و سایر صنایع سرمایه گذاری کرده اند، می توانند از ورشکستگی نجات پیدا کنند. باید توجه داشت دولت برای ورشکسته نشدن این شرکت ها دست به حمایت از آن ها می زند حمایتی که امسال چیزی حدود ۴۸۰ هزار میلیارد تومان است و روند افزایشی دارد اما تعدیل ارز سبب می شود این حمایت کمتر شده و کسری بودجه و تورم را کاهش دهد. دولت بخاطر کمک به صندوق های بازنشستگی در مدیریت آن ها دخالت می کند، اگر این صندوق ها بتوانند با افزایش سود آوری خودگردان شوند به مرور دخالت دولت کاهش یافته و صندوق ها توسط بازنشسته ها و مدیران خارج از دولت اداره می شوند که در نتیجه بهره وری این شرکت ها افزایش پیدا می کند. هر ساله ۴۵۰ هزار میلیارد تومان از طریق فاصله ارز نیمایی و آزاد رانت توزیع و در قالب دلار از کشور خارج و در ادامه بخشی از آن در کشور به دارایی تبدیل و در نهایت سبب پولشویی و تورم می شود.

برش مطبوعاتی

یادداشت

نقشه‌راه احیای برجام یا امضای قرارداد جدید

مهدی ذاکریان
کارشناس مسائل بین‌الملل

برجام یک سند حقوقی بین‌المللی است که هم‌چنان به خاطر اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ آن را تایید کرده، معتبر است، از این رو هر نوع تغییر و اصلاحاتی باید با توجه به این مساله انجام گیرد. در تمام زمان اجرای برجام تا قبل از خروج یک‌جانبه آمریکا از این توافق، ایران تمام تلاش خود را کرد.که به تعهدات خود وفق این توافق پایبند باشد اما یک عضو از تعهداتش طفره رفت و بعد از این توافق به طور یک جانبه خارج شد و از آن بدتر اینکه کشورهای دیگر به تبعیت از این خروج و اجرا نشدن تعهدات از سوی آمریکا، همان روند را پیش گرفتند و با آمریکا در عمل همراهی کردند. مساله مهمی که باید در هرگونه احیای برجام در نظر داشت چه با ایجاد اصلاحات یا تغییرات اساسی، این است که خروج از برجام و عدم اجرای تعهدات از سوی سایر اعضا خسارات و تبعاتی سیاسی و حقوقی و بین‌المللی برای ایران داشته که بسته به صلاحدید مسوولان و تصمیم‌گیران باید در جبران این خسارات تلاش کرد. موضوع خسارات عدم اجرای تعهدات و متعاقبا اعمال تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا حتی در دادگاه دیوان بین‌المللی دادگستری بررسی و دستور موقتی بر همین اساس صادر شد. دادگاه اعلام کرد که در سه مورد باید آمریکا دست از تحریم علیه ایران بردارد اما متاسفانه این حکم یا اجرا نشد یا در مواردی ناقص اجرا شد. بعد از آنکه بازگشت به برجام با وجود شعارهای انتخاباتی از سوی بایدن محقق نشد، ایران اجرای تعهداتش وفق برجام را کاهش داد تا به نوعی طرفین مقابل را برای بازگشت به برجام و اجرای تعهداتشان وادار کند. با همه این نوسانات برجام به عنوان یک توافق بین‌المللی به قوت خود باقی است و با لحاظ این موضوع باید به احیا یا تغییر در آن نگاه کرد. دولت آقای پزشکیان با وعده رفع تحریم‌ها بر سر کار آمده است و کابینه در یک فضای توام با وفاق ملی تشکیل شده است. اکنون سیاست خارجی با این نگاه در حال پیگیری است. اما قبل از آنکه در سیاست خارجی گامی اساسی و مهم برداشته شود، نیاز داریم تا فضای سیاسی و اجتماعی در کشور به طور گسترده و عمیق آرام و منسجم کنیم. تمایل به همکاری با کشورهای همسایه و منطقه نیز می‌تواند ما را برای پل زدن از وفاق ملی به وفاق منطقه‌ای و اگر سایر کشورهای جهان با ایران همراهی کنند، وفاق بین المللی هدایت کند. تا زمانی که قطعات این پازل به این شکل در جای خود قرار نگیرد، تغییری در سیاست کشورها از جمله رفع تحریم‌ اتفاق نمی‌افتد، در این صورت است که برجام معنا پیدا می‌کند. آنچه مدنظر آقای عراقچی است، بهره‌برداری از امتیازاتی است که در برجام برای ایران وجود دارد. ایران امروز وضعیت بهتری در مقایسه با ۲ سال یا یک سال قبل دارد، چون الان یک همبستگی و وفاقی در کشور ایجاد شده است. در همین تحولات اخیر در منطقه دیدیم که تصمیمات منطقی و مبتنی بر تامین منافع ملی گرفته شد از این رو معتقدم ایران معادلات منطقه را متوجه است و بر اساس آن اقدام می‌کند.

