با نگاه به 15 صنعت کشورها ترکيه ديگر جزو 15 کشور برتر صنعت توليد نيست. بحران‌هاي سياسي در بخش اقتصادي تاثير گذار است روابط سرد ترکيه با اتحاديه اروپا باعث مي‌شود ترکيه قدرت برجسته خود در بخش صنعت را از دست مي‌دهد. براي بازيگران بزرگ ، ترکيه از نظر فني در سطح پايين قرار دارد. صادرات محصولات فني ترکيه در سال 2015 تنها 5 درصد بوده است اگر زنجيره ارزش جهاني GVC برمبني فن آوري بيشتر در ترکيه بود توليد متفاوت بود وجود دارد. عقب نشيني از رقابت باعث ضعيف شدن صنايع و سرانه جمعي خواهد شد.امروز کارخانجات نيازمند توليد بيشتر در بخش خدمات هستند. اتحاديه گمرکي و اتحاديه اروپا درمقابل ترکيه و صنايع اش ايستاده است. دراين ميان فقدان آزادسازي بخش خدماتي باعث توقف پايه صنعت ترکيه شده و از بازسازي آن جلوگيري مي‌کند و ترکيه نيازمند اصلاحات ساختاري است.

ترجمه: فاطمه مهتدي

گروه اجتماعي: قرار است تا امروز بررسي موضوع ايرادات مطرح شده از سوي فرمانداري تهران درباره طرح جديد ترافيک پايتخت در دستور کار اعضاي شوراي شهر قرار بگيرد. آنطور که رسانه‌ها اعلام کرده‌اند فرمانداري تهران برخي ايرادات را به مصوبه طرح ترافيک سال ۹۷ شهرداري وارد دانسته و اين ايرادات بايد از سوي شوراي شهر برطرف شود. هفته گذشته بود که فرمانداري تهران برخي مغايرت‌هاي طرح ترافيک سال ۹۷ با قانون را اعلام و طرح مجدد به شوراي شهر عودت داده شد. براي اصلاح مغايرت‌ها، شوراي شهر تهران ۱۰ روز فرصت داشت تا نسبت به برطرف کردن ايراد‌هاي فرمانداري اقدام کند. يکي از ايرادت شوراي تطبيق فرمانداري، تعيين عوارض تردد در محدوده زوج و فرد است. ايراد بعدي که فرمانداري تهران به آن اشاره کرده، موضوع ارائه سهميه به آژانس‌ها، سرويس مدارس، وانت بار‌ها و... بوده است. در حال حاضر بايد ديد آيا در جلسه امروز (يکشنبه) شوراي شهر تهران ايرادات فرمانداري به مصوبه شوراي برطرف مي‌شود يا خير. در صورتي که ايرادت برطرف نشده و موضوع به هيئت حل اختلاف کشيده شود بدون شک مدت زمان زيادي تا اجرايي شدن طرح ترافيک جديد صرف خواهد شد. در همين حال رئيس سازمان امور شهرداري‌ها و دهياري‌هاي کشور گفت: با توجه به اينکه طرح ترافيک نياز به اصلاح داشت توسط فرمانداري تهران به شوراي شهر عودت داده شد و شوراي شهر نيز اصلاحات را انجام داده و مجددا به فرمانداري باز مي‌گردد. محمدعلي افشاني با اشاره به آخرين وضعيت طرح ترافيک گفت: طبق قانون هر طرحي را که شوراي شهر مصوب کند، بايد به فرمانداري رفته و به صورت نهايي مصوب شود و اگر نياز به اصلاح دارد برگردانده شود. بنابراين اين طرح نيز با توجه به اينکه نياز به اصلاح داشت توسط فرمانداري تهران به شوراي شهر عودت داده شد و شوراي شهر نيز اصلاحات را انجام خواهد داد و مجددا به فرمانداري بازمي‌گرداند اما درخصوص طرح زوج و فرد بايد گفت که اين طرح در سال آينده نيز بدون هيچ تغييري و مانند امسال خواهد بود. در همين حال محمد قانبيلي، عضو هيئت تطبيق مصوبات شوراي شهر تهران که بر مصوبات شوراي شهرپيش از ابلاغ نظارت مي‌کند با اشاره به اعتراض فرمانداري به طرح ترافيک جديد گفت: اگرچه اسم خبرنگاران را در ابلاغيه نياورده‌ايم، اما اينکه سهميه خبرنگاران را به حداقل رساندند، مورد اعتراض ما نيز هست. يک درصد از 103 هزار سهميه ويژه را به خبرنگاران اختصاص داده‌اند که عددي نزديک به هزار عدد مي‌شود و سوال اين است؛ شهرداري مي‌خواهد اين هزار عدد را به چه کسي بدهد؟ از آنها پرسيديم که آيا مي‌خواهيد خبرنگاران را فريب دهيد؟ من به صراحت مي‌گويم اکثر عزيزاني که در شوراي شهر تهران هستند، متاسفانه نسبت به قوانين شوراها اشراف ندارند. نماينده استان تهران در شوراي عالي استان‌ها با اشاره به مواردي که در ابلاغيه فرمانداري ذکر شده، درباره تصويب اصل طرح در شوراي عالي ترافيک گفت: برخي از اعضاي شوراي شهر اذعان مي‌کند از آنجايي که شوراي عالي ترافيک اين طرح را تاييد و تصويب کرده کميته انطباق نمي‌تواند روي آن نظري بدهد، اما همه طرح زير سوال است. مصوبات شورا براساس قانون بايد در کميته انطباق بررسي شوند. طرح به کميته انطباق آمده و کلي ايراد دارد. وي افزود: همين که مي‌خواهند براي طرح زوج و فرد نيز از مردم پول بگيرند يک طرح جدا مي‌خواهد. بايد در ابتدا شهرداري يا شورا در قالب يک طرح يا لايحه، مصوبه و مجوز را از شورا مي‌گرفت که مي‌خواهد براي ورود به محدوده زوج و فرد هم عوارض دريافت کند و پس از تصويب در شوراي شهر به کميته انطباق مي‌آمد، اما طرح را در دل طرح ترافيک جديد جا داده‌اند، چرا که متاسفانه سواد قانوني شورايي را ندارند. قانبيلي ادامه داد: تصويب اين طرح به امسال نمي‌رسد و اگر ايرادات رفع نشود به هيات حل اختلاف خواهد رفت و آنها هم نظر هيئت تطبيق مصوبات شوراي شهر تهران را خواهد پذيرفت، چراکه اشکال قانوني است. 

گروه انرژی – مجتبی آزادیان: اسدالله قره‌خانی نماینده مردم علی آباد کتول در مجلس شورای اسلامی و عضو و سخنگوی کمیسیون انرژی در خانه ملت در گفتگو با «تجارت» در خصوص اهمیت پرداختن به انرژی های تجدید پذیر و نو و راهکارهای دولت و مجلس برای افزایش سرمایه گذاری و بهره برداری در انرژی های تجدید پذیر اظهار داشت: در موضوع انرژی های تجدیپذیر چند عامل تاثیرگذار است، اولا این یک تکلیف قانونی است که در برنامه ششم توسعه تکلیف آن به وزارت نیرو داده شده که 5 هزار مگاوات در مدت 5 سال انرژی های تجدیدپذیر اعم از انرژی های خورشیدی، بادی و ... تولید کند.

وی ادامه داد: عامل دیگری که در بحث انرژی های تجدیپذیر بسیار مهم است، پتانسیل قوی و بالای کشورمان "ایران اسلامی" در توسعه انرژی های تجدیدپذیر است که  هم نور فراوان و شدت تابش در کشورمان بسیار فراوان است و هم سرزمین های وسیعی که ما را در این زمینه از کشورهای دیگر متمایز کرده است. و هم تونل‌های بادی زیادی در کشور داریم، به علت اینکه گرمسیر و خشک است مانند خواف و ... .

سخنگوی کمیسیون انرژی در مجلس شورای اسلامی درادامه به معاهده های بین المللی اشاره کرد و گفت: این معاهده ها از جمله معاهده پاریس و توسعه انرژی های پاک و پرهیز از انتشار گازهای گلخانه ای را داریم که ایران همه این اقدامات را پذیرفته است و دررابطه با کاهش گازهای گلخانه ای و از لحاظ زیست محیطی در کشورمان متعهد هستیم که به این سمت برویم.

وی افزود:از طرف دیگر در کشورمان یکی دیگر از عواملی که برای پرداختن به انرژی های نو بسیار مناسب است، اینکه هراندازه بخواهیم در تولید برق از سوختهای فسیلی صرفه جویی کنیم، این سوختها را میتوانیم صادر کنیم و ارزآوری برای کشورمان داشته باشیم.

