کورش شرفشاهي: مدتي است کارشکني‌هاي آمريکا در مسير اجراي برجام شدت گرفته و ترامپ به عنوان رييس جمهور آمريکا، سردمدار اين رويکرد است. اگر چه تاکنون ترامپ راستي آزمايي برجام را تاييد کرده، اما ترامپ اعلام کرد که موضع نهايي خود را روز جمعه اعلام خواهد کرد. اما قبل از آن اتفاقاتي رخ داد.

در اين رابطه تارنماي خبري بلومبرگ گزارش داد؛ «رکس تيلرسون» وزير امورخارجه‌امريکا با هدف اعلام موضع واشنگتن در خصوص برجام با برخي همتايان خود از ديگر کشورهاي طرف اين توافق تماس تلفني برقرار کرد.به گزارش ايرنا

در همين رابطه کاخ سفيد در بيانيه اي اعلام کرد: رئيس‌جمهور آمريکا پس از رايزني با تيم امنيت ملي خود استراتژي جديدش در قبال ايران را مشخص کرد که شامل تشديد نظارت بر اجراي توافق هسته‌اي و رويکردي سخت‌تر در قبال تهران است. بنابراين انتظار مي‌رود که وي ديگر خواستار کنار گذاشتن اين توافق نشود.اين استراتژي جديد آمريکا عليه ايران که براساس ادعاهاي واشنگتن تعيين شده حاصل 9 ماه بررسي و محاسبه با کنگره، متحدان نزديک آمريکا و تيم امنيت ملي اين کشور درباره چگونگي حفظ منافع امنيتي آمريکا به بهترين شکل ممکن است. اين استراتژي جديد شامل تشديد نظارت بر توافق هسته‌اي به گونه‌اي که دستيابي ايران به يک سلاح را سخت‌تر مي‌کند، رسيدگي به برنامه موشکي بالستيک ايران و مقابله با فعاليت‌هاي ايران که واشنگتن مي‌گويد منجر به بي‌ثباتي در منطقه خاورميانه مي‌شود.رئيس‌جمهور آمريکا مدعي است که اين توافق سرانجام به ايران اجازه خواهد داد تا به سلاح هسته‌اي دست يابد بنابراين مي‌خواهد سياست‌هاي آمريکا را سخت‌تر کند تا مانع از چنين اتفاقي شود. در بيانيه کاخ سفيد آمده است: استراتژي جديد آمريکا در قبال ايران روي خنثي سازي نفوذ بي‌ثبات کننده دولت ايران و مقابله با رفتارهاي تجاوزگونه اين کشور به ويژه در حمايت از شبه نظاميان و تروريسم متمرکز است.در ادامه اين بيانيه‌امده که ترامپ براي جلوگيري از سرمايه گذاري براي دولت ايران به ويژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي‌تلاش خواهد کرد.ترامپ در متن اين بيانيه که از سوي کاخ سفيد منتشر شده، عناصر کليدي استراتژي جديد خود را منتشر و اعلام کرده است: ما از جامعه بين‌الملل مي‌خواهيم تا نقض گسترده حقوق بشر توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامي‌و بازداشت ناعادلانه شهروندان آمريکايي و ديگر شهروندان خارجي به اتهامات جاسوسي را محکوم کنند.ترامپ در اين بيانيه با تاکيد براينکه مهمترين موضوع اين است که ما تمام مسيرهاي دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي را مسدود خواهيم کرد آورده است: اکنون زمان آن است که تمام جهان به ما بپيوندند و از دولت ايران بخواهند تا به تخريب و پيگيري‌اش براي کشتن پايان دهد.

با اين حال برخي مخالفان سرسخت سابق برجام در حال لابي‌گري براي حفظ اين توافق هستند؛ چرا که متوجه ضرري هستند که واشنگتن با خروج از برجام در شرايط کنوني متحمل مي‌شود.از جمله اين افراد «اِد رويس» رئيس کميته روابط خارجي مجلس نمايندگان آمريکاست که خود هم اکنون طرحي را براي تحريم اشخاص و نهادهاي مرتبط با فعاليت‌هاي موشکي ايران تدوين و به کنگره ارايه کرده است.رويس که در حزب جمهوريخواه عضويت دارد، مي‌گويد: اين توافق هرچقدر هم که نقص داشته باشد، معتقدم بايد آن را سفت و سخت به اجرا درآورد.در عين حال گزارش‌هاي متعددي از مخالفت اعضاي تيم امنيت ملي ترامپ از جمله تيلرسون و «جيمز متيس» وزير دفاع آمريکا با موضع ترامپ در رابطه با برجام منتشر شده و رسانه‌هاي آمريکايي نوشته بودند که ترامپ تاکنون در برابر اين مخالفت‌ها مقاومت کرده است.بلومبرگ به نقل از يک مقام آگاه در دولت فرانسه مي‌نويسد: ديپلمات‌هاي اروپايي از آلمان، انگليس و فرانسه در ماه گذشته مذاکراتي فشرده براي حفظ برجام با نمايندگان کنگره‌امريکا داشته‌اند.اين مقام آگاه تاکيد مي‌کند که اروپا ممکن است تحريم‌هايي را عليه برنامه موشکي ايران در نظر بگيرد، ولي اينگونه موارد بايد خارج از چارچوب هسته‌اي و برجام بررسي شود.اظهارات اين مقام اروپايي در شرايطي است که توانايي موشکي، در زيرمجموعه سياست دفاعي مشروع ايران تعريف مي‌شود و در قطعنامه 2231 شوراي امنيت هم که پيرو برجام به تصويب رسيد، هيچ منعي براي آن در نظر گرفته نشده است.با وجود اينکه ديگر طرف‌هاي برجام، آژانس بين‌المللي انرژي اتمي‌و سازمان ملل متحد پيوسته بر پايبندي ايران به تعهدات خويش صحه مي‌گذارند، مقام‌هاي آمريکايي مکرر مدعي عدم پايبندي تهران به «روح برجام» هستند.اين در شرايطي است که از روزهاي گذشته زمزمه‌هايي هم مبني بر احتمال قرار گرفتن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامي‌ايران در فهرست آمريکا از گروه‌هاي تروريستي به گوش مي‌رسد؛ اقدامي‌که واکنش تند و يکصداي مقام‌هاي کشورمان را به دنبال داشته است.

و اما کنگره نيز بيکار ننشسته و کميته‌امور خارجي مجلس نمايندگان آمريکا در نشستي به رياست اد رويس، متن قانون «موشک‌هاي بالستيک ايران و اجراي تحريم‌هاي بين‌المللي» را تصويب کرد.پايگاه اينترنتي مجلس نمايندگان آمريکا گزارش داد: طرح موسوم به HR1698 (قانون موشک‌هاي بالستيک ايران و اجراي تحريم‌هاي بين‌المللي) با هدف افزايش تحريم‌ها عليه ايران در ارتباط با برنامه موشکي بالستيک اين کشور است.برد شرمن نماينده دموکرات ايالت کاليفرنيا در کميته‌امور خارجي مجلس نمايندگان آمريکا، در جلسه بررسي متن قانون افزايش تحريم‌هاي ايران به سبب برنامه موشکي اين کشور، گفت: ما به سختگيرانه‌ترين تحريم‌ها با بهترين توضيحات نياز داريم تا پيامي‌را به ايران و متحدان‌مان در اتحاديه اروپا مخابره کنيم. طرح افزايش تحريم‌هاي ايران با حمايت گسترده دو حزب آمريکا همراه است.لوييس فرنکل نماينده دموکرات ايالت فلوريدا نيز در اين نشست گفت: عدم تاييد برجام، بحراني است که به دست خودمان ايجاد مي‌شود. اين توافق نيازمند بررسي بيشتر و نه کنار گذاشتن است. تام گرت نماينده جمهوري‌خواه ايالت جورجيا نيز مدعي شد: ايران به برجام پايبند نبوده است. اين توافق به مثابه يک شکست و ايران يک تهديد بزرگ در آينده است.

وزير پيشين امور خارجه‌امريکا نيز که در تصويب برجام نقش موثري داشت گفت: بر هم زدن توافق هسته اي اقدامي‌خطرناک، بي ملاحظه و غيرمسئولانه است که در نتيجه آن، آمريکا منزوي خواهد شد.پايگاه بوستون گلوب نوشت: کري در نشست پرسش و پاسخ موسسه بوستون گلوب در واشنگتن در واکنش به تصميم احتمالي رئيس جمهوري اين کشور براي تاييد نکردن پايبندي ايران به برجام ضمن تاکيد بر اينکه دولت ترامپ دارد به مردم آمريکا دروغ مي‌گويد، افزود: «با صراحت اعلام مي‌کنم آنچه که دولت دارد درباره دوره زماني 10 ساله توافق هسته اي به مردم مي‌گويد دروغ است. گفته مي‌شود همه محدوديت‌ها (ضد ايران) پس از 10 سال پايان مي‌يابد. چنين چيزي نيست.»

از سوي ديگر وزير خارجه روسيه که چندين بار از مواضع آمريکا در قبال برجام انتقاد کرده، گفت: تمام طرف‌هاي شرکت کننده در برجام آشکارا اعلام کرده و اصرار دارند که واشنگتن بايد مفاد اين توافق بين المللي را اجرا کند. سرگئي لاوروف با تاکيد بر تداوم موضع حمايت مسکو از اجراي برجام گفت: خروج واشنگتن از توافق هسته اي ايران و 1+5 از ديدگاه حقوقي دشوار است زيرا برجام توافقي بين المللي به شمار مي‌رود. وي افزود: در برجام ساز و کاري براي بررسي ايرادها و انتقادهاي هر طرف شرکت کننده پيش بيني شده است.لاوروف گفت: با توجه به جايگاه اين توافق از جمله تاييد آن در عالي‌ترين سازمان بين المللي مسئول تامين صلح و امنيت جهاني (شوراي امنيت سازمان ملل)، اين تصور براي من دشوار است که چگونه مي‌توان از نظر حقوقي از اين توافق بين المللي خارج شد.

همچنين نماينده اتريش در سازمان ملل تاکيد کرد: ما اروپايي‌ها معتقديم که هيچ توجيهي براي عدم تائيد برجام وجود ندارد. جن کيکرت، با اشاره به توافق هسته‌اي ايران و گروه 1+5 که در ژوئيه 2015 حاصل شد، گفت: درباره برجام ما اروپايي‌ها بر اين باوريم که هيچ توجيهي براي عدم تائيد برجام وجود ندارد و اين اقدام مضر خواهد بود و خود به خود شکست خواهد خورد. وي در ادامه تاکيد کرد: اگر شما مي‌خواهيد عدم اشاعه را کنترل کنيد، چنين اقدامي‌پيامي‌کاملا نادرست را مخابره خواهد کرد.