برش مطبوعاتی

«تجارت» از آینده سیاست ارزی در دولت چهاردهم گزارش می دهد

تیغ دو لبه حذف ارز ترجیحی

گروه اقتصاد کلان: آینده ارز ترجیحی در دولت چهاردهم چه می شود؟ آیا قرار است این نوع ارز به کلی از اقتصاد ایران حذف شود؟ وزیر اقتصاد اخیرا از حذف ارزهای چند نرخی سخن گفت که مورد استقبال فعالان بازار سرمایه و کنشگران اقتصادی قرار گرفت اما از سوی دیگر برخی کارشناسان نسبت به اظهارات احساس نگرانی کردند. به گزارش «تجارت»، برخی کارشناسان اقتصادی از تامین ارز مورد نیاز کشور توسط بانک مرکزی با نرخ ترجیحی انتقاد می‌کنند و معتقدند ارز تک ‌نرخی برای اقتصاد کشور سیاست مناسب‌ تری است. این در حالی است که اعمال سیاست تک‌ نرخی ارز در شرایط تحریمی و انتقال معاملات ارزی به بازار آزاد که عرضه و تقاضای آن بیشتر شامل ارز قاچاق و معاملات ممنوع است، می‌تواند ضربه بسیار سنگینی به اقتصاد کشور وارد کند. سیاست ارز ترجیحی یک سیاست حمایتی از سوی دولت برای تولیدکنندگان و اقشار ضعیف جامعه است تا در شرایط سخت تحریمی و تورم بالا از آسیب‌های زیاد مصون بمانند و از سوی دیگر ارز مورد نیاز کشور به شکل مناسبی تامین شود و همچنین از آسیب‌های انتقال تقاضای واقعی ارز به بازار غیررسمی جلوگیری شود. عدم تامین ارز مورد نیاز کشور توسط بانک مرکزی می‌تواند با کاهش شدید قدرت خرید و افزایش فقر و همچنین نوسانات شدید قیمت کالا‌های اساسی و مورد نیاز مردم و در نتیجه اختلال گسترده در اقتصاد کشور مصادف باشد. از سو دیگر برخی کارشناسان می گویند سیاستگذاران تصوری دارند و فکر می‌کنند اگر هزینه تولید و نهاده‌هایی را که وارد می‌شود با قیمت کمتری به دست تولیدکننده برسانند، قیمت کنترل می‌شود و حداقل کمتر بالا می‌رود. این تصور آنهاست؛ ولی تجربه، عکس این اتفاق را نشان داده و با تئوری‌های منطقی می‌توان اثبات کرد که این مساله در واقعیت رخ نمی‌دهد. تنها یک توزیع مجدد و توزیع رانت در اقتصاد اتفاق می‌افتد و کسانی که دسترسی دارند هم به لحاظ قرابت سیاسی و هم به لحاظ دسترسی به اطلاعات خاص و سایر دسترسی‌ها می‌‌توانند از این رانت توزیع‌ شده استفاده کنند. به عبارت دیگر، هر کسی بتواند د‌ر این مساله رانت را دریافت کند، دنبال آن می‌رود، حتی ممکن است واردات کالا را هم انجام دهد؛‌ ولی قیمت‌گذاری را بر اساس هزینه فرصت که اصل اولیه اقتصاد است، انجام دهد. یعنی قیمت‌گذاری کالا را بر اساس هزینه فرصت و قیمت بازاری آن انجام می‌دهند.