قره خانی گفت: همچنین کشور ما به گونه ای است که انرژی های نو میتواند در همه نقاط کشور پراکنده باشد، حتی در جاهایی که حس کرده بودیم ابر زیاد است، به صورت پایلوت اقداماتی انجام شد که مقرون به صرفه هم بود. پس پراکندگی هم داریم و از طرفی بحث خطوط انتقال زیادی را برای سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر نداریم و از طرفی پِرت برق نیز بسیار کمتر خواهد شد و به شکل پراکنده میتوان انرژی های تجدیدپذیر را تولید کرد، و هم در مقیاس بسیار جزئی که یک خانوار کوچک می تواند برق تولید کند و هم در سطح بسیار بزرگ.

نماینده مردم علی آباد کتول در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: سرمایه گذاری اولیه در این زمینه تاکنون مقداری سنگین بود، اینجاست که ما برای اینکه سرمایه گذار را راغب کنیم که سرمایه گذاری در این زمینه داشته باشد، باید با قیمت بالاتری از انها برق را خریداری کنیم. چون به مردم به قیمت پایین می فروشیم اما از انها به قیمت بالاتری می خریم. ولی انرژی حرارتی چون سوخت را مجانی میدهیم، آنها به راحتی  سرمایه گذاری می کنند و مقرون به صرفه است پس سرمایه گذاری اولیه در انرژی های تجدی پذیر طوری است که حتما باید برق را با قیمت بالاتری خریداری کنیم.

وی ادامه داد: پس قانونگذار تحت عنوان عوارض در تبصره 6 بند ه این امر را دیده و 8 درصد برق مصرفی به عنوان عوارض در نظر گرفته شده که 50 درصد آن یعنی 4 درصد هزینه برق مصرفی به انرژی های تجدیپذیر اختصاص خواهد یافت که موجب می شود سرمایه گذار رغبت برای سرمایه گذاری داشته باشد و هم سوخت صرفه‌جویی را بتوانیم صادر کرده و ارزآوری داشته باشیم.

قره خانی در پایان اظهار داشت: متاسفانه دولت در سال گذشته این عوارض را در اختیار ساتبا قرار نداد، پارسال عوارض به صورت 50 ریال برای هر کیلووات ساعت برق مصرفی بود. اما به صورت کلی باید بگویم که بنا نیست که تولید برق در اختیار وزارت نیرو باشد و وزارت نیرو باید آن را به بخش خصوصی واگذار کرده و تنها 20 درصد سهم داشته باشد.

لازم به یادآوری است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه 15 بهمن صحن علنی پارلمان در جریان ادامه بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال97 کل کشور در مصوبه ای بند «ه» تبصره 6  لایحه بودجه در بخش درآمدی را به تصویب رساندند که بر اساس آن عوارض تامین منابع اجرای طرح‌های توسعه‌ای و نگهداری شبکه‌های روستایی و تولید برق تجدیدپذیر و پاک به میزان 8 درصد برق مصرفی در سقف 12هزار و 800میلیارد ریال تعیین می‌شود. طبق این مصوبه، مشترکین روستایی و چاه‌های کشاورزی از شمول حکم این بند معاف هستند.

فاينانس ۷۰ ميليون دلاري براي نيروگاه‌ خورشيدي

همچنین درحاشيه نمايشگاه بين‌المللي انرژي‌هاي تجديدپذير، تفاهم‌نامه سه‌جانبه‌اي براي ايجاد ظرفيت نيروگاه خورشيدي معادل ۵۰ مگاوات به ارزش ۷۰ ميليون دلار به امضا رسيد.

براساس اين قرارداد که بين دو شرکت خصوصي و يک بانک به امضا رسيده، ظرفيت ايجاد ۵۰ مگاوات به ارزش ۷۰ ميليون دلار با پشتيباني پست بانک فراهم شده است.

عضو سنديکاي صنعت برق با اشاره به امضاي اين تفاهم‌نامه سه‌جانبه در جمع خبرنگاران گفت: تاکنون تمام شرکت‌هايي که مجري احداث نيروگاه‌هاي خورشيدي بوده‌اند پول خود را به صورت نقد يا قسطي از مشتري دريافت مي‌کردند و در ازاي آن خدمات ارائه مي‌دادند، اما با توجه به اين‌که بحث نيروگاه‌هاي تجديدپذير بايد در کل کشور توسعه پيدا کند به دنبال راهکارهايي براي گسترش اين انرژي بوديم و در همين راستا اولين و بزرگ‌ترين تفاهم‌نامه با پست بانک منعقد شده است.

به گفته مصطفي آزاد، اين تفاهم‌نامه بدين منظور بوده تا تمام مشترياني که معرفي مي‌شوند بتوانند از تمام تسهيلات به صورت پنج‌ساله استفاده کنند، به عبارت ديگر متقاضيان نه تنها نبايد سرمايه‌اي را بياورند، بلکه اقساط آنها از محل درآمدي که وزارت نيرو براي آنها در نظر گرفته کسر مي‌شود.

اين عضو سنديکاي صنعت برق با بيان اين‌که براساس برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته قرار شده که اين پروژه در فاز اول براي ۵۰ مگاوات اجرايي شود، گفت: علي‌رغم اين‌که اين پروسه از پنجم مردادماه سال ۱۳۹۵ استارت خورده است، اکنون مي‌توانيم شاهد اثرات مثبت آن باشيم.

آزاد ادامه داد: در کل ۸۵۰ ميليون دلار تامين مالي پروژه در نظر گرفته شده که در فاز اول قرار شده ۷۰ ميليون دلار اجرايي شود و اميدواريم در فاز دوم بتوانيم اقدامات گسترده‌تري را در اين حوزه انجام دهيم.

وي در پاسخ به اين سوال که شروع فعاليت از چه زماني استارت مي‌خورد، اظهار کرد: در حال حاضر براي ۵۵۰ نيروگاه کوچک قرارداد داريم که مي‌توانيم در سريع‌ترين زمان ممکن وارد مرحله اجرا شويم، اما به لحاظ ظرفيت بايد گفت که مي‌توانيم ماهانه ۲۵۰۰ نيروگاه خانگي ايجاد کنيم.

براساس اين تفاهم‌نامه، شرکت مديريت پروژه نيروگاه‌هاي سولار، مجري طرح و شرکت سولار صنعت فيروزه تامين‌کننده تجهيزات اين طرح خواهند بود و در واقع اين اولين بار است که شرکت‌هاي خصوصي براي توسعه تجديدپذيرها با بانک به تفاهم رسيده‌اند که با توجه به شرايط فعلي تجديدپذيرها در کشور گام مهمي‌محسوب مي‌شود.

معاون وزير نيرو: ممکن است سال آينده شاهد مرگ انرژي‌هاي تجديدپذير باشيم

همچنين سيد محمد صادق زاده در حاشيه دهمين نمايشگاه بين‌المللي انرژي‌هاي تجديدپذير در جمع خبرنگاران با اشاره به اين‌که در حال حاضر هزينه تمام شده يک کيلووات ساعت برق خورشيدي 4 سنت است که طبق پيش‌بيني‌هاي صورت گرفته اين عدد تا سال 2020 به 3 سنت و در سال‌هاي بعد به دو سنت و کمتر از آن کاهش مي‌يابد، ادامه داد: با اين حساب بايد گفت تجديدپذيرها ارزان‌ترين انرژي حتي در کشور ايران است.

معاون وزير نيرو گفت: در شرايط فعلي، تامين برق از خورشيد نسبت به توليد برق حتي با پربازده‌ترين نيروگاه‌هاي فسيلي که نيروگاه سيکل ترکيبي است و از گاز طبيعي تغذيه مي‌شود هزينه کمتري را به کشور تحميل مي‌کند و بايد صراحتا اعلام کرد که علي‌‌رغم اينکه نيروگاه‌هاي سيکل ترکيبي بازده بالاي 50 درصد دارند اما توليدبرق توسط آن‌ها گران تر تمام مي‌شود، چراکه حداقل 2+1 سنت هزينه تبديل انرژي مي‌شود و اگر ارزان‌ترين قيمت گاز طبيعي ممکن که حدود 12 تا 13 سنت در مترمکعب است را معيارقرار دهيم و با احتساب هزينه‌هاي آلودگي زيست محيطي ناشي از احتراق گاز طبيعي و توزيع ذرات معلق که حدود 2 تا 3 سنت نيز دولت متحمل هزينه‌هاي اجتماعي ناشي از آلودگي مي‌شود، مي‌توانيم صراحتا اعلام کنيم که تجديدپذير‌ها نسبت به فسيلي‌ها ارجح‌ هستند.

