اختلاف گازی ایران و ترکمنستان که از ابتدای سال 2017 میلادی با قطع صادرات گاز این کشور به ایران، به اوج خود رسید، پس از گذشت حدود یک سال، همچنان پابرجا مانده و با توجه به نتیجه بخش نبودن مذاکرات، به نظر می رسد در آینده نزدیک پرونده این اختلاف به دیوان داوری بین المللی ارجاع شود. به نقل از ایرنا، ایران و ترکمنستان از اواخر سال 2016 میلادی وارد مناقشه گازی شدند که در نهایت در اول ژانویه سال 2017 (11 دی 1396) به قطع کامل صادرات گاز ترکمنستان به ایران به بهانه طلب گازی منجر شد. تهدید به قطع صادرات گاز به ایران، ابزاری است که در سال های گذشته، ترکمنستان بارها از آن بهره می گرفت و از طریق آن می توانست به ایران فشار آورده و مبلغ گاز صادراتی به ایران را افزایش دهد. اما در اول ژانویه سال 2017 سیر تحولات، طبق پیش بینی عشق آباد پیش نرفت و بدین ترتیب ایران نه از قطع گاز ترکمنستان دچار مشکل شد و نه به سراغ التماس به این دولت برای وصل دوباره گاز رفت. در واقع، در سال های گذشته با توجه به نیاز مناطق شمالی و شمال شرقی کشور به واردات گاز از ترکمنستان، تهران تلاش می کرد رضایت این کشور را برای تضمین تامین گاز این مناطق جلب کند. اما به پشتوانه افزایش تولید گاز در پارس جنوبی و تکمیل شبکه انتقال گاز کشور در دولت یازدهم، نیاز به واردات گاز به ترکمنستان برطرف شده بود.

تصاویر ماهواره‌ای جدید از دو پالایشگاه نفت بزرگ عربستان سعودی نشان می‌دهد که این کشور ممکن است میزان ذخایر نفت خود در نیمه اول سال ۲۰۱۷ را پایین‌تر از سطح واقعی اعلام کرده باشد. به گزارش ایسنا، تصاویر ماهواره‌ای که توسط استارت آپ Bird.i گردآوری شده است، نشان می‌دهد با وجود تعهد عربستان برای کاهش تولید در راستای توافق نفتی اوپک، نفت خامی که در دو پالایشگاه بزرگ راس تنورا و یانبوی عربستان نگهداری می‌شود در فاصله ژانویه تا ژوئن سال ۲۰۱۷ افزایش یافت در حالیکه آمارهای رسمی عربستان کاهش میزان تولید را نشان می‌داد. شرکت Bird.i تصاویر ماهواره‌ای، پهپاد و هوایی از منابع مختلف را جمع آوری و تحلیل می‌کند.

شرکت ملی نفت و گاز بحرین از افزایش قیمت بنزین در این کشور خبر داد.

شرکت ملی نفت و گاز این کشور اعلام کرد که قیمت بنزین در این کشور روز دوشنبه جهت نزدیک شدن به سطح بین‌المللی افزایش یافته است. طبق گزارش این خبرگزاری، بهای هر لیتر بنزین از ۱۲۵ فلس به ۱۴۰ فلس (معادل ۳۷ سنت آمریکا)، افزایش یافته است. فلوس یا فلس هنوز در بسیاری از کشورها به عنوان واحد پول جز به کار می‌رود. در بحرین، عراق، اردن، کویت و یمن هر صد فلوس یک دینار است.

هزینه سنگین حمایت مالی بحرین جهت مهار قیمت سوخت باعث شده بودجه این کشور را با فشار زیادی روبه‌رو کرده است.

مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای تهران گفت: خشکسالی و عدم بارش باران نگرانی‌هایی را برای تامین برق تابستان به وجود آورده است. غلامرضا خوش خلق با بیان این‌که ۶۴ پروژه اولویت‌دار برای گذر از پیک تابستان در صنعت برق تهران در نظر گرفته شده که اکنون در حال اجراست، اظهار کرد: براساس برآوردهای صورت گرفته برای پیشبرد این پروژه‌ها به ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است. وی ادامه داد: از نظر اجرای سیاست‌ها و پروژه‌ها در صنعت برق نگرانی وجود ندارد، بلکه نگرانی اصلی در بحث خشکسالی است، چرا که پیش بینی می‌شود اگر روال بارش به همین شکل پیش رود گرما تشدید می‌شود و با مشکل تامین برق در سدهای آبی نیز مواجه خواهیم شد.