نگاه کارشناسی
حسن حسن خانی؛ کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه ارز ترجیحی در شرایط تحریمی ایران، یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است، گفت: حذف ارز ترجیحی در کشوری که تحت تحریم‌های اقتصادی قرار دارد، با چالش‌های متعددی روبرو است. افزایش تورم، کاهش قدرت خرید مردم، تشدید کسری بودجه و بی‌ثباتی اقتصادی از جمله این چالش‌هاست. افزایش نرخ ارز رسمی با خیال تک‌نرخی کردن بازار ارز اقدام اشتباهی است؛ چرا که منجر به انتقال تقاضای واقعی مورد نیاز مردم به بازار غیررسمی می‌شود. ماهیت بازار غیررسمی ارز به‌گونه‌ای است که دلالان در آن جولان می‌دهند و با ایجاد جوهیجانی و روانی سعی در ملتهب کردن بازار و نوسان‌گیری از نرخ ارز را دارند. این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: این تصور که افزایش نرخ رسمی ارز مانع از افزایش نرخ غیررسمی آن می‌شود و تعادل خود به خود برقرار خواهد شد، نادرست است. با تعیین هر قیمتی به عنوان نرخ رسمی ارز، انتقال و عرضه آن در بازار غیررسمی با هزینه همراه خواهد بود، چرا که متقاضی ارز در بازار غیررسمی، به دلیل ناتوانی در تأمین نیاز از طریق بازار رسمی، حاضر به پرداخت نرخ بالاتر خواهد شد. در نتیجه، افزایش نرخ ارز در بازار رسمی، به طور قطع منجر به جهش نرخ آن در بازار غیررسمی و افزایش شکاف قیمتی بین نرخ سیاستی و نرخ غیررسمی خواهد شد. علاوه بر این در سمت عرضه و تقاضای ارز در بازار غیررسمی، قاچاق و معاملات غیرمجاز وجود دارد و بخشی از تقاضا نیز با قصد خروج سرمایه است. افزایش عمق بازار غیررسمی در چنین شرایطی در نهایت منجر به افزایش شدید خروج سرمایه، قاچاق، معاملات زیرزمینی و غیرمجاز و همچنین پولشویی می‌شود. حسن خانی با اشاره به برداشت های غیر دقیق از کاهش ضریب جینی بعد از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال ۱۴۰۱ تاکید کرد: ضریب جینی‌ای که از هزینه کردها محاسبه میشود با ضریب جینی ناشی از ثروت، متفاوت است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، حسن حسن خانی کارشناس اقتصادی در واکنش به طرح مباحثی درباره کاهش ضریب جینی بعد از حذف ارز 4200 تومانی گفت:‌ نکته ای که در خصوص ضریب جینی باید توجه شود این است که سه جور ضریب جینی داریم، البته ضریب جینی یک پراکسی و یک نمایشگری از نابرابری در بین اقشار مختلف مردم است. وی افزود، یک ضریب جینی هزینه‌ای داریم که از طریق هزینه کرد‌ها اندازه گرفته می‌شود، یک ضریب جینی درآمدی داریم و یک ضریب جینی ثروت. آن چیزی که در مورد اثار حذف ارز ترجیجی در سال 1401 به ان اشاره میشود ضریب جینی هزینه‌ای است نه ضریب جینی مرتبط با ثروت. حسن خانی با اشاره به وضعیت نامطلوب ضریب جینی ثروت بعد از حذف ارز ترجیحی، گفت: شوک تورمی که در اردیبهشت 1401 به دلیل حذف ارز ترجیحی ارز 4 هزار و 200 داشتیم درست است که موقت بود، اما اثر این حذف اثر این شوک تورمی ماندگار است در زندگی مردم. یک مثال خیلی کوتاهی بگویم ببینید در تهران حدود یک میلیون منزل استیجاری دارید، یعنی یک میلیون موجر و یک میلیون مستاجر. اگر قرار باشد که در هر سال بابت ودیعه مسکن به طور متوسط 200 میلیون تومان ودیعه مستاجران به موجران بدهند، در اثر یک شوک تورمی این 200 میلیون تومان بشود 500 میلیون تومان چه اتفاقی افتاده؟ حدود 300 همت فقط بابت یک سال مستاجران (یعنی مستضعفان تهران) یک وام قرض الحسنه‌ای را به متمکنین تهران تقدیم کردند. وی گفت، این در حالی است که نرخ تورم 50 درصد شده است این اثر، اثر ماندگاری است این طور نیست که بگوییم در طول یک ماه تورم 12 درصد شد و تمام شد نه این اثر تورم ماندگار است خواهد ماند در زندگی مردم و شکاف طبقاتی بین مردم را به طور فزاینده افزایش خواهد داد. این که حضرت آقا در سال 1400 و در اولین توصیه دولت سیزدهم و همین طور در همین چند روز اخیر در توصیه‌ای به دولت چهاردهم فرمودند که هر کاری می‌خواهید انجام بدهید اول باید پیوست عدالتش تبیین شود یعنی ملاحظه‌ای قرار بگیرد ملاحظه‌ای شکل بگیرد که در هر تصمیم اقتصادی شکاف بین دهک‌های درآمدی و دهک‌های هزینه‌ای افزایش پیدا نکند .

