دبير شوراي عالي امنيت ملي بدعهدي و رفتار غيرقانوني ايالات متحده آمريکا در قبال توافقنامه بين‌‌المللي برجام و انفعال اروپا در برابر واشنگتن را نماد روشني از ضرورت تمرکز کشورهاي منطقه بر اتخاذ راه‌حل‌هاي بومي‌براي حل و رفع مشکلات و بحران‌‌‌ها برشمرد و بيان کرد: جمهوري اسلامي‌ايران به نقض عهدهاي مکرر آمريکا در قبال برجام پاسخ شايسته و به موقع خواهد داد و هيچ گونه تغيير، تفسير يا اقدام جديدي را که محدودکننده برجام باشد، نخواهد پذيرفت. 

به گزارش ايلنا، دريابان علي شمخاني در ديدار يوسف بن علوي وزير مشاور در امور خارجي سلطنت عمان با اشاره به روابط عميق، مستحکم و رو به توسعه دو کشور که هم‌گرايي و اشتراک نظر قابل توجهي را در ديدگاه‌‌‌‌هاي منطقه‌‌‌اي ايجاد کرده است، گفت: ارتقاي مناسبات سازنده و همه‌‌‌‌جانبه با همسايگان مبتني بر تامين منافع مشترک، مهمترين اولويت سياست خارجي جمهوري اسلامي‌ايران است. وي با تبيين زمينه‌‌‌هاي اقتصادي توسعه همکاري‌‌هاي دوجانبه در حوزه‌‌‌هاي انرژي و ترانزيت اظهار داشت: سرمايه‌‌‌گذاري مشترک به منظور ايجاد زيرساخت‌‌‌هاي پولي، مالي، بندري و حمل و نقل مي‌‌‌تواند ضمن متنوع‌‌‌سازي ظرفيت‌‌هاي تجاري و بازرگاني در منطقه، دستيابي امن و ارزان به بازارهاي هدف را تسهيل کند.  دبير شوراي عالي امنيت ملي با تاکيد بر سياست پايدار جمهوري اسلامي‌ايران در توسعه مناسبات مبتني بر همکاري، خويشتنداري و مفاهمه با همسايگان تصريح کرد: برخي کشورهاي منطقه با فاصله گرفتن از حکمراني معقول، رفتار و گفتارهاي شتاب‌‌‌زده و متکبرانه را در دستورکار خود قرار داده‌‌‌اند و امکان مديريت بحران‌‌هاي منطقه‌اي را با چالش‌‌هاي جدي روبه‌‌رو کرده‌اند. شمخاني با ابراز نگراني نسبت به تداوم کشتار زنان و کودکان يمني در بمباران هواپيماهاي متجاوز عربستان سعودي و امارات عربي متحده و وضعيت فاجعه‌‌بار مردم ستمديده و مظلوم اين کشور خاطرنشان کرد: مواضع و ديدگاه‌هاي مشترک ايران و عمان در بحران يمن، مبتني بر توقف سريع جنگ و استقرار آتش‌بس، رفع محاصره و ارسال کمک‌‌هاي انساندوستانه و انجام گفت‌وگوهاي يمني- يمني براي شکل‌‌‌گيري ساختارهاي سياسي جديد براساس راي و خواست مردم يمن است. وي افزود: بحران يمن راه‌‌حل نظامي‌نداشته و تنها مسير بازگشت آرامش و امنيت به اين کشور، بهره‌‌‌گيري از ابتکارهاي سياسي براي مشارکت دادن مجموعه گروه‌‌هاي سياسي و قومي‌داراي پايگاه مردمي‌در ساختار سياسي آينده است.  نماينده مقام معظم رهبري با تقبيح تلاش مستمر برخي کشورها براي ايجاد فضاي دوقطبي و افزايش شکاف‌‌‌‌هاي سياسي و امنيتي در منطقه ابراز داشت: امنيت خليج فارس و منطقه تنها با چندجانبه‌‌‌گرايي و فاصله گرفتن از هر نوع تنش‌‌‌آفريني با تمرکز بر طراحي و اجراي الگوهاي مبتني بر مشارکت منطقه‌‌اي مسئولانه، محقق خواهد شد.  وي با هشدار نسبت به قرار گرفتن اروپا در زمين بازي آمريکا و رژيم صهيونيستي و پاسخ مثبت به باج‌‌‌خواهي آنها به بهانه حفظ برجام يادآور شد: توانمندي‌هاي دفاعي به‌‌‌‌ويژه برنامه موشکي جمهوري اسلامي‌ايران که ماهيت بازدارنده دارد براساس الزامات امنيت ملي و با جديت ادامه مي‌‌‌يابد و فضاسازي‌هاي سياسي و رسانه‌اي تاثيري بر تداوم آن نخواهد داشت.

يک عضو اصلاح‌طلب کميسيون صنايع مجلس با اشاره به تصميم مسئولان براي فيلترينگ دائم تلگرام پس از ناآرامي‌هاي دي‌ماه، تاکيد کرد که فيلترينگ تلگرام تاثيري در استفاده کاربران از آن نخواهد داشت و ضمن تشريح اثرات منفي فيلترينگ تلگرام، وابستگي شرکت‌هاي پشتيبان پيام‌رسان‌هاي داخلي به نهادهاي حاکميتي را از دلائل عدم اعتماد کاربران به اين پيام‌رسان‌ها دانست. سيده حميده زرآبادي در گفت‌وگو با ايلنا، در واکنش به اظهارات اخير دبير شوراي‌عالي فضاي مجازي مبني بر احتمال اعمال محدوديت‌هايي براي تلگرام در سال آينده اعلام کرد: بنابر اطلاعات موثقي که از وزارت ارتباطات دارم، فيلترينگ دائم تلگرام در سال آينده به تصويب شوراي‌عالي فضاي مجازي رسيده و اين اظهارات به‌نوعي زمينه‌سازي براي انجام اين تصميم در افکار عمومي‌است. وي در پاسخ به اين که واکنش دولت و وزارت ارتباطات نسبت به اين تصميم چه خواهد بود، گفت: انتظار اين است که دولت يا وزارت ارتباطات اگر مخالف اين تصميم است، حداقل موضع خود را با شفافيت به مردم اطلاع دهد و با رسانه‌ها مصاحبه کند و بگويد که چنين اتفاقي باوجود مخالفت دولت، درشرف تحقق است. اين نماينده مجلس اضافه کرد: با اين حال شاهديم که وزارت ارتباطات حتي به همين ميزان نيز شفافيت ندارد و طبيعي است که اگر مردم فکر کنند دولت مخالف اين تصميم نبوده است.  نماينده اصلاح‌طلب مردم قزوين در مجلس همچنين با اشاره به زمزمه‌هايي درمورد احتمال فيلترينگ تلگرام در سال آينده اعلام کرد: اکنون در زمانه‌اي زندگي مي‌کنيم که عصر انقلاب تکنولوژي است و اپليکيشن‌ها در فضاي مجازي، لايه‌هاي بيروني و ظاهري اين انقلاب تکنولوژي هستند.

اگر بخواهيم وضعيت سياسي کشور را در سالي که گذشت تشريح کنيم، بدون شک سخنان رهبر انقلاب در ابتداي سال و بيانات ايشان در مشهدمقدس در بين مردم اين شهر به اندازه‌اي اهميت داشت که براي يک سال آينده کشور ريل گذاري را تعييت کرد. 

حضرت آيت‌ا... خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب اسلامي‌در اولين روز سال نو، در مشهد مقدس با تجليل از وحدت و پايبندي ملت به ارزش‌هاي انقلاب و دلبستگي مردم به مباني و عرصه‌هاي ديني، «مسائل معيشتي و اقتصادي» و «انتخابات» ارديبهشت ماه را دو موضوع مهم سال جديد خواندند و با تأکيد بر ضرورت حل همه مشکلات کشور در سايه «مديريت‌هاي متدين، انقلابي، کارآمد و پرانگيزه»، افزودند: تمرکز مسئولان بر توليد داخلي، و مطالبه‌گري ملت در اين زمينه موجب حل مشکلات فراوان به‌ويژه «بيکاري جوانان» خواهد شد و ملت عزيز ايران در سال جديد در تحقق خواست اصلي و مهم اينجانب يعني حضور پرشور همه واجدان شرايط در انتخابات، بر عزت و اقتدار و آبروي ايران خواهد افزود و با درخشش واقعي در انتخابات، شکوه خود را به رخ دشمنان خواهد کشيد.رهبر انقلاب به مسئله اساسي و اولويت اول کشور يعني اقتصاد اشاره کردند و با تأکيد بر اينکه هدف دشمن، فشار اقتصادي بر مردم ايران با هدف دلسرد و دلزده کردن آنان از نظام اسلامي‌است، افزودند: البته دشمن نادان و بي‌ايمان، در طول سال‌هاي طولاني به‌دنبال جدا کردن ملت از نظام اسلامي‌بوده است اما تاکنون موفق نشده و پس از اين نيز موفق نخواهد شد.رهبر انقلاب با تأکيد بر اينکه آمارهاي رسمي‌کشور، شرايط را به سمت حل مشکلات اقتصادي نشان نمي‌دهند، خاطرنشان کردند: در چنين شرايطي، مهم‌ترين اولويت براي حل مشکلات اقتصادي، تکيه بر «توليد ملي و توليد داخلي» است.رهبر انقلاب انتخابات رياست جمهوري و شوراها را بسيار مهم خواندند و تأکيد کردند: در نظام اسلامي، انتخابات يکي از دو رکن مردم‌سالاري ديني و باعث فخر ملت ايران در جهان است.ايشان تلاش دشمنان براي ناديده گرفتن يا اتهام زدن به انتخابات ايران را نشانه اهميت اين موضوع دانستند و افزودند: انتخابات پديده‌اي اقتدارآفرين ومايه عزت و آبروي بيشتر ملت ايران است.

اما مهم‌ترين رويداد سال 96 را مي‌توان انتخابات رياست جمهوري و شوراهاي اسلامي‌شهر و روستا دانست. مردم ايران در 29 ارديبهشت 96 پاي صندوق‌هاي راي رفتند و مديريت شهر و روستا را با برگزيدن اعضاي شوراهاي اسلامي‌بازتعريف کردند.همچنين مردم در اين روز به پاي صندوق‌هاي راي رفتند که يا به رييس جمهور فعلي راي اعتماد دهند يا فرد ديگري را براي مديريت اداره کشور برگزينند که البته مردم با راي بالايي بار ديگر حسن روحاني را به عنوان رييس دولت دوازدهم برگزيدند و مديريت کشور را براي چهار سال آينده به ايشان سپردند. 

پس از آن انتنخاب کابينه دوازدهم يکي از چالشهاي جدي بود. اما حسن روحاني تقريبا با همان کابينه و با تغييرات اندکي کابينه را به مجلس معرفي کرد و با راي اعتماد نمايندگان مجلس شوراي اسلامي‌ترکيب کابينه دوازدهم نهايي شد. محمد بطحايي براي وزارت آموزش و پرورش، محمد جواد آذري جهرمي‌براي وزارت ارتباطات، سيدمحمود علوي براي وزارت اطلاعات، مسعود کرباسيان براي وزارت اقتصاد، محمدجواد ظريف براي وزارت امورخارجه، سيدحسن قاضي زاده‌هاشمي‌براي وزارت بهداشت، علي ربيعي براي وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعي،‌محمود حجتي براي وزارت جهاد کشاورزي،‌ عليرضا آوايي براي وزارت دادگستري، امير حاتمي‌براي وزارت دفاع، عباس آخوندي براي وزارت راه و شهرسازي و محمد شريعتمداري براي وزارت صنعت، معدن و تجارت، سيدعباس صالحي براي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، عبدالرضا رحماني فضلي براي وزارت کشور، بيژن نامدار زنگنه براي وزارت نفت و مسعود سلطاني فر براي وزارت ورزش و جوانان راي اعتماد گرفتند. اما حبيب ا... بيطرف نتوانست راي اعتماد بگيرد. نکته جالب اينکه براي اولين بار کابينه دوازدهم بدون وزير علوم معرفي شد که پس از گذشت مدتي روحاني وزير علوم را به مجلس معرفي کرد.

سپنتا نيکنام، در پنجمين دوره انتخابات شوراهاي اسلامي‌شهر و روستا در شهر يزد منتخب مردم شناخته شد، و در حالي که پيش از آن عضو دوره چهارم شوراهاي اسلامي‌شهر يزد نيز بود اما آيت‌ا... احمد جنتي دبير شوراي نگهبان در نامه‌اي به رئيس مجلس شوراي اسلامي‌عضويت وي در شوراهاي اسلامي‌را خلاف شرع و قانون اساسي دانست. همين موضوع باعث اعتراض نمايندگان شد و خواهان اصلاح قانون انتخابات شورهاي اسلامي‌شهر رو روستا شدند و به همين منظور طرحي دو فوريتي را در صحن مجلس ارائه کرده و به اتفاق آرا اين طرح را مصوب کردند. محمدباقر نوبخت سخنگوي دولت نيز در نشست‌هاي متعدد خبري در پاسخ به سوالات رسانه‌ها درباره پيگيري اين موضوع از سوي رئيس جمهوري به عنوان مجري قانون اساي گفت که حجت‌الاسلام روحاني براساس حقوق شهروندي خواهان حل اين موضوع است. محسن رضايي دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام نيز در پاسخ به خبرنگاران درباره‌ اين موضوع گفته بود که اعضاي مجمع که عضويت شوراي نگهبان را نيز دارند، بنا به دلايلي و وظايف شرعي و قانوني خود با عضويت فردي غير مسلمان در شوراهاي اسلامي‌شهر و روستا مخالف هستند اما همين افراد اظهار داشته‌اند که اگر شوراي نگهبان اين طرح دو فوريتي را رد کند و مجلس بر مصوبه خود اصرار کرده و به مجمع تشخيص مصلحت نظام بفرستد، با حل و فصل آن براساس مصلحت موافق هستند. پيش از اين نيز پيش‌بيني شده بود که ‌اين چالش چند ماهه در مجمع تشخيص مصلحت نظام حل شود و نتيجه هرچه باشد شوراي نگهبان و مجلس به آن اعتراضي نخواهند داشت.

در اين سال بارها بر پايبندي ايران به برجام تاکيد شد اما تصميم ترامپ در روز 12 ژانويه درخصوص تعليق تحريم‌هاي هسته‌اي و تهديد به خروج از برجام چنانچه کنگره و اروپا به اصلاح مفاد آن به صورت يکجانبه اقدام نکنند، توافق را در برزخي باقي گذاشت که کمي‌پس از انتخاب ترامپ به رياست جمهوري در آن قرار گرفته بود. با وجود شخصيت غيرقابل پيش بيني ترامپ،خصومت آشکارش نسبت به توافق، انزجارش نسب به تاييد هر چيزي که مهر سلفش را دارد و ناآرمي‌هاي اخير ايران، بسياري گمان داشتند که او به توافق پايان خواهد داد. اما هنوز براي خوشحالي زود است. تصميم کاخ سفيد کمي‌بيشتر از يک تعويق نيست: شرايطي که ترامپ اصرار به برقراري اشان دارد تا ايالات متحده در توافق باقي بماند با برجام مغايرت دارند. امضاکنندگان ديگر اين توافق مي‌بايست در اين مدت ايالات متحده را تشويق به ماندن در توافق کرده و درعين حال به دنبال راه‌هايي براي پايدار کردن آن بدون توجه به اقدامات آمريکا باشند. از دست رفتن اين توافق بحراني را شعله ور خواهد کرد که مي‌تواند منجر به عميق تر شدن تنش‌ها در اين منطقه پرآشوب شده و ضربه سختي به ديپلماسي چندجانبه و رژيم منع گسترش تسليحات هسته‌اي بزند. سال گذشته، طبق گفته آژانس بين المللي انرژي اتمي، تهران کاملا به تعهدات هسته‌اي اش پايبند بوده است. ترامپ نخستين قدم عمده براي تضعيف برجام را در ماه اکتبر برداشت، هنگامي‌که از تاييد و ارائه گواهي براي توافق خودداري کرد به اين بهانه که تحريم‌هايي که تحت آن تعليق شده‌اند متناسب با گام‌هاي هسته‌اي ايران نيستند. تحت فشار اعضاي کابينه‌اش که معتقدند خروج از برجام مي‌تواند به لحاظ ديپلماتيک بسيار هزينه بر باشد، ترامپ به تعليق تحريم‌ها ادامه داده است. اما دولت آمريکا هم تنبيهات اقتصادي ديگري را وضع کرده و هم بازار جهاني را دلسرد از تجارت با ايران کرده، و بنابراين تهران را در موقعيت دشواري قرار داده است که بايد به محدوديت‌هاي توافق هسته‌اي پايبند بماند در حالي که از مزاياي اقتصادي اش به طور کامل برخوردار نمي‌شود. وقتي که ترامپ مجددا در ژانويه مجبور شد درباره آينده برجام و اينکه آيا مي‌خواهد تحريم‌ها را تعليق کند يا نه تصميم بگيرد مشخص بود که رويکرد اش ثمره‌اي نداشته است، به اين دليل که تغيير يکجانبه برجام مي‌تواند نقض توافق تلقي شود و بنابراين ايالات متحده را منزوي کند، امري که حتي بسياري از اعضاي جمهوري خواه کنگره مايل به آن نيستند. تا به امروز، کنگره نتوانسته راه حلي پيدا کند که به طور همزمان هم کاخ سفيد را راضي کند، هم نقض توافق محسوب نشود و هم براي اروپايي‌ها قابل قبول باشد. اين بارترامپ کار را براي کنگره سخت تر هم کرد: او به وضوح گفته است که برجام را برهم خواهد زد چنانچه در طي 120 روز آينده کنگره و اروپا خواسته‌هايش را عملي نکنند.

