بررسی فرصت های بحران اقتصادی اخیر و راههای پیش رو + امار و گزارش تحقیقاتی

به گزارش پایگاه خبری تجارت آنلاین، دکتر ناصر پاشاپور نیکو مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره گروه دی.ان.ای یونیون   dnaunion و دکتر محمد موسوی مدرس و عضو هیئت مدیره گروه و گرهارد بارکوس مدیرعامل و عضو هیئت مدیره شرکت سرتیوس در نشست خبری با موضوع بررسی فرصت های بحران اقتصادی اخیر ایران به تحلیل مسائل پرداختند.

به عقیده برخی کارشناسان این تهدیدها میتوان به عنوان فرصتی برای نوسازی صنایع و شکل‌دهی برندهای پر قدرت در کشور استفاده کرد. تحلیلگران حوزه کسب و کار معتقدند، ادغام شرکتهای کوچک، صادرات کالاها با زنجیره ارزش قوی، تولید محصولات جدید و ارتقا برند نسخه 4پایه ای است که می‌تواند شرکتهای ایرانی را از بحران اقتصادی و التهابات ارزی اخیر عبور دهد.

ناصر پاشاپور با اشاره به اینکه برای عبور از دور جدید تحریمها که میتواند یک بحران اقتصادی برای کشور ایجاد کند، گفت: تجربیات تحریمهای سال 91 نشان میدهد، 3 نوع برخورد متفاوت از سوی شرکتها با پدیده تحریم دیده شد که الگوگیری از شرکتهایی که به سلامت از بحران قبلی عبور کردند می‌تواند در دور جدید به کمک شرکتها تولیدی بیاید.

این کارشناس اقتصادی معتقد است، هرچند تحریمهای جدید و التهابات ارزی  نوعی تهدید به حساب می‌اید اما زمینه ای برای رشد واحدهای تولیدی با مزیت رقابتی  است.

وی افزود، بعد از بحرانهای اقتصادی شرکتهای کوچک داخلی با توان  تولیدی محدود و برند کم قدرت به راحتی در مقابل رقبا خارجی میدان را واگذار می‌کنند. شرکتهای بزرگ به عنوان پارتنرهای شرکتهای خارجی انتخاب میشوند و واحدهای کوچک به سادگی از بازار رقابتی حذف شده یا سهم بازار را از دست میدهند.

به گفته این تحلیل گر فضای کسب و کار، سوالی مهمی که در پس بخرانهای اقتصادی وجود دارد این است که ایا شرکتها میخواهد در صدر جدول انتخاب بعد از بحران قرار بگیرند یا فقط به فکر بقا در شرایط بحران هستند. به هر حال از شرایط بحرانی کشور عبور خواهد کرد و این شرکتهای کوچک هستند که باید خود را برای ان دوره آماده کنند.

پاشاپور ادامه داد، 3 رفتار مختلف از وی بازندگان، برندگان و سودجویان از شرایط تحریمی کشور قابل تصور است و به نظر میرسد بسیاری از شرکتها و واحدهای تولیدی ذیل همین سه دسته قرار بگیرند. بر این اساس شرکتهای مثل پاک وش که نتوانستند از بحران قبلی عبور کنند مجبور هستند با شرکتهای بزرگ تلفیق شوند اما شرکتهای سودجو از آب گل آلود ایجاد شده ماهی میگیرند و در دوران گذار بسیار فعال می‌شوند.

وی گفت: به نظر میرسد در دور قبلی تحریمها شرکتهای پیروز درک درستی از مصرف کننده و رقبا داشته اند و به جای دفاع محض در فکر حمله بوده اند. به این ترتیب به نظر میرسد در شرایط بحران اقتصادی شرکتهای کوچک باید با هم ادغام شده تا در بحران کمترین آسیب را ببینند. همچنین صادرات کالاها با زنجیره ارزش بالا استراتژی مهمی است که باید در دستور کار شرکتها قرار بگیرد.

پاشاپور تاکید کرد، در این بین توسعه و ورود به تولید محصولات جدید سومین ایده ای است که شرکتها باید به ان توجه کنند. از سوی دیگر پایه چهارم این نسخه ارتقا برند در زمان بحران است. به این ترتیب پر قدرت شدن برند شرکتهای کوچک و اماده سازی زیرساختهای انها باید در دوران بحران بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد.

