گروه راه و مسكن: هيچکس بهتر از آن کودکي که بادکنکهاي جشن تولدش از پشت ديوارهاي فروريخته سر پناهش یا همان مسکن مهر دولتمردان، نمايان است معني ناامني را نميفهمد!
تا ديروز نبود زيرساختهاي مناسب، راههاي مواصلاتي، دور بودن از مراكز شغلي، نبود خدمات، وسايل حمل و نقل، پارک، مدرسه، مسجد، درمانگاه و.... دليل اصلي عدم استقبال مردم براي زندگي در 117 هزار واحد مسكن مهر بدون متقاضي مطرح ميشد، اما حالا ديگر ناامني هم به اين واحدهاي به اصطلاح مسكوني اضافه شده است، واحدهايي كه تاامروز ميلياردها تومان از پول بيتالمال صرف ساخت آنها شده است و اقشار كمدرآمد جامعه هم با هزار مشقت اقدام به خريد خانه براي خانواده خود كردند اما در نهايت تمام دلخوشي آنها تنها براي داشتن يك سرپناه با مرگ پاسخ داده شد.
زماني كه دولت نهم کلنگ مسکن مهر را در سال ١٣٨٦ به زمين زد، قصد داشت سالانه يک ميليون واحد مسکوني بسازد،اما پس از گذشت شش سال تنها ۶۹۰ هزار واحد را بدون آسفالت، پارک، مدرسه و مسجد و درمانگاه و ... تحويل ملت داد و براي ساخت اين ميزان واحد مسكن مهر هم حدود ۵۰ هزار ميليارد تومان پول بدون پشتوانه چاپ کرد و حجم نقدينگي را از 68 هزار ميليارد تومان به 479 هزار ميليارد تومان رساند و نرخ تورم را هم 40 درصدي كرد. زماني كه دولت يازدهم روي كار آمد و ادامه اجراي اين طرح به دولت تدبير و اميد سپرده شد، وزير راه و شهرسازي بارها از طرح مسكن مهر به عنوان طرح شلخته، مزخرف و اقتصاد برانداز ياد كرد، اما به دليل اينكه اين طرح ارثيه دولت گذشته بود چارهاي جز تكميل آن نبود كه مبادا گروههاي تندرو دولت را مورد هجمه قرار ندهند كه دولت به هيچ عنوان به فكر تامين مسكن اقشار كم درآمد و ضعيف جامعه نيست به همين جهت دولت يازدهم بيش از ۹۰ هزار ميليارد تومان خرج زيرساختهاي اين طرح كرد و حالا هم بايد ميلياردها تومان خرج بازسازي واحدهاي فروريخته مسكن مهر كرمانشاه كند.
اظهارات ضد و نقيض مسئولان
بدون شك ماجراي زلزله كرمانشاه و كشته شدن حداقل ۴۳۰ نفر از هموطنان و مجروح شدن ۷۱۵۰ تن همانند ساير فجايعي كه تاكنون تحت عنوان حوادث غيرمترقبه در كشور رخ داده است پس از گذشت مدت زماني به فراموشي سپرده خواهد شد و تنها طي مدت زماني مسئولان تلفنهاي خود را از دسترس خارج كرده يا تقصير را به گردن يكديگر انداخته يا در اين ماراتن توپ را در زمين همديگر پاسكاري ميكنند و در نهايت مشخص نخواهد شد كه مسئول اصلي اين فاجعه چه كساني بودهاند؟
اين موضوع را ميتوان از صحبتهاي روز سه شنبه ( 23 آبان ماه 96) مسئولان درخصوص فاجعه تخريب مسكن مهر كرمانشاه در رسانهها و خبرگزاريهاي رسميكشور به صورت واضح مشاهده و درك كرد.
پيريزي مسکن مهر سرپلذهاب در دولتهاي نهم و دهم
صبح ديروز مجيد جودي مديرکل دفتر بازسازي و نوسازي بنياد مسکن اعلام كرد كه واحدهاي احداث شده مسکن مهر که در جريان زلزله غرب کشور دچار تخريب شدهاند مربوط به وزارت راه و شهرسازي است و ربطي به بنياد مسکن ندارد. به همين دليل اطلاعات دقيقي از تاريخچه ساخت اين واحدها نداريم، اما به نظر ميرسد فوندانسيون و پيريزي اوليه اين واحدها در دولتهاي نهم و دهم انجام شده است. گسل را نميتوان تا قبل از وقوع زلزله تشخيص داد. خيلي از گسلها ناشناخته است تا زماني که موضوع به صورت دقيق بررسي نشود، معتقدم هر نوع اظهارنظر درخصوص مسکن مهر غرب کشور احساسي برخورد کردن با اين موضوع خواهد بود.