اين در حالي است که نخست وزير انگليس در گفت‌وگوي تلفني با رئيس جمهور آمريکا بر "تعهد قوي" لندن و متحدان اروپايي آن به توافق هسته‌اي ايران با قدرت‌هاي جهاني تاکيد کرد. از سوي ديگر ترزا مي‌در گفت‌وگوي تلفني با بنيامين نتانياهو، نخست وزير رژيم صهيونيستي بر "پايبندي جدي" انگليس به توافق هسته‌اي تأکيد کرد.مي‌در گفتگو با ترامپ، گفت که بسيار اهميت دارد که توافق هسته‌اي به دقت تحت نظارت باشد و به درستي اجرا شود.اين در حالي است که مقام‌هاي ارشد روسيه، چين، انگليس، فرانسه، آلمان و همچنين اتحاديه اروپا، بر لزوم حفظ برجام تاکيد کرده و آمريکا را از تضعيف اين توافق بر حذر داشته‌اند. آژانس جهاني انرژي اتمي‌نيز تاکنون هشت بار پايبندي ايران به تعهدات خود در برجام را مورد تاييد قرار داده است. وزير خارجه ايران ايران نيز با وزير خارجه فرانسه در رايزني تلفني خود بر لزوم پايبندي همه طرف‌ها به برجام تاکيد کردند. وزير امور خارجه فرانسه در اين گفت و گوي تلفني، انتفاع ايران از دستاوردهاي اقتصادي برجام را مجددا مورد تاکيد قرار داد.

در همين رابطه سفير اتحاديه اروپا در واشنگتن با بيان اينکه توافق هسته‌اي به اهداف تعيين‌شده‌اش دست يافته است، گفت: کشورهاي اروپايي به کنگره‌امريکا اعلام کرده‌اند که اين توافق بايد حفظ شود. ديويد اوسوليوان سفير اتحاديه اروپا در واشنگتن به بلومبرگ گفت: من و همکاران بريتانيايي، فرانسوي و آلماني‌ام با کنگره رايزني کرده‌ايم تا آن‌ها را از موضع خود آگاه کنيم؛ توافق هسته‌اي کارساز بوده و بايد آن را حفظ کنيم.وي افزود: در برهه کنوني شک و ترديد، ما اروپايي‌ها مي‌خواهيم تأکيد کنيم که اين توافق خوبي است.اوسوليوان گفت: توافق تنها در مورد يک موضوع بود. ما هرگز نمي‌خواستيم [با اين توافق] تمام مشکلاتي که با ايران داشتيم را حل کنيم. 

و اما رئيس جمهوري آمريکا راهبرد جديد دولتش را نسبت به برجام و همچنين سياست‌هاي منطقه اي جمهوري اسلامي‌ايران اعلام کرد. به گزارش ايرنا، دونالد ترامپ ساعت 12.45 دقيقه روز جمعه به وقت محلي (20.15 به وقت تهران) پس از ماه‌ها جنجال آفريني تبليغاتي درباره برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) و آن چه او اقدامات ثبات زدايانه ايران در منطقه مي‌نامد، راهبرد جديد دولتش را در اين باره از تريبون کاخ سفيد اعلام کرد. متن کامل سخنان ترامپ بدين شرح است: از زماني که رئيس جمهوري شدم بررسي کامل استراتژي مان را درباره رژيم ياغي ايران شروع کردم .اين بررسي تکميل شده است و استراتژي خودم را درباره عملکرد متخاصمه ايران و اين که هرگز به سلاح هسته اي دست نيابد اعلام مي‌کنم.

ايران در محاصره رژيم راديکالي است که به ثروت يکي از پوياترين کشورها تسلط يافته و به هرج و مرج در جهان مي‌پردازد.تاريخ نشان داده که هر وقت تهديد را ناديده گرفتيم وضعيت بدتر شده است.من استراتژي امروز امريکا را براي مقابله با سياست‌هاي خصمانه ايران اعلام مي‌کنم که ايران هرگز، و هرگز به سلاح هسته اي دست پيدا نکند. ايران تحت کنترل يک رژيم خصمانه است که در سال ۱۹۷۹ مردم را ناچار به پذيرش فرمانش کرد.از سال ۱۹۷۹ نماينده‌هاي ايران سفارت امريکا را اشغال کرده و براي ۴۴۴ روز کارمندان ما را گروگان گرفتند.پروکسي‌هاي ايران به کساني که بعدها در القاعده به سفارت‌هاي امريکا را در کنيا و تانزانيا حمله کردند آموزش مي‌دادند. ديکتاتوري ايران تا امروز به تجاوزات خود ادامه داده و پيشرو‌ترين دولت حامي‌تروريسم است که از الفاعده، طالبان، حزب الله و حماس حمايت کرده است.در سوريه ايران جنايت‌هاي بشار اسد را حمايت کرده است. کسي که با سلاح هسته اي حتي کودکان را کشته است.دو شعار اصلي ايران مرگ بر امريکا و مرگ بر اسراييل است. شوراي امنيت و قدرت‌هاي جهاني سالها سعي کرده‌اند ايران را از دستيابي به سلاح هسته اي منع کنند اما دولت قبلي دقيقا زماني که ايران روبه فروپاشي بود (به خاطر تحريم‌ها) اين تحريم‌ها را برداشت.دولت قبلي امريکا را وارد توافقي يک طرفه کرد که بدترين قراردادي بوده است که تا بحال امريکا به آن وارد شده است.دولت ايران ميليون‌ها دلار پول از امريکا دريافت کرد که بخشي از آن حتي بار هواپيما شدند و به صورت نقدي به اين کشور منتقل شده‌اند. من مانده‌ام که اين پول در ايران صرف چه چيز شده است؟

ايران بعد از اين توافق مي‌تواند به سرعت به سمت سلاح هسته اي برود و اين توافق فقط يک تاخير موقت براي ايران ايجاد کرده است. اين براي رييس جمهوري امريکا پذيرفتني نيست.تمام پول قبل از اينکه آنها کاري کنند به صورت پيش پرداخت داده شده است و اين غير قابل پذيرش است.ايران از اين قرارداد تخلف کرده است. در چند مورد آنها استفاده از سانتريفيوژهاي پيشرفته را در دستور کار داشته‌اند و اجازه نداده‌اند برخي نظارت‌ها انجام شود.افراد زيادي هستند که باور دارند که ايران درحال معامله با کره شمالي نيز هست. در حالي که ما به تعهدات خود به اين توافق ادامه داديم، ايران به ترور و جنگ در منطقه ادامه داده است و ايران به روح برجام متعهد نبوده است.

بعد از مشورت‌هاي طولاني من استراتژي جديدي اعلام مي‌کنم.

1. ما با متحدانمان عليه ايران در منطقه کار مي‌کنيم۲. تحريم‌هاي جديدي اعلام خواهيم کرد۳. آزادي رفت و آمد و نقل و انتقال پول را از آنها خواهيم گرفت۴. تمام راه‌ها براي دستيابي به سلاح هسته اي را قطع مي‌کنيم.

ما سپاه انقلاب اسلامي‌را تحت فشار قرار خواهيم داد. اين سازمان بخش‌هاي زيادي از اقتصاد ايران را به دست گرفته است تا عمليات‌هاي مخرب خود در منطقه را ادامه دهدمن به وزارت خزانه داري اجازه مي‌دهم که سپاه را تحت تحريم بيشتر قرار دهد و از متحدانمان مي‌خواهم که با ما همراه شوند و ايران را خارج از حوزه توافق، مورد تحريم قرار دهند خصوصا براي برنامه ي موشکي شان.از زمان اين توافق رفتارهاي خطرناک ايران تنها بيشتر شده و برنامه موشکي توسعه پيدا کرده است.براساس حقايق، من اعلام مي‌کنم که ما مسيري را ادامه نمي‌دهيم که پيش بيني آن خشونت و ترور بيشتر است.

من از دولت خود مي‌خواهم با کنگره و با متحدانمان کار کنند تا مطمئن شوند که اين مسير ادامه پيدا نکند و به نواقص برجام بپردازند.سالهاي پاياني برجام و برنامه موشکي اصلي‌ترين مشکلات اين توافقند.از مجلس نمايندگان مي‌خواهم که اين توافق را اصلاح کرده و اجازه ندهند که ايران بتواند موشک‌هاي بين قاره اي بسازند. در شرايطي که نتوانيم اين کار را بکنيم، اين توافق به پايان خواهد رسيد.ما اين پروسه را بررسي خواهيم کرد و من به عنوان رييس جمهوري مي‌توانم شخصا اين توافق را خاتمه دهم.مردم ايران هزينه سنگيني به خاطر تندروي رهبرانشان داده‌اند؛ اين فرصتي است که فرهنگ و تمدن خود را دوباره برگردانند.ما اميدواريم که کارهاي ما کمک کند رهبران ايران در سياست‌هاي خصمانه خود بازبيني کنند.ما دعا مي‌کنيم که ايراني‌ها و امريکايي‌ها، مسلمان و يهودي بتوانند در دنيايي عاري از خشونت در کنار هم زندگي کنند'.

رئيس جمهور با بيان اينکه بندي به برجام اضافه يا کم نمي‌شود، گفت: ملت ايران در برابر هيچ قدرتي سر تسليم فرود نخواهند آورد.

حجت الاسلام حسن روحاني در واکنش به اظهارات ترامپ، اظهارداشت: لازم بود بعد از صحبت‌هايي که از رئيس جمهور فعلي آمريکا شنيده شد نکاتي را به عرض ملت ايران برسانم.وي افزود: ترامپ جز فحاشي و مشتي از اتهامات واهي عليه ملت ايران حرف ديگري نداشت. من دعوت مي‌کنم رئيس جمهورآمريکا را که هم تاريخ و هم جغرافيا را بهتر بخواند و هم ادب و اخلاق و عرف جهاني.روحاني تاکيد کرد: دولت آمريکا دولت کودتا را در شصت و چندسال پيش در اين کشور روي کار آورد و قدرتي بود که با پول و اعمال نفوذ و بکارگيري مزدوران خودش حکومت قانوني اين سرزمين را سرنگون کرد و فراموش کرده که در طول مبارزات يکپارچه مردم ايران عليه ديکتاتوري براي بدست آوردن استقلال، آزادي و جمهوري اسلامي، کشوري که بيشترين حمايت را از ديکتاتور وقت در ايران ميکرد، آمريکا بود.وي ادامه داد: او ظاهرا فراموش کرده است که بعد از پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي‌طراحي آمريکا در ايران کودتا بود که البته يکبار ديگر هم در سال ۵۹ اين کودتا را تکرار کرد.

رييس جمهور خاطرنشان کرد: ظاهرا فراموش کرده‌اند که در ۸ سال دفاع در برابر تجاوز، آمريکا از متجاوز حمايت کرد و فراموش کردند در موشک باران شهرهاي ايران و بمباران شيميايي سردشت و حلبچه‌امريکا در بيانيه اي بجاي آنکه از متجاوزين در برابر متجاوزين بايستد و از مظلومين حمايت کند بالعکس عمل کرد.رئيس جمهور، گفت: ما بايد تاريخ را دقيق تر بخوانيم که‌امريکا چگونه با مردم ايران رفتار کرده است. جغرافيا را هم بايد مطالعه کنيم. چطور يک رئيس جمهور اسم معروف يک خليج جهاني را ياد نگرفته است. همان خليج فارس که ناوگان‌هاي آمريکايي بي جهت رفت و آمد مي‌کنند. حداقل از نقشه‌هايي که دست خلبان‌هاي خودش است مي‌پرسيد.