معاون وزير نيرو با تاکيد بر اين‌که ايران استعداد بسيار خوبي در انرژي‌هاي تجديد‌پذير دارد، ادامه داد: خورشيدي که در ايران مي‌درخشد بيش از 300 روز را در بسياري از نقاط کشورتحت تابش بسيار پيوسته و غني قرار مي‌دهد، علاوه‌بر اين خورشيد در ايران 2.5 تا سه برابر آلمان و ديگر کشور‌هاي اروپايي مي‌تابد که همين مساله پتانسيل‌هاي کشور را در اين حوزه نشان مي‌دهد. همچنين در خصوص پتانسيل توليد برق از انرژي باد نيز ايران ظرفيت بسيار خوبي دارد.

وي افزود: در طول دو تا سه دهه گذشته فناوري تجديدپذيرها بسيار توسعه پيدا کرد، به‌طوري که بازده اين انرژي از زير 10 درصد به 20 درصد افزايش پيدا کرد، يعني به ازاي ميزان سرمايه‌گذاري که کم شده انرژي بيشتري نيز توليد شده، همين مسائل موجب شد تا قيمت‌ها کاهش يابد و امروز ديگر تجديدپذير‌ها با شرايط سه دهه پيش عرضه نشود. لذا لازم است که افراد مسوول دانش قديمي‌خود را تغيير داده و با دانش جديد تصميم گيري کنند.

به گفته صادق زاده، در مجموعه تجديدپذيرها انرژي‌هاي بادي و خورشيدي 90 درصد توليد انرژي را به خود اختصاص داده‌اند، 10 درصد مابقي نيز مربوط به نيروگاه‌هاي آبي کوچک و نيروگاه‌هاي زمين‌ گرمايي مي‌شود که در اين دو مورد نيز ايران پتانسيل‌هاي زيادي دارد. ساليان گذشته يعني در حدود 40 سال پيش که تجديد‌پذير‌ها در حال شکل‌گيري در دنيا بودند برخي از کشورهاي توسعه يافته که نگراني‌هايي مبني بر وابستگي به نفت و گاز خاورميانه داشتند به توسعه تجديد پذيرها عليرغم گران بودن اين صنعت اقدام کردند و با اين کار امنيت انرژي کشور خود را افزايش دادند. زماني که آلمان توسعه انرژي‌هاي خورشيدي را در کشورش آغاز کرد براي هر کيلووات انرژي خورشيدي بايد حدود 5000 دلار هزينه مي‌شد که اين رقم بسيار گران بود اما امروز شرايط بسيار متفاوت است، چراکه بعد از اينکه توسعه بازار توسط اين کشورها انجام شد قيمت تجديد پذيرها نيز بسيار کاهش پيدا کرد.

معاون وزير نيرو ادامه داد: انرژي تجديد‌پذير، امنيت در مناطق خالي از سکنه را ايجاد مي‌کند علاوه بر اين با توسعه اين انرژي امنيت تامين انرژي کشور در مقابل زلزله، بلاياي طبيعي حتي حوادث نظامي‌ايجاد خواهد شد، اما مهم‌ترين ويژگي ارزان‌تر بودن انرژي‌هاي تجديد‌پذير است. امروز هزينه توليد اين انرژي در کشور نصف انرژي فسيلي تمام مي‌شود. علاوه‌بر اين از هدررفت نفت و گاز ارزشمند کشور جلوگيري مي‌کند که با حفظ اين دو منبع مهم مي‌توان جنبه‌هاي صادرات کشور را ارتقا داد.

گروه صنعت، معدن و تجارت: اتخاذ شيوه‌هاي هماهنگ شده براي بهبود فضاي کسب‌وکار اولين و مهم‌ترين گام بخش دولتي در سال 97 بايد باشد؛ گامي‌که اگر درست برداشته شود، مي‌تواند جهش کمي‌و کيفي فعاليت‌هاي توليدي صنعتي کشور را به ارمغان بياورد. واقعيت اين است که در سال‌هاي اخير، کشور ما در جهت مقررات‌زدايي و آزاد‌سازي تجارت گام‌هاي ارزنده‌اي برداشته و به موفقيت‌هاي هم دست يافته اما تا نقطه مطلوب هنوز فاصله زيادي وجود دارد.

کارشناسان اقتصادي مي‌گويند اگر اصلاحات لازم در جهت بهبود نظام بانکي، تامين اجتماعي، تعديل نرخ‌هاي مالياتي و... به عمل آيد، اين امر مي‌تواند بر سرعت و ميزان هر نوع فعاليت مثبت اقتصادي و کارآفريني اثر مثبتي داشته باشد. در اين اين ميان طبيعي است که رفتار هماهنگ و همسان در قبال سرمايه‌هاي داخلي و خارجي مي‌تواند در افزايش سرمايه‌گذاري کل نقش سازنده داشته باشد. از طرف ديگر در زمينه توسعه صادرات غيرنفتي کشور بايد بسياري از مقررات مزاحم از ميان برداشته شود که طليعه نتايج مثبت آن حرکت به سوي جهش صادراتي خواهد بود. با ادامه و توسعه اين برنامه مثبت، افزايش صادرات غيرنفتي که از سوي ديگر به معني توسعه کمي‌و کيفي و رقابت‌پذيري توليدات کشور در بازار جهاني است به صورت محور فعاليت‌هاي اقتصادي کشور درمي‌آيد و عزم ملي براي گسترش همه ‌جانبه صادرات شکل گرفته و به اين ترتيب صنايع موجود با حداکثر ظرفيت به کار مشغول مي‌شوند و صنايع جديد ايجاد مي‌شود و مشکل بيکاري که مهم‌ترين مساله کشور محسوب مي‌شود همراه با کاهش تورم حل خواهد شد.

در اين ميان ابراهيم جميلي، رئيس خانه اقتصاد ايران با اشاره به اينکه ايجاد ارزش افزوده در زنجيره توليد کشور نبايد فراموش شود، به خبرنگار «تجارت» گفت: سياست‌هاي کلي توليد و اشتغال‌زايي در کشور بايد بر مبناي افزايش رقابت‌پذيري و تکميل زنجيره ارزش افزوده در بنگاه‌هاي توليد باشد زيرا تنها با تکميل اين زنجيره، منافع توليد ملي عايد اقتصاد کشور مي‌شود.

اين کارشناس مسائل اقتصادي و صنعتي ادامه داد: اقتصاد و در مجموع محيط کسب‌وکار، فضاي بسيار متنوع و ناتمامي‌را در بخش‌هاي کارآفريني و ايجاد ارزش افزوده بر هر کالايي را داراست، اما فعالان توليدي بايد گام در مسير ايجاد ارزش افزوده بگذارند، براي مثال ايران در عرصه کشاورزي و ايجاد ارزش افزوده در اين صنعت، عملکرد مطلوبي ندارد بنابراين بهينه‌سازي در اين صنعت و تغيير نگاه توليدکننده و حمايت از سرمايه‌گذاري علنا زمينه اشتغال‌زايي، توليد با کيفيت و در نهايت ازرش افزوده بالا در اين صنعت مي‌شود. عضو اسبق هيات رئيسه اتاق بازرگاني ايران در ادامه تاکيد کرد: از سوي ديگر فعالان اقتصادي بايد گام در مسير توليد محصولات با ارزش افزوده بالا بگذارند تا کمبودها و عقب‌افتادگي‌هايي که تا به امروز گريبان‌گير صنعت کشور بود، جبران شود که البته تحقق آن نيازمند برنامه‌ريزي‌هاي دقيق و منسجم است. جميلي در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود خاطرنشان کرد: جبران اين عقب‌افتادگي نيازمند حمايت دولت است، حرکت به سوي ايجاد ارزش افزوده نيازمند نوسازي و توسعه ناوگان صنعتي کشور بوده اما با توجه به شرايط قيمت ارز و افزايش سرسام آور آن، اين حرکت با کندي پيش خواهد رفت و شايد در نبود سايه و حمايت دولت اصلا متوقف شود. رئيس خانه اقتصاد ايران در ادامه تصريح کرد: اگر کالاي ساخته شده وارد کشور شود با توجه به افزايش نرخ ارز توليد داخلي متاثر مي‌شود و توان رقابت با کالاهاي خارجي را از دست مي‌دهد. جميلي همچنين در پايان خاطرنشان کرد: قيمت ارز تابعي از توليد بوده که بر افزايش بهره‌وري در مصرف ارز تاثيرگذار است بنابراين با افزايش توليدات مي‌توان ارز را تنها در واردات ماشين آلات و توسعه زيرساخت‌ها مصرف کرد.