برش مطبوعاتی

«تجارت» گزارش می دهد

نمرات بورس در هفته نخست شهریور

گروه اقتصاد کلان: در هفته ای که گذشت شاخص کل بورس تهران در تمامی روزهای معاملاتی روند صعودی داشت و بیش از هفته پیشین رشد کرد. در ابتدای هفته اخیر شاخص کل بورس تهران 15 هزار و 262 واحد صعود کرد. به گزارش تجارت، روز دوشنبه شاخص 10 هزار و 978 واحد رشد کرد و روز سه‌شنبه شاخص 4 هزار و 751 واحد بالا آمد. در روز چهارشنبه نیز شاخص برای پنجمین روز معاملاتی متوالی مثبت شد و 8 هزار و 247 واحد رشد کرد. شاخص کل در آخرین روز کاری هفته به رقم 2 میلیون و 76 هزار و 272 واحد رسید و نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته قبل 39 هزار و 65 واحد بالاتر ایستاد و بازدهی هفته شاخص بورس مثبت 1.9 درصد شد. شاخص هم وزن نیز در پایان هفته نسبت به هفته پیشین 9 هزار و 248 واحد بالاتر ایستاد و بازدهی مثبت 1.4 درصدی را ثبت کرد. در این هفته، میانگین ارزش معاملات بازار سهام 16 هزار و 880 میلیارد تومان بود. میانگین ارزش معاملات خرد بورس نیز 2 هزار و 326 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 2 هزار و 172 هفته پیشین، افزایش 7 درصدی داشته است. میانگین ارزش صف‌های فروش در هفته اخیر 422 میلیارد تومان بود که از میانگین هفته‌ پیشین 167 میلیارد تومان کمتر بود و افت 28 درصدی داشته است. بالاترین رقم هفته 435 میلیارد تومان بود که در روز ‌دو‌شنبه ثبت شد و کمترین رقم 408 میلیارد تومان بود که در روز چهار‌شنبه ثبت شد. میانگین ارزش صف‌های خرید در هفته اخیر 619 میلیارد تومان بود که از میانگین هفته گذشته 36 میلیارد تومان کمتر بود. در این هفته، میانگین ارزش صف‌های خرید 5 درصد کاهش یافته است. بالاترین رقم هفته 790 میلیارد تومان بود و در روز ‌چهارشنبه ثبت شد. پایین‌ترین رقم به روز دو‌شنبه برمی‌گردد که 419 میلیارد تومان بود. در اولین روز معاملاتی هفته، 100 میلیارد تومان پول حقیقی به بورس وارد شد اما روز دوشنبه 204 میلیارد تومان سرمایه از بازار خارج شد. روز سه‌شنبه نیز شاهد خروج 134 میلیارد تومان پول حقیقی بودیم. در آخرین روز معاملاتی هفته پول حقیقی وارد شد که ارزش آن 96 میلیارد تومان بود.در مجموع کل هفته 142 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 35 میلیارد تومان بود. اما بازار سهام نخستین هفته شهریورماه را با هم‌ترازی ورود و خروج پول حقیقی به پایان رساند. این در حالی بود که بازدهی بورس هم در این هفته مثبت شد. در حالی که بازار سهام مردادماه را روی ارتفاع دو میلیون و 37 هزار واحدی شاخص کل به پایان رسانده بود، توانست طی چهار روز معاملاتی در مسیر صعودی بردارد تا نماگر بازار در آخرین روز معاملاتی هفته نخست شهریور، روی ارتفاع دو میلیون و 76 هزار واحدی بایستد. به این ترتیب شاخص کل بورس در این بازه زمانی بازدهی 1.9 درصدی را ثبت کرد. در این میان، مسیر معاملات سهم‌های کوچک و متوسط بازار سهام با بزرگترها هم‌راستا شد تا شاخص هم‌وزن نیز به‌عنوان نماگر تغییرات قیمتی این سهام، در مسیر صعودی حرکت کند و از ارتفاع 639 هزار واحدی 31 مردادماه به ارتفاع 648 هزار واحدی در روز هفتم شهریور برسد. بر همین اساس، شاخص هم‌وزن نیز در این بازه زمانی، بازدهی 1.4 درصدی را ثبت کرد. اگرچه مسیر شاخص‌های کل و هم‌وزن صعودی بود، اما حجم و ارزش معاملات خرد سهام، صندوق‌های سهامی و حق تقدم‌ها در کف باقی ماند تا میانگین هفتگی دو هزار و 500 میلیارد تومانی برای ارزش معاملات ثبت شود و روزانه به طور متوسط 5.5 میلیارد برگه سهم مورد معامله قرار گیرد.