اما يکي از جديترين مشکلات ، موسسات مالي واعتباري بودند که دايم به خيابانها مي‌ريختند و تظاهرات ميکردند. شعارهايي مي‌دادند که مناسب نبود. همين امر انگيزه‌اي شد تا عده‌اي فرصت طلب از اين اعتراضها سواستفاده کنند و اعتراض مالکان حسابهاي موسسات مالي و اعتباري را به دستاويزي سياسي تبديل کنند. در نتيجه اعتراض از مشهد مقدس آغاز شد و به ديگر شهرها کشيده شد. رسانه‌هاي بيگانه نيز از اين مساله سواستفاده کردند و آنچه را که صحت نداشت در بوق و شيپور کردند که خوشبختانه با درايت مسوولان به خوبي حل و فصل شد.

هنوز از اين ماجرا خلاص نشده بوديم که دراويش گنابادي خيابان پاسداران را به آشوب کشيدند و در نتيجه آن، سه تن از نيروهاي انتظامي‌به شهادت رسيدند و يک بسيجي نيز به شهادت رسيد.اگر چه اين ماجرا نيز به خوبي جمع شد و بنا بر اعتراف مسوولان، هيچ برخورد فيزيکي با معترضان صورت نگرفت اما جان اين نيروهاي ناجا از کفشان رفت و خانواده‌هاي آنان داغدار شدند.

نکته مهم ديگر اتفاقاتي بود که احمدي نژاد و دوستانش به راه انداختند. از زنبيل به دست شدن حميد بقايي تا احضار رحيم مشايي و علي اکبر جوانفکر به دادگاه تا اظهارات احمدي نژاد و بسياري موارد ديگر همچنان حاشيه ساز شده بود. اتهاماتي که احمدي نژاد به دستگاه قضا و مسوولان آن وارد کرد تا پاسخهايي که دستگاه قضا به اين اتهامات مي‌داد، فضا را تا حدودي ملتهب کرد بود. اوج اين قضايا بست نشيني در حرم عبدالعظيم(ع) بود که پس از برخورد زايران با بست نشينان پايان گرفت. البته آنچه خبرنگاران از مسوولان قضايي سوال مي‌کردند اين بود که چرا دستگاه قضا با اين افراد برخورد نميکند. نتيجه آن شد که حکم حميد بقايي به 15 سال حبس و رد مال محکوم و اين حکم اجرا شد. اما اسنفديار رحيم مشايي حکم را به دست گرفت و مقابل سفارت انگليس به آتش کشيد.

سخنگوي شوراي نگهبان از اعلام تعريف، معيارها و شرايط لازم براي تشخيص رجل سياسي، مذهبي و مدير و مدبر بودن نامزدهاي رياست جمهوري خبر داد. به گزارش ايلنا، عباسعلي کدخدايي در نششت خبري از مشخص شدن تعريف، معيارها و شرايط لازم براي تشخيص رجل سياسي، مذهبي و مدير و مدبر بودن نامزدهاي رياست جمهوري در دو ماده و سه تبصره خبر داد و گفت: در اجراي جزء ۵ بند ۱۰ سياست‌هاي کلي انتخابات ابلاغي از سوي مقام معظم رهبري که تعريف و اعلام معيارها و شرايط لازم براي تشخيص رجل سياسي، مذهبي و مدير و مدبر بودن نامزدهاي رياست جمهوري را بر عهده شوراي نگهبان قرار داده است و با عنايت به بند ۹ اصل ۱۱۰ و اصل ۱۱۵ قانون اساسي، تعاريف، معيارها و شرايط مذکور در روز چهارشنبه ۲۰ اسفندماه در جلسه شوراي نگهبان به تصويب رسيد. 

وي در تشريح ماده ۱ رجل سياسي – مذهبي و مدير و مدبر بودن نامزدهاي رياست جمهوري اظهار داشت: کانديداهاي رياست جمهوري از نظر تعريف رجل سياسي مذهبي و مدير و مدبر بودن بايد اين شرايط را داشته باشند؛ رجل مذهبي، رجالي هستند که آگاهي لازم به دين اسلام و مذهب تشيع داشته و تدين و تقيدشان به انجام شعاير و مناسک ديني در زندگي فردي و اجتماعي از برجستگي ويژه‌اي برخوردار باشد به گونه‌اي که در ميان مردم به اين خصوصيات شناخته و مشهور باشند.کدخدايي ادامه داد: دوم؛ رجل سياسي، رجالي هستند که قدرت تحليل و درک آنها از مسائل و پديده‌هاي سياسي به جهت آگاهي عميق‌شان از مسائل سياسي اجتماعي اعم از داخلي و بين المللي و حضورشان در صحنه‌هاي سياسي به نحوي باشد که همواره مصالح نظام اسلامي‌و معيارهاي اصيل انقلابي در عملکرد آنها لحاظ شده باشد به گونه‌اي که در ميان مردم به اين خصوصيت شناخته و مشهور باشند.

سخنگوي شوراي نگهبان با اشاره به سومين بند ماده يک تصريح کرد: مدير، شخصي است که برخوردار از شايستگي‌هاي ذاتي و اکتسابي لازم از نظر دانش و مهارت، شخصيت و نگرش‌هاي فردي و تجربه که توانايي که شناخت و استفاده بهينه از منابع انساني و مادي در کشور را با رعايت حداکثر بهره‌وري و در استاي ماموريت، رسالت و اهداف کلان نظام و ارزش‌هاي حاکم در جامعه داراست و سوابق او حاکي از موفقيت وي در صحنه‌هاي مديريتي کلان باشد.کدخدايي افزود: چهار: مدبر، شخصي است که از توانايي پيش‌‌‌بيني و عاقبت‌انديشي نسبت به امور، مبتني بر عقلانيت و دانش صحيح براي اداره امور کشور برخوردار باشد و در بحران‌ها قدرت حل مشکلات و برون‌‌‌رفت از آنها را به نحو شايسته داشته باشد. سخنگوي شوراي نگهبان در تشريح ماده ۲ خاطرنشان کرد: شرايط و معيارهاي لازم جهت تشخيص رجل سياسي، مذهبي و مدير و مدبر بودن نامزدهاي رياست جمهوري عبارتند از يک؛ سوابق کافي و قابل ارزيابي در فعاليت‌هاي مذهبي و سياسي از قبيل مکتوبات، سخنراني‌ها و اعلام مواضع. دو؛ سوابق کافي و قابل ارزيابي در تصدي برخي مسئوليت‌ها و مديريت‌هاي کلان. سه؛ سلامت و توانايي لازم جهت ايفاي مسئوليت‌هاي رياست‌جمهوري. کدخدايي با اشاره به ديگر شرايط رجل مذهبي ابراز داشت: چهار؛ سن متناسب با مسئوليت‌هاي رياست جمهوري. پنج؛صلاحيت علمي‌لازم جهت ايفاي وظايف رياست جمهوري. شش؛ ارائه برنامه‌ها و خط مشي‌هاي اجرايي در چارچوب صلاحيت و اختيارات قوه مجريه مبتني بر اسناد با لادستي از جمله قانون اساسي و سياست‌هاي کلي نظام. هفت؛ معرفي مشاوران جهت تشريح برنامه‌ها و توان مديريتي و برنامه‌‌ها. هشت؛ عدم محروميت از حقوق اجتماعي و فقدان سابقه محکوميت کيفري موثر. نه؛ عدم محکوميت قطعي کيفري به جرائم اقتصادي از جمله کلاهبرداري، رشاء و ارتشاء، اختلاس، تباني در معاملات دولتي، پولشويي، اخلال در نظام اقتصادي کشور. ده؛ وابسته نبودن به گروه‌هاي غيرقانوني و عدم محکوميت به اقدام عليه جمهوري اسلامي‌ايران و فقدان سوابق سوء امنيتي از جمله در فتنه سال ۱۳۸۸. يازده؛ عدم وابستگي به رژيم گذشته و موثر نبودن در تحکيم آن. کدخدايي در بيان تبصره‌هاي اين قانون هم عنوان کرد: بر اساس تبصره يک داوطلبان موظفند مدارک مثبته جهت احراز شرايط را هنگام ثبت نام ارائه نمايند و بر اساس تبصره ۲ موارد مذکور در ماده ۲، اماره‌اي است مبني بر شناسايي اوليه توانايي و شايستگي داوطلبان در مرحله ثبت نام بوده و اعتراض داوطلبان نسبت به عدم ثبت نام آنان در شوراي نگهبان مورد رسيدگي قرار خواهد گرفت.

ممنوعيت صادرات نفت خام از آمريکا در پايان سال ۲۰۱۵ لغو شد و صادرات اين کشور سال پس از آن به مرور و با رشد تقريبا نامحسوسي افزايش يافت. با اين‌همه در سال 1396 شير صادرات نفت آمريکا به ميزان زيادي باز شد.

در نيمه اول سال ۲۰۱۷ و اوايل سال 1396 هفته‌هاي متعددي وجود داشت که طي آنها صادرات آمريکا به بالاي يک ميليون بشکه در روز رسيد اما ميانگين صادرات اين کشور در اواخر بهار امشال حدود ۷۵۰ هزار بشکه در روز بود.

اما در تابستان امسال بود که ماشين صادرات نفت آمريکا با جديت به کار افتاد که طوفان‌هاروي عامل اصلي آن بود. چراکه بسياري از پالايشگاه‌هاي ايالات متحده بر اثر اين طوفان آسيب ديدند و به همين دليل نفت زيادي در ايالت تگزاس توليد شد که ناچارا مي‌بايست به نقطه ديگري مي‌رفت.

مازاد عرضه نفت و کمبود موقتي ظرفيت پالايش، در اختلاف قيمت وست تگزاس اينترمديت با برنت بسيار زياد شد و چين به عنوان يک اصلي‌ترين وارد کنند از اين اتفاق سود زيادي برد و توانست با هفت دلار کمتر براي هر بشکه نفت آن را خريداري کند و بدين ترتيب صادرات نفت آمريکا به چين در سال ۲۰۱۷ افزايش پيدا کرد.

صادرات نفت آمريکا در آبان ماه به ۲ ميليون و 133 بشکه در روز رسيد و از آن زمان اندکي کاهش پيدا کرد. البته بايد به اين نکته توجه داشت که هرچه ميزان صادرات نفت آمريکا بيشتر شود، احتمال بيشتري وجود دارد که اختلاف قيمت ميان وست تگزاس اينترمديت و برنت کمتر شود و در نتيجه از جذابيت نفت آمريکا کاسته شود.

با وجود اين، ميانگين صادرات نفت آمريکا به ۱.۵ ميليون بشکه در روز در پاييز 1396 رسيد که از نظر تاريخي بسيار بالا محسوب مي‌شود و آمريکا را به يک بازيگر مهم در بازار نفت جهاني مي‌سازد. در اين سطح آمريکا نفت بيشتري نسبت به حداقل 6 کشور از ۱۴ کشور عضو اوپک صادر مي‌کند.

همچنين حتي در صورت کاهش اندک صادرات نفت آمريکا در سال 2018، باز هم عواملي هستند که براي صادرات اين کشور مفيدند. اختلاف قيمت وست تگزاس اينترمديت همچنان بالاست و قيمت معاملات به طور ميانگين ۷ دلار در هر بشکه کمتر از برنت است که موجب مي‌شود ميزان صادرات نفت آمريکا در سطح بالايي باقي بماند.

در اين ميان رشد توليد شيل بود که به قيمت پايين نفت ايالات متحده کمک کرد. اداره اطلاعات انرژي آمريکا پيش‌بيني کرده است که توليد آمريکا در سال ۲۰۱۸ به ۹.۹ ميليون بشکه در روز خواهد رسيد که بالاترين رکورد محسوب مي‌شود. اوپک و ساير تحليل‌گران انتظار دارند توليد شيل آمريکا حدود يک ميليون بشکه در روز رشد کند و آژانس بين‌المللي انرژي رشد توليد ۸۷۰ هزار بشکه در روز شيل را پيش‌بيني کرده است.

در پايان بايد گفت هر چه اختلاف قيمت زمان بيشتري به طول بيانجامد، احتمال اينکه آمريکا برخي از مشتريان را حتي پس از کاهش اختلاف قيمت حفظ کند، افزايش مي‌يابد. به طور مثال پالايشگاه‌هاي هند، کره جنوبي و لهستان شروع به خريد نفت از آمريکا کرده‌اند و آن را جايگزين نفتي کرده‌اند که به طور معمول از خاورميانه عرضه مي‌شد.

گروه اقتصاد-ايليا پيرولي: مثل هميشه،باهمان لحن ملايم وآرامش هميشگي‌اش درکمال تواضع،سياست‌هاي اقتصادي دولت رابه چالش مي‌کشد.دکترحسن سبحاني،تغييري درشيوه رفتاري اين دولت با دولت‌هاي گذشته نمي‌بيند.« وضع موجود، مولود سياست‌هاي اقتصادي است که سه دهه پيش پايه آن بنا نهاده وهمچنان توسط دولت‌ها اجرامي‌شود».وي که سابقه سه دوره نمايندگي مجلس در دوره‌هاي پنجم تا هفتم را کارنامه خود دارد؛سياست‌هاي فعلي اقتصادي رامغايربا تفکرومختصات کشوردانسته وبرتغييرات بنيادين درسياست‌گذاري اقتصادي تاکيد دارد.سبحاني همچنين براين عقيده است که دولت بايد ازتلاش براي اينکه خود را ناجي اقتصاد درهمه بخش‌هاي آن معرفي کند،بپرهيزد.وي به شدت ازضعف ساختاري درسياست‌گذاري پولي کشورانتقاد کرد و آن را نشانه عدم اجراي قانون عمليات بانکي غير ربوي ذکرکرد.سبحاني درواپسين روزهاي زمستان دردانشکده اقتصاد دانشگاه تهران که سال‌هاست درآن تدريس مي‌کند ميزبان ما بود.مشروح اين گفت‌وگورا درادامه مي‌خوانيد:

«چرا نسخه‌هاي شفابخش دولت‌ها براي اقتصاد کارآيي ندارند؟» اولين پرسشي که در ذهنم نقش بست؛چرا که اين موضوع محل مناقشه کارشناسان اقتصادي بعد ازتشکيل دولت پنجم تاکنون بوده است. دکترسبحاني نيز در اين سال‌ها دراين باره بارها حرف زده است. وي که يک نهادگراي متمايل به اقتصاد اسلامي‌است، بر نقش «نهاد» همواره تاکيد داشته است. وي يکي از منتقدان تک روي اقتصاد است.