این کارآفرین در ادامه اظهار داشت: در این میان بحران بهترین زمان برای آماده سازی زیر ساخت کسب وکارها است. در این شرایط رقابت کم و تقاضای محصول در بازار بسیار است. پس بحران فقط تهدید نیست و اگر به آن نگاه اصولی داشته باشیم، فرصت‌های خوبی را نیز پیدا خواهیم کرد. فرصت‌های که از تجربه و بررسی بحران‌های قبلی بدست می‌آیند. بسیاری از کشورها در زمان بحران پیشرفت کرده‌اند. برای مثال کشف کشور آمریکا در پی تحریم اروپا توسط عثمانی بوده است. چنین روندی باعث شد که بسیاری از کشورهای قدرتمند در دنیا شروع به صدور کالاهای خود در نقش سربازان جنگی کنند. سربازانی که در زندگی ایرانیان رخنه کرده و هر خانه چندین سرباز را در خود جای داده است. برندهای ایرانی به جای واردات و صدور مواد اولیه باید به فکر تمرکز بر محصولات باشد و بر بکارگیری تکنولوژی درست را اجرایی کنند.

محمد موسوی تحلیگر مسائل اقتصادی نیز معتقد است، بازار خودروی کشور قبل از سال 2015 با عرضه بسیار گسترده از سوی شرکتهای چینی مواجه شد اما در دو سال گذشته با کنار رفتن تحریمها شرکتهای اروپایی وارد بازار خودرو شدند و جلوی تحرک شرکتهای چینی گرفته شد. موضوع مهمی که در اینجا وجود دارد این است که برند های غیر مطرح چینی در خلا حضور بازیگر فعال ایرانی بازار را بدست گرفتند و بعد از بحران از بازار خارج شدند.

به گفته موسوی، هرچه قدر کالاها به سمت اساسی و ضروری تر میل کنند مزیت شرکتهای ایرانی در انها بیشتر شده و اتفاقا در این کالاها برند سازی شکل میگیرد. نکته مهم این است که این برندها بتوانند به روند خود ادامه داده و در دوران بعد از تحریم نیز توان رقابت با بازیگران بزرگ را داشته باشند نه اینکه بلافاصله بعد از بحران  سهم بازار خود را از دست بدهند.

محمد موسوی در ادامه با اشاره به اینکه کسب و کار کمی در زمان بحران به سراغ برندسازی می‌روند، گفت: عدم توجه به برندسازی باعث شده که پس از بحران بسیاری از کسب وکارهای کوچک در ایران از بین بروند. چنین کسب وکارهایی بعد از بحران نیز گزینه خوبی برای سرمایه گذاری نیستند. کسب وکارهایی که برندسازی را در اولویت قرار می‌دهند نه تنها از بحران بین می‌آیند، بلکه پس از بحران نیز ماندگار خواهند بود. ساختن برند قوی در زمان بحران از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است. در این راستا ساختن برندهای که رقبای خارجی به آنها وارد نشده‌اند نیز اهمیت دارد. برخی از حوزه‌ها به مانند شوینده‌ها فضای ساخت برندهای قوی را برای کسب وکارها فراهم کرده است.

در ادامه گرهارد بارکوس؛ عضو هیات مدیره این گروه گفت: در ریسک فاکتورهایی وجود دارد که برخی قابل کنترل و برخی غیرقابل کنترل هستند؛ مسایل سیاسی، فضای قانونی و ... فاکتورهایی هستند که توسط بخش خصوصی قابل تغییر نیست، اما می‌توان به فاکتورهایی توجه کرد که ریسک شکست را برای سرمایه‌گذار کاهش دهد. وی افزود: مسایل فرهنگی و عدم شناخت مشتریان از بازار ایران از موارد مهمی است که باعث شکست سرمایه‌گذاری می‌شود و ریسک آن را بالا می‌برد که در این زمینه کمک‌های زیادی می‌توان به سرمایه‌گذاران برای شناخت بازار محلی کرد.