در همين حال رضا رحماني، قائم مقام وزير صنعت، معدن و تجارت در گفتگو با ايلنا درخصوص برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت براي صنايع کوچک و متوسط در سال آينده گفت: در حال حاضر 91 درصد از تعداد صنايع موجود در کشور را صنايع کوچک تشکيل مي‌دهند که 41 درصد از اشتغال فعال حوزه صنعت را به خود اختصاص داده‌اند. همچنين 5 درصد از صنايع موجود کشور در اختيار صنايع متوسط قرار دارد که اين بخش نيز 21 درصد از سهم اشتغال کشور را در اختيار دارد. وي با اشاره به سهم 53 درصدي اشتغال صنايع کوچک و متوسط افزود: ارتقاء و توسعه اين بخش صنايع منوط به توسعه صنايع بزرگ است و اين صنايع بزرگ هستند که محرک صنايع کوچک هستند که از نظر اشتغال و تعداد سهم بالايي دارند. قائم مقام وزير صنعت، معدن و تجارت يکي از مهمترين راه‌هاي رونق صنايع کوچک و متوسط را حمايت از سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي مختلف توليدي دانست و ادامه داد: البته پيش از اين اقدامات خوبي جهت حمايت از اين سرمايه‌گذاري‌ها در وزارت صنعت از جمله صندوق ضمانت سرمايه‌گذاري صنايع کوچک و اقداماتي از اين قبيل صورت گرفته اما بايد با راهکارهاي جديد به دنبال سرمايه‌گذاري بيشتر در اين حوزه بود. رحماني خاطرنشان کرد: در سال اقتصاد مقاومتي وزارت صنعت، معدن و تجارت تمام توان خود را به کار گرفته تا رونق اقتصادي در همه واحدهاي صنعتي پايدار شود و واحدهاي راکد صنعتي به چرخه توليد بازگرداند.

تجارت- محمد خادمي: موضوع بالا رفتن قيمت ارز اين روزها براي هموطنان مان به اين معني است که تمامي‌ کالاها از مواد خوراکي تا لوازم و ابزارآلات صنعتي و موتوري با افزايش قيمت مواجه خواهد شد، کشور ما به دليل واردات کالاهاي گوناگون همواره با تلاطم بازار ارز مورد تغيير قيمت اين کالاها قرار مي‌گيرد، اين امر نيز به دليل بي برنامگي نهادهاي نظارتي است، با بالا رفتن ارز قيمت تمامي‌کالا‌هاي وارداتي از جمله محصولات غذايي افزايش قيمت پيدا مي‌کند، چرا که تجار براي خريد کالا از کشور ديگر مجبور به تهيه ارز هستند و بالا رفتن ارز قيمت فروش آن کالا در داخل کشور نيز افزايش پيدا مي‌کند.در يک دهه اخير يعني از زمان دولت دوم «محمود احمدي نژاد» جرقه بالا رفتن ارز و تبعات آن در بازار داخلي موجب شد تا تمامي‌افراد جامعه شهري و روستايي به اخبار ارزي واکنش نشان دهند و افزايش ارز را در زندگي روزمرشان لمس کنند، آن زمان(1389) دلار از 850 تومان رو به افزايش قرار گرفت و رفته رفته درپايان دولت دوم «احمدي نژاد»يعني 3 سال بعد دلار به مرز 3هزار و 800 تومان رسيد و اين روزها بعد از5سال از روي کار آمدن دولت «حسن روحاني» قيمت دلار به مرز 5 هزار تومان رسيده است، گرچه مسئولان در تمامي‌اين مدت اين افزايش قيمت را حبابي مطرح مي‌کنند، اما اين حباب در هيچ زماني نترکيد و همچنان کالاها به ويژه موادغذايي به عنوان مواد مصرفي و مايحتاج مردمي‌با نرخ دلار افزايش پيدا مي‌کند.خبرنگار«تجارت» براي بررسي قيمت مواد غذايي که با نوسانات دلاربا افزايش قيمت مواجه شده اند، گزارشي ميداني تهيه کرده که در ادامه مي‌خوانيد: 

در ابتدا به سراغ بازار خواربار فروشان به عنوان بيشترين مراجعه مردم براي تهيه مايحتاج رفته ايم، «رضا محمدي» يکي از فروشندگان مواد غذايي در بازار مولوي تهران مي‌گويد:« به دليل اينکه انبوهي از کالاهاي خوراکي از خارج از کشور وارد بازار داخلي شده است، اين محصولات با بالا رفتن قيمت ارز قيمت شان نيز افزايش پيدا کرده ، براي نمونه برنج هندي از 4هزار و 500 تومان به مرز 7 هزار تومان رسيده است.»او درپاسخ به سوال خبرنگار«تجارت» درباره اينکه چه تعداد مواد غذايي دربازار وجود دارد که از خارج از کشور تامين مي‌شود و با افزايش قيمت مواجه است؟ مي‌گويد:« همه محصولات غذايي که در کشور توليد مي‌شوند از خارج از کشور نيز وارد مي‌شوند، به طور مثال حبوبات مانند عدس، لوبيا چيتي، ليموي عماني و....نمونه‌هاي خارجي آن در کشور وجود دارد و به محض اينکه نمونه‌هاي خارجي در بازار داخل گران مي‌شود محصول داخلي نيز با افزايش قيمت مواجه مي‌شود، قيمت زرد چوبه در اين مدت کوتاه که از افزايش نرخ دلار مي‌گذرد 2 هزارتومان گران شده است، يعني از 7هزار و 500 تومان به 9هزار و 500 تومان افزايش داشته است.»آن طور که اين کاسب خواربار فروشي مي‌گويد:« تمامي‌ادويه جات به خصوص فلفل، دارچين، زرد چوبه و هل، حبوبات مانند عدس و لوبيا چيتي، برنج خارجي به ويژه هندي با دلار قيمت گذاري آن صورت مي‌گيرد، در نتيجه مي‌توان گفت که تمامي‌مواد غذايي در حال افزايش قيمت هستند.او ادامه مي‌دهد:« ذرت، سويا، ليمو عماني و چاي نيز اين روزها با افزايش قيمت مواجه شده اند، قيمت چاي سيلان محصول هندوستان يک ماه پيش کيلويي 36هزار تومان که اين مبلغ در اين هفته به 42 هزار تومان در عمده فروشي‌ها معامله مي‌شود.» 

تعداد ميوه‌هاي وارداتي به کشورمان بسيار کم است، اما همين چند قلم نيز در زمان بالا رفتن قيمت ارز با کمي‌نوسان روبه رو مي‌شود، موز، آناناس و نارگيل سه نوع ميوه وارداتي فصل سرما هستند، که در اين باره «اسد ا... کارگر» معاون اتحاديه ميوه فروشان شهر تهران مي‌گويد:« برخي از اقلام به شکل وارداتي با ارز وارد کشور مي‌شوند، که در پي افزايش ارز اين محصولات غذايي نيز با افزايش قيمت مواجه مي‌شود.»او درپاسخ به سوال خبرنگار«تجارت» درباره اينکه قيمت اين محصولات به چه ميزان افزايش داشته است؟ مي‌گويد:« موز 20 درصد نسبت به ماه‌هاي اخير افزايش قيمت داشته است، به طوري که در عمده فروشي بين 5هزار تا 6هزار و 500 تومان (درجه بندي) به فروش مي‌رسد که خرده فروشان نيز با اعمال 35 درصد سود به دست مصرف کننده مي‌رسانند.»معاون اتحاديه ميوه فروشان مي‌افزايد:« دو محصول آناناس و نارگيل با 10 درصد افزايش قيمت مواجه بوده است.»او درپاسخ به سوال ديگر خبرنگار«تجارت» درباره اينکه اقلام ديگري وجود دارد که همزمان با نوسانات ارز افزايش قيمت داشته‌اند ؟ پاسخ مي‌دهد:« اطلاع دقيقي از محصولاتي که به شکل قاچاق وارد کشور مي‌شوند نداريم که چه ميزان افزايش قيمت داشته اند، اما اين 3 محصول موز، آناناس و نارگيل که به شکل رسمي‌وارد کشور مي‌شود با افزايش قيمت مواجه شده اند.»