«بعضي وقت‌ها شرايط کشور به جايي مي‌رسد که راهکارهاي اصولي ديگر در کوتاه‌مدت اتفاق نمي‌افتد و اگر هم راهکارهاي خيلي کوتاه مدت اتخاذ بشود مشکل را حل نخواهد کرد فقط مشکل را از يک زمين به زمين ديگري ارجاع مي‌دهد. به عنوان مثال افزايش قيمت دلار اتفاق مي‌افتد و دولت راهکاري که اتخاذ مي‌کند انتشار گواهي سپرده با نرخ 20درصد است. به ظاهر مقداري از فشار موجود در اين بخش که دچار التهاب شده کاهش مي‌يابد؛ اما خود اين گواهي سپرده براي چند ماه آينده مولد مشکلات جديدتري هست. ديگر زمان تصميم‌گيري‌هاي يک سويه سپري شده است. تفکر مشارکتي و خرد جمعي امروزه از ارکان موفقيت هر جامعه و دولت‌هاست. از اين رو اگر قرار باشد راهکاري اتفاق بيفتد بايد علاوه بر استفاده از خرد جمعي، به راهکارهاي ميان‌مدت و بلندمدت بي‌انديشند. هيچ کس يد مسيحايي ندارد که خودش تک و تنها مشکلات را حل کن».

وي در ادامه پاسخ خود، به تاريخ رجوع مي‌کند و سياست‌هاي «تعديل ساختاري» که در دولت پنجم توسط نئوکلاسيک‌ها پايه‌گذاري شده بود را به چالش مي‌کشد.

اظهارنظر شما بدين معناست که تعديل ساختاري مثل خوره به جان اقتصاد افتاده؟

«بلي. بايد درعامل اصلي اقتصاد تغييرات بنيادين انجام گيرد. اما متأسفانه اکنون اقتصاد کشور در دستان کساني هست که همچنان بر اين نوع سياست پافشاري مي‌کنند. لذا مشاهده مي‌شود که اظهارات کارشناسان اقتصادي را نمي‌پذيرند».

آيا علت پافشاري‌اشان به دليل نفوذ رانت‌خواران و انحصارگرايان در مثلث قدرت هست؟ 

«علاوه بر اين موضوعي که شما گفتيد؛ آنها به واردات نظريه‌هاي اقتصادي اعتقاد دارند و معتقدند که تعديل ساختاري، بهترين سياست براي اقتصاد کشور است. آنها بر اين اعتقادند که چون در کشورهاي پيشرفته اين نوع برنامه مثبت بوده؛ پس همين جا هم جواب مي‌دهد . وقتي از آنها سؤال مي‌شود، چرا با گذشت 30 سال از اجراي اين نوع سياست مشکلات اقتصادي همچنان پابرجاست؟ اين گروه اشکالات دروني را عامل بازدارنده مي‌دانند و معتقدند اين اشکالات در خارج از اقتصاد هستند. بنابراين به اصالت نظريه خودشان اعتقاد دارند. از اين روست که بر موضع خود پافشاري مي‌کنند».

حرف‌هايي که دکتر سبحاني مي‌گويد، يادآور گفته‌هاي برخي از کارشناسان اقتصادي است که معتقدند بايد براي هر اقتصاد، براساس مختصات بومي‌آن برنامه‌ريزي شود. به عبارتي اگر اين امر محقق شود، به نوعي مبين ترويج اقتصاد رفتاري است.

شما از آن دسته اقتصادداناني هستيد که بر تاثير رفتار در شکل‌گيري نظريه‌هاي اقتصادي و حتي اجتماعي معتقديد؟ علت اينکه تعديل ساختاري نتوانسته نقش تاثيرگذاري در اقتصاد داشته باشد؛ در همين موضوع مستتر است؟

«نکته‌اي که وجود دارد و همه ازآن غفلت مي‌کنند نظريه‌هايي در مورد علوم اجتماعي و رفتاري مثل اقتصاد و مديريت است. اين نظريه‌‌هايي اگر براساس از رفتارهاي مردمان يک جغرافيايي باشد، چون با رفتارآنها تطبيق پيدا کرده، جواب مي‌دهد. اما اگر شما بخواهيد اين نظريه‌ها را در جغرافياي ديگري با مختصات و ويژگي‌هاي متفاوت اجرا کنيد و به جاي اينکه آنها را متناسب با رفتار مردم بکنيد؛ مدام از آنها بخواهيد که رفتارهاي خاص خودشان را تغيير و باه رفتارهاي جديد تن بدهند به طور يقين مردم در مقابل اين نوع تغيير رفتاري مقاومت خواهند کرد. بنابراين بايد نظريه مبتني بر رفتار باشد نه اينکه رفتار مبتني بر نظريه باشد. يعني اينکه همواره اين رفتار هست که نظريه را ايجاد مي‌کند. کساني‌که در اين سه دهه حاکم بوده‌اند نطريه را از جايي ديگر گرفته‌ و مي‌خواهند به رفتارهايي تبديل کنند که اين رفتارها لزوما رفتارهاي خاص آن جغرافيا نيست».

مي‌توانيد به صورت مصداقي در اين باره توضبح دهيد؟

«مثلا خصوصي‌سازي در کشورهاي غربي، قرن‌هاست که اعمال مي‌شود. چرا که در بستر جغرافيايي آنها مالکيت خصوصي حاکم بوده است. بنابراين اين مسئله در اين کشورها به صورت مطلوبي اجرا مي‌شود. اما همين خصوصي‌سازي براي جامعه‌اي مثل ايران که مالکيت خيلي مورد احترام قرار نمي‌گيرد. اگر هم مورد احترام واقع شده، بيشتر مالکيت تجاري مطرح بوده و نه مولد. از اين رو به طور طبيعي اين موضوع همواره با ناکامي‌موجه شده است». 

به خوبي واضح است که اين اقتصاددان ضعف فهم تئوري‌هاي اقتصادي و لزوم مطابقتش با اقتصاد و اجتماع ايران را عامل تداوم وضع موجود فشل گونه اقتصاد مي‌داند. بنابراين متهمان رديف اول همان‌هايي هستند که 28 سال است که بر اريکه اقتصاد تسلط داشته و همه تصميم‌گيري‌ها نيز از آنها متبادر مي‌شود. از اين‌روست؛ اقتصاددانان ديگر نيز معتقند ادامه اين نوع سياست‌ها، توزيع رانت بيشتر مي‌دانند.

راهکار چيست؟ اين گروه اقتصادي که به اين راحتي از کرسي قدرت اجرايي پايين نمي‌آيند؟ 

«البته ممکن است راهکاري را که من ارائه کنم نتايج آن در اين دولت محقق نشود و در دولت‌هاي بعدي خروجي آن مشاهده شود.

اول اينکه دولت بايد بداند دوران تک صدايي به پايان رسيده است. دولت بايد از تلاش براي خود را ناجي اقتصاد در همه بخش‌هاي آن معرفي کند بپرهيزد. چرا که اين موضوع کاملا نشدني و غيرممکن خواهد بود». 

به نظر نمي‌رسد که نه تنها اين دولت بلکه دولت‌هاي آينده اين تفکر را اجرا نمي‌کنند؟

«دولت بايد يک نگاه بلند مدت به اقتصاد داشته باشد حتي اگر در دوره خودش اين موضوع رخ ندهد و آماده شود که هزينه‌هاي اين موضوع را نيز بدهد. در اولين قدم بايد هزينه‌هاي توليد را کاهش دهد». 

براي اين منظور اقدام اساسي مدنظرتان است؟

«يکي از بهترين راه‌هايي که هزينه توليد را در کشور پايين مي‌آورد، کاهش نرخ سود بانکي است که اکنون نرخ‌گذاري سود بانکي در اقتصاد کشور غيرواقعي است. ممکن است که اين نگاه من به مداق کساني خوش نيايد. چرا که آنها مي‌گويند وقتي نرخ سود بانکي کاهش پيدا کند، نقدينگي به ميزان بسياري آزاد مي‌شود.

اين ايده، از طرف همان افرادي مطرح مي‌شود که ولع افزايش ثروت را دارند. آنها با ايجاد نابساماني در رفتارهاي بازارهاي مختلف مثل دلار، مسکن و... دنبال منافع خود هستند. کما اينکه در گذشته به صورت مشابه اين کار صورت مي‌گرفته است. اما نگاه اصولي پايين آوردن نرخ سود بانکي است؛ به نحوي که اين سود متناسب با آن سودي باشد که در بازار حقيقي توليد هست نه اينکه در بازار حقيقي توليد مثلا هفت درصد سود باشد و شما به صاحب پول بيست درصد بدهيد. اين نگاه اگر اجرايي شود اصولي است».

اين تدبير پيامدهايي را به همراه دارد.

«بلي. قطعا تبعاتي را به همراه خواهد داشت. مثل آثار منفي بر بازار ارز و ديگر بازارها. البته نبايد از اين موضوع دچار اشتباه شد و اظهارات همان افراد را که در اين مواقع مي‌گويند، به دليل کنترل اين نوسان‌ها بايد راهکار اصولي را کنار گذاشت. مسئله‌اي که در اين دولت نيز متاسفانه تکرار مي‌شود.

نبايد اصلي‌ترين مباني را فرموش کرده به بهانه اينکه عارضه‌هايي که رخ مي‌دهد. به همين دليل سياست‌گذاري‌هايي را اتخاذ مي‌شود بار مشکلات را دو چندان مي‌کند».

نظير همين قصه گواهي سپرده براي کنترل بازار ارز؟

«بلي. کاملا درست مي‌گوييد، آنها براي کنترل نوسان نرخ ارز به جاي راهکار اصولي، نگاه زودگذر را انتخاب مي‌کنند.

البته همين افرادي که در قدرت هستند قبلا نيز با اين سياست‌ها موافق بودند. به هر حال بايد هزينه‌هاي توليد را پايين آورد تا رکود به طور مستمر از بين برود. براي اين موضوع هزينه‌هاي اجتماعي را نيز بايد انتظار داشت. اگر بخواهيم هيچ هزينه اجتماعي را ندهيم، هزينه‌هاي اقتصادي بر سر جامعه آوار خواهند شد».

دکتر سبحاني در ادامه مصاحبه به موضوع ارز پرداخت. موضوعي که در دولت يازدهم براي کنترل نوسان بازار آن، سياست‌گذاري‌ها به سمت سرکوبي رفت. حالا چند ماهي از دولت دوازدهم مي‌گذرد که انگار ديگر کنترل بازار ارز براي بانک مرکزي غير ممکن شده، به همين علت آنها دست به مجموعه اقدامات مقطعي زده‌اند... منتقدان دولت به بانک مرکزي خرده مي‌گيرند، چرا يکسان‌سازي نرخ ارز صورت نگرفته است. به اعتقاد آنها در صورتي که اين بازار ارز، تک نرخي شود، آنگاه رفتار بازار نيز به ثبات مي‌رسد. موضوع مناقشه برانگيزي که حالا منتقدان را به دو گروه تقسيم کرده است. گروهي از منتقدان بر اين باورند که تک نرخي کردن ارز هماني هست که انحصارگرايان دنبال آنند. به همين دليل دولت يازدهم خواسته آنها را در دستور کار خود قرار داده بود. 

شما به روند کنترل نرخ ارز از سوي دولت انتقاد داريد. آيا يکي از عوامل ناکامي‌در توليد را روند فعلي نرخ ارز مي‌دانيد؟

«بلي. ما بايد به کاهش هزينه‌هاي توليد فکر کنيم. اين موضوع بايد براي اقتصاد کشور يک هدف استراتژيک باشد. يکي از ابزارهايي که هزينه توليد را افزايش مي‌دهد نرخ ارز است. دولت در مفاهيم نوسان‌هاي ارز و مديريت آن يکي از عقب افتاده‌ترين فهم را دارد». 

اگر دولت بخواهد شيوه خود را تغيير دهد، چه اقدامي‌در دستور کار خود قرار دهد؟

«دولت بايد نرخي را براي يک دوره زماني به طور مثال يک يا يک و نيم سال انتخاب کند. بايد محاسبات نشان دهد که اين نرخ مشوق توليد در آن مرحله است. نبايد دولت به اين فکر کند که عده‌اي در قبال وضع تعيين شده رانت‌خوار مي‌شوند و برخي ديگر از اين رانت مي‌خورند. چون اگر نرخ ارزي به وارات کالاي سرمايه‌اي و توليد دامن بزند اين رانت، رانت کار مولد است و داراي ارزش است. بعدها مي‌توان براساس يک محاسبات مالياتي، ماليات آن را دريافت کرد». 

اگر اين روش را انجام ندهد؟

«اما اگر تحت عنوان تک نرخي اقدام کند، اقتصاد به همين وضع موجود همچنان گرفتار خواهد بود. چرا که وضع موجود محصول اقتصاد سياسي ايران است. بنابراين به صراحت معتقدم مشکلات اجتماعي و سياسي‌ کشور بر اقتصاد تاثيرگذار است. نبايد دولت براي مدت‌ها از ضرورت يکسان‌سازي نرخ ارز حرف بزند که اين موضوع کاملا اشتباه هست. چرا که با شرايط ايران همخواني ندارد. بايد نرخي را تعيين کند که توليد تشويق شود. و بعد هر چند مدت يک‌بار اين نرخ را از نظر کشش آن اصلاح کند. 

بنابراين يکسان‎‌سازي نرخ ارز براي شرايط فعلي اقتصادي ايران ضروري نمي‌بينم و حتي آن را سم مهلک مي‌دانم. چرا که اقتصاد کشور به اندازه کافي ارز ندارد. بيکاري فراوان وجود دارد که برخي در اين ميان به خريد و فروش کاذب ارز روي مي‌آورند. اگر وضع مالي‌اشان بد باشد نان مي‌خورند. اگر پولدار باشند رانت مي‌برند. مشکل اصلي در رونق توليد است که دولتي‌ها مدام درباره آن حرف مي‌زنند، اما در اجرا براي آن کاري نمي‌کنند. سياست‌هاي ريسکي بانکي مدام از ضرورت يکسان‌سازي نرخ ارز حرف مي‌زنند. در حالي که اجراي اين نوع سياست به معناي گران شدن نرخ ارز است. 

صاحبان ارز يکي دولت بوده و ديگري تجار. گران شدن ارز، به ضرر واردکننده‌ ماشين‌آلات،کالاهاي سرمايه‌اي و مواد اوليه است».

اما روشي که مطرح کرديد، حجم بازار غيررسمي‌را در اقتصاد افزايش مي‌دهد؟

«بلي. حتما اين حرفي را که من مي‌زنم در کنارش مشکلاتي به وجود مي‌آورد مثل بازار سياه و ... اما هدف را نبايد گم کرد، چرا که در گذر زمان با رونق توليد حل مي‌شود.اما اگر دولتي بخواهد يک قهرمان هميشه جلوه بکند که من فلان چيز را کنترل کردم اقتصاد ما يک به هيولاي چند سر تبديل خواهد شد.

سياست‌هاي نادرست نظام اقتصادي باعث ايجاد اقتصاد غيررسمي‌شده و اکنون نيز در حال تقويت است. اين تفکر را نبايد داشت که صاحبان اقتصاد غيررسمي‌همواره به اقتصاد مولد حمله کرده و نمي‌گذارند که اين اقتصاد سرو سامان بگيرد، اشتباه است. به دليل آنکه رانت‌خوار هستند. بلي.اين موضوع را نمي‌توان کتمان کرد. اما اگر اين اقتصاد تقويت شده و حجم آن افزايش يافته است؛ ناکارآمدي سياست‌گذاري‌ها در طي اين سالها بوده است. اگر دولت‌ها به توليد به معناي واقعي اهميت مي‌دادند، براي رونق آن هدف‌گذاري مي‌داشتند و هزينه‌هاي توليد را پايين مي‌آوردند، اکنون با پديده غيرقابل مهار اقتصاد پنهان مواجه نمي‌شديم. به عبارتي نبايد يک دشمن فرضي ايجاد کنيم. گروهي که به تعيدل ساختاري اعتقاد داشتند با اين نوع نگاه دولت‌ها را اداره کرده‌اند».

