احسان سلطانی
کارشناس اقتصادی
پس از برجام اولین دستاوردهای آن منجر به رفع بیش از سه دهه تحریم خرید هواپیما و عقد قرارداد خرید در حدود ۲۰۰ فروند هواپیمای فرانسوی (اروپایی) و آمریکایی به ارزش نزدیک به ۳۰ میلیارد دلار شد.
همزمان با تدارکات خرید هواپیماهای جدید، قراردادهای محرمانه مونتاژ خودرو با دو شرکت فرانسوی پژو-سیتروئن (PSA) و رنو منعقد شد و در نتیجه بازار خودروسازی پس از برجام کشور به فرانسوی ها واگذار شد.
پس از فراغت مسئولین از عقد قراردادهای بزرگ و تاریخی هواپیما و خودرو، نوبت به بخش حمل و نقل ریلی رسید که با عقد چند میلیارد دلار قرارداد (در زمینه هایی مانند برقی سازی و تولید واگن) با چین و روسیه، سرنوشت بخش حمل و نقل ریلی ایران به این کشورها سپرده می شود.
در مجموع بالاترین سرمایه گذاری در صنعت حمل و نقل کشور به بخش حمل و نقل هوایی با فنآوری و امکانات درجه یک جهان، پس از آن بخش حمل و نقل جاده ای با وسایل نقلیه درجه دو و در نهایت بخش حمل و نقل ریلی با تجهیزات و وسایل درجه سه جهانی (چینی و روسی)، اختصاص یافته است.
در نتیجه بخش بسیار مهم حمل و نقل ریلی کشور که با توجه به سطح درآمد اکثریت مردم، نقش بسیار مهمی در حمل و نقل عمومی می تواند ایفا کند، کماکان در درجه سوم تخصیص منابع کشور باقی می ماند. حمل و نقل ریلی کارآمد و مدرن از الزامات و نیازهای راهبردی کشوری با اقتصاد، موقعیت و جغرافیای ایران به شمار می رود.
بازار حمل و نقل ایران کاملا دو قطبی شده است. هواپیماهای مدرن و خودروهای مونتاژ داخل فرانسوی یا لوکس وارداتی جهت ثروتمندان و خودروهای چینی مونتاژ داخل یا وارداتی بی کیفیت و ناایمن و قطارهای روسی و چینی برای استفاده عامه مردم اختصاص یافته است.