ورود و خروج پول حقیقی هم‌تراز شد
بررسی مسیر ورود و خروج پول حقیقی از سهام خرد نشان می‌دهد که این معیار در هفته نخست شهریورماه هم‌تراز شده است. این در حالی‌ست که طی هفته‌های گذشته، بازار سهام با خروج سنگین پول روبرو بوده است. با این حال در هفته نخست شهریورماه حدود 60 میلیارد تومان پول حقیقی از سهام، صندوق‌های سهامی و حق تقدم‌ها خارج شد، به این صورت که دو روز ورود پول و دو روز خروج پول صورت گرفت. بازار سهام چهارمین هفته متوالی را با محدودیت دامنه نوسان به پایان رساند. این روند سبب شد تا رقم بازدهی سهم‌های پربازده و کم‌بازده تقریبا در یک سطح قرار گیرد. بررسی روند سهم‌های بازار سهام در هفته اول شهریور نشان می‌دهد، سه سهم کایزد، دپارس و غنوش با رشد 9 درصدی در این هفته پربازده‌ترین نمادهای بازار سهام بودند. همچنین فپنتا و غنیلی نیز توانستند حدود هشت درصد بازدهی کسب کنند و در لیست نمادهای برتر بورس قرار بگیرند. در طرف دیگر ماجرا چهار سهم ودانا، بمیلا، سایرا و کنور با افت هفت درصدی بیشترین کاهش را در این هفته تجربه کردند. همچنین فبیرا نیز دیگر سهم کم‌بازده این هفته بوده است. یک وحدت فرماندهی در تصمیمات اقتصادی و اصلاحات برای حمایت بورس نیاز است تا معاملات را از این شرایط رکودی نجات دهد. ازاین رو نقش همتی میتواند بازار را مثبت کند. بازار سرمایه درحالی هفته اخیر را با مثبت پشت سر گذاشته که ریسک‌های سیاسی همچنان پابرجاست. به همین دلیل بسیاری از سرمایه‌گذاران با وجود اینکه پول خود را وارد پرتفوی کرده‌ اما اقدامی برای خرید نکرده‌اند. در این گزارش به اقداماتی که بازار سهام را به روند صعودی برمی‌گرداند پرداخته شده‌است. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند ادامه روند صعودی قیمت ارز نیما، اصلاح سیاست های دستوری و هماهنگی اعضای کابینه اقداماتی است که بورس در دولت چهاردهم را به رشد برمی‌گرداند. همتی وزیر اقتصاد نیز در راستای سیاستهای جدید جلساتی با مدیران بانک‌ها برگزار کرد. همواره یکی از مهم‌ترین بحث‌های اهالی بازار این بود که نرخ دلار نیما موجب عقب ماندگی سود شرکت‌ها از جریان تورم و ضرر و زیان آنها شده است. چرخش جدی سیاست های دولت و منطقی شدن نرخ نیما، نقطه عطف اقتصاد و بازار سرمایه برای صادرکنندگان است و اثرات متفاوت و خوبی را در بازار سهام ایجاد می‌کند. بورس در دولت چهاردهم کمی نسبت به ماه های گذشته عملکرد بهتری داشته است. این موضوع تحت تاثیر چند عامل بنیادی است. یکی از آنها رشد ارز نیمایی بوده که اخیرا یک روند رشد جدی و خاص را روی تابلو تجربه کرد و در جلسه شورای بورس نیز روی منطقی‌تر شدن نرخ نیما صحبت شده‌است. پس از آن شاهد افزایش نرخ روی تابلوی بانک مرکزی بودیم. بعد از آن نوبت به اخبار مهم از نرخ نیما و شرکت‌های فولادی رسید. این نشان می‌دهد که قطعاً بخشی از تقاضا از سمت نیما به سمت بازاری منطقی‌تر و متشکل‌تر و واقعی تر از نرخ های جدید سوق پیدا می‌کند. همواره یکی از مهم‌ترین بحث‌های اهالی بازار این بود که نرخ دلار نیما موجب عقب ماندگی سود شرکت‌ها از جریان تورم و ضرر و زیان آنها شده است. شاید چرخش جدی و منطقی شدن نرخ نیما نقطه عطف اقتصاد و بازار سرمایه و صادرکنندگان باشد که بارها در این فضا تجربه شده و اثرات متفاوت و خوبی را در بازار ایجاد کرده است. این موضوع می‌تواند یکی از مهم‌ترین چراغ سبزهای تحولات اقتصادی دولت تازه کار پزشکیان برای بازار سرمایه و جریان پول‌های تماشاچی بیرون باشد.