سخنگوی شرکت ملی نفتکش با بیان این‌که احتمال کمی وجود دارد که چند تن از پرسنل در انبار نفتکش محبوس شده باشند، گفت: جسدی که روز گذشته پیدا شد به بندر شانگهای رسیده و طبق بررسی‌های اولیه مشخص شده این جسد ایرانی بوده است. به نقل از ایسنا، محسن بهرامی با اشاره به حادثه برخورد نفتکش ایرانی با کشتی چینی، اظهار کرد: نفتکش ایرانی کشتی سوئزمکس ۱۵۸ هزار تنی بوده که ۱۱۱ هزار و ۵۰۰ تن میعانات گازی حمل می‌کرده است. این کشتی در تاریخ ۲۵ آذرماه از عسلویه به سمت کره جنوبی حرکت کرد و در تاریخ ۱۰ دی‌ماه در ساعت ۸ شب به وقت محلی به کشتی فله‌بر چینی برخورد کرد. وی افزود: در این برخورد دو جداره کشتی شکاف برمی‌دارد و کشتی دچار حریق می‌شود. البته میزان حریق در حال حاضر تقلیل یافته است و از شدت آتش کم شده است. سخنگوی شرکت ملی نفتکش با اشاره به مفقود شدن ۳۲ پرسنل نفتکش ایرانی، اظهار کرد: ۳۰ نفر از این پرسنل ایرانی و دو نفر بنگلادشی بوده‌اند. پیکر یکی از مفقودین روز گذشته پیدا شد و در بندر شانگهای برای تشخیص هویت به مقامات چینی تحویل داده شده است. وی با تاکید بر این‌که اولویت ایران پیدا کردن و نجات پرسنل مفقود شده است، افزود: احتمال کمی وجود دارد که افرادی در موتورخانه نفتکش محبوس شده باشند و زنده باشند، زیرا موتورخانه کشتی ۱۴ متر زیر آب است.

سخنگوی شرکت ملی نفتکش با بیان این‌که نفتکش دارای دو قایق نجات در دو طرف بوده است، اظهار کرد: با توجه به عکس‌ها باید گفت قایق نجات سمت چپ سوخته است، اما قایق نجاتی که در سمت راست نفتکش و همان سمتی که نفتکش آتش گرفته قرار داشته است برعکس مشهود نبود و این احتمال وجود دارد که پرسنل از این قایق استفاده کرده باشند. بهرامی ادامه داد: در صورتی که از قایق استفاده کرده باشند تا دو ماه ذخیره دارند و می‌توانند زنده باشند. البته استفاده از قایق نجات زمانبر است، اما ما پیگیر احتمالات هستیم. وی با اشاره به پیکر پیدا شده گفت: پیکر پیدا شده لباس ضخیمی به تن داشت که به جز صورت همه بدن را در بر می‌گیرد. پوشیدن این لباس زمانبر است و نشان می‌دهد شاید فرصت کافی برای فرار وجود داشته است.

بهرامی از مذاکره ایران با ژاپن خبر داد و گفت: ایران از ژاپن درخواست کرد که به دلیل نزدیکی به وقوع حادثه در فرآیند اطفاء حریق کمک کند. این حادثه در ۱۶۰ مایلی شرق ساحل شانگهای، ۱۸۰ مایلی جنوب کره و ۳۶۰ مایلی شمال تایوان رخ داده است.

وی در ادامه با اشاره به برخی اخبار مبنی بر این‌که سیگنال‌هایی از سوی سه نفر از مفقودین دریافت شده است، گفت: مراکز معتبر و رسمی برای اطلاع‌رسانی در این مورد وجود دارند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد مرکز جست‌وجوی دریای چینی اطلاع‌رسانی خواهد کرد. خیلی بعید است که ایران با ۶۰۰۰ مایل فاصله بتواند چنین خبری داشته باشد.

سخنگوی شرکت ملی نفتکش ادامه داد: در ابتدای حادثه هم خبری منتشر شد مبنی بر این‌که فردی از مفقودین با خانواده‌اش تماس گرفته است که این خبر صحت نداشته است.