خشکبار فروشان نيز در اين زمينه دل پري دارند، «علي رضا ملکي» يکي از آجيل فروشان بلوار آيت ا...کاشاني مي‌گويد:« نزديک به 40 درصد گردو که در بازار مصرفي تهران وجود دارد از خارج از کشور تهيه مي‌شود که با بالا رفتن ارز اين محصول نيز با افزايش قيمت روبه رو است، به طور نمونه قبل از اين گراني اخير گردو با پوست کاغذي محصول کشور شيلي در بازار کيلويي 27 هزار تومان به فروش مي‌رسيد، اما اين روز‌ها اين گردو را 32 هزار تومان بايد خريداري کرد و احتمال دارد اين افزايش قيمت ادامه دار باشد.» او ادامه مي‌دهد:« تنها گردو نيست که با اين وضعيت مواجه است، بلکه فندق، بادام زميني، بادام هندي و حتي تخمه آفتابگردان که از خارج از کشور واردات مي‌شوند با افزايش قيمت مواجه اند، 3ماه پيش تخمه آفتابگردان محصول چين کيلويي 5هزار تومان از سوي بنکداران به خرده فروشان عرضه مي‌شد و اين روزها اين محصول را خرده فروشان بايد کيليويي 8 هزار تومان خريداري کنند.»

درچند سال اخير مراکزعرضه گوشت قرمزوماهي معروف به يخ زده که از کشورهاي ديگر وارد کشورمان مي‌شود، رواج پيدا کرده است ومي‌توان اين مراکزرا درمحلات گوناگون شهر تهران مشاهده کرد، اين صنف مواد غذايي که بيشتر رستوران‌ها و اغذيه فروشان به آن مراجعه مي‌کنند نيزبا ارزمورد داد و ستد قرار مي‌گيرد؛ که در پي افزايش ارز قيمت اين محصولات نيز رو به افزايش رفته است. طبق تحقيقات خبرنگار «تجارت» محصولات گوشتي وارداتي نيز بين 10 تا 20 درصد افزايش قيمت پيدا کرده اند.

براي اينکه اين موضوع را بيشتر بررسي کنيم، به سراغ «پيمان تحقيقي» کارشناس بازرگاني رفته ايم، او در اين باره مي‌گويد:« طبيعتا با بالا رفتن ارز تمامي‌کالاهايي که از خارج از کشور وارد مي‌شوند با افزايش قيمت مواجه خواهد بود.»او ادامه مي‌دهد:« البته بايد عرف و حرفه کسب و کار رعايت شود چرا که قيمت کالاي جديد را بايد در زمان خريد کالاي جديد اعمال کنند.»اين کارشناس بازرگاني ادامه مي‌دهد:«متاسفانه با افزايش نرخ ارز بسياري از موسسات بازرگاني با مشکل مالي زيادي مواجه شده‌اند و احتمال ورشکستگي اين موسسات وجود دارد، چرا که بازرگانان اقدام به تهيه کالا مي‌کنند و هنوز هزينه آن را به کشور مبدا تحويل نداده‌اند و از سوي ديگر پيش فروش آن کالا را در داخل انجام داده‌اند که اين افزايش ارز موجب مي‌شود تا بازرگان هزينه زيادي را بدون سود پرداخت کنند.»«تحقيقي» در پاسخ به سوال خبرنگار «تجارت» درباره اينکه برخي معتقدند که افزايش نرخ ارز توليد محصولات غذايي کشور و رونق اقتصاد داخلي را به همراه مي‌آورد؟ پاسخ مي‌دهد:« اين موضوع کاملا درست است که به دليل بالا رفتن ارز بازرگانان تمايلي به خريد کالا از خارج کشور ندارند و اقدام به خريد محصولات داخلي مي‌کنند، از سوي ديگر کشاورزان داخلي نيز به دليل استقبال بازرگانان تشويق مي‌شوند که توليد شان را بيشتر کنند، اما اين موضوع زماني جواب مي‌دهد که بسترسازي صورت گرفته باشد، يعني کيفيت و قيمت رعايت شود، براي مثال توليد در حوزه کشاورزي را از سنتي به صنعتي ببريم در غير اين صورت با مشکل کمبود مواجه خواهيم بود.» 

در اين ميان نيز«ليلا شيخ پور» کارشناس مالي مي‌گويد:« بازار مواد غذايي در کشورهاي جهان به دو روش صورت مي‌گيرد يک اينکه بازار در دست دولت کنترل مي‌شود و دولت اقدام به بالا و پايين کردن قيمت مي‌کند و در برخي ديگر از کشور‌ها بازار در دست بازاريان و مردم است و آنها خودشان قيمت‌ها را کنترل مي‌کنند.»به گفته وي گراني اخير دلار مي‌تواند موجب گران‌شدن اقلام غذايي شود، چرا که دولت نتوانسته است بازار ارز را کنترل کند و از سوي ديگر بازار نيز به دنبال حاشيه است تا بتواند کمي‌با افزايش قيمت رونق اقتصادي ايجاد کنند.»او ادامه مي‌دهد:«وقتي صحبت از اثرگذاري نرخ ارز در قيمت اقلام خوراکي مي‌شود، بايد توجه داشت که چه قيمتي از ارز را مدنظر داريم، البته گران شدن ارز تنها در کشور ما نيست بلکه در ساير کشورها نيز اين موضوع وجود دارد و دولت‌ها با آن مبارزه مي‌کنند و برخي ديگر اقتصاد شفافي دارند که مي‌توانند آن را کنترل و مهار کنند.»اين کارشناس مالي مي‌افزايد:«قيمت دلار متناسب با نرخ تورم نيست و همين غيرمنطقي بودن قيمت دلار تأثير مستقيمي‌در تمامي‌اقلام وارداتي از جمله خوراکي‌ها گذاشته که با شرايط موجود اين روند ادامه خواهد داشت.»

بورس استانبول با توجه به بيش از 60 درصد سرمايه گذاري خارجي، اتصال به سيستم‌هاي معاملات جهاني، دارا بودن رتبه هشتمين بازار بدهي در دنيا و البته نزديکي سياسي و فرهنگي مي‌تواند مقصد مناسبي براي اولين فعاليت‌هاي بين المللي بورس تهران باشد. حسن قاليباف اصل، مديرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران به سنا، گفت: راه‌اندازي معاملات قراردادهاي آتي ارز منوط به موافقت بانک مرکزي و مجوز سازمان بورس است که در اين صورت امکان راه‌اندازي معاملات ابزار مذکور در بورس تهران فراهم خواهد شد.

مديرعامل شرکت بورس تهران در خصوص جايگاه بين المللي اقتصاد کشور گفت: ايران از منابع طبيعي و نيروي انساني فراوان و ارزشمندي برخوردار است و توسعه ادواري اين منابع عليرغم چالش‌ها، جايگاه قابل توجهي به اقتصاد ايران از حيث اندازه و پتانسيل‌ها بخشيده است. با اين حال، حفظ اين جايگاه و توسعه آن نيازمند سرمايه گذاري‌هاي عظيم و ورود منابع خارجي به کشور خواهد بود.

وي ادامه داد: معمولا بورس‌هاي اوراق بهادار ميزبان سرمايه گذاري خارجي غير مستقيم (FPI) هستند. اين ميزان سرمايه گذاري پس از برجام و به لطف تعاملات بين المللي رشد قابل توجهي نسبت به ادوار پيش ازآن داشته است. با اين حال، حجم آن نسبت به اندازه بازار سرمايه بسيار ناچيز و در حدود نيم درصد کل گردش معاملات است. از جمله دلايل اين نقيصه مي‌توان به دشواري‌هاي نقل و انتقال پول به داخل و خارج از ايران، عدم حضور نمايندگان بانک‌هاي خارجي در کشور، و فقدان نهادهاي واسط بين المللي براي تکميل فرآيند سرمايه گذاري و هم چنين متصل نبودن بازار سرمايه ايران به بازارهاي جهاني اشاره کرد. قاليباف اصل راهکارهاي ارتقاي جايگاه ايران در حوزه جذب سرمايه گذاري خارجي را برشمرد و گفت: رفع موانع بانکي، شامل کاهش ريسک‌هاي سرمايه گذاري، اصلاح ساختارها و مقررات، بهره گيري از استانداردهاي حسابداري و گزارشگري بين المللي رتبه بندي معتبر و در يک کلام حرکت در مسيري قابل درک و قابل اطمينان از سوي سرمايه گذاران خارجي از جمله اقدامات ضروري است تا سرمايه گذاران با ترديد کمتر و اعتماد بيشتر وارد بازار ايران شوند. وي ادامه داد: يکي از اهداف بورس تهران در سال 1396 ورود به حوزه بين المللي بود لذا مذاکرات با بورس‌هاي مختلفي آغاز شد. البته تا به امروز جدي‌ترين همکاري و مذاکره با بورس استانبول بوده است. بورس استانبول با توجه به بيش از 60 درصد سرمايه گذاري خارجي، اتصال به سيستم‌هاي معاملات جهاني، دارا بودن رتبه هشتمين بازار بدهي در دنيا و البته نزديکي سياسي و فرهنگي مي‌تواند مقصد مناسبي براي اولين فعاليت‌هاي بين المللي بورس تهران باشد. قاليباف اصل با بيان اينکه مذاکرات در خصوص ساير بورس‌ها نيز همچنان ادامه خواهد داشت، گفت: همانطور که مي‌دانيد يک سري از نهادهاي مالي و شرکت‌هاي بورسي نيز راسا مذاکراتي را با بورس لندن و استانبول و ساير بورس‌ها پيش برده‌اند که خود اين موضوع در کنار مذاکرات بورس، پيشرفت‌هاي خوبي را در زمينه شناخت طرفين و نيز اقدامات مشترک رقم زده است.