مسکن مهر سرپل ذهاب را وزارت راه ساخت نه بنيادمسکن
اميد محمدي مديرکل مسکن مهر بنياد مسکن گفت: مسکن مهر سه متولي در کشور دارد که شهرهاي جديد را شرکت عمران شهرهاي جديد، شهرهاي زير ۲۵ هزار نفر را بنياد مسکن و شهرهاي بالاي ۲۵ هزار نفر را وزرات راه و شهرسازي ميسازد. سرپل ذهاب ازجمله شهرهاي بالاي ۲۵ هزار نفر جمعيت است که مسکن مهر را وزارت راه و شهرسازي ساخته است. طرحهاي مسکن مهري که بنياد مسکن ساخته است هيچگونه خسارتي نديدهاند. بنياد مسکن در غرب کرمانشاه طرحهاي مسکن مهري که در دست داشت شامل قصر شيرين با ۳۰۰ واحد، کرند غرب با سه پروژه ۴۸۰، ۶۴ و ۴۰ واحدي، پاوه با ۱۲۵ واحد و گيلانغرب با ۱۰۰ واحد ميشود که هيچگونه خسارتي نديدهاند؛ تنها در کرند غرب در برخي نماها سنگ جدا شده است. بنياد مسکن در ساخت واحدها علاوه بر نظارتهاي سازمان نظام مهندسي ۳ نظارت هم در سطح شهرستان، استان و دفتر مرکزي دارد، سعي ما علاوه بر ساخت و ساز، بيشتر نظارت بر کيفيت بناهاست.
مسکن مهر تخريب شده زلزله کرمانشاه ۲ سال پيش ساخته شد
همچنين علي بيتالهي رييس بخش زلزله مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي اعلام كرد كه در مناطق زلزله زده شاهد هستيم که در کنار بناهاي خشت و گلي با تخريب کم، واحدهاي مسکن مهر که دو سال از ساخت آنها نميگذرد به صورت جدي تخريب شدهاند و اين يک فاجعه است. قطعا علت تخريب جدي ساختمانهاي مسکن مهر استفاده از مصالح ساختماني غيراستاندارد، شتابزدگي در ساخت، جانمايي و طراحي نادرست است. پروژههاي مسکن مهر کرمانشاه روي گسل قرار نداشته و علت تخريب پايين بودن مقاومت اين ساختمان است، لذا اينکه گفته ميشود دليل تخريب اين واحدها، مجاورت با گسل است، درست نيست و کاملا رد ميشود. در زلزله اخير بجنورد هم شاهد تخريب جدي واحدهاي مسکن مهر بوديم و زلزله کرمانشاه هم نشان داد مسکن مهر اين منطقه هم در برابر زلزله مقاوم نيست.
يحيي کمالي پور نايب رييس کميسيون حقوقي و قضايي مجلس هم با تاکيد بر اينکه جان و مال مردم براي ما حرمت دارد، گفت: هر عملکردي که باعث خدشه به جان و مال مردم شود قابل پيگرد قضايي است، لذا در موضوع تخريب مسکن مهر در پي زلزله غرب استان کرمانشاه لازم است مدعي العموم ورود پيدا کند.
الان پرداختن به موضوع مسکن مهر منطقي نيست
اما از همه جالبتر صحبتهاي روز گذشته داود محمدي نماينده مردم تهران در مجلس است كه وي با تاکيد بر اينکه در حال حاضر بايد به حل مشکلات اصلي مردم مناطق زلزلهزده در غرب کشور بپردازيم، گفت: پرداختن به موضوعاتي مانند ساخت و سازها به ويژه مسکن مهر در چنين شرايطي منطقي نيست، زيرا زلزله رخ داده و بسياري از ساختمانهاي قديميو جديد هم تخريب شدهاند و اگر قرار به بررسي هم باشد، زمان نياز دارد.
سقف هيچ خانهاي از اين طرح پايين نيامده است!
طبق آخرين آمار 15500واحد مسکوني شهري و روستايي در جريان زلزله کرمانشاه تخريب ۱۰۰ درصدي شدهاند که بيشترين خسارات در بخش روستايي بوده است، اما ميزان خسارات به مسکن مهر بسيار بيش از ساير نقاط شهري بوده است به طوري كه مسکن مهر منطقه سرپل ذهاب نسبت به ديگر ساختمانها آسيب بيشتري ديده است، جالب اين است كه کارشناسان عنوان كردهاند كه شانس آورديم در اطراف قصرشيرين که کانون زلزله بوده و انرژي حداکثري آزاد شده، تراکم جمعيتي پايين بوده و اين موضوع مهمترين دليل پايين بودن تلفات جاني و خسارتهاي اين زلزله بوده است و اگر تنها يکي از سايتهاي ۱۰ يا ۲۰ هزار واحدي مسکن مهر در آن نقطه احداث ميشد مشخص نبود كه ايران با چه فاجعه كشتار انساني روبه رو ميشد؟ يا بسيار تعجب بر انگيز است كه مسئولان از فرونريختن سقف مسكن مهر ابراز خرسندي ميكنند بهطوري كه فرشيد صالحي مدير روابط عمومياداره راه و شهرسازي استان کرمانشاه اعلام كرده است كه نميخواهيم از پروژههاي مسکن مهر حمايت کنيم، اما خوشبختانه در زلزله اخير سقف هيچ خانهاي از اين طرح پايين نيامده است!