وي با بيان اينکه ترامپ حقوق بين الملل را هم نمي‌داند، گفت: مگر يک رئيس جمهور مي‌تواند سندي را به تنهايي لغو کند. او ظاهرا نمي‌داند که اين يک سند دو جانبه بين ايران و آمريکا نيست که هرگونه که بخواهد رفتار کند.روحاني همچنين با اشاره به اتهامات بي اساس ترامپ نسبت به ملت ايران، گفت: ملتي که دموکراسي را توام با فرهنگ و ايمانش رعايت مي‌کند و به مقررات بين المللي احترام مي‌گذارد ياغي است يا دولتي صدها هزار نفر را در مناطق مخالف جهان از ويتنام گرفته تا امريکاي لاتين و در کشورهاي ديگر با بمب‌ها مورد کشتار قرار داده. کسي ادعا مي‌کند در برابر سلاح هسته‌اي مي‌خواهد استفاده کند که تنها کشوري است که در برابر کشور ديگري از سلاح هسته‌اي استفاده کرده آن هم نه يکبار بلکه دوبار.

رئيس جمهور تاکيد کرد: يکبار ديگر براي مردم ما روشن شد که دولت آمريکا دولتي است که عليه مردم منطقه و دولت ايران و عليه ملت‌هاي مظلوم مي‌خواهد خط قبلي خودش را ادامه دهد. ملت ايران ملتي نيست که با سخنان تنفر انگيز بخواهند در برابر يک ديکتاتور سر فرود بياورند.وي افزود: جنگ‌هاي منطقه را شما به وجود اورديد؛ يادتان رفته با مردم افغانستان عراق سوريه و ديگر کشور‌ها چه کرديد؟

روحاني با بيان اينکه شما نسبت به موشک‌هاي ايران نگران هستيد؟ گفت: چطور سلاح‌ها‌هاي خود را به کشور متجاوز مي‌دهيد و با بمب‌ها و هواپيما‌هاي خود مردم مظلوم يمن را مورد تهديد قرار مي‌دهيد. شما نسبت به اين تجاوز‌ها اعتراضي نداريد. شما سکوهاي نفتي ايران را مورد تجاوز قرار داديد و هميشه در اين منطقه تجاوز کرديد.رئيس جمهور گفت: سلاح ما موشک ما براي دفاع است. ما هميشه براي دفاع مصمم بوديم و امروز مصمم تر از هميشه براي ساخت سلاح‌هاي مورد نياز تلاش مي‌کرديم و امروز مصمم تر تلاش مي‌کنيم.

روحاني گفت: امشب معلوم شد برجام محکم تر از آن چيزي است که اين آقا تصور مي‌کرد. او در سخنانش گفت که مي‌خواهد با کمک کنگره تبصره‌هايي را به آن اضافه کند اما بايد بدانند که نمي‌توانند اين کار را بکنند.وي ادامه داد: يکبار ديگر براي ما روشن شد که دولت امريکا عليه مردم منطقه و عليه ملت ايران و عليه ملت‌هاي مظلوم، خط خودش را ادامه مي‌دهد.

رييس جمهور خاطرنشان کرد: ملت ايران در برابر هيچ قدرتي سر تسليم فرود نياورده و نخواهد آورد. خيلي از کشورها بودند که از صدام حمايت کردند و ديدند ملت ما را نتوانستند بشکنند. امروز براي ملت ايران روشن تر شد که بايد بيش از گذشته کنار هم باشيم و متحد باشيم.روحاني افزود: سخنان امشب نشان داد که برجام مستحکم تر از ان چيزي است که اين اقا در دوران رقابت‌هاي انتخاباتي فکر مي‌کرد.

رئيس جمهورتاکيد کرد: امريکا امروز تنهاتر از هميشه در برابر برجام و توطئه‌هايش عليه ملت ايران است. با صراحت مي‌گوييم در برابر تروريست ايستاده و خواهيم ايستاد. وي در خصوص اتهامات و سخنان ترامپ عليه سپاه گفت: آيا سپاه فاسد است يا دولت و نيروهاي مسلحي که همواره در اين منطقه عليه استقلال ملت‌ها مداخله و تلاش کرده‌اند. ايا دولت ايران ديکتاتور است که تمام ارکانش با انتخاب مردم است يا دولت‌هايي که تحت حمايت امريکا هستند و به صورت قبيله اي اداره مي‌شوند و مردمش يکبار رنگ انتخابات را نديده‌اند.

روحاني با اشاره به جنايات دولت آمريکا عليه ملت ايران اظهار داشت: يادتان رفته شما مردم مظلوم يک هواپيما مسافربري را مورد حمله موشکي قرار داديد و بعد به متجاوزين اين حادثه مدال و جايزه داديد؟وي ادامه داد: شما سکوهاي نفتي ايران را مورد تجاوز قرار داديد هميشه در اين منطقه تجاوز کرديد. سلاح ما، موشک ما براي دفاع است. ما هميشه براي دفاع مصمم بوديم و امروز مصمم‌تريم.

رئيس جمهور در باره پايبندي ايران به برجام گفت: ايران به تعهدات پايبند است تا زماني که منافع اش تامين شود. ما نسبت به برجام به عنوان يک معاهده چندجانبه و بين المللي تا زماني که حقوق ما رعايت شود، تا زماني که منافع ما حفظ شود، با اژانس همکاري کرديم و با آژانس همکاري مي‌کنيم. اما اگر روزي منافع ما تامين نشود، ايران لحظه اي درنگ نمي‌کند و به ان پاسخ مي‌دهد.

و اما فرانسه، انگليس و آلمان پس از سخنراني ترامپ در بيانيه اي مشترک بر پايبندي خود به برجام و اجراي کامل آن از سوي همه طرف‌ها تاکيد کردند. سران اين سه کشور در اين بيانيه با تاکيد بر پايبندي خود به برجام و اجراي کامل آن از سوي همه طرف‌ها، تصريح کردند که اين توافق با منافع امنيت ملي کشورهايشان همسو است.در اين بيانيه‌امده است: توافق هسته اي نقطه اوج 13 سال ديپلماسي و گامي‌بزرگ در تضمين عدم انحراف برنامه هسته اي ايران به سوي اهداف نظامي‌بود.ما از وزيران خارجه خود خواسته‌ايم که درباره چگونگي برخورد با اين مسائل با ايالات متحده تبادل نظر کنند.

در همين رابطه رييس جمهور کشورمان در تماس تلفني رييس جمهور فرانسه با وي با اشاره به تصميمات احتمالي واشنگتن و تاکيد رييس جمهور فرانسه بر حمايت قاطع اتحاديه اروپا و پاريس از برجام و ضرورت اجراي مفاد آن از سوي همه طرفها گفت: آژانس بين المللي انرژي اتمي‌تنها مرجع اعلام پايبندي ايران بر تعهداتش در برجام است و مخلوط کردن تعهدات چندجانبه و بين المللي با اختلافات داخلي آمريکا مي‌تواند براي اعتماد جهان بسيار خطرناک باشد.روحاني با بيان اينکه هر اقدام رييس جمهور آمريکا عليه برجام ضربه به قراردادي چند جانبه است ، تاکيد کرد: برجام به هيچ وجه قابل مذاکره نيست و همه طرف‌ها بايد به تعهداتشان در قبال آن پايبند باشند و نبايد اجازه داد رييس جمهور آمريکا و يا کنگره اين کشور دست به اقدامات نادرستي عليه برجام بزنند. امانوئل مکرون رييس جمهور فرانسه نيز به تلاش‌هاي آمريکا عليه برجام اشاره کرد و گفت: اتحاديه اروپا و فرانسه قاطعانه از برجام دفاع مي‌کنند و به اجراي کامل آن متعهد هستند و از ايران نيز مي‌خواهيم به رغم تلاشهاي واشنگتن ، به همکاري خود با آژانس بين المللي انرژي اتمي‌ادامه داده و به تعهداتش در برجام پايبند بماند.رييس جمهور فرانسه سياستهاي کاخ سفيد در قبال برجام را ناشي از اختلافات داخلي واشنگتن برشمرد و بار ديگر از واشنگتن خواست به تعهداتش پايبند بماند.

از سوي ديگر مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا گفت: توافق هسته‌اي محدود به برنامه هسته‌اي ايران است و از دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي جلوگيري مي‌کند.به گزارش ايسنا، فدريکا موگريني در سخناني پس از سخنراني ترامپ در کاخ سفيد ادامه داد: برجام نه يک توافق داخلي بلکه يک قطعنامه شوراي امنيت است.مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا تاکيد کرد که برجام يک توافق داخلي آمريکا نيست و افزود: اين يک توافق دو طرفه نيست و يک کشور نمي‌تواند يک طرفه برجام را رد کند.وي با اشاره به اين‌که آژانس هشت بار پايبندي ايران به برجام را تاييد کرده است افزود: توافق هسته‌اي محدود به برنامه هسته‌اي ايران است و از دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي جلوگيري مي‌کند.موگريني با بيان اين‌که توافق هسته‌اي همچنان نتيجه بخش است، چرا که بر اساس اعتماد بنا نهاده شده است گفت: هيچ رييس‌جمهور کشوري نمي‌تواند برجام را لغو کند. اتحاديه اروپا و جامعه جهاني متعهدند تا توافق هسته‌اي را حفظ کنند.