وي افزود: در 2 سال گذشته و با توجه به گشايش‌هاي ايجاد شده در روابط بين المللي ايران، و با توجه به مناسبات و تشابه نسبي بين بازار‌هاي سرمايه ايران و ترکيه، تفاهم نامه امضا شده با بورس استانبول با جديت بيشتري پيگيري شده است تا امکان عرضه متقابل سهام يا عرضه اوراق بهادار ديگري فراهم آيد.

به گفته مديرعامل شرکت بورس تهران، اين پروژه که همکاري برخي ديگر از نهادها و ارکان بازار سرمايه کشور از جمله سپرده گذاري مرکزي را مي‌طلبد، در حال پيگيري است تا امکان اوليه عرضه متقابل سهام شرکت‌هاي ايراني در بازار‌هاي خارج از کشور فراهم شود. با توجه به گردش بيش از 50 درصد معاملات بورس استانبول توسط سرمايه گذاران خارجي، به نظر مي‌رسد انتخاب اين بازار به عنوان نخستين مقصد براي شرکت‌هاي ايراني مي‌تواند علاوه بر گشايش اين مسير، سبب آشنايي بيشتر سرمايه گذاران خارجي با شرکت‌هاي ايراني شود.

قاليباف اصل در پاسخ به اين سوال که طرح پذيرش متقابل سهام شرکت‌هاي ايران در بورس‌هاي خارجي به کجا رسيده است؟ گفت: مذاکرات با بورس استانبول تا سطح جزييات و مطالب فني پيش رفته است و با ساير بورس‌ها در سطح مذاکرات اوليه است اما برخي قوانين و مقررات بازار سرمايه ايران به ويژه در خصوص افزايش سرمايه و تقسيم سود و الزام قوانين حاکميت شرکتي با قوانين جاري دنيا داراي تفاوت است و اين موضوعات مذاکرات را پيچيده تر کرده اما با مذاکرات انجام شده، توافقاتي در اين حوزه‌ها با بورس استانبول حاصل شد که با نهايي شدن اين توافقات اولين پذيرش دوگانه به صورت عملي آغاز مي‌شود.

بر اين اساس با رويکردي توأمان به موضوع پيش نيازهاي توسعه و بستر اجتماعي واقتصادي آن واقف خواهيم شد که فضاي کسب و کار داراي شفافيت اطلاعاتي لازم براي توسعه نيست و بر اين مبنا اقدامات مردم و فعالان اقتصادي در فضاي کسب و کار متأثر از شايعه‌هاي رايج قرار گرفته و هدايتگر مسير، شايعه‌ها به عنوان يک انحراف اجتماعي و کجروي مي‌باشند.

اين شايعه‌ها زماني در جامعه اعتبار به دست آورده‌اند که ابزارهاي اطلاع رساني براي آگاهي بخشي عقب نشيني کرده يا با مستتر کردن بخشي از واقعيت، افکار عمومي‌را در‌هاله‌اي از ابهام نگه داشته‌اند و اين ذهن سراپا جوياي اطلاعات را به طرف منابع غيررسمي‌نظير فضاي مجازي سوق داده و فضاي مجازي که امروزدر زندگي اجتماعي داراي جايگاه و اعتبار عاريه‌اي به يمن نبود منابع رسمي‌شده بر اين شايعات و گمانه زني‌ها دامن زده اند.

يکي از کليدي‌ترين بسترهايي که امروز در جامعه از مشکل شايعات و گمانه زني‌ها رنج مي‌برد، فضاي کسب و کار است. در شرايطي که فعال اقتصادي براي شروع يا تداوم فعاليت اقتصادي خويش تشنه آگاهي از وضعيت بازار اقتصادي است و در منابع رسمي‌متوليان بازار مالي اعلام مي‌کنند که نابساماني بازار ارز حباب گونه است و نبايد درچالش آن مردم و فعالان اقتصادي ورود کنند و در اين راستا، نرخ سود بانکي را براي آنکه بازاراقتصادي رونق يابد و مردم سرمايه‌هاي خود رااز بانک‌ها خارج و در مدار توليد که لازمه توسعه است وارد کنند، اقدام مي‌نمايد. اما ديري نپاييد که شايعه بازار اقتصادي و گراني ارز بر اين نظر غالب مي‌شود و همين نهاد متولي بازار مالي خود در فاصله کمتر از شش ماه رويکرد جديدي را براي سپرده گذاري در بانک‌ها با نرخ سود مشارکتي 20 درصد مطرح مي‌کند. 

سئوال اينجاست که هدف ازآن کاهش چه بود؟ آيا هدايت به طرف توليد و رونق اقتصادي مدنظر نبود؟ و اگر بود، چرا از موضع خود در فاصله کمتر از شش ماه کوتاه آمده و اگر همين موضوع حساب ارزي و پيش فروش سکه را به عنوان يک مُسکن به بازار پرتلاطم ارز و سکه تزريق مي‌کنيد، خود اين عملکرد حکايت از آن ندارد که در آينده قراراست اين ارز و سکه گران تر از وضع موجود شود. آيا با عملکرد نهاد مالي، خودمان مهر تأييد بر بازار شايعات اقتصادي وارد نکرديم و چگونه انتظارداريم مردمي‌که هنوز از وضعيت سپرده گذاران موسسات مالي مطلع نشده‌اند و صرفاً يک حرف يک مسئول به اين عنوان که اين مشکل برخواسته از طمع ورزي آنها بوده را گوشه ذهن دارند، دوباره سرمايه‌هاي خود را به بانک‌ها و موسسات با انتظار سود 20 درصدي دهند؟ اين اقدامات متعارض رامردم و سرمايه گذاران چگونه درک کنند؟ سرمايه گذاران اعم از داخلي و خارجي که در فضاي کسب و کار بعضاً در يک روز دو نقل از فضاي پس از برجام مي‌شنوند، چگونه مي‌توانند توليد و اشتغالزايي كه لازمه بازار اقتصاد كشور مي‌باشد را محقق کنند.

موضوع اطلاع رساني شفاف و به دور از غرض ورزي حزبي و جناحي در همه عرصه‌ها، امري لاجرم براي توسعه پايدار مي‌باشد. بازار اقتصادي و فضاي کسب و کار امروز جامعه ايراني به واسطه شايعات و گمانه زني‌هايي که در طول زمان مهر تأييد گرفته اند، در حال فرسايش است. فرسايشي که ديگر برنامه‌هاي پنجساله توسعه و سياستگذاري‌هاي کوتاه مدت و موقتي نمي‌تواند مرهمي‌کارگربر آن باشد.

رييس جمهوري با تاکيد بر لزوم فعاليت و پژوهش آزاد اساتيد و دانشجويان و اهميت تعامل علمي‌با دنيا اظهار کرد: در رشته‌هاي تخصصي علم و دانش بايد با دنيا در تماس باشيم و اين حرفي درست نيست که ما به اساتيد و پژوهشگران خود مشکوک باشيم.

به گزارش ايسنا، حجت الاسلام حسن روحاني در سي ويکمين جشنواره خوارزمي‌گفت: در کشور خود جناح بندي داريم ،اما نمي‌توان گفت که علم رياضي اصولگرايان يا علم رياضي اصلاح طلبان، چراکه علم حد و مرزي را نمي‌شناسد و جبر، رياضي و الگوريتم در همه جا يکي است.

