رايزنيهاي بانک مرکزي با سازمان بورس براي حل يک مشکل؛
هر چند که کاهش نرخ سود سپرده در بانکها تا حدودي عملياتي شده و نرخها بر اساس تکليف بانک مرکزي اجرايي ميشود و اين خود پيشنياز کاهش نرخ سود تسهيلات بود، اما همچنان اين صندوقهاي سرمايهگذاري هستند که وضعيت آنها مانع از تصميمگيري براي کاهش نرخ سود تسهيلات شده است.
به نقل از ايسنا، از حدود دو ماه گذشته بانک مرکزي با اعلام اينکه پيشنيازهاي کاهش نرخ سود سپرده در بانکها را فراهم آورده و عوامل تخريبي را برطرف کرده است، طي بخشنامهاي شبکه بانکي را موظف کرد تا نرخ سود سپرده بانکي را بر اساس مصوبه سال گذشته شوراي پول و اعتبار به طور يکپارچه اجرا کنند. بر اين اساس بانکها مکلف شدند تا ديگر هيچ حساب سپردهاي را با نرخ بيشتر از ۱۵ درصد باز نکند. در کنار اين در بخشنامه هشتبندي بانک مرکزي شرايط ديگري براي حسابهاي سپرده تعريف و از جمله آنها بر تعديل نرخ سود در صندوقهاي سرمايهگذاري با درآمد ثابت بانکها تاکيد شده بود. اما اين بخشنامه يک جاي خالي داشت که انتقاداتي را هم با خود به همراه آورد، آن عدم اشاره به کاهش نرخ سود تسهيلات با وجود پايين آمدن نرخهاي بالاي سپرده در بانکها بود. با اين حال موضع بانک مرکزي بر اين بود که مشکل فعلي در انحراف بانکها براي اجراي سودهاي سپرده به تنگناي اعتباري آنها به منظور تجهيز منابع برميگردد. به عبارتي هزينه تامين مالي براي شبکه بانکي بالا بوده و قبل از هر اتفاقي بايد اين هزينه که عمدتا ناشي از بالا بودن پرداخت سودهاي سپرده است، کاهش يابد. به اين منظور اقداماتي که ميتوانست عامل موثر در انحراف در پرداخت سودهاي سپرده باشد، در دستور کار بانک مرکزي قرار گرفته بود، از جمله توقف فعاليت موسسات اعتباري و غيرمجاز به عنوان عامل تخريبي در پرداخت سودهاي بالا، تبديل بدهي کلان بانکها به بانک مرکزي به خط اعتباري، مديريت بازار بين بانکي و تعديل نرخ سود براي تامين نقدينگي بانکها و ديگر موضوع ورود به سودهاي بالايي که خودروسازها براي سپردهگذاري پرداخت کرده و به رقيبي به شبکه بانکي در حال تبديل شدن بودند. بانک مرکزي تاکيد داشت که با انطباق تدريجي بانکها با نرخ سود سپرده اعلام شده و در نتيجه آن کاهش هزينه تجهيز پول در بانکها و از سوي ديگر ايجاد راهکاري براي عبور از بخشي از تنگناي اعتباري که شبکه بانکي با آن مواجه است، ميتوان در ادامهاميد داشت که نرخ سود تسهيلات نيز به تدريج کاهش پيدا کند. اين در حالي است که از دو ماه گذشته از اجرايي شدن بخشنامه بانک مرکزي تقريبا در عموم شبکه بانکي ميتوان شاهد بود که سوددهي سپرده براي گشايش حساب به طور يکدست به حداکثر ۱۵ درصد کاهش يافته است. هر چند که حسابهاي سالانه قبلي همچنان با نرخهاي بالاتر از نرخ مورد نظر برقرار بوده و بايد در سررسيد تعريف شود. در اين شرايط که انتظار ميرود در آينده و با پايداري بانکها به نرخهاي مصوب و در نتيجه آن کاهش هزينه تامين مالي، کاهش نرخ سود تسهيلات که در حال حاضر حداقل ۱۸ درصد است، اتفاق بيفتد، اعلام نظر رئيس کل بانک مرکزي نشان از اين دارد که گرچه که از عملکرد بانکها در اجراي دستورالعمل اين بانک و کاهش نرخ سود سپرده رضايتمندي وجود دارد، اما فعاليت صندوقهاي سرمايهگذاري بانکها همچنان يک معضل محسوب ميشود. طبق گفته سيف، وجود صندوقهاي با درآمد ثابت در بانکها موجب بينظميو عدم تعادل در بازار پول و سود سپرده شده که البته در اين رابطه بانک مرکزي در حال رايزنيهايي با سازمان بورس براي رفع اين مشکل است. آن طور که رئيس کل بانک مرکزي عنوان کرده بايد پذيرفت بين بازار سرمايه و بازار پول رابطه جدي وجود داشته و نميتوان به طور مستقل براي آنها تصميمگيري کرد. از اين رو اين اميدواري وجود دارد که بتوان با هماهنگيهاي لازم با صندوقهاي با درآمدثابت شرايطي ايجاد شود که متعاقبا در زمان مناسب براي نرخ سود تسهيلات نيز تصميمگيري کرد. البته رئيس کل بانک مرکزي توضيحات بيشتري نيز ارائه کرده و گفته است که در رابطه با صندوقهاي سرمايه گذاري اين مشکل وجود دارد که تعهد سود بالاتر از نرخ سودي که شوراي پول و اعتبار اعلام کرده موجبات عدم ايجاد تعادل در بازار را فراهم کرده است. اين در شرايطي است که هر درآمدي فعاليت خاص خود را داشته و در پايان دوره بايد بين سرمايهگذاران تقسيم شود اما وعده سودهاي متنوع و بالا موجب التهاب بازار شد. صندوقهاي سرمايه گذاري در حدود سه سال اخير که نرخ سود سپرده بانکي با روندي نزولي همراه شده است از نقش پر رنگتري در بانکها براي جذب سپرده برخوردار شدهاند به گونهاي که با اختلاف سود حداقل پنج درصدي و البته تضمين شده براي سپرده گذار موجبات عدم تعادل در سود بانکي را فراهم آوردهاند، از اين رو در بخشنامه اخير بانک مرکزي براي کاهش نرخ سود سپرده تاکيد شده بود که بايد نرخ سود در صندوقهاي سرمايه گذاري با درآمد ثابت نيز بر اساس اين دستور العمل کاهش يابد. بررسيهاي ميداني از بانکها گر چه نشان ميداد بعد از دو ماه نرخ سود پرداختي در تماميصندوقهاي ديگر تا ۲۲ درصد نيست و اندکي کاهشي شده، ولي همچنان انحراف نرخ محسوس است.