بارکوس در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه اکنون بسیاری از شرکت‌های ایرانی به این درک رسیده‌اند که باید پیشرفته باشند، یادآور شد: ۲۵ سال پیش تولیدکنندگان تولید می‌کردند و مشتری نیز اجناس را خریداری می‌کرد، حدود ۱۵ سال پیش بحث فروش و شبکه توزیع مطرح شد و اگر در ۱۵۰ هزار مرکز فروش حاضر بودید شرکتی موفق داشتید اما اکنون عصر رقابت است و ایجاد خلاقیت برتر کلید پیروزی است.

در ادامه گزارش تحقیقاتی از شیوه های بهره برداری ایرانیان از خدمات مالی در مقایسه با سایر کشورهای جهان ارائه شده است.

بحران اقتصادی، سراسر جهان را فراگرفته و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. هر روز خبری از شرایط مالی ایران منتشر و نگرانی‌هایی را در پی خود  ایجاد می‌کند. اما در این میان جالب است بدانید: ایرانیان به نسبت سایر کشورها چگونه از خدمات بیمه و بانکی کشورشان بهره برداری و استفاده می‌کنند. در این گزارش به این موضوع مهم پرداخته شده که در ادامه می‌خوانید.  

به گزارش شرکت پژوهش بازار و رسانه‌ امروز (   (EMRC از گروه دی.ان.ای یونیون  ۶۲ درصد ایرانیان ساکن مناطق شهری، از کارت‌های بانکی  پول برداشت می‌کنند. این درصد در آلمان به ۹۱، در ایالات متحده آمریکا  به ۸۱ و در مکزیک به ۳ درصد می‌رسد. 

نکته مهم این است: علی رغم استفاده‌ی گسترده از کارتهای برداشت پول، درصد کمی از شهروندان ایرانیان کارت اعتباری دارند. آمارها نشان می‌دهد، فقط ۵ درصد ایرانیان دارای کارت اعتباری هستند. این میزان در کشور چین به ۹۵ درصد و در کشورهای اندونزی، تایلند، ویتنام به ۱ درصد می‌رسد. 

در راستای همین گزارش آمده: حدود ۷۰%  شهروندان ایرانی دارای کارتهای بانکی؛ یک یا دو کارت بانکی دارند. این درصد‌ در کشورهای مختلف متفاوت است. برای مثال در کشور ایالات متحده آمریکا ۶۲%  یک یا دو کارت بانکی و ۳۸ درصد  مابقی دارای سه کارت بانکی یا بیشتر هستند. در صدر جدول این دسته بندی  کشورهای ایتالیا، پرتغال، آرژانتین با بالاترین میزان پاسخگویان به یک کارت بانکی قرار دارند.  

آمارها در این بخش نوسان جالبی را نشان می‌دهند. نوسانی که بانک‌های کشورمان باید بر آن متمرکز و برحسب آن شروع به خدمت رسانی به مخاطبانشان کنند. 

این گزارش فقط به درصدهای عنوان شده  خلاصه نشده و در آن داده‌های پرسشنامه‌ای که توسط ساکنان مناطق شهری بالای ۱۵ سال تکمیل شده نیز آمده است. در گزارش مورد نظر آمده:  ۳۹ درصد ایرانیان  متعقدند که " در حساب و کتاب مالی ماهر هستند".  این حالی‌ست که ۶۴ درصد ساکنان مناطق شهری ایالات متحده آمریکا و در کشور چین فقط ۱۱ درصد چنین تصوری از خود داشته اند. 

در همین راستا، ۲۸ درصد ایرانیان  معتقدند "معمولا بدون فکر پول خرج می کنند".  عربستان با ۳۲ درصد از افراد در صدر جدول و ایتالیا با تنها ۲ درصد افراد در پایین جدول این دسته بندی قرار دارند. ایران جزء ۵  کشور بالای جدول این دسته بندی قرار دارد، این موضوع نشان می‌دهد که ایرانیان باید نسبت به شیوه هزینه کرد خود بازنگری کنند. 

اما جالب است بدانید: ۶۰  ایرانیان "از اینکه زیر بار قرض بروند، حس خوبی ندارند".  این میزان در ایالات متحده آمریکا ۸۸ درصد و در کشور چین ۱۹ درصد بوده است. نگرش ایرانیان  در خصوص کسب درآمد نیز  جالب است.