رييس جمهور افزود: برخي فکر مي‌کنند که بايد علوم را با عنوان علومي‌که با دين ارتباط دارد يا علومي‌که ضد دين هستند، تقسيم کرد. حتي برخي بر اين باورند بودند که بايد علوم را به علوم سنتي و علوم جديد تقسيم کنيم، اين افراد علوم جديد را نمي‌پذيرفتند و معتقد بودند که به دانشگاه نيازي ندارند و هرآنچه که نياز دارند از حوزه تامين مي‌شود. اين افراد حتي پزشکي مبتني بر داروهاي شيميايي را نيز قبول نداشتند و تاکيدشان بر طب سنتي بود اما امروز ديگر اين تفکر در جامعه ما طرفداري ندارد.

روحاني با بيان اينکه عده‌اي مي‌خواستند ثابت کنند که همه علوم ريشه در اسلام دارد، خاطرنشان کرد: عده‌اي به دنبال آن بودند تا هر علمي‌که پيدا مي‌شد يک آيه و روايات مي‌آوردند و مي‌گفتند که ريشه اين علم در اسلام است. اين در حالي است که اين سخن صحيح نيست و خود پيامبر نيز مي‌فرمودند که علم را بياموزيد حتي اگر در چين باشد.

وي با بيان اينکه ميان آنهايي که به دنبال علم و تفکر اسلامي‌هستند و آنهايي که به دنبال علم بر مبناي تفکر مادي هستند يک تفاوت وجود دارد، ادامه داد: علم بر مبناي تفکر مادي به معناي ابزار و وسيله‌اي براي سلطه جويي و استعمارگري است. در اين زمينه در دنياي امروز طراحي و برنامه ريزي‌هايي از سوي مراکز علمي‌انجام مي‌شود که هدف همه آنها سلطه گري است.

وي با تاکيد بر اينکه علم زياد و دانايي موجب قدرتمندترشدن مي‌شود، اظهارکرد: اين تفکر که علم براي سلطه گري بر ديگران است و ما به دنبال علم و دانشي باشيم که ديگران را استثمار و استعمار کنيم و به آنها مسلط شويم و ايده يا فرهنگ خود را بر آنها تحميل کنيم از باب هدف، علمي‌اسلامي‌نيست. علم اسلامي‌علمي‌است که در خدمت انسان باشد و داراي اهدافي نظير ساخت دنيا و روابط صحيح ميان انسان و کمک به بشريت و دور کردن غم و درد و رنج از ايمان باشد.

رييس جمهور با تاکيد بر اينکه تقسيم بندي‌هايي که پس از انقلاب در جامعه ما رخ داد خيلي دقيق نيستند، گفت: به نظر من تفاوت علم اسلامي‌و علم غيراسلامي‌به ويژه در علوم انساني تنها در اهداف آنها است وگرنه علوم هر دو يکي است.

روحاني با بيان اينکه پس ازانقلاب اسلامي‌مرحله سوم تمدن در کشور ما آغاز شده است، خاطرنشان کرد: در اين مرحله مي‌توانيم بازنده يک تمدن بزرگ باشيم يا خداي ناکرده نباشيم؛ اين موضوع بستگي به برنامه‌ريزي دقيق و کار و تلاش فوق العاده ما دارد.

وي با تاکيد بر اينکه خدا توانايي تمدن سازي و پرورش تمدن را به مردم ايران داده است، ادامه داد: ايران در منطقه اولين کشوري است که دموکراسي را آفريد. حدود بيش از 110 سال قبل و در سايه مشروطه انتخابات ما برگزار شد. همچنين ايران در ساخت يک حکومت مردم سالاري ديني نيز پيشتاز بوده است.

رييس جمهور تاکيد کرد: در دوره 40 ساله پس از پيروزي انقلاب اسلامي‌در حوزه علم و دانش حتما پيشرفت‌هاي خوبي داشته ايم. در اين زمينه در بخش توسعه اسلامي‌يک گام جلوتر از دوران پيش از انقلاب هستيم. امروز حدود 4 ميليون دانشجو و 12 ميليون دانش آموخته دانشگاهي در کشور وجود دارند و دانشجويان و دانشگاهيان ما نه تنها در مسائل علمي، بلکه در مسائل سياسي و سرنوشت ساز نيز در کشور تاثيرگذار هستند. دانشگاه از اوايل نهضت اسلامي‌در کنار حوزه‌ها بوده و نقشي اساسي در سرنوشت جامعه داشته و دارد. روحاني با اشاره به قرار گرفتن ايران در جايگاه شانزدهم، رشد علمي‌در دنيا گفت: پيشرفت در بحث فناوري‌هاي علمي‌قابل ملاحظه است و مي‌تواند در سطوح رقابت با کشورهاي صنعتي در برخي رشته‌ها نيز برسد. در زمينه‌هاي فناوري‌هاي برتر، سلول‌هاي بنيادين، بيوتکنولوژيک، نانو، آي سي تي، علوم فضايي و هسته‌اي پيشرفت‌هاي قابل ملاحظه‌اي داشته‌ايم. وي با تاکيد بر لزوم آزادي در پژوهش علم و دانشگاه، اظهار کرد: اگر مي‌خواهيم علم و دانش ما پيشرفت کند، بايد محيط‌هاي علمي‌مان براي پژوهش محيطي آرام باشد و اساتيد بايد در محيطي آزادانه نظرات علمي‌خود را مطرح کنند.

رييس جمهور با تاکيد بر اينکه دانشگاه جايي نيست که اساتيد بخواهند وارد مسائل سياسي بشوند، بلکه محل بحث طرح موضوعات سياسي در احزاب است، خاطرنشان کرد: اساتيد بايد در علوم مختلف از جمله حقوق و علوم سياسي هرآنچه که نظرانشان است و به آن رسيده‌اند را آزادانه بيان کنند. در اين زمينه اگر اين اساتيد ذره‌اي خود را سانسور کردند معلوم مي‌شود که ما مشکلاتي داريم. روحاني با بيان اينکه خداي متعال به ايرانيان استعداد و انگيزه داد است، ادامه داد: استعداد و انگيزه مناسب در جوانان ما وجود دارد و وزارتخانه‌هاي مربوطه، دولت و ساير قوا بايد دست به دست هم بدهند تا محيطي مناسب در دانشگاه‌ها ايجاد شود؛ اگر اينچنين شد، پيشرفت ما مي‌تواند با سرعت بيشتري ادامه پيدا کند.

رييس جمهور تصريح کرد: سخت گيري‌هاي بي جا بايد کنار برود تا تعامل با دنيا صورت بگيرد، اگر تعامل خوب با دنيا و مراکز تحقيقاتي داشته باشيم و پروژه‌هاي مشترکي تعريف کنيم، مي‌توانيم سريع تر به نتايج موردنظر خود دست يابيم.

روحاني بر لزوم توجه به مشکلات روز و همچنين مرز علم و دانش در تحقيقات و پژوهش‌هاي اساتيد و دانشجويان در کشور تاکيد کرد و گفت: امروز کشور با مشکلاتي نظير آلودگي هوا، ريزگردها، زلزله و همچنين ترافيک خيابان‌ها مواجه است. اين مشکلات همگي قابل حل هستند و براي حل آن بايد دست به دست هم بدهيم.

روحاني با بيان اينکه تاکنون مي‌گفتيم که دانشگاه‌ها بايد پژوهش محور باشند گفت: امروز شرايط به گونه‌اي است که بايد اين تعبير را تغيير دهيم؛ دانشگاه‌هاي ما به خاطر مشکلاتي که در زمينه بيکاري در جامعه وجود دارد بايد کارآفرين باشند.

وي خاطرنشان کرد: به عنوان مسوول اجرايي کشور اگر تصميم گيري در اين زمينه را به من واگذار کنند به دانشگاهي امتياز خواهم داد که همه فارغ التحصيلان آن بعد از دو سال بيکار نباشند. اگر فارغ التحصيلان دانشگاهي پس از 4 سال همچنان بيکار بودند، معلوم است که اشکالي در کار وجود دارد. به نظر من سازمان برنامه و بودجه در سال‌هاي آينده بايد بر مبناي ميزان کارآفريني به دانشگاه‌ها بودجه بدهد.

وزير خارجه کشورمان گفت: ما در منطقه شاهد شکست سرزميني داعش بوده‌ايم نه شکست تفکر داعش و خود داعش و بايد اين دو را از همديگر تفکيک کنيم.

به گزارش ايسنا، محمدجواد ظريف در همايش الگوهاي نظم منطقه‌اي در جهان پساداعش گفت: اين تصور اشتباهي است که بخواهيم ريشه تمام محاسبات در دنيا را از غرب بدانيم. جهان به سمت يک تغيير ماهوي حرکت کرده و بايد در محاسبات به آن توجه کرد.