توسعه صنعت پتروشیمی در قالب اجرای برنامه ششم توسعه حداقل به حدود ۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد که برای تامین این سرمایه در طول دو سال گذشته مذاکرات متعددی با شرکت‌های بین‌المللی انجام شده است. در این میان آلمان ها بیش از همه علاقه مند به مذاکره با ایران بوده و قراردادهایی که با شرکت های آلمانی امضا شده در یک قدمی اجرا قرار دارند. سال گذشته ۵۰ هیات از آلمان به ایران سفر کردند که درمیان آنها صاحبان صنایع، اعضای اتاق‌های بازرگانی آلمان و برخی مقامات دولتی حضور داشتند. تعداد  اعضای برخی از هیات های مذکور به ۳۰ نفر می رسید که این اعضا چشم انداز مثبتی از بهبود روابط تجاری ایران و آلمان ارائه کردند و این روابط اکنون در بالاترین سطح تداوم قرار دارد. سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران یکی از پروژه‌های بزرگ و مورد علاقه شرکت های آلمانی است که نیازمند کار مطالعاتی بوده و اکنون پس از رفت و آمدهای مکرر مطالعات این طرح‌های سرمایه‌گذاری به اتمام رسیده و تفاهم نامه‌هایی با شرکت های مختلف فعال در صنعت پتروشیمی ایران به امضا رسیده است. در حال حاضر کار مطالعات فنی و اقتصادی و همچنین انعقاد تفاهم نامه با برخی از شرکت‌های آلمانی برای حضور در صنعت پتروشیمی ایران به اتمام رسیده است.‌آلمان‌ها بیشترین و برترین تکنولوژی های روز جهان را دراختیار داشته و بیشترین علاقه‌مندی را در پسابرجام به بازار ایران نشان داده‌اند . توسعه صنعت پتروشیمی در قالب اجرای برنامه ششم توسعه حداقل به حدود ۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید نیاز دارد که این سرمایه گذاری باید در قالب طراحی، ساخت و بهره برداری از طرح‌های جدید، اجرای پروژه‌های رفع گلوگاه‌های تولید و انتقال دانش در صنایع پتروشیمی انجام شود. در طول دو سال گذشته تاکنون مذاکرات متعددی با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی همچون شل، توتال، BASF، ایرلیکوئید، لینده، تکنیپ، اکسنس، هالدوتاپسو، میتسوئی، UOP و ... به منظور سرمایه گذاری، انتقال دانش و تکمیل زنجیره‌های ارزش در صنعت پتروشیمی ایران انجام شده است. طبق آمار در بین شرکت‌های خارجی تاکنون بیشترین گفتگو، امضای تفاهم نامه و حتی قرارداد فروش دانش فنی، انجام مطالعات مهندسی، اجرای طرح‌های رفع گلوگاه‌های تولید و سرمایه گذاری با شرکت‌های آلمانی  انجام شده است.در بین شرکت های آلمانی مذاکرات متعددی با  BASF انجام شده اما بیشترین همکاری تاکنون بین شرکت‌های پتروشیمی ایران با دو شرکت لینده و زیمنس آلمان بوده است.مذاکرات با شرکت زیمنس آلمان در بخش خرید و تجهیز ماشین آلات دوار و با شرکت لینده در بخش‌های سرمایه گذاری، رفع گلوگاه های تولید، فروش و انتقال دانش، انجام مطالعات مهندسی و اقتصادی بوده است. در این راستا شرکت لینده قراردادی به منظور فروش دانش فنی و انجام مطالعات مهندسی در طرح پتروشیمی کیان و طرح افزایش تولید اتان و اتیلن پتروشیمی مارون امضا کرده است. همچنین پتروشیمی امیرکبیر قراردادی با لینده برای اجرای طرح‌های رفع گلوگاه‌های تولید امضا کرده است که اجرای این طرح به صورت مستقیم منجر به تثبیت خوراک واحد اتیلن پتروشیمی امیرکبیر خواهد شد.

احسان سلطانی

کارشناس اقتصادی

نفت به عنوان مهمترین ماده تاثیرگذار بر روی حیات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی از اهمیت بالایی در ایران برخوردار است. نظر به اهمیت نفت و گاز، به تبع آن آگاهی و اطلاع رسانی عمومی در خصوص موضوعاتی مانند میزان ذخائر، استخراج، درآمدهای حاصله و ... برای عموم مردم دارای اهمیت می باشد. در غیاب یک نظام اطلاع رسانی شفاف، همیشه در خصوص آمارهای نفتی ابهام وجود دارد. در شرایطی که بر روی وب سایت های وزارت نفت ایران و شرکت ملی نفت ایران، اطلاعات ناچیزی در خصوص وضعیت صنعت نفت ایران وجود دارد (بهتر است گفته شود هیچ اطلاعاتی وجود ندارد)، علاقمندان بایستی به وب سایتهایی مانند شرکت نفت انگلیس (بی پی) مراجعه کنند تا به اطلاعات متنوعی دست پیدا کنند. جالب آن است که با جستجوی فراوان در بخش انگلیسی سایت شرکت ملی نفت ایران، اخباری از میزان فروش و درآمد نفتی ایران پیدا می شود. بر اساس این اخبار درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی (۱۲ دی ماه ۱۳۹۵ تا ۱۰ دی ماه ۱۳۹۶) نسبت به سال ۲۰۱۶ میلادی بیش از ۳۰ درصد بالا رفت. علاوه بر نفت خام در سال گذشته میلادی ایران صادرات روزانه ۵۰۰ هزار بشکه میعانات نفتی با بهای بالاتر از نفت داشت  در فضای سیاست زده و پرتزویر اطلاع رسانی ایران که عامدانه توجه مردم به موضوعات نه چندان با اهمیت و فرعی جلب می شود، شهروندان ایرانی از دسترسی به اطلاعات مهمی که حق آنها است، محروم هستند. قطعا هنگامی که مردم بدانند که درآمد نفتی دولت در یک سال منتهی به ۱۰ دی ماه سال جاری، نسبت به دوره مشابه در سال قبل از آن بیش از ۳۰ درصد بالا رفته است، سوالات زیادی در خصوص شوک نرخ ارز چند ماه اخیر، فروش دلار به بهای بالا (نرخ مداخله ای) توسط بانک مرکزی و بسیاری مطالبات دیگر خواهند داشت.