 در طي اين سال‌ها، اين‌گونه تداعي شده بخش خصوصي يعني همان افراد و گروه‌هايي که در اتاق‌هاي بازرگاني حضور دارند، آيا به واقع بخش خصوصي واقعي همين‌ها هستند که در اين اتاق‌ها فعالند؟ اگر بخش خصوصي در اين گروه‌ها خلاصه مي‌شود يا نمايندگان اين بخش هستند، پس چرا با وجود آنکه اين افراد در اين اتاق‌ها بسيار قدرتمندند، اما بخش خصوصي روز به روز تضعيف مي‌شود؟

«عمده مصوبات دولت‌ها در حوزه تجارت خارجي بوده که اکنون نيز ادامه دارد. اين موضوع قطعا به نفع صادرکنندگان است و به ضرر توليدکننده. بيشتر از آنکه وجهه مصوبات دولتي‌ها و مجلسي‌ها توليدي باشد ميل به سمت تجاري بوده است.نمايندگان بخش خصوصي پيش از آنکه تفکر توليدي داشته باشند، نگاه تجاري دارند؛ همين گروه‌هايي که در اتاق‌هاي بازرگاني حضور دارند.آنها در تصميم‌گيري‌هاي دولتي‌ها و مجلسي‌ها دخالت مستقيم دارند. البته بخش‌هايي از دانشگاهيان و اقتصاددانان که به اصظلاح به سياست‌هاي اقتصاد آزاد نه اقتصاد بازار تمايل دارند اين نوع سياست را ترويج مي‌کنند. اين گروه در تصميم‌گيري دولتي‌ها و مجلسي‌ها براي ادامه وضع موجود موثر بوده‌اند. مي‌بينيد يک مجموعه چند بعدي درهم تنيده‌اي هستند».

موضوعي که دکتر بيان مي‌کند به معناي اين است که بخش خصوصي واقعي در ايران به طور کامل به محاق رفته است. بخش خصي که مولد بوده و به علت وجود مسائل گفته شده کاملا در گوشه رينگ قرار کرفته است.

 علت محقق نشدن درآمدهاي مالياتي را در چه مولفه‌هاي مي‌بينيد؟

«عدم تحقق درآمدهاي مالياتي به موارد زيادي مثل هزينه‌هاي جاري دولت و تلاش دولت براي به بالاتر ديدن مقدار ماليات وصولي برمي‌گردد که در بسياري از موارد واقع بينانه نيست. هميشه بين وزارت اقتصاد و سازمان برنامه اختلاف است و وزارت اقتصاد گلايه دارد که بيش از ميزان درآمد ماليات، سازمان برنامه، ماليات وضع مي‌کند. هزينه‌هاي جاري دولت بسيار زياد است. پس دولت يا همان سازمان برنامه بيش از ظرفيت اقتصادي کشور ماليات وضع مي‌کند».

«نکته بعدي درباره پايه‌هاي مالياتي است.پايه‌هاي مالياتي براي تحقق درآمدهاي مالياتي قابل گسترش است اما بايد به مقوله عدالت نيز در اين زمينه توجه شود. به طور مثال در بعضي موارد پايه مالياتي گسترش مي‌يابد اما عدالت مالياتي برقرار نمي‌شود. در ده سال گذشته مقوله‌اي تحت عنوان ماليات بر ارزش افزوده وضع شده که اين در حقيقت ماليات بر ارزش افزوده بر مصرف کننده هست چون مصرف کنننده ناگزير است کالايي را بخرد و تاوان آن را نيز بدهد». 

آشفتگي نظام بانکي کشور را چگونه تحليل مي‌کنيد؟

«نظام بانکي کشور به دليل عدم اجراي قانوان عمليات بانکي غير ربوي به اين روزگار افتاده است».

اما اگر عمقي به اين موضوع توجه شود، در کشورهايي که نظام سرمايه‌داري حاکم هست، نظام بانکي نه تنها به سامان بوده بلکه به توليد نيز رونق داده است. خبري هم از عمليات غير ربوي وجود ندارد.

«نکته خوبي را اشاره کرديد. بلي در کشورهاي ديگر عمليات غير ربوي انجام نمي‌شود اما در آن کشورها هر فردي پولش را به بانک مي‌آورد اين پول بايد سرمايه‌گذاري شود، هر چقدر سود بدهد به صورت واقعي خريد و فروش انجام مي‌شود. اما در ايران نظام بانکي اين موضوع را کنار گذاشته و تنها به نرخ‌هاي بهره بسنده کرده است مشکلي که براي ما ايجاد شده و براي خيلي از کشورهاي ديگر وجود ندارد».

حلقه مفقوده در کجاست؟ به عبارتي آيا با توجه به رفتارهاي نوساني بازارهاي اقتصادي، عمليات غير ربوي مي‌تواند هم اقتصاد و هم نظام بانکي را به ثبات برساند؟

«اقتصاد دچار عدم تعادل‌هاي وسيعي هست. نرخ بهره در ايران بالا تعيين مي‌شود اقتصادهاي ديگر بهره در آن نيم تا يک درصد است به خاطر اينکه بازارهاي مختلف در اقتصادشان در تعادل بسر مي‌برد. بنابراين کارکرد بازار پول هم نرخ بالايي مطالبه نمي‌کند. عدم تعادل‌هاي وسيع باعث شده که در بازار ايران نرخ بهره بسيار گران تعيين شود. به طور مثال چون اقتصاد با رکود ... خشکسالي .. تحريم و ... دخالت نهادهاي دولتي مواجه است؛ نقدينگي در اقتصاد مولد سرمايه‌گذاري نمي‌شود، از اين رو نرخ بهره به عنوان مکانسيم سوددهي معيار اصلي نظام بانکي قرار مي‌گيرد. کارکرد نرخ بهره وضع اقتصادي را بهم مي‌ريزد. اگر قانون عمليات غير ربوي اجرا مي‌شد عدم تعادل‌ها از بين مي‌رفت؛ چرا که اين قانون باعث مي‌شود که نرخ بهره براساس ميزان کارکردي‌اش در اقتصاد مولد تعيين شود».

تجارت_ محمد خادمي: مجلس شوراي اسلامي‌در سال 96 سالي پر حاشيه را گذراند،درحالي که اکثريت نمايندگان با دولت هم صدا بودند، اما حاشيه‌ها که در بهارستان رخ داد باعث شد تا اخبار پارلمان در تيتر يک رسانه‌ها قرار بگيرد.حاشيه‌هاي گوناگوني در سال گذشته گريبان گير مجلس شده بود که ترکش اين حاشيه‌ها به هموطنان مان که براي ديدار با نمايندگانشان به پارلمان آمده بودند نيز اصابت کرد، البته گاهي ترکش اين حاشيه‌ها گريبان نمايندگان مجلس را هم مي‌گرفت.در گزارش پيش رو نگاهي به برخي از حواشي سال 96 در ساختمان هرمي‌بهارستان انداخته ايم، که در ادامه مي‌خوانيد: 

مجلسي‌ها تا دو ماه اول سال به شکل عادي و بدون هيچ حاشيه‌اي به امورات خود مي‌پرداختند، تا اينکه انتخاب هيئت رئيسه مجلس در خرداد ماه برگزار شد که نتيجه اين انتخابات داخلي مجلس موجب شد تا علي لاريجاني براي دومين سال در مجلس دهم، از طرف نمايندگان با 204 راي موافق از مجموع 268 راي به عنوان رئيس مجلس شوراي اسلامي‌انتخاب شود ومسعود پزشکيان با 176راي نايب رئيس اول و علي مطهري با۱۶۳ راي نايب رئيس دوم مجلس شوراي اسلامي‌شدند.از 276 راي ماخوذه آشوري با 164 نعمتي با 129 و عباسي با 122 راي بعنوان ناظران هيئت رييسه مجلس انتخاب شدند.همچنين از 277 راي ماخوذه، رنجبرزاده با 183 فرهنگي با 182 قاضي‌زاده‌هاشمي‌با 179 کاتب با 178 وکيلي 171 و اميرآبادي با 165 راي به‌عنوان شش دبير هيئت رييسه مجلس انتخاب شدند.

۱۲ سال حضور در ساختمان «بهشت» نه تنها در نهايت راه محمدباقر قاليباف براي ورود به «پاستور» را هموار نکرد، بلکه حالا علامت سؤال‌هاي زيادي مقابل عملکرد او قرار گرفته است. لابي‌هاي فشرده او و دوستانش مانع از تصويب تحقيق و تفحص از شهرداري تهران در مجلس شد، البته برخي از مجلسي‌ها علت تصويب نشدن اين تحقيق و تفحص را نزديک شدن به زمان انتخابات دوازدهم رياست جمهوري مطرح کردند. اما همچنان طرح تحقيق و تفحص در سال جاري ادامه داشت به طوري که در مهر ماه سالي که گذشت «عليرضا رحيمي» نماينده تهران و عضو فراکسيون اميد از پشت پرده ابتر ماندن آن تحقيق و تفحص اين طور مطرح کرد:« تحقيق و تفحص از شهرداري تهران موضوعي بود که در مجلس ابتر ماند اما موضوعيت آن همچنان از بين نرفته است. چون به هر حال هدف اصلي از تحقيق و تفحص اين است که شبهات ايجاد شده براي مردم و نمايندگان پاسخ داده شود. متأسفانه در تفحص از شهرداري به دلايل روشني که بيان شده و لابي‌هايي که اتفاق افتاد و هم وقت‌کشي که انجام شد، رأي نياورد. موضوعاتي مثل واگذاري املاک، تراکم‌فروشي و قراردادهاي مشارکتي همچنان محل سؤال و ابهام هستند و بايد روشن شوند.»او ادامه داد:«از کانال‌هاي مختلفي بود، برخي از مدارک را افرادي در شهرداري تهران به ما داده بودند، برخي از اعضاي شوراي شهر هم مدارکي را در اختيار ما گذاشتند و نهايتاً يکسري مدرک هم توسط مردم تهيه شده بود. يکسري از اسناد را هم برخي پيمانکاران که ادعاهايي در اين خصوص داشتند به ما رساندند.خب اينها اسناد کاملي نبودند ولي اينقدر بودند که براي ما روشن شود نياز به تحقيبق و تفحص در شهرداري تهران وجود دارد. بعد از اينکه طرح تحقيق و تفحص را کليد زديم اسناد بيشتري از همين دست کانال‌هايي که اشاره کردم، به ما رسيد. ضرورتاً هم از مخالفان آقاي قاليباف نبودند و حتي در مواردي برخي موافقان و حاميان آقاي قاليباف بودند که اسنادي را به ما رساندند. مجموعه اسناد هم درباره دو چيز بود؛ يکي وقوع تخلف و ديگري انحراف از آيين‌نامه‌هاي خود شهرداري تهران.»

پارلمان کشورمان که در دل پايتخت قرار دارد،17 خرداد ماه در صدر اخبار دنيا قرار گرفت، ساعت 11 اين روز حمله تروريستي از سوي گروه داعش از ورودي مراجعه کنندگان به ساختمان مجلس صورت گرفت که در اين حمله 17 نفر از کارکنان و محافظان مجلس و هموطنان مان به شهادت رسيدند.اين حمله که حدود 4 ساعت به طول انجاميد نهايتا با هلاکت سه نفر از نيروهاي داعشي به پايان رسيد، در اين زمان مجلس جلسه علني خود را به شکل عادي ادامه داد، در حالي که تروريست‌ها به دنبال اين بودند که از يکي از راه‌هاي انتقال به ساختمان صحن مجلس بروند که نيروهاي امنيتي جلو اين پيشروي را گرفتند.صحنه‌هايي که نيروهاي امنيتي براي کمک به هموطنان و کارکنان مجلس وارد عمل شدند توسط عکاسان شکار شده بود که تا چند روز بعد از اين حادثه بازتاب زيادي را به همراه داشت.بسياري از شبکه‌هاي خبري دنيا تيتر خبر خود را به اين حادثه اختصاص دادند و به شکل زنده اقدام به پوشش اين خبرها کردند، برخي ديگر از رسانه‌ها برنامه خود را قطع کردند و به اين موضوع به شکل ويژه پرداختند، در اين ميان فضاي مجازي نيز يک گام از رسانه ملي پيش گرفته بود.همزمان در اين زمان گروه ديگري از تروريست‌ها به حرم مطهر امام (ره) حمله کردند، که اين گروه نيز به هلاکت رسيدند.

14 مرداد ماه سال 96 بهارستاني‌ها مجداد با حاشيه‌اي روبه رو شدند، حاشيه‌اي که ده‌ها نفر از نمايندگان آن را به پا کردند. مراسم تحليف رئيس جمهور دوازدهم به ميزباني مجلس برگزار شد که در اين مراسم با حضور 114 هيات خارجي و مقامات لشکري و کشوري و شخصيت‌هاي داخلي برگزار شد.مهمان ويژه اين مراسم«فدريکا موگريني» مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا بود که در پايان اين مراسم در صحن مجلس تعدادي از نمايندگان مجلس دور او حلقه زدند و دست به جيب شدند تا با دوربين تلفن همراه شان از او عکس يادگاري بگيرند، برخي ديگر نيز عکس سلفي گرفتند.اين اقدام نمايندگان مجلس صداي بسياري را بلند کرد، موضوع تا چند هفته بعد همچنان باعث انتقادات زيادي به مجلسي‌ها شد، موضوع به قدري جدي شد که هيات نظارت بر رفتار نمايندگان شکايتي از نمايندگان حاضر در آن عکس انجام داد و مورد انتقاد مطبوعات و هموطنان قرار گرفت.

يکي ديگر از حاشيه سازي‌هاي مجلس 96 مربوط به دعوت نکردن مجلس از«مولوي عبدالحميد» امام جمعه اهل سنت سيستان و بلوچستان در مراسم تحليف روحاني بود، او در اين باره گفته بود که«مجلس شوراي اسلامي، آقاي لاريجاني و هيات رئيسه مجلس براي حضور در مراسم تحليف از ما دعوتي به عمل نياوردند. »در اين ميان «جليل رحيمي‌جهان آبادي» رئيس فراکسيون اهل سنت مجلس در صحن علني مجلس در اخطاري به اصل 19 قانون اساسي گفت:« طبق اين اصل مردم ايران از هر قوم و قبيله‌اي از حقوق مساوي برخوردارند.»وي ادامه داد: «مراسم تنفيذ و تحليف با حضور بيش از 100 هيئت خارجي و نمايندگان اقشار و اقليت‌هاي ديني برگزار شد اما آيا انصاف بود که بگوييم براي نماينده اهل سنت ايران در خانه ملت جا نبوده است؟»

رئيس فراکسيون اهل سنت مجلس با تأکيد بر اينکه عزت و شرف ايران در گروي احترام به همه قوميت‌ها و مذاهب است، گفت:« بنده به عنوان رئيس فراکسيون اهل سنت از هيئت رئيسه مجلس به علت عدم حضور «مولانا عبدالحميد» در مراسم تحليف گلايه دارم و متأسفانه پاسخي که در اين زمينه شنيديم منطقي و قابل پذيرش نبود.» البته «مسعود پزشکيان» که رياست اين جلسه علني را بر عهده داشت در پاسخ به اين اخطار لب به سخن گشود و گفت:« همان طور که رئيس مجلس گفت به علت کمبود جا هيچ يک از نمايندگان ولي فقيه و امامان جمعه به اين مراسم دعوت نشدند و اين به معناي بي‌احترامي‌نيست.»وي با تأکيد بر اينکه ما به دنبال وحدت، انسجام و همدلي هستيم، تصريح کرد:« اهل تسنن و تمامي‌قوميت‌ها اساس و پايه مملکت هستند و اين انسجام و وحدت است که مي‌تواند کشور را جلو ببرد.»نايب رئيس مجلس شوراي اسلامي‌خاطرنشان کرد:« تعداد متقاضيان و مهمانان خارجي باعث شد که نتوانيم شاهد حضوري بسياري از بزرگان کشور در مراسم تحليف باشيم اما نبايد با دامن زدن به اين مسئله اجازه دهيم که ضد انقلاب از آن بهره برداري کنيم.»

مجلسي‌ها از 23 مردادماه کار بررسي صلاحيت وزرا دولت دوازدهم را شروع کردند و 29 مرداد ماه بررسي‌ها به پايان رسيد، در اين بررسي‌ها تمامي‌وزرا پيشنهادي دولت راي اعتماد گرفتند به جز وزير پيشنهادي نيرو ،«امير حاتمي» وزير دفاع با261 راي بالاترين راي و «جواد آذري جهرمي» با 152 کمترين راي را آوردند.جهرمي‌جوان‌ترين فرد کابينه است که در دوران انقلاب به دنيا آمده است، 7آبان ماه نيز دو وزير پيشنهادي دولت براي وزارت نيرو و آموزش و تحقيقات از مجلس راي اعتماد گرفتند.

