مذاکره در خصوص سوآپ نفت کرکوک عراق به ایران در حالی جدی شده است که ظاهرا قرار است نفت شمال عراق در ۴ پالایشگاه ایران استفاده شود.
به نقل از فارس، اقدامات اولیه برای انتقال نفت کرکوک عراق به ایران برای پالایش در پالایشگاه های ایران در حال انجام است.
اخیرا شرکت بازاریابی نفت عراق اعلام کرد، مذاکراتی بین تهران و بغداد برای صادرات نفت خام از کرکوک به پالایشگاهی در ایران در جریان است که در صورت نهایی شدن نفت کرکوک به جای مناطق شمالی به سمت ایران خواهد رفت.
علا الموسوی، مدیر شرکت بازاریابی نفت عراق رسما اعلام کرده است «وزارت نفت عراق در حال مذاکره با وزارت نفت ایران برای عرضه نفت خام به پالایشگاه کرمانشاه است.»
کرکوک یکی از استانهای نفت خیز عراق است که در طی چند سال گذشته نفت خام خود را از طریق بندر جیهان ترکیه به بازارهای بین المللی صادر کرده است.
بعد از آزادسازی کرکوک توسط نیروهای دولتی عراق در 16 اکتبر، وزارت نفت این کشور در حال مذاکره با مقامات ایرانی درباره صادرات نفت این استان بوده است.
موسوی اضافه کرد: «پالایشگاه کرمانشاه 15 هزار بشکه نفت از کرکوک تحویل خواهد گرفت و ممکن است این رقم در آینده و با توجه به افزایش ظرفیت پالایشگاه به 25 هزار بشکه بالاتر برود.»
وی همچنین گفت که نفت از طریق کامیون های نفتکش به ایران حمل خواهد شد.
بر اساس این گزارش، در سفر اخیر وزیر نفت ایران به عراق مذاکراتی در این رابطه بین ایران و عراق مطرح شد.
انتخاب مشاور بینالمللی
به گفته زنگنه قرار است یک مشاور بینالمللی برای این منظور انتخاب شود و این مشاور بر اساس چارچوبهایی که ما تعیین میکنیم گزینههای مختلفی را پیشنهاد کند و توجیه فنی و اقتصادی این فعالیت را اعلام کند.
زنگنه اضافه کرده است که ترجیح ما برای نفت کرکوک، سوآپ است و قرار شد بخشی از نیاز پالایشگاههای شمال و غرب کشور یعنی خوراک مورد نیاز اراک، کرمانشاه، تهران و تبریز از این طریق تامین شود اما اینکه مقدار آن چقدر باشد باید مشاور بینالمللی تصمیم بگیرد.
ظاهرا قرار است مشابه نفت عراق از طریق جنوب ایران به پالایشگاههای جنوب عراق منتقل شود.
اهداف عراق از انتقال نفت خام کرکوک به پالایشگاه کرمانشاه
علاء الموسوی مدیر شرکت بازاریابی نفت عراق گفته است که وزارت نفت عراق در حال رایزنی با وزرات نفت ایران برای انتقال بخشی از نفت خام کرکوک به پالایشگاه کرمانشاه است. وی میزان نفت انتقالی به پالایشگاه کرمانشاه را در مرحله اولیه ۱۵ هزار بشکه در روز عنوان کرده است. این میزان از صادرات نفت شمال عراق به کرمانشاه، چه بخشی از کل تولید نفت عراق است و اساساً اعلام این موضوع با چه هدفی صورت گرفته است؟
علاء الموسوی گفته است که وزارت نفت عراق در حال مذاکره با وزارت نفت ایران است تا ۱۵ هزار بشکه در روز از نفت خام تولیدی در میادین نفت کرکوک را از طریق کامیونهای نفتکش برای پالایش به پالایشگاه کرمانشاه، صادر کند.
با توجه به اینکه کل ظرفیت پالایشی این پالایشگاه ۲۵ هزار بشکه در روز است، انتقال نفت کرکوک به ایران از این طریق و با استفاده از کامیونهای نفتکش نمیتواند قابل توجه باشد. در ماه سپتامبر با استفاده از خط لولهای که از مناطق داخلی اقلیم کردستان عراق میگذرد، ۶۰۰ هزار بشکه نفت در روز به بندر جیهان ترکیه منتقل و از آنجا به بازارهای جهانی صادر شده است. نیمی از این نفت در میادین کرکوک تولید شده است. در ماه اکتبر و پس از حمله ارتش عراق به استان کرکوک و بازپس گرفتن آن، صادرات نفت از طریق این خط لوله متعلق به حکومت اقلیم کردستان عراق کاهش یافت و به طور متوسط به ۴۱۹ هزار بشکه در روز در ماه اکتبر رسید.
با توجه به این که حمله نیروهای عراقی به کرکوک و تصرف آن در ۱۶ اکتبر صورت گرفت، احتمالاً در حال حاضر صادرات نفت از طریق این خط لوله کمتر از ۴۰۰ هزار بشکه در روز و حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز باشد.
نیچروان بارزانی نخست وزیر حکومت اقلیم کردستان گفته است که بعد از حمله نیروهای عراقی به کرکوک، درآمدهای نفتی اقلیم کمتر از نصف شده است. بغداد در حال فشار به آنکارا است تا صادرات نفت عراق از طریق بندر جیهان ترکیه را به شرکت بازاریابی نفت عراق واگذار کند و عراقیها مذاکرات خود با ترکیه را در این مورد آغاز کردهاند. بغداد همواره به اقلیم کردستان عراق پیشنهاد داده که مسئولیت تولید و صادرات نفت عراق را به دولت مرکزی واگذار کرده و در عوض ۱۷ درصد از بودجه کل عراق را دریافت کند. در حال حاضر دولت عراق مشغول بازسازی خط لولهای است که سابق بر این نفت را از مناطقی خارج از اقلیم کردستان عراق به بندر جیهان ترکیه صادر میکرد و صادرات نفت از طریق آن در سال ۲۰۱۴، متوقف شد. تصرف مناطقی که خط لوله از آن میگذشت توسط داعش، علت توقف صادرات بود و بعد از آن بود که اقلیم کردستان صادرات نفت به صورت مستقل از طریق خط لوله متعلق به خود را آغاز کرد.
تعمیر خط لوله متعلق به دولت مرکزی عراق حدود ۳ ماه زمان میبرد و ممکن است پیشنهاد عراقیها برای انتقال نفت به پالایشگاه کرمانشاه یک پیشنهاد کوتاهمدت باشد. علاوه بر این، ۱۵ هزار بشکه در روز کسر کوچکی از نفت تولیدی در شمال عراق است و شاید چندان قابل توجه به نظر نرسد. وقتی انتقال نفت عراق به ایران میتواند اهمیت زیاد اقتصادی و سیاسی پیدا کند که حجم قابل توجهی از نفت از طریق خط لوله به ایران منتقل شود. پیش از این مذاکراتی در این مورد بین وزارت نفت ایران و عراق انجام شده بود اما این مذاکرات هنوز به نتیجه نرسیده است.
احتمالاً قصد دولت مرکزی عراق از انتقال بخش کوچکی از نفت شمال عراق به پالایشگاه کرمانشاه این باشد که بر اربیل و آنکارا فشار لازم را وارد سازد تا آنها، مسئولیت صادرات نفت شمال عراق را به طور کامل به شرکت بازاریابی دولتی نفتی عراق واگذار کنند.