هماهنگی کابینه دولت
وزیر اقتصاد روز پنجشنبه ۸ شهریور ۱۴۰۳ دیداری با مدیران بانک‌ها داشت و تاکید کرد که واگذاری اموال مازاد بانک‌ها و در مقابل تاسیس بنگاه‌های مولد و زودبازده یکی از راهکارهای تحقق رشد اقتصادی ۸ درصدی است. احتمالاً تغییرات در تصمیم گیری اولین طول موج بلند و بزرگ و با دوام رشد قیمت‌ها در بازار را رقم بزند. در این صورت معاملات در بازار سهام رونق بیشتری پیدا خواهد کرد و به نوعی بورس در دولت چهاردهم به روند صعودی برمیگردد تا زیان سهامداران جبران شود. علیرضا سادات معتقد است که بررسی وضعیت بازار در گذشته نشان می‌دهد که هیچ وقت ریزش‌ها مداوم نبود و رشدها هم مداوم نخواهد بود. نگاه بدبینانه به بازار می‌تواند جایی تغییر کند که جریان پول به بورس برگردد. از این رو این تغییرات را باید از طرف حقوقی ها دنبال کرد علیرضا سادات کارشناس اقتصادی درباره اقداماتی که برای بازگشت به روند صعودی بورس نیاز است، گفت: گام اول منطقی کردن قیمت‌هاست که با ابلاغ برخی سیاست‌های اصلاحی بازار میتواند تغییر جهت دهد. گام دوم برای بازگشت جریان اعتماد به بازار سهام باید انجام شود. در این مرحله دولت دست آشتی به سمت اقتصاد و عقلانیت دراز کند و خیال بازار را راحت کند. در این مرحله برنامه‌ریزی برای حرکت جریان پول به سمت اقتصاد مولد پیش برود.

برش مطبوعاتی

تجارت گزارش می‌دهد؛

تراز منفی تجاری در انتظار ثبت رکوردی جدید

گروه صنعت و تجارت سال گذشته شاهد این بودیم که تراز تجاری کشور به شدت منفی شده و با غلبه واردات بر صادرات، کسری ۱۷ میلیارد دلاری رقم خورد؛ گمرک ایران با اعلام جزئیات صادرات و واردات در سال گذشته، کسری تجاری را نزدیک به ۱۷ میلیارد دلار اعلام کرد. صادرات غیرنفتی در سال۱۴۰۲ با کاهش نزدیک به ۹درصدی نسبت به سال۱۴۰۱ به ۴۹میلیارد و ۳۳۰میلیون دلار رسید و ارزش واردات با افزایش نزدیک به ۸۰درصدی نسبت به سال۱۴۰۱ رقم ۶۶میلیارد و ۲۸۰میلیون دلار را ثبت کرد. این در حالی است که با احتساب صادرات نفت، برق، خدمات فنی و مهندسی و تجارت چمدانی (که از نیمه دوم سال گذشته وارد محاسبات آماری گمرک شده) شاهد مازاد تجاری بیش از ۲۰میلیارد دلار بودیم.