 يادگار امام (ره) با اعلام اينکه در اين روزها و سال‌ها دست ما از نسل اول انقلاب خالي مي‌شود و با از دست دادن آنها، دايره‌المعارفي از اطلاعات را از دست مي‌دهيم گفت: اکنون نبايد اجازه دهيم اين سرنوشت براي ياران امام خميني(ره) رقم بخورد. بايد نقش هر کس را همان‌طور که بوده ، بيان کنيم. به گزارش ايسنا، حجت‌الاسلام سيدحسن خميني در مراسم گراميداشت شهيد آيت‌الله اشرفي اصفهاني افزود: اگر به اين مسأله توجه نکنيم اصل حوادث به درستي تعريف نشده، نقش افراد به دروغ نقل مي‌شود و حب و بغض‌ها افراد را کوچک و بزرگ مي‌کند. وي با اشاره به اين که ياران امام (ره) از مبارزه براي خود به دنبال طمعي نبودند، اظهار داشت: عده‌اي مومنين بعد فتح هستند که به‌اميد غنائم مي‌آيند و وقتي کار سخت شود، مي‌روند اما ياران امام(ره) به‌اميد قدرت سياسي، منزلت اجتماعي و نان و نوايي براي خود نبودند چون در آن سال‌ها خبري از اينها نبود. يکي از نزديک‌ترين دوستان امام (ره) حاج شيخ حسن صانعي يک بار به من گفت که من و پدرت روزها را به شب مي‌رسانديم و چشم‌مان به در خشک مي‌شد که کسي به ما سلام کند. يادگار امام (ره) ادامه داد: اين ياران امام (ره) آماده بودند و مرد روزهاي مصيبت، سختي و غربت امام(ره) بودند. بسياري از اين مصيبت‌ها هم از ناحيه مقدسان بود. آنها ظرف آب فرزند امام(ره) را هم آب کشيدند. امام ره) مي‌گفت خون دلي که از اينها خورده از هيچ کس ديگري نخورده است. با اين وجود مقاومت ياران امام(ره) در مقابل اين مقدس‌ها سخت‌تر بود. وقتي امام(ره) به نجف رفت همه جمع شدند که بگويند اين سيد بي‌سواد است. البته نمي‌گويم که همه آنها عامل ساواک بودند؛ بعضي‌ها ساواک در درون‌شان بود. در اين شرايط ياراني که مقاومت کردند معدود بودند و چوب طعن و نفرين آنها را خوردند. دوران مبارزه، دوران سخت زندان، تبعيد، شکنجه و اعدام بود. سيدحسن خميني با بيان اين که ما وظيفه داريم ياران امام (ره) را با ويژگي‌هايشان را به آيندگان بشناسانيم گفت: بايد آن‌ها را همان‌گونه که بودند، معرفي کنيم.

کورش شرفشاهی

 از هنگامي‌که دونالد ترامپ در انتخابات رياست جمهوري تنها با تکيه بر آراي الکترال توانست رييس جمهور آمريکا شود، همه چيز با به چالش کشيد و بحران‌هايي را به وجود آورد که هم مردم آمريکا از آن زيان ديدند و هم جهان را با اما و اگرها رو به رو کرد. بدتر اينکه وجهه‌امريکا را نزد جهانيان تخريب کرد و باعث شد تا بارها اين کشور مورد اهانت قرار گيرد. اما مهمترين بخشي که باعث چالش در عرصه سياست خارجي براي آمريکا شد، انتقادهاي بي مورد به برجام بود. با وجود آنکه تمامي‌کشورهاي جهان به صراحت برجام را مثبت ارزيابي کردند و آنرا به عنوان الگويي براي مذاکره دانستند، ترامپ که از اسراييل خط مي‌گيرد و به دنبال خوشحال کردن رژيم صهيونيستي است، همان چيزهايي را تکرار کرد که بارها از کابينه رژيم اشغالگر قدس به گوش مي‌رسد. از سوي ديگر ايران هرگز تعهدات خود را ناديده نگرفت و در جريان راستي آزمايي، سربلند بيرون آمد تا ثابت کند هرگز به دنبال بمب هسته اي و کشتار جمعي نبوده است. اين تنها يک ادعا نيست، بلکه بازرسي‌هاي آژانس انرژي اتمي‌و گزارشهايي که ارايه کرد، همگي بيانگر پايبندي ايران به بندبند برجام بود. گزارشهاي آژانس به‌اندازه اي دقيق بود که ترامپ و مسوولان آمريکايي به وجود کينه اي که نسبت به ايران داشتند، ناچار شدند پايبندي ايران را تاييد کنند و نتوانستند منفذي براي کينه توزي‌هاي خودشان پيدا کنند. با اين وجود، کنگره‌امريکا بهانه‌هاي خود را در حوزه‌هاي ديگر همچون آزمايشهاي موشکي و حقوق بشر ادامه داد تا سرشکستگي خود را با تمسک به ديگر بهانه‌ها جبران کند، مطالبي که هيچ ربطي به برجام ندارد. البته ترامپ همچنان به ديگر کشورها فشار مي‌آورد تا مانعي براي اجراي برجام و کاهش تحريمها بردارد و تا اندازه اي موفق بوده به نوعي که هنوز ارتباط بانکي و اقتصادي ايران با جهان برقرار نشده و مشکلاتي در اين زمينه وجود دارد. اما ترامپ مواضع خود را اعلام کرد و بازهم با همان زبان تهديد سخن گفت. اگرچه ترامپ با زبان تندي سخن ميگفت، اماخودش هم مي‌دانست که آنقدر توان ندارد تا بتواند جهان را عليه ايران بسيج کند. به هر حال ترامپ حرف جديدي نزد و هر آنچه بر زبان آورد، تهديدهايي براي آينده است. رييس جمهور آمريکا به صراحت قانوني را اعلام و ابلاغ نکرد و همه آن چيزهايي که تاکنون گفته بود، با لحن ديگري بر زبان آورد. 

اجراي سياست قيمت تضميني جو و ذرت از سال ۹۴ به صورت آزمايشي و پيامدهاي مثبت اجراي اين طرح باعث شد تا هم اکنون سه محصول اساسي جو، ذرت و گندم را در قالب طرح قيمت تضميني در بورس کالا داشته باشيم که توسعه اين شيوه در دستور کار قرار دارد. معاون توسعه بازرگاني و صنايع کشاورزي وزارت جهاد کشاورزي گفت: با عرضه محصولات کشاورزي در بورس کالا توليد کننده و مصرف کننده به يکديگر وصل شده و عوامل واسطه به شدت کاهش پيدا مي‌کند و هزينه مبادلات نيز کاهش مي‌يابد؛ همچنين محصول در يک فضاي رقابتي و شفاف خريد و فروش شده و قيمت‌ها براساس مکانيسم عرضه و تقاضا و بدون تاثير واسطه‌ها کشف مي‌شود.

به نقل از بورس کالاي ايران، علي اکبر مهرفرد به عرضه محصولات کشاورزي در بورس کالاي ايران اشاره کرد و گفت: سياست کلي دولت و وزارت جهاد کشاورزي گسترش عرضه محصولات کشاورزي در بورس کالاي ايران است که براي گسترش اين موضوع بايد فرهنگ سازي لازم براي توليد کنندگان و خريداران صورت گيرد تا آنها با نحوه خريد و فروش، مکانيسم و مقررات بورس کالا آشنا شوند.

وي افزود: با توجه به مزاياي بورس کالاي ايران در حال حاضر انواع محصولات همچون گندم، ذرت، جو، شکر، مرغ و جوجه در اين بازار عرضه و معامله مي‌شود و عرضه پسته و زعفران نيز در بورس کالا آغاز خواهد شد؛ همچنين با توجه به ظرفيت‌هاي بورس کالا درصدد راه‌اندازي رينگ صادراتي محصولات کشاورزي در اين بورس هستيم.

معاون وزير جهاد کشاورزي به مزاياي عرضه محصولات کشاورزي در بورس کالا اشاره کرد و گفت: با عرضه اين محصولات در بورس کالا، توليد کننده و مصرف کننده به طور مستقيم و بدون حضور مخرب واسطه‌ها در مقابل هم قرار مي‌گيرند و با روشي کارآمد يعني کشف قيمت‌ها در تقابل عرضه و تقاضا به معامله مي‌پردازند. 

مهرفرد در ادامه به اجراي سياست قيمت تضميني در بورس کالا اشاره کرد و گفت: اجراي سياست قيمت تضميني جو و ذرت از سال ۹۴ به صورت آزمايشي و پيامدهاي مثبت اجراي اين طرح باعث شد تا هم اکنون سه محصول اساسي جو، ذرت و گندم را در قالب طرح قيمت تضميني در بورس کالا داشته باشيم که توسعه اين شيوه در دستور کار قرار دارد.

وي در خصوص طرح قيمت تضميني توضيح داد: در اين سياست کشاورز مي‌تواند با فروش محصولش در بورس کالا، پول خود را به سرعت دريافت کند به طوري که با معامله محصول در بورس کالا پول کشاورز بلافاصله و در مدت زمان کوتاهي پرداخت مي‌شود و مابه التفاوت قيمت کشف شده روي تابلوي بورس با نرخ خريد تضميني اعلامي‌از سوي دولت نيز به محض تامين منابع از سوي دولت پرداخت مي‌شود. معاون وزير جهاد کشاورزي در پايان با بيان اينکه‌امکان عرضه آرد در بورس کالا نيز وجود دارد، گفت: حتما لازم نيست محصولات کشاورزي به صورت خريد تضميني در بورس کالا عرضه شود بلکه مي‌تواند به صورت غير تضميني نيز وارد بورس کالا شده و فعالان بازار مختلف از مزاياي بورس استفاده کنند؛ بنابراين بايد بازارهاي سنتي را کاهش داده و بازارهاي مدرني که‌امروز دنيا از آن استفاده مي‌کند را توسعه دهيم و از مزايا آن استفاده کنيم.

تجارت- محمد خادمي: درکشورمان بيش از3 ميليون مهاجرافغان زندگي مي‌کنند که بيشتراين مهاجران تهران را بهترين شهر براي پيدا کردن کسب و کارمي‌دانند،آنها درمشاغل گوناگون درتهران فعاليت دارند واين افراد پوشاک،موادغذايي،لوازم خانگي،بهداشتي و... خود را ازبازارمولوي يکي ازبازارهاي قديمي‌تهران تهيه مي‌کنند.مهاجران افغان چندسالي است که پاتوق خريد محصولات روزمره شان را بازارمولوي انتخاب کرده‌اند وبيشتردرروزهاي پنچشنبه وجمعه به دليل تعطيلي آخرهفته راهي بازارمولوي مي‌شوند تا خريد شان را انجام دهند.به قدري بازارمولوي براي افغان‌ها جذابيت دارد که برخي ازفروشندگان اين بازاراجناس مورد پسند افغان‌ها را براي فروش مي‌آورند و برخي از مغازه داران ازفروشندگان افغان استفاده مي‌کنند وبرخي ديگر پرچم دولت افغانستان را در سردرمغازه‌هايشان نصب کرده‌اند تا مشتريان افغان را جذب کنند.خبرنگار«تجارت»به شکل ميداني گزارشي ازوضعيت حضور افغان‌ها براي خريد دربازارحضرتي ضلع جنوبي چهارراه مولوي تهيه کرده است،که درادامه مي‌خوانيد: 

در اين دالان قديمي‌معروف به راسته بازار حضرتي مغازه با صنف‌هاي گوناگون وجود دارد، لباس و کفش فروشي يکي از مغازه‌هاي پر مشتري اين بازار است، لباس‌هايي با رنگ «لجني» يا معروف به چريکي و ارتشي براي جوانان افغان جذاب است و مورد استقبال آنها قرار مي‌گيرد، « نواب» يکي از مراجعه کنندگان افغان به اين بازار است مي‌گويد:« نزديک به نيم قرن در کشورمان جنگ است و اين موضوع باعث شده که جوانان کشورمان مدل لباس‌هاي جنگي را دوست داشته باشند.»