 ۴۰% از شهروندان ایرانی فکر می کنند "اینکه وقت شان را صرف چه کاری می کنند،  مهمتر از پولی است که از آن به دست می آورند". این میزان پایین تر از متوسط جهانی است. این نگرش در کشورهای دیگر متفاوت است و بین ۶۶ درصد در ایالات متحده آمریکا و ۱۶ درصد در کشور فنلاند متغیر است.  

بهره برداری از خدمات  بیمه و تعداد افراد استفاده کننده‌ی از آن رابطه مستقیمی با شرایط اقتصادی کشورها دارد.  ۱۶ درصد ایرانیان از خدمات بیمه خصوصی استفاده می‌کنند. (در ایران این آمار شامل افرد تحت پوشش بیمه درمان سازمان تامین اجتماعی، نیروهای مسلح و خدمات درمانی نیست) درصد استفاده از پوشش خدمات بیمه خصوصی در کشورهای مختلف متفاوت است، کشورهای اسلوونی، اسلواکی، کرواسی، ایالات متحده آمریکا و فرانسه با پوشش  ۸۰% این نوع بیمه در صدر جدول هستند.  مجارستان و ویتنام با ۳% پوشش خدمات بیمه خصوصی در پایین جدول قراردارند. 

نفوذ و گستردگی ارائه و استفاده از بیمه های عمر، خودرو و منزل در کشورهای مختلف متاثر از عوامل متعددی مانند ثبات شرایط سیاسی، اقتصای و اجتماعی حاکم بوده و نشات گرفته از  نوع نگاه افراد ساکن کشورهای مختلف به آینده است. 

در گزارش EMRC آمده فقط ۱۰ درصد ایرانیان دارای بیمه عمر هستند. نفوذ این نوع بیمه در کشور سوئد ۷۶ درصد و در کشور اندونزی به ۲ درصد می‌رسد. 

نگاه تحقیقاتی به موضوع بیمه فقط به موارد ذکر شده محدود نشده و در این گزارش آمده: ۲۸ درصد دارندگان خودرو در ایران نسبت به بیمه آن اقدام کرده‌اند. (در ایران، شامل بیمه شخص ثالث، حوادث سرنشین و بدنه خودرو است) ایران در این شاخص بین آفریقای جنوبی با ۲۳% و برزیل با ۳۰% نفوذ بیمه خودرو قرار دارد. در صدر جدول کشورهای آلمان، کانادا و اسپانیا تقریبا تمامی دارندگان خودرو (بیشتر از ۹۷%) از بیمه خودرو استفاده می کنند. کمترین میزان استفاده از بیمه خودرو در کشورهای روسیه و تایلند بوده که کمتر از ۱۰% از دارندگان از بیمه خودرو استفاده کرده اند. 

فقط بیمه خودرو  با تمام ضوابط و سخت گیری ها از نگاه ایرانیان مهجور نمانده و  بیمه ساختمان نیز موضوع  پراهمیتی برای آنها محسوب نمی‌شود. 

۳ درصد ایرانیان مالک منزل شخصی نسبت به بیمه ساختمان و منزل خود اقدام کرده‌اند. در این شاخص ایران در پایین جدول و در بین سنگاپور و سریلانکا قرار دارد. فرانسه و سوئد در این شاخص با بیش از ۹۰%  بیمه منزل در مالکین در صدر جدول قرار دارند.

با مقایسه درصد‌های آمده در این گزارش می‌توان نگاه ایرانیان و سبک زندگی آنها را  مورد بررسی و تحلیل قرار داد. تحلیلی که به شناخت بیشتر مخاطبان منجر و به مانند چراغ راهنمایی برای حرکت مسئولان تصمیم گیرنده و فعالان حوزه بیمه و بانک عمل خواهد کرد. 

لازم به ذکر است: اطلاعات و داده‌های ارائه شده در این گزارش دقیق و برگرفته از گزارشات جهانی و در آن  ۴۷  کشور مورد بررسی قرار گرفته  است. بخش ایران این گزارش توسط شرکت پژوهش بازار و رسانه امروز جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفته است.