تراز صنعت منفی شد
این آمار در کنار آمار صنعتی که به تازگی منتشرشده، نیز نشان از تداوم تراز تجاری منفی در سال جاری است موضوعی که از ابتدای سال گذشته بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی هشدار آن را سر داده بودند. آمارها نشان می‌دهد که تراز بخش صنعتی کشور که سهم 14 درصدی از اقتصادی غیرنفتی کشور دارد، منفی است. بررسی آمار صادرات و واردات غیرنفتی در سه‌ماهه 1403 نشان می‌دهد تراز تجاری بخش صنعت از لحاظ ارزشی 7291میلیون دلار و به لحاظ وزنی 545‌هزار تن منفی بوده است. در این بازه زمانی میزان صادرات صنعتی کشور 1.916میلیون دلار به وزن 1797‌هزار تن و واردات بخش صنعت، 9207میلیون دلار به وزن 2342‌هزار تن بوده است. براساس این آمار از چهار بخش عمده اقتصادی شامل پتروشیمی و پایه نفتی، معدن و صنایع معدنی، کشاورزی و صنعت، تراز تجاری در دو بخش صنعت و کشاورزی منفی است. همچنین در عملکرد تجارت خارجی در سه‌ماهه 1403 در مجموع با 72کشور دارای تراز تجاری مثبت به میزان 5میلیارد دلار بوده و با 50کشور تراز تجاری منفی 6میلیارد دلاری داشته‌‌‌ایم. آمارها گویای آن است بیشترین میزان کاهش ارزشی صادرات در بخش صنعت، مربوط به صنعت دارو است که در سه‌ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 29‌درصد کاهش داشته است. تجهیزات پزشکی، صنایع ورزشی و خلاق، لوازم‌خانگی و نساجی، پوشاک و کفش نیز از جمله گروه‌‌‌های صنعتی هستند که نسبت به مدت مشابه سال قبل صادرات کمتری داشته‌‌‌اند. صادرات صنعتی کشور در سه‌ماهه 1403 در اکثر گروه‌‌‌های صنعتی کمتر از 500میلیون دلار بوده است. مدت‌هاست که صادرات تولیدات کارخانه‌‌‌ای ایران همچنان محدود به چند کشور همسایه مثل عراق و افغانستان و صادرات کالاهای صادراتی نیز محدود به چند گروه کالایی مثل محصولات پلیمری، صنایع ‌غذایی و شیمیایی است.

احتمال رکورد جدید در تراز تجاری کشور
به عقیده بسیاری از فعالان اقتصادی ادامه روند فعلی زمینه‌ساز ثبت رکورد جدید از کسری تجاری خواهد شد. در همین رابطه اخیرا رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران پیش‌بینی کرد تراز تجاری کشور در سال جاری نسبت به سال گذشته منفی‌تر شود زیرا به گفته او تسهیلی در شرایط بازرگانان ایجاد نشده و چالش‌های برآمده از موضوع پیمان‌سپاری ارزی هنوز برقرار است. سلاح‌ورزی در اظهارنظر در مورد آمار ارائه‌شده از سوی گمرک درباره افزایش 16درصدی تجارت ایران با کشورهای همسایه در سال جاری به ایلنا گفت: من این آمار را ندیده‌ام اما تا جایی که می‌دانم صادرکنندگان در موضوع صادرات اظهار رضایت چشمگیری نداشته‌اند و به نظر می‌رسد اگر رشدی هم در تجارت اتفاق افتاده در واردات بوده است. وی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی من این است که تراز تجاری کشور امسال منفی‌تر از سال گذشته خواهد بود زیرا با گذشت بیش از پنج ماه از سال جاری هیچ تسهیلی در توسعه صادرات غیرنفتی حاصل نشده و اکنون مهم‌ترین چالش صادرکنندگان که همان موضوع پیمان‌سپاری ارزی است همچنان برقرار است و تا زمانی که از فشار این چالش کاسته نشود نمی‌توان انتظار تغییر مثبتی در تراز تجاری کشور داشت.
تعهد ارزی بزرگترین دغدغه صادرکنندگان
بسیاری از فعالان بخش خصوصی خواستار تک‌نرخی کردن ارز و حذف پیمان‌سپاری ارزی هستند، چرا که این موضوع منجر به کاهش صادرات و قدرت رقابت در حوزه‌های
مختف شده است.
از بهار سال ۱۳۹۷ و همزمان با از سرگیری تحریم‌های آمریکا، دولت اعلام کرد که برای تامین نیازهای ارزی، صادرکنندگان موظف هستند که ارز حاصل از صادرات خود را در چارچوب چند روش مشخص به کشور بازگردانند؛ بازگشت ارز حاصل از صادرات، مصوبه سال ۹۸ بانک مرکزی بود که تجار و بازرگانان را ملزم به رفع تعهدات ارزی و بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به کشور با روش‌های مختلف ازجمله روش ارز حاصل از صادرات در قالب حواله در سامانه نیما، انتقال ارز حاصل از صادرات به بانک‌ها و صرافی‌های مجاز به‌صورت اسکناس، انجام واردات در مقابل صادرات انجام‌شده، انتقال ارز حاصل از صادرات به شخص دیگر و بازپرداخت دیون تسهیلات ارزی که از بانک‌ها و موسسه‌های مالی و اعتباری، فاینانس، حساب ذخیره ارزی و صندوق توسعه ملی و غیره کرد.
از طرفی هم عدم اجرای صحیح قانون، موانع و مشکلاتی را برای صادرکنندگان موجب شد که ثمره آن بی‌رونقی تجارت خارجی بوده است.
بر این اساس صادرکنندگان برای استفاده از تسهیلات صادراتی و البته جلوگیری از جرایم اقتصادی، باید ارز خود را در قالب تعهد ارزی به کشور بازگردانند. فعالان اقتصادی معتقدند سیاست تعهد ارزی، در سایه موانعی همچون تحریم‌ها و عدم استقرار سیاست ارز تک نرخی، نه تنها باعث جلوگیری از خروج سرمایه، کنترل افزایش نرخ ارز و رشد صادرات واقعی غیرنفتی و غیر فلزی کشور نشده، بلکه برعکس موجب کاهش صادرات برخی کالاها و کاهش جذابیت سرمایه گذاری بخش خصوصی شده، به طوری که برابر آمار رسمی گمرک ایران، در سال 1402، شاهد کسری 17 میلیارد دلاری در تراز تجاری کشور بودیم و عملا تعهد ارزی به بزرگ‌ترین دغدغه و گرفتاری جاری صادرکنندگان مبدل شده این در حالی است که صادرات بخش خصوصی واقعی حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار است.

