توجیهات بازی ارزی

بازار ارز به شکننده ترین بازار در کشور تبدیل شده و گاهی اوقات تابع نظم خاصی نیست. تغییرات ارز به اندازه ای غیر قابل پیش بینی که قوانین اقتصادی را به دست می اندازد و اقتصاددانان را نیز به زحمت انداخته است. ارز هر نوع پیش بینی را به تمسخر می گیردو کار بجایی رسیده که هر کس از ظن خود در مورد ارز سخن می گوید. برخی تغییرات ارز را ناشی از تحریم ها و تهدیدها می دانند و برای پایین کشیدن ارز پیشنهاد می کنند که تمامی سیاستمداران و مسوولان آمریکایی را به بالای چوبه دار بکشیم. به گمان پیروان این تفکر، کشورهایی با قصد بر هم زدن فضای اقتصاد کشور، اقدام به خرید یک باره ارز و خروج آن از کشور می کنند تا اقتصاد را به چالش بکشند. عده ای دیگر معتقد هستند دلار باید همزمان با افزایش قیمت ها بالا برود و اگر دلار را برای مدتی در یک اندازه ثابت نگه داریم، مانند فنری که مدتها فشرده شده، یک باره از این فشار خسته می شود و جهش یکباره ای را به وجود می آورد. حامیان این تفکر هرگز پاسخی در برابر اقتصادهای با ثبات دنیا نداشته اند و دلیل قانع کننده ای ارایه نمی کنند که چرا در بسیاری از کشورها قیمت ارز سالهاست تغییری نکرده و اگر هم تغییر داشته به اندازه ای ناچیز بوده که هیچ تاثیری در زندگی مردم ندارد. برخی دیگر اقتصاد را به زنجیره ای تشبیه می کنند که همه حلقه های آن باید به یک اندازه باشد. حامیان این تفکر بر این باور هستند که اگر دستمزد نیروی کار بالا برود و به تبع قیمت کالاها و خدمات نیز بالا برود، باید قیمت ارز نیز متناسب با دیگر قیمت ها سیر صعودی داشته باشد. برخی دیگر معتقد هستند که ارز به ابزاری در دست دولت تبدیل شده تا هرگاه دچار کسری بودجه شد، مانند یک دلال عمل کرده و دلارها را از بازار جمع کند تا قیمت ارز روند صعودی را طی کند و هنگامی که به اندازه ای بالا رفت که دولت بتواند با فروش ارز خودش، کسری بودجه را تامین کند، ارزهای دولتی وارد بازار می شوند و قیمت ها برای مدتی ثبات پیدا می کند. برخی دیگر از مافیای ارز سخن می گویند و کار بجایی می رسد که جمشید بسم الله می تواند صبح که از خواب بیدار شد، چهار پایه ای زیر پایش بگذارد و برای ارز کشور، قیمت تعیین کند و تعجب آور اینکه همین جمشید بسم الله که برای نظام ارزی کشور سیاست گذاری می کند، حتی در اندازه یک میلیاردر هم سرمایه ندارد. برخی دیگر نیز دولت را به سومدیریت متهم می کنند و بی لیاقتی مسوولان را عامل اصلی گرانی ارز و بازار آشفته می دانند. خلاصه اینکه به اندازه آدم های روی زمین ، راه رسیدن به دلایل گرانی ارز در ایران مطرح می شود. نکته مهم و البته تاسف آور در وضعیت بازار ارزی، وضعیت حقوق بگیران، کارگران و بازنشستگانی است که باید تاوان بازی ارزی را به هر قیمتی بدهند. البته به نظر می رسد بهترین روش این است که به جای زدن اتهام به عالم و آدم، خود ارز را برای یک بار هم که شده محاکمه کنیم شاید ارز بتواند یک بار هم که شده کج بنشیند و راست بگوید که چرا اقتصاد ما را این گونه به بازی می گیرد.