 نمايندگان مجلس شوراي اسلامي‌در سه‌شنبه 21 آذر در جريان بررسي طرح دو فوريتي اصلاح قانون تشکيلات و وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي‌کشور و انتخاب شهرداران، ماده 4 اين طرح را با اکثريت آراء، تصويب کردند.اين قانون از زمان برگزاري انتخابات دوره پنجم شوراهاي اسلامي‌شهر و روستا لازم‌الاجرا است.«اسفنديار اختياري» نماينده يزد در موافقت با ماده 4 اين طرح گفت:« حقي تضعيف شده است و ما سعي داريم با اين قانون اين حق برگردد و اين قانون از گذشته نيز بوده است.»براساس اين گزارش در تبصره يک اين طرح که در جلسه علني امروز مجلس شوراي اسلامي‌تصويب شده، آمده است: اقليت‌هاي ديني شناخته شده در قانون اساسي ساکن در شهرها و روستاهاي کشور مي‌توانند نامزد انتخابات شوراهاي اسلامي‌همان شهر و روستا شوند. با وجود تصويب ماده 4 اين طرح که به اجرايي شدن مفاد آن در دوره فعلي(پنجم) شوراهاي اسلامي‌شهر و روستاد دلالت دارد، عملا نمايندگان مجلس با حضور «سپنتا نيکنام» عضو زرتشتي شوراي شهر يزد در اين دوره موافقت کرده‌اند؛ اما اين موافقت مجلس با مخالفت شوراي نگهبان مواجه شد و اين مخالفت باعث شد تا مجمع تشخيص مصلحت نظام نظر نهايي خود را وارد کند.

«محمدجواد فتحي»نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي‌در نشست علني 20 اسفند طي تذکري شفاهي گفت:« در سلف مجلس غذاهايي که سلف مي‌شود غذاهاي متنوعي است که بايد تجديدنظر در اين باره صورت گيرد.»

وي افزود:« جديداً سفر نمايندگان به خارج از کشور بسيار زياد شده است و روزي نيست که ما شاهد سفر نمايندگان به خارج از کشور نباشيم. »نماينده مردم تهران در مجلس ادامه داد:« وقتي علت را از اين دوستان جويا مي‌شويم مي‌گويند اينها براي کسب تجربه است و ما بايد بگوييم که مردم با توجه به اينکه ما در گذشته تجربه داشته‌ايم به ما رأي داده‌اند.»وي بر همين اساس اضافه کرد:« ديده مي‌شود که در اين بين وزرا هم با هواپيماي اختصاصي به سفر مي‌روند که اگر اين روال ادامه پيدا کند ما به دنبال تحقيق و تفحص از اين بخش برمي‌آييم. »

مجلس شوراي اسلامي‌در روز‌هاي پاياني سال با استيضاح وزراي راه و شهرسازي، کار، تعاون و رفاه اجتماعي و جهاد کشاورزي هفته‌اي طوفاني را براي دولت رقم زده اند، که تاکنون در تاريخ قوه مقننه بي سابقه بوده است؛ به طوري مي‌توان گفت که در دقيقه نود مجلسي‌ها دست به استيضاحي زدند که نه تنها فايده‌اي براي تغيير وزرا نداشت بلکه وقت بسياري را از دولت و مجلس تلف کردند. استيضاح سه وزير جهاد کشاورزي، راه و شهرسازي و کار، تعاون و رفاه اجتماعي چالشي است که موجب شد مجددا نمايندگان مجلس به هر سه وزار راي اعتماد بدهند. « محمد بيرانوندي» نماينده مجلس با اشاره به طرح استيضاح وزراي تعاون، کار و رفاه اجتماعي، راه و شهرسازي و جهاد کشاورزي اعلام کرد:« استيضاح حق مسلم نمايندگان است و قطعاً تا سوالي درمورد عملکرد وزرا مطرح نباشد، استيضاحي کليد نمي‌خورد، اما در مجموع اين ۳ طرح استيضاح را در مقطع زماني فعلي به صلاح نمي‌دانم.»وي افزود:« باتوجه به اين‌که در روز‌هاي پاياني سال قرار داريم، همه وزرا تمام‌‎وقت به‌دنبال تامين منابع براي پاسخگويي به مطالبات پرسنل و زيرمجموعه خود هستند. بنابراين در شرايطي که همه کارکنان چشم‌به‌راه وزير هستند، وزراي مورد استيضاح بايد براي قانع کردن نمايندگان وقت بگذارند و اين درست نيست و در اين برهه زماني آسيب‌هايي به همراه دارد و به صلاح نيست.»نماينده اصلاح‌طلب مردم خرم‌آباد در مجلس در پاسخ به سوالي در مورد وضعيت خاص وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي در فصل تعيين مزد سال آينده و درگيري وزارت راه و شهرسازي در آستانه سفر‌هاي نوروزي يادآور شد: بحث فقط اين نيست و شما در اين فصل از سال، هيچ وزارتخانه‌اي را پيدا نمي‌کنيد که شرايط عادي داشته باشند.

او اضافه کرد:« هم‌اکنون تعيين مزد در وزارت کار به مشکل جدي برخورده است، پرداخت عيدي و حقوق بسياري از کارکنان دولتي با مشکلات اساسي روبرو شده، سفر‌هاي نوروزي عملاً درگيري ويژه‌اي براي وزارت راه و شهرسازي ايجاد مي‌کند و به‌طور کلي پايان سال زمان مناسبي براي استيضاح نيست.»عضو فراکسيون اميد مجلس در پاسخ به سوالي درباره عملکرد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي خاطرنشان کرد:« واقعيت اين است که شخص وزير کار را فردي خلاق، دانا و عالم به اين حوزه مي‌دانم، اما قبول دارم که نواقصي در حوزه مديريتي اين وزارتخانه وجود دارد. بنابر اين اگر آقاي ربيعي تيم مديران خود را ترميم کرده و انسجام بهتري در تيم خود ايجاد مي‌کرد، قطعاً نتيجه بهتري مي‌گرفت.»

تجارت- محمد خادمي: سالي که گذشت پرازحوادث ناراحت کننده بود، حوادثي که برخي از آن سهل انگاري انسان‌ها و بخش ديگر حوادث طبيعي عامل اين حوادث بود.سيل، حوادث رانندگي، زلزله، سقوط هواپيما و ..... بخشي از حوادث تلخ بود که در سال 96 رخ داد و منجر به فوت و مجروح شدن تعدادي از هموطنان مان شد .در گزارش پيش رو نگاهي مي‌اندازيم به حوادثي که در کشورمان در اين سال رخ داد که در ادامه مي‌خوانيد: 

26 فروردين ماه سال جاري سيلي در آذرشهر و عجب شير در استان آذربايجان شرقي رخ داد، که اين حادثه طبيعي خسارت‌هايي را براي ساکنان اين مناطق به ويژه ساکنان اطراف رودخانه به بار آورد.در اين حادثه 21 نفر تنها در روستاي چنار عجب شير جان شان را از دست دادند، 70 خانه به طور کامل از بين رفت و هزاران راس دام تلف شد.

درمنطقه آزاد شهر نيز سيل به راه افتاد که 25 نفر را به کام مرگ برد. فيلم معروف عبور نوجوان با دوچرخه از حاشيه رودخانه که موجب شد سيل آن نوجوان که به روي دوچرخه‌اش در حال رکاب زدن است را ببلعد.

15 روز بعد از تعطيلات نوروز 96 يعني سي‌ام فروردين سال ۹۶ حادثه تلخي رقم خورد، واژگوني اتوبوس مسافربري سبزوار که در اين حادثه ۱۲ نفر جان شان را از دست دادند، اين واژگوني اتوبوس در کيلومتر ۲۵ جاده سبزوار- شاهرود رخ داد. 

اين اتوبوس با ۳۰ مسافر از مشهد عازم اصفهان بود و بررسي‌ها حاکي از آن بود که تغيير مسير ناگهاني کاميوني که در جلو اتوبوس در حال حرکت بوده است ، باعث تصادف و پس‌ازآن واژگوني اتوبوس شده بود.

هنوز دوهفته از حادثه اتوبوس مسافران مشهد نگذشته بود که اين بار13 ارديبهشت انفجار در معدن زغال سنگ يورت باعث کشته شدن 43 معدنچي شد.

اين معدن در منطقه آزادشهر استان گلستان قرار داشت که براساس جمع‌بندي گزارش کميته حقيقت‌ياب، مقصر حادثه کارفرما بوده است. اين معدنچيان در عمق ۱۳۰۰ متري در فضاي مملو از گاز مونو اکسيد کربن و متان گرفتار شده بودند. مدير کل جمعيت هلال احمر استان گلستان عصر همان روز اعلام کرد که نيروهاي امدادي تنها توانسته‌اند به عمق ۸۰۰ متري برسند.آنهم در شرايطي که نيروهاي امدادي نيز دچار گازگرفتگي شده و به عنوان مصدوم از تونل معدن خارج شدند.

در حالي که حوادث گوناگون رانندگي در کشور مان همه روزه رخ مي‌دهد، اما اين بار اول شهريور ماه بر اثر واژگوني اتوبوس دانش‌آموزان هرمزگاني ۹دانش‌آموز کشته و ۳۴ نفر نيز مصدوم شدند .اين اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر هرمزگاني در حوالي قلعه بيابان بخش رستاق داراب فارس عضو تشکيلات سازمان دانش‌آموزي بود که باهدف شرکت در اردوي ملي فرزانگان راهي شيراز شده بودند.بر اساس گزارش‌هاي اوليه پليس‌راه استان فارس، خستگي و خواب‌آلودگي راننده را علت واژگوني اتوبوس حامل دانش‌آموزان هرمزگاني عنوان کرد.

داغ دانش آموزان هرمزگاني هنوز تمام نشده بود که اين بار براثر سقوط اتوبوس مسافربري درپل جاجرود در۲۱ شهريورماه ۱۱تن از هموطنان کشته و ۲۷ نفرنيزبه‌شدت مصدوم شدند.دراين حادثه يک دستگاه اتوبوس بين‌شهري با ۳۹ مسافر در مسير حرکت به سمت يکي از شهرهاي شمالي، به دلايل نامعلومي‌ازمسيراصلي منحرف و به دره سقوط کرد. 

شامگاه ۱۵ آبان ماه، يک دستگاه اتوبوس مسافربري که از تهران به مقصد گرگان در محور سوادکوه در حال تردد بود در منطقه دوگل سوادکوه در دره‌اي به عمق ۱۵ متر داخل رودخانه واژگون شد که ۱۳نفر کشته و۱۶مجروح برجاي گذاشت.رئيس پليس‌ راه استان مازندران در نخستين گمانه‌زني‌ها ،نقص فني را احتمال واژگوني و سقوط اتوبوس تهران – گلستان به دره محور سوادکوه اعلام کرد، زيرا بررسي اوليه نشان مي‌داد که کنترل اتوبوس از حدود يک کيلومتر قبل از وقوع حادثه از دست راننده خارج‌شده بود و اين احتمال نقص فني خودرو را افزايش داد.

شامگاه 21 آبان ماه بود که زلزله‌اي به بزرگي 3/7 در نزديکي ازگله، استان کرمانشاه در نزديکي مرز ايران و عراق در ۳۲ کيلومتري جنوب غربي شهر حلبچه عراق ايران رخ داد.تلفات اين زلزله بسيار زياد بود به قدري که تعداد کشته‌ها در ايران به ۵۷۴ نفر رسيد، بنا بر گزارش‌ها 9388 نفر نيز مصدوم شدند. 

بيشترين آمار کشته‌ها و زخمي‌ها از شهرهاي قصر شيرين، سرپل ذهاب و ثلاث باباجاني گزارش شدند. بر اثر اين زلزله برخي از منازل دچار خسارت‌هاي مالي شدند که طبق آمارها 70 هزار نفر بي خانمان شدند. در همان دقايق اوليه امداد گري در اين مناطق آغاز شد و نيروهاي امدادي از مناطق گوناگون کشور رهسپار مناطق زلزله زده شدند، سپاه و ارتش نيز وارد ميدان شدند تا امدادرساني و خدمات رساني سرعت بيشتر به خود بگيرد، چند ساعت بعد از وقوع حادثه مقامات ازمرکز استان و تهران راهي محل وقوع حادثه شدند. 

چند روزبعد نيز مقام معظم رهبري، رييس جمهور، رئيس مجلس و مقامات لشکري و کشور در منطقه زلزله حضورپيدا کردند و از نزديک از مشکلات زلزله زده‌ها و نحوه امداد رساني مطلع شدند. 

صعود بي بازگشت

17 آذرماه بود که دو زن و12 مرد کوهنورد مشهدي به همراه بلدچي محلي در ميان برف و کولاک به دل کوه اشترانکوه در استان لرستان زدند.آنها که همه از کوهنوردان حرفه‌اي بودند با وجود اخطارها وهشدارهاي هواشناسي برنامه صعودشان را ادامه دادند، اما در مسير بازگشت گرفتار بهمن شده و در نزديکي قله «کول جنو»گير افتادند.6نفر از اعضاي تيم خود را به پناهگاه رساندند اما 8 نفر ديگر راه را گم کردند و موفق به بازگشت نشدند. وقتي امدادگران به پناهگاه رسيدند يکي از کوهنوردان نجات يافته نيز جان باخته بود و تلاش‌ها براي نجات ديگر اعضاي تيم نيز نتيجه‌اي نداد و پيکر8 کوهنورد پس از 10 روز جست و جو پيدا شد و به پايين کوه انتقال يافت.

 وقوع دو زلزله در منطقه هجدک بيش از 6 ريشتر و کوهبنان 5 ريشتر در استان کرمان باعث شد تعدادي از هموطنان کرماني کشته و زخمي‌شوند وخسارت زيادي به واحدهاي مسکوني و تجاري در اين منطقه وارد کرد. کمک‌هاي مردمي‌و دولتي گام بلندي در امداد رساني به مردم اين خطه کرد؛ برخي از ساکنان اين دو منطقه به دليل زلزله‌هاي پي در پي اقدام به ترک اين محيط و مهاجرت به شهرهاي ديگر کرده بودند که با کمک‌هاي دولت مجددا به محل زندگي خود برگشتند.

28 دي ماه سالي که گذشت انفجار گاز در اثر اصابت ماشين حفاري سازمان آب و فاضلاب در شهرک امام حسين (ع) اسلام شهر موجب خرابي 50 خانه شد. با حضور آتش نشانان در محل حادثه مشخص شد آتش سوزي و انفجار در اثر اصابت ماشين حفاري سازمان آب و فاضلاب شهرستان به لوله اصلي گاز رخ داده است. 

به دليل انفجار لوله گاز ماشين حفاري به طور کامل سوخت و راننده نيز توسط عوامل اورژانس حاضر در محل حادثه به بيمارستان منتقل شد. طي اين حادثه ۵۰ خانه و مغازه‌هاي اطراف محل حادثه آسيب ديدند و يک نفر نيز مصدوم شد.

نخستين روز زمستان زلزله‌اي به قدرت بيش از 5 ريشتر در ساعت نزديک به 11 شب در منطقه ملارد استان تهران رخ داد.تهراني‌ها هميشه از وقوع زلزله نگراني داشتند با وقوع اين زلزله سراسيمه خود را به خيابان‌ها رساندند، تمامي‌تهراني‌ها با خودروهايشان رهسپار خيابان‌ها و بزرگراه‌ها شدند و ترافيک سنگيني را در معابر شهر به وجود آوردند، برخي از تهراني‌ها شب را تا صبح در خيابان گذراندند و برخي ديگر راهي سفر به خارج از شهر تهران شدند.در اين حادثه يک کودک و يک زن بر اثر ترس جان شان را از دست دادند و چندين نفر نيز در هنگام فرار از ساختمان دچار مصدوميت شدند. 

 خبر حادثه کشتي سانچي در رسانه‌هاي داخل و خارجي کمي‌با تاخير انعکاس پيدا کرد، زماني که کشتي به شکل کامل در آتش سوخت مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. اين کشتي که در حال اعزام 130 هزار تن ميعانات گازي به کره جنوبي بود در درياي چين با يک کشتي فله‌ بر چيني که حامل ۶۴ هزار تن گندم در سواحل شانگهاي بود برخورد کرد. در اين حادثه، نفت‌کش سانچي با ۳۰ تبعه ايراني و دو بنگلادشي دچار حريق و انفجارهاي سنگين شد، کار امدادرساني به دليل طوفاني شدن دريا با مشکل مواجه و در برخي مواقع ناممکن شد. سرانجام در ۲۴ دي‌ماه خبر جان باختن همه کارکنان و غرق شدن تانکر نفت‌کش ايراني «سانچي» اعلام شد. 