محمدجواد ظريف با اشاره به اينکه تحولي که اخيرا در منطقه ما رخ داده است، شکست سرزميني داعش است نه شکست داعش و ما بايد اين دو را از يکديگر تفکيک کنيم ادامه داد: داعش به عنوان مدعي دروغين خلافت اسلامي‌و با اشغال سرزمين‌هايي در عراق و سوريه مدعي ايجاد سرزمين خلافت اسلامي‌کرد و اين ادعا اکنون از بين رفته ولي تفکر داعش و منابع فکري و مالي که از آن حمايت مي‌کند نابود نشده است. ظروفي که داعش را ايجاد کرده است از بين نرفته است.

وي با بيان اينکه برخي از ظروف منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي در ايجاد داعش موثر بوده‌اند، ادامه داد: وقتي صحبت از پساداعش مي‌کنيم نبايد اين را تصور کنيم که اين تفکر از بين رفته است. يکي از اشتباهاتي که بعضا صورت مي‌گيرد، اين است که تصور مي‌شود داعش تمام شده است و يکي از دلايلي که اين روزها غربي‌ها لحنشان عليه ايران تندتر شده است اين است که آنها تصور مي‌کنند که ايران کاري را که بايد در مبارزه با داعش مي‌کرد، انجام داده است. ايران داعش را از بين برده است و چرا بايد از اين به بعد به ادعاي خودشان با جمهوري اسلامي‌ايران با مصالحه برخورد کنيم. در حاليکه اين تصور که داعش تمام شده است، باطل است.

ظريف در همين چارچوب تاکيد کرد: شرايطي که داعش در منطقه ما ايجاد کرد، آن شرايط کماکان به قدرت خود باقي است. اگر قدرت بيشتري نگرفته باشد.

اين ديپلمات عاليرتبه کشورمان در تبيين دلايل شکل‌گيري داعش در منطقه گفت: يکي از دلايل اصلي اين موضوع دخالت خارجي در منطقه ماست، داعش کنوني زاييده حمله آمريکا به عراق است و قبل از آن ظلم بزرگي که توسط صهيونيست‌ها عليه مردم منطقه انجام شده است. ناکارآمدي‌هاي دولت‌هاي منطقه در برخورد با مهم‌ترين نيازهاي مردم منطقه که يکي از آنها عدم موفقيت در احقاق حقوق مردم فلسطين است، در اين ارتباط موثر بوده است.

ظريف در بخشي از صحبت‌هاي خود رژيم صهيونيستي را غده سرطاني در منطقه عنوان کرد و در تبيين ناکارآمدي دولتهاي منطقه در برآورده کردن نيازهاي جامعه خود گفت: اين ناکارآمدي به ناکارآمدي دولت، ملت در جهان عرب تبديل شده است و به همين بابت است که در جهان غرب صحبت از يک وستفاليا در جهان عرب مي‌کنند. گرچه نمي‌توان گفت که اين نسخه درست است و يا نادرست، ولي تشخيص درستي است.

وي با بيان اينکه يک عقده متراکم تاريخي به خاطر برآورده نشدن نيازهاي مردم در جهان عرب شکل گرفته است و اين عقده خود را به شکل حرکت عليه دولتهاي عربي نشان مي‌دهد، تصريح کرد: برخي از دولتهاي منطقه به خصوص کشورهايي مثل عربستان تلاش مي‌کنند که اين عقده‌هاي متراکم و سرخوردگي‌هاي انباشته در بين ملت‌ها را از جمله ملت خودش را منحرف کند و به سمت دشمن‌سازي خارجي سوق دهد. ظريف گفت: بنابراين مي‌توان گفت دو عامل مهمي‌که در ايجاد تفکر داعش و تشديد آن موثرند، يکي ارتباطات نزديکي است که در برخي کشورهاي عربي با رژيم صهيونيستي گرفته‌اند و دوم تلاش برخي از کشورهاي منطقه براي انحراف خواسته‌هاي ملتهاي خود به سمت شکل دادن يک دشمن خارجي است به نحوي که بتواند بر روي مسائل داخلي خود سرپوش بگذارند. وزير امورخارجه کشورمان همچنين به برخي از اخبار منتشر شده مبني بر انتقال برخي از افراد عضو جريان تروريستي داعش از منطقه به بيرون از منطقه اشاره کرد و افزود: روز گذشته اخباري منتشر شد که هلي‌کوپترهاي آمريکايي برخي از زندانيان داعشي در زندان حسکه را فراري داده‌اند و ما اين موضوع را در نقاط ديگر نيز چون ديرالزور مشاهده کرده‌ايم. برخي نيروهاي داعش به صورت منظم از اين مناطق خارج شده‌اند البته خروج بخشي از آنها به صورت هماهنگ خارج شده‌اند و بخشي از اين پديده نيز به صورت طبيعي رخ داده است.

دادستان تهران در خصوص حادثه خيابان پاسداران با اشاره به اين احتمال که هنوز عوامل اصلي حادثه تماماً دستگير نشده‌اند، اظهار اميدواري کرد که نهادهاي امنيتي کشور پشت پرده اين جريان را آشکار و عوامل اصلي آشوب اخير را شناسايي کرده و به دادسرا معرفي نمايند. به گزارش ايسنا، جعفري دولت‌آبادي در حاشيه اين همايش و در جمع خبرنگاران در خصوص عملکرد دادستاني در رسيدگي به پرونده‌هاي آشوبگران، از حضور سي قاضي و هفت معاون دادسراي تهران براي تحقيق از متهمان و تعيين تکليف آن‌ها در روز سه شنبه گذشته خبر داد و با اشاره به اين که در حال حاضر هيچ متهمي‌بلاتکليف نيست، افزود: در عين حال تحقيقات ادامه دارد. وي از صدور اولين کيفرخواست در ارتباط با متهمان تجمعات خيابان پاسداران خبر داد و افزود: براي متهم به قتل مامور ناجا کيفرخواست صادر و درخواست قصاص شده است. جعفري دولت‌آبادي بر رويکرد دادستاني در تفکيک عوامل اصلي اغتشاش از تحريک‌شدگان و فريب‌خوردگان تاکيد نمود و در توضيح اظهار داشت: برخي ممکن است بر اثر تحريک احساسات در محل حاضر شده باشند؛ لذا تحقيقات دادستاني به سرعت در حال انجام است و سعي بر آن است که در مورد فريب‌خوردگان زودتر تعيين تکليف شود، اما عوامل اصلي آزاد نخواهند شد و با تکميل تحقيقات براي محاکمه به دادگاه معرفي مي‌شوند. وي با انتقاد از برخي افراد که خود به عنوان مسوولان سابق دولتي، از مسببان اصلي مشکلات کشور بوده‌اند و حال به قوه قضاييه هجمه مي‌برند، اظهار داشت: قوه قضاييه ضامن اجراي عدالت، حفظ آزادي‌هاي مشروع و حقوق شهروندي است و تضعيف آن به منزله مخدوش نمودن اعتماد به مسوولين کشور است. لذا کساني که خود مسبب مشکلات کشور محسوب مي‌شوند، امروز که برخي متهمان تحت تعقيب قانوني قرار گرفته‌اند، در مقام دايه مهربان‌تر از مادر هجمه‌هاي خود را به دستگاه قضايي تشديد نموده‌اند. جعفري دولت‌آبادي افزود: آن‌ها فهميده‌اند که دستگاه قضايي روز به روز به آن‌ها نزديک‌تر مي‌شود و لذا هجمه‌ها روز به روز شديدتر مي‌گيرد و جالب اين که حملات آن‌ها به دستگاه قضايي، همگام با هجمه‌هاي دشمنان خارج‌نشين بر قوه قضاييه است. دادستان تهران تاکيد کرد: طي سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، سابقه نداشته در اين حد به دستگاه قضايي هجمه شود و علت اين امر چيزي نيست جز عزم دستگاه قضايي در مبارزه با فساد. وي با تاکيد بر اين که دستگاه قضايي در مقابله با فساد تبعيض را نمي‌پسندد و همه کساني که براي آن‌ها پرونده مفتوح شده و يا متخلفاني که تا کنون تعقيب نشده‌اند، دير يا زود در چرخه محاکمه قرار خواهند گرفت، افزود: اين هجمه‌ها اراده قضات را پولادين و محکم‌تر خواهد کرد و معتقديم اگرچه در بخش عدالت کمبودهايي وجود دارد و انتظار مردم از دستگاه قضايي بيش از اين است؛ اما توجه به اين واقعيت نيز ضروري است که مبارزه با فساد کار دشواري است؛ چرا که حاميان فساد قدرت و نفوذ زيادي دارند و به همين جهت پرونده‌هاي متضمن فساد با تلاش بسيار به سرانجام مي‌رسد.