بازي با جان مردم !
تنها سوالي كه مطرح ميشود اين است كه چه عاملي باعث شده است كه مسئولان از پايين نيامدن سقف خانه مردم ابراز خوشحالي كنند؟ يا چه عاملي باعث شده است كه برخي اشخاص يا شايد حتي يك نفر تنها براي كسب سود بيشتر مسئوليت خود را ناديده گيرد و با جان مردم بازي كند؟ شايد اگر راههاي خلاف برخي مهندسان بسته ميشد يا از همدستي برخي بازرسان با پيمانکاران مسکن مهر پرده برداشته ميشد کار به اينجا نميرسيد. سوال اين است چرا پروانه مهندس ناظر چند شغلهاي که هيچ وقت پاي پروژهها نيست ابطال نميشود؟ چرا اجازه داديم امضا فروشي بهامري مرسوم تبديل شود؟ به چه علت بايد شرايطي ايجاد کنيم که با امضاي مردگان دلالي ساخت و ساز صورت گيرد؟ چرا يک بار براي هميشه قانوني سفت و سخت براي ساخت و ساز تصويب نميشود تا هزاران ميليارد تومان پول بيت المال به پاي ساختمانهاي بي کيفيت هدر نرود تا کسي نتواند از اين قوانين نصفه و نيمه حوزه ساختمان براي خود رانت ايجاد کند، تا هيچ مهندسي به خود اجازه ندهد با خون دهها تن از هموطنانمان معامله کند. خواست به حق مردم اين است كه وزارت راه و شهرسازي به عنوان کارفرما پيمانکار يا پيمانکاران مسکن مهر در سرپل ذهاب را احضار کند و آنها را بابت بي توجهي به اصول اوليه ساخت و ساز و به بازي گرفتن جان هزاران انسان بي گناه که با هزار مشقت اقدام به خريد سرپناهي براي خانواده خود کردهاند بازخواست کند. سازمان نظام مهندسي هم براي التيام افکار عموميبايد اقدام به احضار مهندسان ناظر اين ساختمانها کند و از آنها بابت بي توجهي به وظايف اوليه خودشان که تامين امنيت سازههاست پاسخ بخواهد.
كيفيت مسكن مهر فداي سرعت شد
درخصوص فاجعه تخريب مسكن مهر كرمانشاه، منصور غيبي كارشناس ارشد اقتصاد مسكن در گفت و گو با « روزنامه تجارت» ميگويد: آنچه كه مسلم است شتاب در بهرهبرداري و اجراي سريع تر طرح مسكن مهر كيفيت كار را در پروژههاي مسكن مهر كاهش داده است. متاسفانه علاوه بر عدم توجه به كيفيت واحدهاي مسكن مهر در دولت گذشته، درحال حاضر هم توجه به كيفيت واحدهاي مسكن مهر هم تنها در حد يك شعار است نه در حد يك نظام عملياتي. به طوري كه تنها آمار ساخت و بهرهبرداري پروژههاي مسكن مهر رشد پيدا كرده است، به عبارت سادهتر سرعت عمل در ساخت و اجراي طرح مسكن مهر باعث شد كه كيفيت در زمان ساخت و ساز ناديده گرفته شود.
عدم محاسبه ضريب رفتار پروژههاي ساختماني روي گسل
اين كارشناس مسكن تصريح ميكند: حجم كار در پروژههاي مسكن مهر به حدي بالا بود كه فرصت نشد پيمانكاران مجرب و باصلاحيت به كار گرفته شوند و مميزي براي نظام فني كشور فراهم نشود به همين جهت مسئولان به صورت ظاهري و با رنگ و لعاب مسكن مهر را اجرايي كردند، اما در بطن ماجرا كيفيت مسكن مهر فداي سرعت عمل شده است. در مسكن مهر كرمانشاه بيشترين مشكل در بعد سفت كاري و نازك كاري بوده است، يعني در ديوارهاي بيروني ساختمان نظام كنترل مربوط به آهاربنديهاي لازم طبق آييننامه كنترل ساختمان اجرايي نشده است كه مشاهده شد در اثر يك زلزله تمام ديوارهاي بيروني مسكن مهر فروريخته است، بنابراين بايد يك نظام كنترل و بازرسي براي مسكن مهر اعمال شود. بدون شك مسئولاني كه نظارت و كنترلي دقيق و مدوني در اجراي درست پروژه مسكن مهر كرمانشاه نداشتهاند در اين جنايت شريك هستند. به طور حتم عدم مديريت صحيح، سرعت عمل در اجرا و به كارگيري نيروهاي غير متخصص و فاقد صلاحيت باعث فرو ريختن مسكن مهر كرمانشاه شده است. همچنين در اخبار اعلام شده است كه مسكن مهر كرمانشاه بر روي خط گسل ساخته شده است كه متاسفانه در زمان ساخت تمهيدات مربوط به طراحي و محاسبه ضريب رفتار پروژههاي ساختماني روي گسل اجرايي نشده است.