بررسي‌هاي کارشناسي در اين زمينه باهدف تعيين بروز علل واقعه در دست اقدام است، اما آنچه که مطرح شد کم کاري نيروهاي امدادي چيني و از سوي ديگر بي توجهي مسئولان ايران بود که با فاصله زماني بسيار زياد اعزام به کشور چين شدند.

حادثه کشتي سانچي به قدري دردناک بود که دل هم مردم دنيا را به درد آورد.

اعتراض داشتن بر سر هر موضوعي حق مسلم مردم است، به طوري که طبق قانون اساسي مردم مي‌توانند اعتراض خود را به شکل مسالمت آميز انجام دهند و استانداري‌ها که زير نظر وزارت کشور فعاليت دارند مجوز برپايي اعتراضات را صادر کنند.

مشکلات اقتصادي، اجتماعي و سياسي در دي و بهمن ماه سالي که گذشت موجب شد تا در برخي از شهرهاي کشور اعتراضاتي را مردم داشته باشند؛ برخي نبود شغل، عده ديگر مشکلات کشاورزي، عده‌اي موضوع بي توجهي به محيط زيست و....را مطرح کردند، متاسفانه در اين اعتراضات 21 نفر از هموطنان کشته شدند و 3نفر از ماموران وظيفه نيروي انتظامي‌و 2 نفر نيروي بسيج به عنوان حافظان نظم عمومي‌به شهادت رسيدند. 

ساختمان 13 طبقه شرکت توليد نيروي برق حرارتي متعلق به وزارت نيرو در خيابان ولي عصر دچار آتش سوزي شد؛ اين حادثه در16 بهمن ماه رخ داد.اين حادثه براي بسياري تداعي کننده حوادث ساختمان پلاسکو بود، اما اين بارحضور به موقع ماموران آتش نشاني و سرعت عمل نيروهاي امداد و از سوي ديگر هوشياري کارکنان اين ساختمان باعث شد تا حريق بعد از مدت طولاني خاموش شود.

در اين حادثه 9 نفر دچار دود گرفتگي شدند، کانون اين حادثه انبار پرونده‌ها در طبقه منفي 4 بود و علت اين آتش سوزي هنوز در دست بررسي است. 

هواپيماي اي تي ار ساعت ۸ صبح يکشنبه (۲۹ بهمن) از فرودگاه مهرآباد تيک‌ آف کرد و حدود ۵۰ دقيقه بعد به دليل شرايط جوي به کوه دنا برخورد کرد. تمام مسافران و خدمه اين پرواز کشته شدند. اين هواپيما حامل ۶۰ مسافر، ۲ مهماندار، ۲ نفر امنيت پرواز و دو نفر خلبان و کمک خلبان بود.

يکي از مشکلات که بعد از اين حادثه وجود داشت وقوع اين حادثه در ارتفاعات 4هزار متري و بارش باران و سرماي زياد باعث کندي امداد رساني بود، از سوي ديگر تا 3 روز بعد از زمان ناپديد شدن اين هواپيما از رادار سازمان هواپيمايي به طول انجاميد تا لاشه اين هواپيما و اجساد مسافران پيدا شوند.

چهارشنبه سوري يکي از مراسم زيباي ايرانيان است که از دير باز مورد توجه ايرانيان قرار مي‌گرفت، اما در چند دهه اخير اين مراسم دست خوش تغييرات شده است، به طوري که مواد محترقه جايگزين دورهم نشيني‌هاي اين مراسم شده است.همه ساله در اين مراسم با کشته و مجروح شدن تعدادي از همشهريان مواجه هستيم، در سالي که گذشت 3کشته و نزديک به 600 نفر مجروح شدند که نسبت به سال گذشته تعداد کشته شده‌ها کاهش يافته است.

تجارت- محمد خادمي: اخبارحوزه اقتصادي را مي‌توان يکي ازمهم‌ترين اخبار سالي که گذشت دانست،به طوري که در همان دقايق اوليه سال 96 رهبرانقلاب شعارسال را«اقتصاد مقاومتي وتوليد واشتغال» نام گذاري کردند. حضرت آيت ا... خامنه‌اي سپس در يک فروردين ماه درحرم امام هشتم (ع) تاکيد کردند که نيازکشورتوليد واشتغال است وازمسئولان خواستند تا اقدامات اساسي دراين حوزه انجام دهند.«حسن روحاني» رئيس جمهور به عنوان شخص دوم کشور درهمان روزهاي تعطيلات نوروزاقدام به راه اندازي کارگروه اشتغال کردند، «علي لاريجاني» رئيس مجلس آمادگي مجلس براي فراهم کردن اقتصاد مقاومتي را دردستورکار قرارداد؛ «صادق آملي لاريجاني» رئيس قوه قضاييه نيز وارد ميدان شد و اعلام کرد که دستگاه قضا هرنوع کمک که به اقتصاد کشورکمک مي‌کند را انجام مي‌دهد.در سالي که گذشت خبرهاي بسياري درحوزه اقتصادي وجود داشت، ازشيوع گسترده آنفلوانزاي فوق حاد پرندگان که باعث نوسان قيمت تخم مرغ تا بالارفتن قيمت کانکس با وقوع زلزله در مناطق کرمان و کرمانشاه و نوسانات ارز و سکه را در برگرفت، در اين گزارش نگاهي مي‌اندازيم به گلچيني از اخبار اقتصادي سال 96 که در ادامه مي‌خوانيد:

حسن روحاني رئيس جمهور در نخستين سفر خارجي خود در سال 96 به دعوت رسمي‌ولاديمير پوتين رييس جمهوري فدراسيون روسيه و در راس هيات عاليرتبه سياسي و اقتصادي از جمله وزراي امور خارجه، نفت، صنعت، معدن و تجارت و معاونان رئيس‌جمهور در سازمان انرژي اتمي، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و همچنين رئيس کل بانک مرکزي به مسکو سفر کرد.وي در نخستين ديدار رسمي‌خود در مسکو با «دميتري مِدوِدِف» نخست‌وزير روسيه ديدار و گفت وگو کرد. روحاني در اين ديدار روابط دو کشور را رو به توسعه خواند و تاکيد کرد که تهران از گسترش و تعميق روابط با همسايگان منطقه‌اي از جمله مسکو استقبال مي‌کند. مِدوِدِف نيز اعلام کرد که مسکو مصمم به گسترش روابط خود در همه حوزه‌ها با جمهوري اسلامي‌ايران است.رئيس جمهور به کاخ کرملين(محل اقامت رئيس‌جمهور روسيه) رفت و در آنجا طي مراسمي‌مورد استقبال ولاديمير پوتين رييس جمهوري فدراسيون روسيه قرار گرفت. روساي جمهور دو کشور پيش از اين و طي سال‌هاي فعاليت دولت تدبير و اميد ۸ ملاقات به صورت دو جانبه يا در حاشيه نشست‌هاي بين المللي با يکديگر داشتند.پس از اين ديدار، با حضور روساي جمهور دو کشور، ۱۴ سند همکاري ميان مقام‌هاي ارشد دو کشور در حوزه‌هاي سياسي، اقتصادي، قضايي و حقوقي و علمي‌و فرهنگي به امضا رسيد.

نخستين ترکش گراني درسال جاري به مرغ خورد به طوري که در يک فروردين ماه سال جاري رئيس اتحاديه پرنده و ماهي از افزايش قيمت مرغ به ۷۹۵۰ تومان خبر داد.«مهدي يوسف خاني » قيمت مرغ زنده را ۵۰۰۰ تومان اعلام کرد، افزود:« نرخ مرغ آماده طبخ در عمده فروشي در کشتارگاه به صورت نقدي ۷۲۰۰ تومان، توزيع در واحدهاي صنفي به صورت نقدي ۷۳۵۰ تومان و فروش در واحدهاي صنفي(مراکز خرده فروشي) ۷۹۵۰ تومان است.»علت اين افزايش قيمت تعطيلي کشتارگاه، سيل در برخي از مناطق و تردد سنگين در جاده عنوان شده است.وي قيمت هرکيلوگرم ران مرغ را ۷۵۰۰ تومان اعلام کرد و افزود:« قيمت هرکيلوگرم سينه بدون کتف ۱۴ هزار تومان و سينه با کتف هم ۱۳ هزار تومان است.»اولين واکنش به اين موضوع را مديرعامل شرکت پشتيباني امور دام با اشاره به گراني گوشت مرغ به علت تعطيلي کشتارگاه‌ها نشان داد:« با توزيع گسترده گوشت مرغ، اجازه نداديم وضعيت گراني مرغ ادامه يابد.»«عليرضا ولي» با اشاره به اينکه ذخاير گوشت مرغ منجمد به اندازه کافي وجود دارد افزود:« شرکت پشتيباني امور دام در چند روز گذشته با وجود تعطيلي ميادين ميوه و تره بار بصورت سيار و پشت درهاي بسته اين بازارها مرغ منجمد را توزيع کرده است.»

شنبه 5 فروردين سال 96 به عنوان اولين روزکاري جرقه افزايش قيمت هر قطعه سکه تمام بهارآزادي طرح جديد ۴ هزارتومان نسبت به ايام قبل از عيد گران شد.پنجم فروردين، قيمت هر قطعه سکه تمام بهارآزادي طرح جديد در جريان معاملات بازار آزاد تهران با ۴ هزار تومان افزايش نسبت به ايام پيش از نوروز از يک ميليون و ۱۹۶ هزار و۸۰۰ تومان به يک ميليون و ۲۰۰ هزار و ۸۰۰ تومان رسيد.قيمت سکه به شکل پلکاني تا آذرماه به يک ميليون و 391 هزار و 500 تومان افزايش پيدا کرد که 15 درصد در 9 ماه اول سال رشد داشته است، اما در سه ماه آخر سال به يک باره سکه به بيش از قيمت يک ميليون و 500 هزار تومان رسيد، يعني رشد بيش از 28 درصدي را تجربه کرد.

بورس تهران در سالي که گذشت در جايگاه خوبي قرار گرفت به طوري که توانست بازدهي 26 درصد داشته باشد، البته وضعيت بورس در 9ماه سال در وضعيت مطلوبي قرار نداشت و تنها در سه ماه آخر سال توانست در جايگاه مناسبي قرار بگيرد.شاخص کل بورس با رشد 20 هزار و 765واحد روبه رو شد.در سه ماه نخست سال 96 شاخص به 78هزار و 736 واحد رسيد، اين رشد معادل 2درصد بازده بود که خبر خوشي براي سهامداران به حساب نمي‌آمد، در دوماه تير و مرداد ماه نيز بازار بورس هيچ گونه رونقي را پشت سر نگذاشت و تنها در شهريورماه شاخص کل بورس 9درصد رشد کرد. در فصل پاييز انتظار سهامداران به بار نشست و به يک باره با رشد 9هزار و 677 واحد کمتر از 12 درصد بازدهي براي سهامداران به وجود آورد.در ماه دي نيز خبر خوشي از بورس مخابره نشد و کمتر از 4 درصد سود به بار آورد، اين باره تابلو قرمز رنگ تالار شيشه‌اي بورس تهران علامت‌هاي منفي را نشان داد.

از ديگر اخبار اقتصادي که در سال گذشته تورم زا نبود، مربوط به بالا نرفتن قيمت محصولات لبني بود، که در اين خصوص معاون امور دام وزير جهادکشاورزي با بيان اينکه هرگونه افزايش قيمت بدون مجوز سازمان حمايت، تخلف است، گفت: «قيمت شير خام تغيير نکرده است.»«حسن رکني» با بيان اينکه دامدار با همان قيمت دو سال گذشته شير را عرضه مي‌کند، افزود: «فاصله قيمت فرآورده‌هاي لبني براي مصرف کننده و توليدکننده بسيار زياد شده و اين مسئله توليد را به مخاطره انداخته است».وي گفت: «متأسفانه حلقه‌هاي واسط در مسير توليد تا عرضه، عامل اصلي افزايش قيمت فرآورده‌هاي لبني است.»معاون امور دام وزير جهاد کشاورزي افزود: «هم اکنون قيمت خريد هر کيلوگرم شيرخام از دامدار حداکثر ۱۲۰۰ تا ۱۲۵۰ تومان است».رکني گفت : «براي افزايش قيمت فرآورده‌هاي لبني بايد سازمان حمايت مصرف کننده و توليد کننده مجوز صادر کند و هرگونه افزايش قيمت بدون مجوز اين سازمان تخلف است».

از ديگر اخبار خوب اقتصادي مربوط به کاهش خسارت‌هاي محيطي به باغات است که در اين باره معاون وزير جهاد کشاورزي در امور باغباني گفت: با توجه به بارندگي‌هاي اخير، خسارت محيطي گزارش نشده است و امسال وضع ميوه خوب است.«محمدعلي طهماسبي» گفت: « با توجه به اينکه امسال سال اقتصاد مقاومتي توليد و اشتغال است و گلخانه‌ها به علت زود بازده بودن قابليت توسعه و اشتغالزايي بالاي دارند جز طرح‌هاي اقتصاد مقاومتي هستند».وي ادامه داد: «در نمايشگاه بين المللي باغباني شرکت‌هاي از کشورهايي نظير ژاپن، هلند، ايتاليا، هند و آلمان حضور دارند تا ضمن مبادله اطلاعات با شرکت‌هاي داخلي در زمينه طرح‌هاي گلخانه‌اي همکاري داشته باشيم.»طهماسبي افزود: «سطح گلخانه‌هاي کشور بيش از ۱۱ هزار ۲۰۰ هکتار است که از اين ميان ۲ هزار هکتار گياهان زينتي و ما بقي سبزي و صيفي هستند.»معاون وزير جهاد کشاورزي ادامه داد:« اقبال زيادي به دليل صرفه جويي در آب و بازدهي زياد به کشت گلخانه‌اي وجود دارد.»وي گفت:« در برخي شهرستان‌هاي تا ۳۰ درصد سرما زدگي گزارش شده است، اما در کل خسارت محيطي نداشتيم و امسال وضع ميوه خوب است.»

شايد مهم‌ترين اتفاق اقتصادي سال را بايد به محصول غذايي تخم مرغ دانست،اين محصول درپي به وجود آمدن بيماري درمرغداري‌ها با افزايش قيمت مواجه شد به طوري که درخرده فروشي‌ها يک شانه تخم مرغ به مرز20 هزار تومان نيزمورد معامله قرار گرفت.رئيس جمهورازاين افزايش قيمت بسيار گله مند شدند و در حاشيه جلسه هيئت دولت به حجتي وزيرجهاد کشاورزي انتقاد کردند که قبل ازاينکه احساس کمبود اين نوع کالا مصرفي را مردم کنند بايد راهکاري براي آن صورت مي‌گرفت، که وزارت جهاد به سرعت دست به کار شد و اقدام به کنترل و توزيع تخم مرغ با قيمت هر شانه 12هزار و 600 تومان کرد و توانست کمي‌کاهش قيمت را در دست بگيرد، البته بخشي از اين تخم مرغ‌ها از کشور ترکيه تهيه شده بود.

فروردين ماه به دليل مسائل بين الملل قيمت طلا افزايش پيدا کرد. خروج انگلستان از اتحاديه اروپا، حمله موشکي امريکا به سوريه و اختلاف سياسي کره شمالي با ايالات متحده کمي‌بازار طلا را با افزايش قيمت مواجه کرد، اما در ارديبهشت ماه به دليل انتخابات رياست جمهوري بازار طلا دست خوش تغيير قرار نگرفت، خرداد ماه نيز به دليل ماه مبارک رمضان طلا فروشان بازار آرامي‌را پشت سر گذاشتند.از شهريورماه تا آبان ماه نيز به دليل ماه محرم و صفر بازار طلا آرام بود، اما به يک باره 200 هزار تومان سکه گران شد، در دي ماه نيز طلاي 18 عيار قيمت 145 هزار تومان را تجربه کرد.در بهمن ماه هر گرم طلاي 18 عيار 150 هزار تومان مورد معامله قرار گرفت تا اينکه در اسفندماه با ارائه بسته ارزي بانک مرکزي قيمت طلا و سکه کاهش پيدا کرد.