اين جوان افغان ادامه مي‌دهد:« بازار مولوي به دليل قديمي‌بودن بناهايش شباهت زيادي به بازارهاي شهرهاي افغانستان دارد، به همين منظور هموطنانم که پا به اين بازارمي‌گذارند ياد بازارهاي کشورمان مي‌افتند.»آن طور که وي مي‌گويد:«ازدلايل ديگراستقبال افغان‌ها ازاين بازار تنوع وسايل مورد نيازافغان‌هاست، به اين شکل که يکي ازغذا‌هاي محبوب افغان‌ها آبگوشت است که براي طعم دادن به اين غذا زرد چوبه و ادويه مورد نيازاست که در مغازه‌هاي ادويه فروشي وجود دارد وافغان‌ها براي تهيه اين ادويه به ادويه فروشي‌ها مراجعه مي‌کنند.»

دربرخي ازمغازه‌هاي لباس فروشي دردالان جنوبي بازارمولوي پرچم افغانستان نصب شده است تا مشتريان افغان جذب اين مغازه‌ها شوند،دربرخي ازمغازه‌هاي اين بازار لباس‌هاي محلي افغان نيزبه فروش مي‌رسد، برخي ديگر لباس‌هاي رنگارنگ وبه خصوص شلوار‌هاي 6جيب و 8 جيب با رنگ‌هاي مختلف را درويترين‌هايشان قرارمي‌دهند.يکي از فروشندگان لباس مي‌گويد:«افغان‌ها به دنبال يک مدل خاصي لباس هستند،آنها درخريد لباس وشلوارشان جنس خوب برايشان مهم است، با نزديک شدن به فصل سرما نيزکاپشن محکم وچرم را در اولويت خريدشان قرارمي‌دهند.»

اوادامه مي‌دهد:«افغان‌ها درطول سال چند بار خريد مي‌کنند،ايام عيد نوروزوعيد فطر مهم‌ترين مناسبت‌هايي است که پا به عرصه خريد مي‌گذارند،البته درطول سال نيز خريد‌هايي انجام مي‌دهند، افغان‌ها درزمان خريد به شکل گروهي وارد بازار مي‌شوند وهيچ گاه به شکل انفرادي خريد نمي‌کنند، چرا که آنها تمايل دارند نظرديگردوستانشان را جويا شوند.»آن طورکه اين فروشنده مي‌گويد:«برخي ازخانواده‌هاي افغان نيزبه شکل خانوادگي راهي راسته بازارحضرتي درچهارراه مولوي مي‌شوند وخريد شان را انجام مي‌دهند.»

در کنار ادويه فروشي‌هاي اين بازار چند نفري جعبه اي رو برويشان گذاشته‌اند و ناس به عنوان يک مواد مخدر را به فروش مي‌رسانند، اين مواد سبز رنگ مخدري بيشتر در بين مردم افغانستان رواج دارد و قيمت آن بسيار ارزان تر از مواد مخدر ديگر به فروش مي‌رود، يکي از فروشندگان اين مواد که تمايل ندارد نامش را در روزنامه درج کنيم، به خبرنگار ما مي‌گويد:«فروش مواد مخدر در ايران ممنوع است، ناس نيز به عنوان يک مواد مخدر به حساب مي‌آيد بنابراين فروش آن غيرقانوني است، اما به دليل اينکه اين مواد از درصد بسيار پايين مخدربرخورداراست وازسوي ديگر مورد استفاده جامعه ايراني قرار نمي‌گيرد آن طور که بايد نيروي انتظامي‌با فروشندگان اين مواد برخورد نمي‌کند.»اودرپاسخ به سوال خبرنگار«تجارت» درباره اينکه چرا دربازار مولوي بساط فروش اين مواد بسيارزياد است؟ پاسخ مي‌دهد:« به دليل مراجعه افغان‌ها براي خريد مايحتاج زندگي شان دراين بازار نسبت به ديگربازار‌هاي تهران ناس نيزبه فروش مي‌رسد تا افغان‌ها تمامي‌لوازم مورد نيازشان را تهيه کنند.»

او قيمت هر يک از بسته‌هاي ناس را اين طور عنوان مي‌کند:« بسته‌هاي 50 گرمي‌5هزار تومان و بسته‌هاي 100 گرمي‌10 هزار تومان قيمت گذاري شده است، البته براي افرادي که تعداد بيشتر از اين مواد تهيه کنند تخفيفي قائل هستيم.»آن طور که اين فروشنده مواد مخدر ناس مي‌گويد:« در شهرهاي افغانستان همان طور که ناس به راحتي در اين بازار خريد و فروش مي‌شود در آنجا ترياک خريد فروش مي‌شود، البته 90 درصد مهاجران افغاني که راهي ايران مي‌شود هدف شان کار کردن است و اين افراد به هيچ عنوان مواد مخدر مصرف نمي‌کنند و ناس را کمتر از 10 درصد از افغان‌هاي مهاجر استفاده مي‌کنند.»

دست فروشان نيزروزهاي پنچشنبه و جمعه‌ها فرصتي خوبي دارند که اجناس شان را در اين بازار به فروش برسانند.دستبند، ساعت، گردنبند، انگشتر، عينک دودي و...انواع محصولاتي  است که جوانان افغان دور بساط دست فروشان جمع مي‌شوند، در اين ميان يکي ازجوانان افغان که درحال انتخاب ساعت مچي است، از فروشنده مي‌پرسد که ساعت‌ها توليد کدام کشور است، که در پاسخ او جواب داده مي‌شود توليد يکي از کشور‌هاي اروپايي و بعد که مطمئن مي‌شود جنس ساعت خوب است با کلي تخفيف ساعت را مي‌خرد.فروشنده زيورآلات درپاسخ به سوال خبرنگار ما درباره اينکه چرا افغان‌ها زيورآلات را دوست دارند؟پاسخ مي‌دهد:«کشور افغانستان با کشور هند همسايه است و برخي از افغان‌ها تمايلات شان به مردمان هند نزديک شده است و اين افراد براي خريد زيورآلات براي خودشان و همسرانشان اقدام مي‌کنند.»او ساعت‌هاي طلايي رنگ را بيشترين مدل ساعت خريداري شده ازسوي افغان‌هاي سن و سال دار عنوان مي‌کند، مي‌گويد:« جوانان ساعت‌هاي مختلفي را ازما خريد مي‌کنند،اما افراد سن وسال دار ساعت‌ها با مدل‌هاي قديمي‌را بيشتر ترجيح مي‌دهند.» 

در يکي از مغازه‌هاي ادويه فروشي در شمال غربي راسته بازار حضرتي مولوي ادويه فروشي وجود دارد که فروشنده آن افغان است، او که وقت جوابگويي به سوالات خبرنگار ما را ندارد، مي‌گويد:«اين مغازه را اجاره کرده‌ام و ماهيانه چندميليون تومان به صاحب مغازه اجاره پرداخت مي‌کنم.»

بيشترمشتري اين مرد افغان هموطنانش هستند وتعداد مشتريان ايراني کمي‌درمغازه اش ايستاده‌اند، او با آرامي‌و با احترام جواب هر يک از مشتريان را مي‌دهد وهرازگاهي سوالات ما را پاسخ مي‌دهد:« نزديک به يک دهه است که در اين مجموعه فعاليت دارم و بيشترهموطنان که در تهران سکونت دارند مرا مي‌شناسند وبراي خريد ادويه غذايي، حبوبات و داروهاي گياهي به مغازه‌ام مراجعه مي‌کنند.»اوکه وقت خوردن يک ليوان چاي را هم ندارد،مي‌گويد:« بازارهاي شهر بزرگ هرات،کابل ومزارشريف افغانستان نيزهمانند بازارمولوي است به همين منظور افغان‌ها تمايل دارند خريد شان را از اين بازار کنند، البته ازديگردلايلي که افغان‌ها رهسپاراين بازار مي‌شوند اين است که قيمت محصولات مورد نياز شان نسبت به مراکزديگر شهر تهران ارزان تراست يا اينکه محصولات مانند شکلات وادويه مخصوص افغان‌ها تنها دراين بازار وجود دارد و درنقاط ديگر تهران اين محصول به فروش نمي‌رسد.»

افغان‌ها بازارمولوي را درتهيه مواد غذايي شان محيطي مناسب مي‌دانند وبيشترنيازهاي غذايي شان را ازاين بازارخريداري مي‌کنند.يکي ازفروشندگان خواربار بازار مولوي در باره حضور افغان‌ها دراين بازار به خبرنگار ما مي‌گويد:« تنها افغان‌ها نيستند که اين بازاررا محيط مناسبي براي خريد شان مي‌دانند بلکه ديگرخارجي‌ها نيزبه اين بازارمراجعه مي‌کنند، تفاوت حضور اتباع ديگرکشورها با اتباع افغاني اين است که افغان‌ها ساکن تهران هستند و براي خريد مايحتاج روزمره شان به اين بازارمي‌آيند، اما اتباع ديگر کشورها به عنوان مسافروگردشگرهستند و براي تفريح و خريد سوغات به اين بازارمراجعه مي‌کنند.»

به گفته وي در گذشته با رونق مسکن،درآمد زيادي وجود داشت وافغان‌ها فعاليت بيشتري داشتند،اما اين روزها که بازارمسکن رونق ندارد درآمد افغان‌ها هم کم شده است به همين منظورمجبورهستيم براي تهيه مواد غذايي مان که ارزان ترتمام مي‌شود به بازارمولوي مراجعه کنيم.»اوادامه مي‌دهد:« برنج هندي به دليل ارزان بودن وراحت درست کردن مورد استقبال افغان‌ها دراين بازاراست، البته شکلات‌هاي رنگي به نام « بن بن» نيزمورد توجه هموطنان مان قرارمي‌گيرد.» اين فروشنده مواد غذايي مي‌افزايد:« روغن حلب 17 کيلويي جامد، برنج هندي و پاکستاني،قند، شکلات،رب،چاي،ماکاروني وسويا نيز از مهم‌ترين محصولات غذايي است که مورد استقبال افغان‌ها قرار مي‌گيرد.»

گروه اجتماعي: هنوز هم ابهامات زيادي درباره کارنامه عملکرد دوره گذشته مديريت شهري در پايتخت وجود دارد. طي هفته‌هاي گذشته از آغاز دوره جديد شوراي شهر و شهرداري تهران بارها درباره شفاف نبودن مسائل مالي، ميزان بدهي‌هاي شهرداري، تعداد کارکنان و پرسنل شهرداري تهران و حتي موارد حاشيه‌اي مانند واگذاري‌هاي صورت گرفته در دوران شهرداري قاليباف صحبت کرده‌اند. 

به نظر مي‌رسد که حل اين مسائل يکي از مهمترين اولويت‌هاي شوراي شهر دوره پنجم و محمدعلي نجفي به‌عنوان شهردار جديد تهران است. با اين همه آنطور که شهردار پايتخت در گفتگو با خانه ملت با اشاره به عدم وجود اطلاعات دقيق و شفاف از املاک نجومي، اعلام کرد که شهرداري براي تکميل طرح‌ها و پروژه‌هاي در دست اجرا به ۲۲ هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان بودجه نياز دارد.