برش مطبوعاتی

اخبار کوتاه

رویای پوچ منافقین هرگز جامه تحقق نخواهد پوشید

سخنگوی وزارت خارجه ایران در پیامی به مناسبت «روز مبارزه با تروریسم» نوشت که «رویای پوچ و سودای شوم منافقین مطرود و حامیان منافق آنان هرگز جامه تحقق نخواهد پوشید». «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز پنجشنبه و در «روز مبارزه با تروریسم» یاد شهیدان رجایی و باهنر را گرامی داشت. کنعانی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «‏هشتم شهریور، سالروز شهادت شهیدان رجایی و باهنر رئیس جمهور و نخست وزیر وقت جمهوری اسلامی ایران به دست منافقین مورد حمایت غرب و "روز مبارزه با تروریسم"، در خاطره ملت شریف ایران یادآور حقایقی تلخ و فراموش نشدنی است». سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران با مرور جنایت‌های گروهک تروریستی منافقین و حمایت‌های غرب از آن‌ها نوشت: جریان منافقین که در چارچوب طراحی دشمنان در سودای دست‌یابی به قدرت در نظام انقلابی و اسلامی بر آمده از رأی مردم بودند، پس از ناکامی در این هدف، ابتدا مبادرت به ترورهای کور مردم و ترور سازمان یافته مسئولین نظام نمودند، سپس سران تروریست آن‌ها به فرانسه گریخته و با حمایت‌های مادی و معنوی برخی دولت‌های غربی مدعی حقوق‌بشر، اقدامات جنایتکارانه خود را علیه جمهوری اسلامی، دولت و ملت ایران دنبال نمودند.

حمایت آمریکا از اشغال خاک روسیه

سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه با انتقاد از رویکرد تنش‌زای آمریکا نسبت به جنگ اوکراین، گفت که واشنگتن برای عملیات اوکراین در خاک روسیه به آن اختیار تام داده است. «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه درباره حمایت‌های نظامی آمریکا از اوکراین گفت که آمریکا برای عملیات در خاک روسیه به کی‌یف اختیار تام داده است. اظهارات زاخارووا در پی این مطرح می‌شود که «سابرینا سینگ» سخنگوی پنتاگون، روز پنج‌شنبه گفت که آمریکا به اوکراین اجازه می‌دهد با استفاده از تسلیحات آمریکایی اقدام به ضدحمله علیه روسیه در منطقه کورسک کند. اوکراین، طی هفته‌های گذشته، حمله غافلگیرانه‌ای را علیه منطقه کورسک انجام داد. «جان کربی» هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا نیز دوشنبه گذشته گفته بود که واشنگتن و کی‌یف درباره اجازه استفاده از تسلیحات آمریکایی برای حمله به خاک روسیه به گفت‌وگوهای خود ادامه می‌دهند اما این گفت‌وگوها غیرعلنی خواهند بود. خبرگزاری اسپوتنیک گزارش داد که زاخارووا در این باره گفت: از تمامی این‌ها به نتایجی فوق‌العاده جدی می‌رسیم. اوکراین برای عملیات در خاک روسیه اختیار تام داشته است.

برش مطبوعاتی