يکي از اتفاقت اقتصادي در کشور ما که نزديک به دو دهه است جامعه را درگير خودش کرده است افزايش ارز است به طوري که در بهمن ماه سال جاري موج افزايش قيمت ارز دوباره آغاز شد.در سه ماهه اول سال 96 متوسط نرخ ارز رسمي‌(مبادله اي) 3هزار و 200 تومان و نرخ بازار آزاد 3هزار و750 تومان بود، نرخ دلار تا پايان مهر ماه نيز 100 تومان افزايش پيدا کرد تا اينکه به شکل پلکاني افزايش نرخ ارز آغاز شد، اين افزايش نرخ ارز به يک باره در بهمن ماه و اسفندماه به مرز 5هزار تومان نيز رسيد، در اين بين از رئيس جمهور تا ريس بانک مرکزي و کارشناسان اعلام کردند که اين افزايش قيمت کاملا حبابي است و احتمال ترکيدگي آن در مدت زمان کوتاه وجود دارد، تا اينکه به يک باره قيمت ارز به ويژه دلار از 5 هزار تومان به 4هزار و 500 تومان کاهش پيدا کرد.ناگفته نباشد که برخورد انتظامي‌و قضايي با دلالان ارزي در قطب خريد و فروش ارز کشور در چهار راه استانبول، خيابان منوچهري و ميدان فردوسي و از سوي ديگر بسته حمايتي دولت شامل انتشار اوراق سپرده ريالي با نرخ 20 درصد، ارائه سکه به مبلغ يک ميليون و 400 هزار تومان به شکل پيش خريد، عرضه دلار در شعب بانک‌ها به متقاضيان موجب کاهش التهاب بازار ارز شد.

درروزهاي پاياني سال معاون اول رئيس جمهور در راس يک هيئت تجاري و اقتصادي رهسپار بغداد پايتخت عراق شد.در حاشيه سفر اسحاق جهانگيري معاون اول رييس جمهور کشورمان به عراق ديدار و پس از مذاکرات فشرده در ۷ بند براي توسعه و تسهيل تجارت ميان دو کشور توافق کردند.همچنين به منظور حل مشکلات و عبور روان کالا و مسافر روساي کل گمرکات ايران و عراق در ۷ بند توافق کردند که بدين شرح است: افزايش ساعات کار گمرکات و در صورت لزوم افزايش تعداد شيفت‌هاي کاري به سه نوبت در روز و فعاليت گمرکات در ايام تعطيلات، اعمال استاندارهاي مورد پذيرش يکديگر بر اساس موافقت نامه‌هاي امضا شده ميان دو کشور، ايجاد واحدهاي بهداشتي و قرنطينه و آزمايشگاهي در پايانه‌هاي مرزي يکديگر، تسريع در حرکت خودروهاي دو طرف بر اساس تفاهم نامه‌هاي امضا شده ميان دو کشور، اطلاع رساني و اعلام‌ هرگونه ممنوعيت و محدوديت بر واردات، حداقل ۱۰روز قبل از تاريخ اعمال به بخش‌هاي مختلف و مقامات مربوطه، انتقال محل مبادلات مرزي به نقطه صفر مرزي بين دو کشور براي جلوگيري از نقض و سوء استفاده‌هايي که بعضا بين کارگران و رانندگان عراقي صورت مي‌گيرد و نيز ايجاد فرصت‌هاي شغلي بيشتر و تلاش دو کشور در زمينه کنترل و ايجاد راهکارهاي لازم جهت جلوگيري از جابجايي مواد مخدر توسط مسافران.

شاخص اقتصادي نيمه اول سالي که گذشت از رشد 5/4 درصدي اقتصادي و تداوم تورم تک رقمي‌حکايت دارد.از مجموع 24 رشته فعاليت صنعتي در نيمه نخست سال 96 ، نزديک به 13 رشته فعاليت با ضريب اهميت 88 درصد داراي رشد مثبت بوده است.نرخ بيکاري فصل پاييز 11درصد بوده است، که 25 درصد اين جمعيت را جوانان بين 15 تا 30 سال تشکيل داده اند، در سالي که گذشت 700 هزار شغل در کشور ايجاد شد.از ابتداي سال تا تنظيم اين گزارش (اسفندماه) سکه با سود 28 درصد دررتبه اول بازدهي قرار دارد، بورس نيز با 26درصد در رده دوم بازدهي قرار دارد، سومين جايگاه اين بازدهي درسال 96 با سود 20 درصد از آن سپرده گذاران بانکي است، همچنين دلار با 19 و مسکن با ده درصد سود درجايگاه 4و5 قرار دارند.در سالي که گذشت 168 هزار واحد مسکوني در پايتخت مورد معامله قرارگرفت که نسبت به سال قبل 13 درصد افزايش داشته است.ميانگين هر مترمربع در شهر تهران حدود 5ميليون تومان معامله شده است، که اين رقم نشان دهند ده درصد افزايش قيمت نسبت به سال گذشته را در بر دارد.

گروه راه و مسکن: سال 96 سالي پر فراز و نشيب براي حوزه راه و شهرسازي به ويژه بخش مسکن بود، به طوري که در سال ۱۳۹۶ با توجه به اثرپذيري از تسهيلات صندوق پس انداز مسکن يکم تا سقف ۱۶۰ ميليون تومان و کاهش نرخ سود بانکي به ۱۵ درصد، سرعت رشد معاملات مسکن در شش ماهه دوم سال حدود ۵۰ درصد نسبت به نيمه اول سال افزايش يافت، لذا اقتصاد مسکن در سال ۱۳۹۶ را مي‌توان به دو نيمه نسبتا متفاوت تقسيم کرد به گونه‌اي که در شش ماهه اول شرايط رکودي ۴.۵ سال گذشته همچنان بر بازار مسکن شهر تهران حاکم بود؛ به‌طوري که رشد معاملات تنها ۲.۸ درصد و افزايش قيمت نيز ۶.۲ درصد ثبت شد. به بيان ديگر قيمت واقعي مسکن به روند کاهشي خود ادامه داد و حدود چهار درصد افت کرد، اما در نيمه دوم سال که با اثرپذيري مسکن از اقدامات اصلاحي همچون کاهش نرخ سود سپرده‌هاي بانکي به ۱۵ درصد و ورود متقاضيان مجهز به تسهيلات ۱۶۰ ميليون توماني به بازار همراه شد و حجم معاملات و قيمت به تدريج بالا رفت و سرعت رشد معاملات به طور متوسط ۵۰ درصد و سرعت رشد قيمت حدود ۴۰ درصد نسبت به نيمه اول افزايش يافت؛ به‌طوري که در ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۶ معاملات ۱۲.۸ درصد و قيمت ۱۰.۱ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزايش نشان داد. شرايط حاکي از آن است که براي اولين بار افت قيمت واقعي مسکن متوقف شده و ۰.۷ درصد بالاتر از نرخ تورم عمومي‌قرار گرفت، اما چرخش بازار مسکن از رکود به سمت رونق تدريجي، طبيعتا اثرات منفي نيز در اين بازار ايجاد کرد. به طور مثال در نيمه دوم به يکباره قيمت پيشنهادي واحدهاي نوساز و نيز قيمت قطعي مسکن در بخش متوسط قيمت و ميان متراژ افزايش يافت و بعضا تا ۳۰ درصد رشد کرد. البته گزارش‌هاي ميداني نشان مي‌دهد در مناطق ۵، ۲، ۴ و ۸ که معاملات بيشتري نسبت به ساير نقاط انجام مي‌شود فروشندگان واحدهاي نوساز قيمت‌هاي پيشنهادي را بعضا تا ۵۰ درصد افزايش دادند.

آمار معاملات مسکن در بهمن ماه که توسط اتحاديه مشاوران املاک ارايه شد نشان داد تعداد قراردادهاي خريد و فروش مسکن شهر تهران ۸.۶ درصد افزايش يافته و در مقابل، تعداد اجاره‌نامه‌ها ۲۹ درصد کاهش داشته است. به بيان ديگر، تقاضا براي خريد مسکن نسبت به تقاضاي اجاره‌نشيني بالاتر بوده است. اين نشانه مي‌تواند حاکي از آن باشد که طي يک سال اخير توان مستاجران تهراني براي خريد بالا رفته و بخشي از اين گروه از سوي مسکن استيجاري به سمت مسکن ملکي سوق يافته‌اند.

يکي ديگر از تفاوت‌هاي شش ماهه دوم بازار مسکن نسبت به نيمه اول، کاهش قابل توجه سهم معاملات نوساز نسبت به واحدهاي قديمي‌است. در بهمن‌ماه يکي از مهم‌ترين تغييرات بازار مسکن شهر تهران کاهش ۵.۲ درصدي سهم واحدهاي نوساز نسبت به همين نوع در مدت مشابه سال قبل بود. در مقابل به سهم واحدهاي ۶ تا ۲۰ سال ۱.۸ درصد و نيز واحدهاي بيش از ۲۰ سال ۳.۳ درصد از کل معاملات افزوده شده است. اين نمايه حاکي از آن است که به دليل افزايش پيش از موعد قيمت مسکن، جمعيت غالب در اين بازار به خريد اولويت‌هاي دوم روي آوردند.

دفتر برنامه‌ريزي و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازي، گزارشي از جزئيات وضعيت بازار مسکن در ۱۱ ماهه سال 96 به صورت ماه به ماه و مقايسه آن با ماه سال قبل (۹۵) را اعلام کرد که بر اين اساس، معاملات مطابق روال هرساله افزايش يافته است. براساس اين گزارش، حجم خريد و فروش مسکن در هر يک از ماه‌هاي ۱۱ ماهه امسال، نسبت به ماه مشابه سال قبل از خود نشان مي‌دهد که حجم خريد و فروش مسکن تا آذرماه امسال به جز مردادماه که همواره به صورت سنتي شاهد افزايش معاملات مسکن در اين ماه هستيم، رشد خاصي نداشته است. همچنين در مردادماه تعداد معاملات مسکن به ۱۸ هزار و ۳۰۱ فقره رسيد که نسبت به ماه قبل از آن (تير ۹۶) رشد ۲۳ درصدي داشت و نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن (مرداد ۹۵) حدود ۶ درصد رشد داشته است. تحليل اين آمار نشان مي‌دهد که مرداد ماه سال گذشته نيز دقيق چنين وضعي داشته و نسبت به ماه‌هاي قبل و بعد خود با انجام ۱۷ هزار و ۲۷۸ فقره معامله، رکوردزني کرده است. تحليل اين آمار نشان مي‌دهد که بايد منتظر افزايش تعداد معاملات مسکن در مرداد‌ماه ۹۷ باشيم؛ به خصوص اينکه اين وضعيت تأييد مي‌کند که نمي‌توان افزايش معاملات در مرداد‌ماه امسال را آغاز دوره رونق دانست؛ بلکه دوره رونق به مجموعه‌اي از ماه‌هاي متوالي داراي رشد معاملات گفته مي‌شود. همچنين از ديگر ويژگي اين گزارش، بالا بودن تعداد معاملات مسکن در همه ماه‌هاي سال جاري نسبت به ماه مشابه سال قبل از آن به جز سه ماه فروردين، خرداد و تيرماه است؛ اما در مقايسه با تعداد معاملات مسکن در هر ماه از سال جاري نسبت به ماه قبل از خود در هشت ماه نخست امسال که جزء ماه‌هاي رکود مسکن به شمار مي‌رود، از آذرماه شاهد افزايش تعداد معاملات بوديم. به خصوص که تعداد معاملات مسکن در آذرماه امسال ۵۰ درصد بيش از معاملات آذر‌ماه ۹۵ بوده است. اين روند رو به رشد در دي‌ماه امسال ادامه پيدا کرد، اما آنچه باعث نگراني کارشناسان و اعلام هشدار در خصوص احتمال بازگشت رکود مجدد به بازار مسکن شد، کاهش حجم خريد و فروش مسکن در بهمن‌ماه امسال نسبت به دي‌ماه به ميزان ۳ درصد بود. اين در حالي بود که تعداد معاملات در اين ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل از آن (بهمن ۹۵) رشد حدود ۱۷ درصدي داشت. کارشناسان بازار مسکن علت اين اتفاق و عدم ادامه روند رو به رشد حجم معاملات مسکن را افزايش ۵ درصدي قيمت مسکن در بهمن‌ماه نسبت به دي ماه سال جاري اعلام کردند که در مقايسه با بهمن‌ماه سال گذشته ۲۰ درصد افزايش قيمت نشان مي‌داد. از سوي ديگر، مقايسه افزايش قيمت مسکن در سه ماه رونق آذر، دي و بهمن امسال نسبت به ماه‌هاي مشابه سال گذشته حکايت از افزايش پرسرعت قيمت مسکن داشت. به گونه‌اي که آذرماه امسال نسبت به آذرماه سال گذشته ۱۳.۶ درصد مسکن گران‌تر شد و در دي ماه هم قيمت مسکن ۱۵ درصد از دي‌ماه ۹۵ گرانتر بود و اين روند در بهمن ماه امسال ۲۰ درصد رشد داشت. بر اساس اعلام دفتر برنامه‌ريزي و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازي ميزان افزايش خريد و فروش مسکن در شهر تهران در مجموع ۱۱ ماه سال جاري، رشد حدود ۱۳ درصدي داشت و افزايش قيمت مسکن نيز رشد ۹.۴ درصدي را نسبت به ۱۱ ماه سال گذشته نشان مي‌داد. 

بازار مسکن که با توجه به نزديک شدن به کف قيمتي، شرايط پيش‌رونق خود را به آرامي‌طي کرد اما در دي‌ماه با متغير نگران‌کننده افزايش قيمت ارز مواجه شد. دلار طي چهارماه آخر سال از محدوده ۳۸۰۰ تومان به حدود ۴۸۰۰ تومان رسيد، لذا دولت براي کنترل اين امر به انتشار گواهي سپرده ريالي با نرخ سود 20 درصد پرداخت که انتشار گواهي سپرده ريالي با نرخ سود 20 درصد بر وضعيت فعلي بازار مسکن تاثير خود را گذاشت. به‌طوري که طبق آخرين آمار مسئولان توانستند بالاي يک صد هزار ميليارد نقدينگي که به گفته آن‌ها سرمايه‌هاي سرگردان و خرد جامعه هستند را جذب شبکه بانکي کنند. که اين سياست بانک مرکزي نظام سوداگري در حوزه مسکن را تاحدودي کاهش داد..

براساس آغاز اجراي برنامه ملي بازآفريني شهري در سال 96، کساني که صاحب خانه فرسوده هستند، بدون پرداخت هيچگونه هزينه‌اي واحد آن‌ها نوسازي مي‌شود، بدين صورت که تسهيلاتي به توسعه گرها پرداخت مي‌شود که در سايه آن به سود خود برسند و سپس مردم به اين ساختمان‌ها منتقل مي‌شوند و خانه‌هاي فرسوده آن‌ها خراب شده تا به شکل اصولي بازسازي شود. مدل اقتصادي اين است که براي زمين هيچ گونه ارزش‌گذاري اوليه تعيين نمي‌کنيم. زمين را در يک فضاي رقابتي در اختيار توسعه‌گران قرار داده مي‌شود. آن‌ها در اين فضا قيمت پيشنهادي ساخت را مي‌دهند. کسي که کمترين قيمت پيشنهادي را بدهد برنده فعاليت در آن محله خواهد شد. پس از اينکه پروژه به اتمام رسيد مطالبه توسعه گر، ميزان هزينه‌اي که براساس قيمت‌ها داده به اضافه ۱۸ درصد سود خواهد بود. به عبارتي قيمت کارشناسي خانه‌اي که ساخته شده را تعيين کرده و براساس هزينه‌اي که کرده به اضافه ۱۸ درصد سود به او پرداخت مي‌شود. همچنين در سال جاري مقرر شد که ۵ هزار ميليارد تومان تسهيلات با سود ۹ درصد پرداخت شود که ۲ هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان آن را دولت با سود صفر درصد و ۲ هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان ديگر را بانک‌ها با سود ۱۸ درصد تامين مي‌کنند که در مجموع سود اين تسهيلات به ۹ درصد مي‌رسد. اين مبلغ براي ساخت سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکوني با وام ۵۰ ميليون توماني به توسعه گران در بافت فرسوده پرداخت مي‌شود. همچنين ۵ هزار ميليارد تومان نيز سرمايه گذار بخش خصوصي تهيه کرده و ۲ هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان نيز براي توسعه خدمات روبنايي و ايجاد فضاي کسب و کار تامين خواهد شد.