محمدعلي نجفي همچنين با اشاره به بدهي 30 هزار ميلياردي شهرداري تهران به شهر و اعلام برخي آمارهاي متفاوت در اين خصوص، گفت: بايد مبنا و مرجع طرح برخي آمارهاي متفاوت درخصوص ميزان بدهي‌هاي شهرداري مشخص شود، درخصوص تعداد کارکنان و نيروي انساني، مرجع مورد قبول براي ما معاونت تامين منابع انساني است که تقريبا اطلاعات دقيقي دارد. 

شهردار تهران افزود: با بررسي‌هاي به عمل آمده درحال حاضر 68 هزار و ششصد نفر کارمند در شهرداري مشغول به فعاليت هستند، اما افرادي که رقم‌هاي بالاتري را مطرح مي‌کنند، معتقدند حتي کارگران پيمانکارهاي خدماتي شهرداري نيز جزء حقوق بگيران شهرداري هستند؛ بنابراين اگر اين آمار را نيز مد نظر قرار دهيم؛ تعداد کارکنان شهرداري به 125 هزار نفر هم افزايش پيدا مي‌کند.

نجفي تاکيد کرد: اما محسوب کردن کارگران و کارکنان پيمانکاران به‌عنوان حقوق بگيران شهرداري از نظر اقتصادي و حقوقي درست نيست، اين افراد کارگر و کارمند شهرداري محسوب نمي‌شوند؛ افرادي در محدوده 68 هزار و 600 نفر قرار مي‌گيرند که شهرداري در مقابل آنها مسئول است.

 شهردار تهران درخصوص تفاوت در آمارهاي مطرح شده براي بدهي شهرداري گفت: درحال حاضر 3 بدهي در شهرداري وجود دارد، بدهي شهرداري به بانک‌ها که به ميزان 16 هزار ميليارد تومان است، همچنين بدهي شهرداري به برخي پيمانکاران که به ميزان 9 هزار ميليارد تومان مي‌باشد؛ اين بدهي مربوط به طرح‌هايي است که تکميل شده و حتي مورد بهره‌برداري نيز قرار گرفته‌اما شهرداري پول پيمانکاران را پرداخت نکرده است. 

وي ادامه داد: از سوي ديگر بدهي خرد شهرداري به برخي پيمانکاران ديگر است که طرح‌ها و پروژه‌هاي باز را اجرايي کردند، يعني پروژه‌هايي که در مصوبات شوراي شهر وجود نداشته‌اما اجرا شده که اين بدهي نيز به ميزان 5 هزار ميليارد تومان است؛ اما برخي بودجه مورد نياز شهرداري براي تکميل طرح‌هاي در دست اجرا را نيز جز بدهي‌ها محسوب مي‌کنند، البته اين بودجه براي تکميل پروژه‌هاي در دست اجرا حدود 22 هزار و 500 ميليارد تومان است، اما نبايد اين رقم را به‌عنوان بدهي تلقي کرد.

نجفي با اشاره به اينکه برخي از طرح‌ها تا دو سال آينده تکميل مي‌شود، گفت: بودجه مورد نياز براي اين طرح‌ها تا زمان افتتاح تامين مي‌شود، بنابراين رقم واقعي براي بدهي‌ها همان 30 هزار ميليارد تومان است؛ البته برخي موارد مانند اخذ پول بابت اجراي پروژه‌هايي کاغذي در دل اين 30 هزار ميليارد تومان نيست، مواردي مبني بر وجود ادعا در طلب از شهرداري بابت پروژه‌ها و طرح‌هاي بدون اجرا جدا از 30 هزار ميليارد تومان است. وي درخصوص پيگيري موضوع واگذاري املاک نجومي‌در شهرداري گذشته از سوي نمايندگان و طرح سوال از وزير کشور به جهت عدم تعيين تکليف اين موضوع، افزود: در مدت يک و ماه و نيم که مسئوليت شهرداري تهران را برعهده گرفتم، هنوز نتوانستيم اطلاعات دقيقي از اين مسئله بدست آوريم؛ البته کميته‌اي درکنار سازمان املاک شهرداري تشکيل شده که اين مسئله را بررسي کنند؛ ضمن اينکه شهرداري از آمادگي لازم براي همکاري و تعامل با مجلس و با وزارت کشور براي پيگيري موضوع برخوردار است. شهردار تهران، با اشاره به اينکه متاسفانه برخي اطلاعات مربوط به‌املاک نجومي‌شفاف نيست، تصريح کرد: دسترسي به اطلاعات دقيق زمان‌بر است.

به گزارش سي‌اِن‌اِن، دادگاه فدرال شيکاگو از دولت آمريکا خواسته بود تا ۱۲ اکتبر سال جاري ميلادي يعني روز پنچشنبه گذشته موضع خود درباره فروش هواپيماهاي بوئينگ و ارتباط آن با توافق هسته‌اي سال ۲۰۱۵ با ايران را اعلام کند، اما اکنون با موافقت دادگاه مذکور با استمهال مورد درخواست کاخ سفيد، به وزارت دادگستري آمريکا ۲ ماه مهلت داده شده است تا بتواند برآوردهايي را پيرامون اينکه آيا افشاي جزئيات اين قرارداد ناقض برجام هست يا خير انجام دهد. به عبارتي دادگاه فدرال شيکاگو با درخواست دولت آمريکا براي تمديد ۲ ماهه زمان افشاي جزئيات توافق بوئينگ- ايران‌اير موافقت کرد. 

نوسازي ناوگان هوايي ايران به منظور ارتقاي خدمات رساني به مردم و انجام پروازهاي بدون تاخير و با کيفيت بسيار ضرورت دارد و در اين راستا طبق برنامه‌هاي توسعه‌اي كشور تا سال 2029 ميلادي بايد 200 فروند هواپيماي نو خريداري شود، به عبارتي ايران تا 12 سال آينده بايد 20 فروند هواپيماي ATR، 800 فروند هواپيماي بوئينگ و 100 فروند هواپيماي ايرباس در کلاس‌هاي مختلف خريداري كند. اما به عقيده بسياري از كارشناسان صنعت هوايي كشور، براساس فرمان‌هاي رئيس جمهور آمريکا و وزارت خزانه‌داري اين كشور خريد هواپيما تنها تا دو سال آينده‌امكان‌پذير خواهد بود و پس از آن خريد هواپيما از کشورهاي غربي بستگي به نظام اقتصادي بين‌المللي دارد، به عبارتي وزارت خزانه‌داري آمريکا تا سال 2018 ميلادي به دليل منعقد شدن قراردادهاي ‌بين‌المللي نمي‌تواند مانع فروش هواپيما به ايران شود، اما پس از آن خريد هواپيما با شک و شبهه مواجه است.

براساس برنامه ريزي‌هاي صورت گرفته تا سال 2018 ميلادي حداکثر مي‌توان 20 فروند هواپيماي ATR خريداري کرد كه تاکنون 6 فروند هواپيماي ATR خريداري شده است به عبارتي در حال حاضر 6 فروند هواپيماي ATR و يک فروند هواپيماي بوئينگ درخطوط هوايي ايران پرواز مي‌کند. روزهاي پنجشنبه( 20 مهر 96) و جمعه ( 21 مهر 96) دو فروند هواپيماي ATR در فرودگاه بندرعباس بر زمين نشست و اولين پرواز درون استاني اين هواپيماها برقرار شد، به گفته مديرعامل هواپيمايي جمهوري اسلامي‌ايران، تعداد هواپيماهاي ATR براساس قرارداد امضا شده با شرکت‌هاي سازنده و برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده بايد به ۲۰ فروند برسد و اين برنامه تا پايان سال ۲۰۱۸ ميلادي محقق خواهد شد. اين هواپيماها علاوه بر پروازهاي داخلي، پروازهاي منطقه‌اي مانند بندرعباس به دبي، مسقط و ساير شهرهاي حوزه خليج فارس متناسب با نياز و تقاضا را انجام مي‌دهند. 

درخصوص اين مطلب كه دادگاه فدرال شيکاگو مهلت ۲ ماهه مورد درخواست دولت آمريکا براي افشاي جزييات توافق ميان شرکت هواپيمايي بوئينگ و شرکت هواپيمايي ايران اير را مورد تاييد قرار داد، آيا افشاي جزئيات اين قرارداد ناقض برجام هست يا خير؟ امير‌هاتفي کارشناس صنعت هوانوردي در گفت‌و‌گو با روزنامه «تجارت» مي‌گويد: بدون شك درخواست دولت آمريكا براي تمديد ۲ ماهه زمان افشاي جزئيات توافق بوئينگ- ايران‌اير مبني بر اين بوده است كه راهكاري پيدا كند تا بتواند توافق برجام را نقض كند. وقتي توافق برجام به اطلاع مردم رسيد اعلام شد كه 120 فروند بوئينگ خريداري خواهد شد، اما چند وقت بعد اعلام كردند كه 110 فروند ايرباس خريداري خواهد شد و بعد از گذشت مدت زماني يك فروند ايرباس خريداري شد و بوئينگ هواپيمايي به ايران نداد و تاکنون حدود 6 هواپيماي مسافري ملخي ايتاليايي معامله شده است كه هيچكدام براي حال بيمار هما و ايران اير كه سال‌ها بهترين ايرلاين منطقه در خاورميانه بوده‌اند، فايده‌اي نداشته است. 

اين كارشناس صنعت هوانوردي تصريح مي‌كند: مخالفتي با سود حاصل از برجام براي صنعت گردشگري ندارم به‌طوري كه با اجراي برجام راه گردشگري براي كشور ما باز شد،به عبارتي قبل از اجرايي شدن برجام ما به نقطه صفر گردشگري رسيده بوديم و گردشگران خارجي، ايران را به عنوان كشور امني براي گردشگري نمي‌دانستند و پروازهاي اروپايي بايد در كشورهاس ثالث سوخت گيري مي‌كردند. به طور كلي توافق برجام به نفع ايران شد اما تا امروز توسعه‌اي در صنعت هوايي كشور ايجاد نكرده است. ايرلاين ايران اير حداقل به 300 فروند هواپيماي جديد نياز دارد تا دوباره به جايگاه 40 سال پيش خود برگردد. نمي‌گوييم اين ايرلاين ايرباس‌هاي چند طبقه را خريداري كند و با هواپيمايي امارات در مبادله مسافر در منطقه رقابت داشته باشد، لذا ورود يك يا دو فروند هواپيما به ايرلاين‌هاي كشور فايده‌اي در نوسازي و توسعه صنعت هوايي كشور ندارد.

هاتفي اظهار مي‌كند: وقتي مسافر براي خريد پرواز به آژانس‌هاي هواپيمايي مراجعه مي‌كند ابتدا ايران‌اير پيشنهاد مي‌شود و سپس تركيش، امارات و قطر پيشنهاد مي‌شود كه مسافر بدون لحظه‌اي درنگ ايران‌اير را از ليست خط مي‌زند، زيرا براي مسافران امنيت پرواز از هر چيز ديگري مهم‌تر است هر چندكه ايران اير آپشن‌هايي براي مسافران در نظر مي‌گيرد. به طور كلي بايد گفت كه اين خلبانان زبده ايراني هستند كه مي‌توانند اين هواپيماهايي كه عمر آن‌ها به بيش از 50 سال مي‌رسد را صحيح و سلامت در باند فرودگاه بنشانند. 

اين كارشناس صنعت هوانوردي تصريح مي‌كند: تاكنون برجام تفاوت حائز اهميتي در ايرلاين‌هاي ايران ايجاد نكرده است. معتقدم شايد در متن برجام ذكر شده بوده كه هرساله يك تا 5 فروند هواپيما به ايران فروخته شود كه باتوجه به اين موضوع نوسازي ناوگان هوايي و برگشت صنعت هوايي ايران به 40 سال گذشته بيش از 70 سال طول مي‌كشد.

هاتفي مي‌افزايد: ايران با مشكل مالي براي خريد هواپيما مواجه نيست و مي‌تواند طي يك ماه ايرلاين‌هاي كشور را نوسازي كند. ناوگان هوايي ايران نياز مبرمي‌به نوسازي دارد و تا زماني كه نوسازي صنعت هوانوردي حاصل نشود، پروازها به صورت مستقيم از ايران به مقاصد دنيا صورت نمي‌گيرد و مسافران ايراني ساعت‌ها بايد در كشورهاي واسطه براي تعويض پرواز در فرودگاه منتظر بمانند و هزينه اضافه‌اي را هم پرداخت كنند.

 اين کارشناس صنعت هوانوردي تصريح‌مي‌كند: در سال‌هاي گذشته كه شركت‌هاي هواپيمايي قدرتمندي مانند قطر، امارات و تركيش وجود نداشت، برروي بيلبوردهاي داخلي تمام كشورهاي اروپايي، شركت هواپيمايي ايران‌اير تبليغ مي‌شد، اما به دليل عدم نوسازي و به روزرساني ناوگان هوايي و تحريم كشورهاي غربي، كشورهاي همسايه از اين فرصت استفاده كردند و بازار هوانوردي ما را تحت سلطه خود درآوردند. با توجه به‌امنيتي كه درآسمان ايران وجود دارد، اميدوارم با خريد هواپيماهاي جديد بازار هوانوردي ايران در منطقه احيا شود اما به منظور توسعه و رونق صنعت گردشگري بايد تمام زير‌ساخت‌هاي كشور متحول شود. 

گروه صنعت، معدن و تجارت: طبق آمارهاي ارائه شده صادرات لوازم‌خانگي در ايران طي سال‌هاي گذشته روندي پر افت و خيز داشته و در نهايت طي اين سال‌ها ميزان رشد صادرات در اين بخش چشمگير نبوده است. براساس آمارهاي موجود در اين بخش که البته تنها تا پايان سال ۱۳۹۴ را در برمي‌گيرد در سال ۱۳۹۴ صادرات انواع تلويزيون ايراني حدود يک صدم ميليون دلار بوده است و صادرات ماشين لباسشويي به چهار ميليون دلار محدود شده است. همچنين در حوزه کولر آبي ايران تا پايان ۱۱ ماهه اول سال ۱۳۹۴، ۹۹ ميليون دلار صادرات داشته است. در حوزه يخچال و فريزر نيز با رشدي قابل توجه در قياس با سال ۱۳۹۳ در ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۴، ۱۱.۲ ميليون دلار صادرات کالاي ايراني وجود داشته است.

صادرات اين اقلام در شرايطي رخ مي‌دهد که اعداد و ارقام واردات ايران در اين حوزه‌ها به مراتب بالاتر است. به‌عنوان مثال طبق آمارهاي ارائه شده تا پايان ۱۱ ماهه اول سال ۱۳۹۴ بالغ بر ۵۰۰ هزار دلار ارز کشور براي واردات انواع تلويزيون خارج شده است. البته در کنار تلويزيون رقمي‌به مراتب بالاتر براي واردات انواع نمايشگرهاي تخت از کشور خارج و هفت ميليون دلار ارز صرف واردات اين بخش شده است که البته اين رقم در قياس با ۱۱ ميليون دلاري که در سال ۱۳۹۳ براي واردات اين کالاها هزينه شده، کاهش قابل توجهي را نشان مي‌دهد. درخصوص ماشين‌هاي لباسشويي نيز در سال ۱۳۹۴، ۲۱ ميليون دلار کالا وارد کشور شده و در همين مدت دو صدم ميليون دلار نيز براي واردات کولرهاي آبي هزينه شده که اگرچه اين رقم عدد چندان بالايي به نظر نمي‌رسد. واردات يخچال و فريزر نيز در سال‌هاي گذشته از رقم ۲۹۰ ميليون دلار در سال ۱۳۸۹ يا ۳۴۸ ميليون دلار در سال ۱۳۹۰ به ۳۲ ميليون دلار در ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۴ رسيده است.

همچنين براساس آمارهاي جهاني رتبه صادرات و واردات ايران در سال 2014 در حوزه صادرات و واردات برخي کالاها اعلام شده است که براساس آن در زمينه ماشين‌هاي لباسشويي در سال 2014 ميلادي رتبه صادراتي ايران 82 و رتبه وارداتي ايران 17 بوده است. درخصوص يخچال و فريزر هم در اين سال در حالي ايران 87 مين کشور صادرکننده بوده که رتبه آن در واردات 23 اعلام شده است. رتبه صادرات تلويزيون ايران در اين مدت 68 بوده و در ميان کشورهاي واردکننده اين رتبه 28 بوده است.

در همين ارتباط معاون وزير صنعت، معدن و تجارت گفت: هدف‌گذاري صادرات صنعت لوازم‌خانگي براي سال ۹۶ حدود ۶۰۰ ميليون دلار و براي سال ۹۹ حدود ۱۶۰۰ ميليون دلار و تا سال ۱۴۰۴ حدود ۳ هزار ميليون دلار است. رضا رحماني اظهار کرد: صنعت لوازم‌خانگي ازجمله صنايع درآمدزاي جهان است و با توجه به نياز عمومي‌جامعه جهاني اهميت ويژه‌اي دارد. وي افزود: سال ۲۰۱۳ ارزش توليدات لوازم‌خانگي به ۴۳۱ ميليارد دلار رسيد که انتظار مي‌رود نرخ رشد واقعي ساليانه آن طي سال‌هاي ۲۰۲۰ – ۲۰۱۳ به حدود ۴.۸ درصد برسد. سهم قاره‌ها از گردش مالي اين صنعت به ترتيب آسيا و اقيانوسيه ۵۴ درصد، اتحاديه اروپا ۱۸.۳ درصد و امريکاي شمالي ۱۶.۵ درصد است. معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: بزرگ‌ترين شرکت‌هاي فعال اين صنعت در جهان شامل whirlpool، bosoch electrolux، گروه شرکت‌هاي Haier، Areelik، لوازم‌خانگي Ge، miele، و لوازم‌خانگي LG و Samsung مي‌شوند.  به گفته رحماني، سابقه فعاليت صنعت لوازم‌خانگي در ايران به بيش از ۵۰ سال مي‌رسد و نياز روز افزون اقشار جامعه به خريد و استفاده از لوازم‌خانگي نشان از اهميت بازار اين لوازم دارد. درواقع اين صنعت، تأمين نياز خانوارها را براي استفاده از امکانات مدرن و مطمئن زندگي در فهرست مأموريت‌هاي خود دارد. معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت تصريح کرد: بايد پذيرفت که مشتريان مجبور به تطبيق خود با محصولات اين صنعت نيستند بلکه اين توليدکنندگان هستند که بايد خود را با خواسته‌هاي بازار و درنهايت مشتريان انطباق دهند. رحماني با اشاره به چشم‌انداز توسعه صنعت لوازم‌خانگي ايران در افق سال ۱۴۰۴ بيان کرد: بر اساس اين چشم‌انداز حفظ جايگاه دوم منطقه و دستيابي به نام تجاري معتبر در جهان با توليد ساليانه ۱۶ ميليون دستگاه و صادرات ۳ ميليارد در صنعت لوازم‌خانگي مدنظر قرار گرفته است.

رحماني به اهداف کلي در صنعت لوازم‌خانگي اشاره کرد و گفت: ايجاد حداقل يک نام و نشان و تجاري در سطح بين‌الملل، ارتقاي سطح کيفيت و استاندارد محصولات در سطح جهاني همچنين رسيدن به مقياس اقتصادي توليد، ارتقاي سطح فناوري و دستيابي به فناوري‌هاي جديد روز دنيا، افزايش صادرات و توسعه اشتغال پايدار از اهداف کلي در صنعت لوازم‌خانگي است. معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت به هدف‌گذاري صنعت لوازم‌خانگي تا افق سال ۱۴۰۴، به سهم صادرات صنعت لوازم‌خانگي از کل صادرات صنعتي اشاره کرد و گفت: بر اساس پيش‌بيني‌ها، سهم صادرات صنعت لوازم‌خانگي از کل صادرات صنعتي براي سال ۹۶ حدود نيم درصد و براي سال ۹۹ حدود 7 دهم درصد و براي سال ۱۴۰۴ حدود يک درصد است.

اما در اين ميان صادرات برخي کالاهاي ايراني مانند تلويزيون بيشتر به کشورهايي مانند عراق بوده است. البته در سال‌هاي قبل از ۱۳۹۴ کشورهاي ديگري مانند افغانستان، کره جنوبي، مولداوي نيز وارداتي از ايران داشته‌اند اما در سال ۱۳۹۴ اين صادرات تنها به کشور عراق محدود شده است در حالي که واردات انواع تلويزيون از کشورهايي مانند کره جنوبي، آلمان، امارات، چين، دانمارک، هنگ‌کنگ، ترکيه صورت گرفته است. در حوزه نمايشگرهاي تخت نيز کشورهاي امارات، کره جنوبي، چين، ترکيه، سنگاپور، ژاپن، آلمان، هنگ‌کنگ، مالزي، هلند بيشترين سهم‌ها را به ترتيب داشته‌اند. بيشترين بازار صادراتي ايران در زمينه کولرهاي آبي مربوط به کشور عراق بوده و پس از آن افغانستان، سودان، ترکيه، اردن، پاکستان، امارات، کويت، ترکمنستان ديگر بازارهاي اين بخش را تشکيل داده‌اند. واردات کولرهاي آبي نيز در سال ۱۳۹۴ به‌طور کامل در اختيار چين قرار داشته است. در ارتباط با ماشين لباسشويي کشورهاي عراق، افغانستان، عمان و سودان عمده بازارهاي صادراتي ايران به شمار مي‌روند و در بخش واردات اين کالا به ترتيب امارات، چين، ترکيه، کره جنوبي، مالزي، ايتاليا، تايلند، گرجستان، عراق و آلمان بيشترين سهم را داشته‌اند. در حوزه يخچال و فريزر نيز کشورهاي عراق، افغانستان، ترکمنستان، آذربايجان، امارات، پاکستان، ازبکستان، کره جنوبي، تاجيکستان و استراليا جزو بازارهاي هدف محصولات ايراني بوده‌اند. از سوي ديگر کشورهاي کره جنوبي، ترکيه، چين، امارات، لهستان، عراق، آلمان، ايتاليا، تايلند و فرانسه جزو صادرکنندگان اين کالا به ايران به شمار مي‌روند که در مجموع تنها در سال ۱۳۹۴ بالغ بر ۳۲ هزار ميليون دلار ارز کشور براي واردات اين کالا مصرف شده است.

ترجمه : فاطمه مهتدي

در اين ميزگرد سه نفره که در حضور دانشجويان، فعالان و ديگر کارشناسان اقتصادي برگزار شد، از زواياي گوناگوني اقتصاد رفتاري مورد بررسي قرار گرفت و در اين ميان سه اقتصاددان در بررسي اين موضوع، اقتصاد کشور را از اين زوايه به نقد کشيدند.

در اين ميزگرد محمد قلي يوسفي، اقتصاددان با بيان اينکه موضوعي که نوبليست 2017 مطرح کرده‌است، بحث جديدي نيست چرا که سال‌هاست اين موضوع مورد توجه قرار گرفته است که علم اقتصاد يک علم اجتماعي بوده است. به عبارتي اين اقتصاددان با اين پژوهش عملا علم اقتصاد را زير سؤال برده است.

يوسفي افزود: وقتي تالر مي‌گويد ترجيحات اجتماعي حائز اهميت‌اند به اين ترتيب کل اقتصاد را زيرسوال برده است.

وي همچنين مي‌گويد لزوما نمي‌توان گفت رفتارهاي اقتصادي افراد عقلاني است و اين موارد موضوعات جديدي نيست و انسان همواره در بسياري مواقع غيرعقلاني عمل کرده است.

عضو هيات علمي‌گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي با بيان اينکه علم اقتصاد در سال گذشته از دنياي واقعي فاصله گرفته و مسائلي را مطرح مي‌کند که پيشتر مطرح نبود و مي‌گويد اين علم اجتماعي است و نمي‌توان آن را در معادلات رياضي تعيين تکليف کرد. گفت: تالر مهمترين کاري که کرد انسان را به اقتصاد وارد کرد و به اقتصاددانان گفت شما انسان را در معادله خود وارد نمي‌کنيد در حالي که نمي‌شود رفتار اقتصادي انسان را بدون نفعي که وي فارغ از قرار گرفتن در فرمول‌ها ايفا مي‌کند مورد تحليل قرار داد. تالر اين را هم مطرح مي‌کند که درست نيست اين موضوع که انسان‌ها همه به دنبال سود شخصي هستند به اين ترتيب در رفتارهاي انسان‌ها انصاف از خودگذشتگي ديده مي‌شود برخي رفتارها به خاطر عدالت، عواطف و غيره هستند و لزوما نمي‌ـوان رفتار اقتصادي آنها را بر حسب کسب سود تحليل کرد.

اين اقتصاددان در ادامه سخنانش درباره‌انديشه تالر گفت: در اقتصاد رفتاري مي‌توان رفتارهاي سياستمداران را تحليل کرد. اينکه چقدر از تصميمات آنها به نفع مردم است.

اما فرشاد مومني ديگر اقتصاددان اين نشست، با بيان اينکه اقتصاد رفتاري مانند هر شيوه فکري ديگر در اقتصاد دنبال تصوير واقع‌گرايانه‌تري از تصميم‌گيري و تخصيص منابع است.

عضو هيات علمي‌گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي گفت: شايد مهم‌ترين نکته‌اي که وجود داشته باشد اين است که به اقتصاد رفتاري مانند اقتصاد نئوکلاسيک و نهادگرا به مثابه يک تئوري نگاه کنيم. به اين ترتيب بايد در قالب يک رويکرد نظري همانگونه که از ظرفيت‌ها و توانايي‌هاي آن آگاه مي‌شويم از برخوردهاي مطلق انگارانه آن برحذر باشيم.

مومني بيان کرد: مساله‌اي که براي ما مهم است اين است که به دليل همان تنگناهاي روش شناختي که در نظام‌هاي رسمي‌آموزش و پرورش علم اقتصاد داريم،مي‌بينيم که در سطوح بالاي تصميم‌گيري در ايران هم به اين مساله توجه نمي‌شود و وقتي از لفظ مشترک اقتصاد استفاده مي‌کنيم درباره سه ديسيپلين متفاوت سطوح خرد، کلان و توسعه تحليل اقتصادي صحبت مي‌کنيم.

وي ادامه داد: در موارد بسياري تداخل تلقي‌ها بسياري از سوءبرداشت‌ها و سوء سياست‌گذاري‌ها را منجر شده مثل نوعي که با شوک درماني درباره حامل‌هاي انرژي برخورد کرديم. منظور ما اين نبود که ابزار قيمت براي تغيير هدف گذاري شده مطلقا موضوعيت ندارد ضعف ما اين بود که در ساحتار توسعه نيافته دست‌کاري قيمت آخرين حلقه از مجموعه اقدامات بايد باشد و اگر در اين حلقه قرار گيرد اهداف انتزاعي برآورده نشده بلکه فاجعه‌هاي بزرگ انساني هم پديد مي‌آيد. نکته کليدي بحث اين بود که ايران ساختار توسعه نيافته و رانتي دارد بنابراين ما با تقدم رتبه‌اي مسائل سطح توسعه و کلان نسبت به سطح خرد روبرو هستيم. فرشاد مومني افزود: يکي از نکته‌هاي اصلي بحث‌هاي رفتارگران اين است که روي مساله کارآيي و اثربخشي منابع انساني با حساسيت بالايي برخورد مي‌کند. از اين منظر وقتي به تحولات ايران نگاه مي‌کنيم اضافه کردن ملاحظات دستاوردهاي اقتصادي مي‌تواند راه‌گشا باشد تا پديده‌هاي حيرت انگيز اقتصاد ايران را تحليل کنيم.

عضو هيات علمي‌گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي در ادامه با اشاره به مطالعه محمد بحرينيان، اقتصاددان اظهار کرد: در مطالعه‌اي که وي اخيرا انجام داده و سال‌هاي ۱۳۳۸ تا ۱۳۹۴ را بررسي کرده متوجه شده با قيمت‌هاي جاري، درآمدهاي ارزي ايران حدود ۱۶۸۶ ميليارد دلار بوده که نزديک به۸۱.۵ درصد از آنها به سال‌هاي ۱۳۶۹ به بعد تعلق دارد يعني دوره‌اي که اقتصاد ايران از طريق سياست‌هاي تعديل ساختاري اداره شده است. حالا بايد ديد که اين سياست‌ها چه دستاوردهايي داشته‌اند. وي درخصوص ضرورت توجه به اقتصاد رفتاري گفت: در اقتصاد سياسي رانتي ما دائما به خاطر عدم شفافيت و برخورد سهل انگارانه و شعاري درباره مشارکت مردم در سرنوشت خود مدام شاهديم که هزينه‌هاي هماهنگي به طرز فاجعه‌اميزي افزايش مي‌يابد. ما در چنين شرايطي مي‌توانيم از دستاوردهاي اقتصاد رفتاري استفاده کنيم که از ميزان انبوه ناهماهنگي‌هاي نهادي و ساختاري کاسته شود.

بهنام شهائي، پژوهشگر حوزه اقتصاد رفتاري با بيان تاريخچه‌اي از اقتصاد رفتاري، پژوهش نوبليست سال 2017 را از زوايه ترجيحات اقتصادي و رفتار سياستگذاران مورد بررسي قرار داد. اين پژوهشگر اقتصاد رفتاري درتحليل اين پژوهش گفت: از نگاه ريچار تالر و پژوهش صورت گرفته توسط او نتيجه‌اي که به دست مي‌آيد تاکيد بر اين موضوع است که نمي‌توان ديگر با قاعده‌هاي علم کلاسيک اقتصاد تصميم‌گيري را به بازار واگذار کرد. وي در توضيح بيشتر در اين باره افزود: تالر به صراحت مي‌گويد ديگرنظريه‌پردازي اقتصاد متعارف نمي‌تواند پاسخگو مناسبي براي جامعه و توسعه اقتصادي شود. اين پژوهشگر حوزه اقتصاد رفتاري ادامه داد: اقتصاد رفتاري به دنبال آن است که در مدل‌هاي اقتصادي جايي را براي انسان‌هاي عادي باز کنند. انسان‌هايي که برايشان محاسبات و قضاوت سخت است و توانايي شناختي ندارند. او با اشاره به پيشينه اقتصاد رفتاري گفت: آثار مربوط به اقتصاد رفتاري را مي‌توان در آنچه از سايمون نوبليست 1987 به جاي مانده نيز يافت. اقتصاددانان تصور مي‌کنند که افراد براي تصميم گيري در عقلانيت کامل به سر برده و گزينه‌ها را چيده و از ميان گزينه‌ها انتخاب مي‌کنند ولي سايمون گفت انسان‌ها عقل کامل ندارند و عقلانيت آنها محدود است. شهائي درباره آنچه در آثار تالر آمده است اظهار کرد: تالر به اين نکته اشاره دارد که رفتار آدم‌ها بعضي اوقات از رفتار عقلاني فاصله مي‌گيرد. اين اقتصاددان در ادامه سخنانش با بيان اينکه مي‌توان رفتار سياست گذاران را هم در اقتصاد تحليلي بررسي کرد گفت: از سوي ديگر با اقتصاد رفتاري مي‌توانيم تحليل کنيم که آيا مي‌توانيم در گزينه‌هاي مورد انتخاب مردم دستکاري کنيم تا آنها بتوانند به گونه‌اي متفاوت يا بهتر تصميم بگيرند؟ اقتصاد رفتاري اين را هم مطرح کرده گرچه گفته مي‌شود افراد با داشتن گزينه‌هاي بيشتر آزادي بيشتري دارند ولي اگر گزينه‌ها خيلي زياد باشند افراد به دشواري مي‌توانند تصميم بگيرند. شهائي در بخش‌هاي ديگري از سخنانش به موضوع ترجيحات اجتماعي در انديشه تالر اشاره کرد و گفت: يکي ديگر از مباحث مورد بحث تالر اين است که لزوما افراد به دنبال حداکثر کردن سود خود نيستند و در بسياري از موارد ترجيحات اقتصادي دارند مثلا وقتي متوجه مي‌شوند شخصي زياده خواهي مي‌کند ممکن است خودشان ضرر کنند ولي نخواهند سودي به آن فرد برسد. در اين بحث ما تاکيد بر موضوع انصاف را مي‌بينيم زماني که به افراد گفته مي‌شود که شما با تعيين اين قيمت "انصاف" نداريد. به اين معني که انتظار اين نمي‌رود که آنها حداکثر سود را براي خود لحاظ کنند.