همچنين در سال 96 عمليات نوسازي مسکن در برنامه ملي بازآفريني شهري در مناطق ناکارآمد با کلنگ‌زني طرح 100 واحدي مسکن در محله سيروس تهران با حضور وزير راه و شهرسازي آغاز شد. اين طرح مسکوني که در اراضي شرکت عمران و بهسازي شهري ايران به وسيله شرکت سرمايه‌گذاري بانک مسکن در اين منطقه ساخته خواهد شد به عنوان الگوي پشتيبان طرح پيشگام برنامه ملي بازآفريني در استان تهران بوده و همچنين قرار است طبق الگوي طرح مسکن اجتماعي اجرائي شود. طرح بازآفريني سيروس در 12 محله و 5 مرحله برنامه‌ريزي شده که اين پروژه 100 واحدي يکي از آن‌ها خواهد بود.

باتوجه به اينکه نرخ سود تسهيلات براي خريد خانه در محله‌هاي بازآفريني شده 8 درصد است، لذا دولت در سال 96 نرخ سود براي خريد خانه در مناطق بازآفريني شده توسط زوج‌هاي خانه اولي را به 6 درصد کاهش داد و همچنين مدت زمان سپرده‌گذاري تسهيلات در صندوق يکم مسکن به 10 ماه تنزل پيدا کرد. همچنين دولت در سال 96 سود اوراق گواهي حق تقدم مسکن در بافت فرسوده را 1.5 درصد کاهش داد و از 17.5 درصد به 16 درصد رساند و مدت زمان بازپرداخت وام را از 12 سال به 15 سال افزايش داد.

درسال 96 بين وزارت راه و شهرسازي و سازمان نظام مهندسي ساختمان بر سر آيين‌نامه کنترل ساختمان مبني بر ارجاع حق نظارت و کنترل ساختمان به شهرداري‌ها مناقشه‌اي ايجاد شد. به‌عبارتي وزارتخانه معتقد است کنترل ساختمان بايد از سازمان نظام مهندسي به شهرداري محول شود و نظام مهندسي مخالف اين موضوع است.

طبق ماده 123 آيين‌نامه اجرايي قانون نظام مهندسي و کنترل ساختمان مصوب 1375 وظيفه کنترل و بازرسي ساختمان‌ها برعهده شهرداري‌ها و ساير مراجع صدور پروانه و کنترل ساختمان است. به طوري که مطابق قوانين جاري بالاخص قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي‌ايران مصوب 1395، قانون تعاريف محدوده حريم شهر، روستاها و شهرک و نحوه تعيين آن‌ها مصوب 1384، قانون شهرداري مصوب 1334 با اصلاحات و الحاقات بعدي آن، قانون نظام مهندسي و کنترل ساختمان مصوب 1374، همچنين نظريه معاونت محترم حقوقي رياست جمهوري، به شماره 20600/102188 مورخ (17 آبان ماه 96) وظيفه کنترل و بازرسي ساختمان‌ها برعهده شهرداري‌ها و ساير مراجع صدور پروانه و کنترل ساختمان است. اين روزها بحث نظارت و کنترل مهندسي ساختمان‌ها کلاف سردرگمي‌است. داستان از اين قرار است که مالک پول خدمات مهندسي را تماما در ابتداي کار به سازمان نظام مهندسي مي‌پردازد. سازمان نظام مهندسي، ناظر را انتخاب مي‌کند و مهندس ناظر گزارش‌هاي خود را به شهرداري مي‌دهد. مالک پول خدمتي را مي‌دهد که نه حق انتخاب طرف قرارداد خود را دارد و نه حق دريافت گزارش از وي. سازمان، مهندسي را انتخاب مي‌کند و به طرز غير قابل توجيهي 5 درصدحق‌الزحمه وي را دريافت مي‌کند، بدون آنکه مسئوليت قانوني کنترل ساختمان را بر عهده داشته باشد. اگر اتفاقي در حين ساخت رخ دهد، به همين ترتيب هيچ مسئوليتي را نمي‌پذيرد. به‌گفته عباس آخوندي، شهرداري، درحالي که مسئوليت قانوني کنترل ساختمان را بر عهده دارد، در اين وضعيت بلبشو، در عين حاليکه پروانه ساختماني صادر مي‌کند و مبلغ گزافي را بابت صدور پروانه و يا فروش تراکم مازاد بر تراکم پايه و عناوين مشابه ديگر که اغلب مبناي قانوني ندارد، دريافت مي‌کند، عملا شانه از کنترل ساختمان خالي مي‌کند و شهر مي‌شود هميني که هست، لذا وزير راه و شهرسازي براي پايان دادن به اين وضعيت بي‌‌سامان، اولين گامي‌که برداشت تهيه پيش‌نويس آيين‌نامه‌ کنترل ساختمان در نيمه اول 1394 و تقديم پيش‌نويس آيين‌نامه در اول مرداد ماه 95 به دولت بود که رسيدگي به اين آيين‌نامه بر خلاف رويه جاري بيش از 2 سال در دولت به‌طول انجاميده و هنوز به تصويب نرسيده‌است. لذا وزير راه وشهرسازي در سال جاري از اختيارات قانوني خود استفاده کرد و اصلاحات ممکن را انجام داد. در گام نخست، برداشت 5 درصد از حق‌الزحمه مهندسان توسط سازمان‌هاي نظام مهندسي را لغو کرد و در گام دوم، دستور العمل اجرايي منع تکفل منافع متعارض را ابلاغ کرد که با استقبال گسترده‌ جامعه مهندسي مواجه شد.

يکي از اولويت‌هاي وزارت راه و شهرسازي اتصال بنادر به راه آهن کشور است که در اين راستا اتصال بندر شهيد بهشي چابهار به راه آهن زاهدان در دستور کار دولت قرار داد. در سال 96 براي تکميل پروژه‌هاي ريلي تامين اعتبار از منابع خارجي انجام شده است که ۵ پروژه «فاينانس ۹۰۰ ميليون دلاري هندي‌ها براي اتصال ريلي چابهار به زاهدان»، «فاينانس ۲.۶ ميليارد يورويي احداث خط سريع السير تهران ـ قم ـ اصفهان»، «فاينانس ۱.۲ ميليارد دلاري ايتاليايي‌ها براي احداث راه آهن سريع السير قم ـ اراک»، «فاينانس ۱.۵ ميليارد دلاري چيني‌ها براي برقي‌سازي راه آهن تهران ـ مشهد» و «فاينانس ۱.۲ ميليارد يورويي روس‌ها براي برقي‌سازي راه آهن گرمسار- اينچه برون» را مي‌توان به ليست فاينانس‌هاي خارجي براي توسعه شبکه ريلي کشور اضافه کرد. همچنين در اسفندماه جاري قرارداد فاينانس راه آهن شيراز-بوشهر با چيني‌ها امضا شده است.

طبق آمار و اطلاعات وزارت راه و شهرسازي تا پايان بهمن‌ماه ۱۳۹۶ سه لوکوموتيو جديد و نو به ناوگان ريلي ايران پيوسته است. درحوزه لوکوموتيوهاي بازسازي شده نيز در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۰ لوکوموتيو بازسازي شده‌ است. همچنين در سال جاري ۲۱ دستگاه واگن جديد مسافربري به ناوگان ايران اضافه شده است. درحوزه واگن‌هاي خودکشش يا ريل ‌باس نيز در سال جاري ۲۸ دستگاه به ناوگان ريلي ايران افزوده شده است و درخصوص واگن‌هاي باري نو هم درسال ۹۶ حدود ۵۶۰ دستگاه به ناوگان ريلي ايران اضافه شده است. 

درحال حاضر در بخش ريلي سه هزار و ۴۱۰ کيلومتر پروژه در دست احداث و ۵ هزار کيلومتر ريل جديد در حال مطالعه است و تا پايان سال جاري ۵۱۶ کيلومتر ريل گذاري تحويل شده است. 

آمارهاي جديد راه‌آهن نشان مي‌دهد که مسافران اين بخش در سال ۱۳۹۶ رشدي قابل قبول داشته‌اند. براساس آمارهاي جديد از سوي راه‌آهن در سال ۱۳۹۶ بيش از ۲۴ ميليون مسافر از طريق شبکه ريلي حمل و نقل ايران جابه‌جا شده‌اند که اين رقم در قياس با مدت مشابه سال قبل افزايشي ۶.۵ درصدي را نشان مي‌دهد. راه‌آهن همچنين اعلام کرده که در سال جاري ۲۸۴ واگن مسافري با سن بالاي ۳۰ سال را از رده خارج کرده و ۴۷۲ واگن جرم‌گيري و ۱۰۰ واگن نيز بهسازي شده‌اند. همچنين در عملکرد سال ۱۳۹۶ اين شرکت آمده که راه‌اندازي قطارهاي گردشگري در مسيرهاي مختلف کشور موجب افزايش ظرفيت و بهره‌وري شده و همچنين آغاز به کار قطارها در مسيرهاي جديد مانند اصفهان - زاهدان، نخجوان – مشهد، همدان – مشهد و راه‌اندازي دو قطار پنج ستاره جديد از جمله اقداماتي بوده که در سال جاري صورت گرفته است. راه‌آهن همچنين اعلام کرده که اين شرکت تا پايان برنامه ششم توسعه مکلف به جابه‌جايي بيش از ۱۰۰ ميليون مسافر معادل ۲۰ درصد حمل و نقل عمومي‌کشور شده که از اين‌رو نياز به سرمايه‌ گذاري قابل توجه در اين بخش را نشان مي‌دهد.با توجه به اين موضوع در برنامه‌ريزي‌هاي سال آينده تامين مالي خريد ۴۵۰ واگن ريل باس از کره جنوبي، تامين مالي سه ميليارد دلار خريد ناوگان باري، لوکوموتيو و مسافري از روسيه، گشايش اعتبارات اسنادي مربوط به برقي کردن خط تهران – مشهد و اجراي عمليات قطار سريع‌السير تهران – قم – اصفهان از جمله برنامه‌ريزي‌هايي است که به منظور گسترش نفوذ راه‌آهن در عرصه حمل و نقل ايران در دستور کار قرار گرفته است. راه‌آهن همچنين اعلام کرده که در نوروز ۱۳۹۷ با فراهم کردن بيش از يک ميليون و ۸۷۲ هزار صندلي رشدي ۱۵ درصدي را از نظر ظرفيت و رشدي ۱۳.۸ درصدي را از نظر افزايش تعداد صندلي ايجاد کرده است. 

همچنين در سال جاري قرارداد احداث ۴۳۹ کيلومتر آزادراه در مناطق مختلف کشور به ارزش ۲۵۰۰ ميليارد تومان با مشارکت ۷۰ درصدي بخش خصوصي امضا شد. 

پس از اجرايي شدن برجام و لغو تحريم‌ها براي وزارت راه و شهرسازي فرصتي ايجاد شد که به منظور نوسازي و بهسازي صنعت هواپيمايي کشور، قرارداد خريد 100 فروند هواپيما با شرکت هواپيمايي ايرباس، 80 فروند هواپيما از شرکت هواپيمايي بوئينگ و 20 فروند هواپيما از شرکت هواپيمايي اي. تي. آر که در مجموع 200 فروند هواپيماي پسا برجامي‌است نهايي کند که در سال جاري 3 فروند ايرباس و 8 فروند اي. تي. آر وارد کشور شده است، لذا هم اکنون تعداد هواپيماهاي برجامي‌ناوگان هوايي کشور ۱۱ فروند است.

توسعه بنادر و سواحل مکران از اولويت‌هاي مهم دولت تدبير و اميد است به طوري که در صبح روزشنبه ( 21 بهمن‌ماه 96) به مناسبت دهه فجر 19 پروژه دريايي در مجتمع بندري شهيد رجايي و ساير بنادر استان هرمزگان با ارزشي بالغ بر ۴۵۰۰ ميليارد ريال به بهره‌برداري رسيد. احداث مخازن نگهداري از فرآورده‌هاي نفتي و فرآورده‌هاي پتروشيميايي، پايانه لجستيک کالا و کانتينر، نوسازي خطوط ريل راه‌آهن واقع در مجتمع بندري شهيد رجايي، روسازي برخي محورهاي دسترسي، طرح جامع اطفاء حريق بندر شهيد رجايي، بهره‌برداري از دو فروند رمپ فلزي شناور چندمنظوره در بندر شهيد رجايي و بندر جاسک و خارج سازي تعدادي از مغروقه‌ها در دهانه ورودي بندر جزيره قشم از جمله پروژه‌هايي بودند که از سوي وزير راه و شهرسازي به بهره‌برداري رسيدند. همچنين مرحله نخست فاز ۳ طرح توسعه کانتينري بندر شهيد رجايي با اعتباري بالغ بر ٥٦ ميليون يورو به بهره برداري رسيد.

بهره‌برداري از فاز نخست طرح توسعه بندر شهيد بهشتي چابهار يکي ديگر از اقدامات مهم و شاخص سازمان بنادر طي سال جاري در سواحل مکران بود. در اين طرح ۲۰۳ هکتار استحصال اراضي، ۱۵.۸ ميليون مترمکعب لايروبي حوضچه بندري، افزايش ظرفيت تخليه و بارگيري بندر از ۲ به ۸ ميليون تن، ساخت ۱۵ موج‌شکن مردمي‌با ۲۶۰ ميليارد تومان اعتبار، به بهره‌برداري رسيد و اين فاز با ۱۵۰ ميليون دلار خط اعتباري هند از طريق بانک صادرات نهايي شد همچنين در سال جاري ۴۰۳ ميليون دلار از محل صندوق توسعه ارزي براي اجراي فاز ۲ طرح توسعه شهيد بهشتي و نيز ۸۵ ميليون دلار از محل خط اعتباري هند براي خريد تجهيزات بندري هزينه شد. همچنين طي هفته جاري براي سفرهاي نوروزي ۹۷ سه فروند شناور ۱۵۰ نفري نوساز نيز به ناوگان مسافرت‌هاي دريايي افزوده و لندي کرافت هم براي حمل خودرو همراه با سرنشينان آن در نظر گرفته شد. 

گروه انرژي – مجتبي آزاديان: در نوشتار زير برخي از مهمترين رخدادهاي حوزه انرژي در ايران و جهان را مرور مي‌کنيم:

در ابتداي سال 96 مجموع هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري شرکت‌هاي توليد نفت آمريکا در سه ماهه آخر سال گذشته نسبت به دوره مشابه سال گذشته با 72 درصد افزايش به بيشترين ميزان در 5 سال اخير رسيد. همچنين 5 فاز جديد از ميدان گازي پارس جنوبي در ايران افتتاح شد. همچنين نشست شوراي آتلانتيک 2017 با حضور دولتمردان و مسئولين ارشد شرکت‌هاي انرژي در استانبول آغاز به کار کرد.

همچنين در بهار 1396 پالايشگاه پورت آرتو در ايالت تگزاس آمريکا، غول نفتي اين کشور اعلام کرد روند واگذاري سهام به شرکت نفتي آرامکوي عربستان سعودي پايان يافت.

در بهار امسال صد و هفتاد و دومين نشست سازمان کشورهاي صادر کننده نفت «اوپک» براي بررسي ادامه کاهش توليد نفت خام در وين، پايتخت اتريش برگزار شد.

صادرات گاز ايران به عراق از شامگاه چهارشنبه 21 ژوئن (31 خرداد 1396) آغاز شد.

همچنين بر اساس داده‌هاي شرکت بريتيش پتروليوم، ايران با 33.5 تريليون مترمکعب بيشترين مقدار ذخاير تثبيت شده گاز طبيعي در جهان را به خود اختصاص داد.

از آتش‌سوزي چاه شماره 147 ميدان نفتي رگ سفيد به عنوان بزرگ‌ترين حادثه نفتي سال 96 ياد مي‌شود. هنوز چند روزي از وقوع آتش سوزي در پالايشگاه تهران که به کشته شدن 6 نفر منجر شد، نگذشته بود که حادثه فوران و انفجار چاه 147 ميدان نفتي رگ سفيد رخ داد.

فوران گاز از چاه شماره 47 ميدان نفتي رگ سفيد در حدود ساعت 13 روز هفتم آبان ماه آغاز شد، دکل در حال حفاري در عمق 2610 متري بود که حادثه رخ داد.

 اختلاس در بخش اکتشاف شرکت ملي نفت و توقيف اموال اختلاس کننده

در پي اين اختلاس وزير نفت اظهار داشت: با همکاري دستگاه قضايي روند رسيدگي به اين امر در حال انجام است و طبق برآوردهاي انجام شده قوه قضاييه و نيروهاي امنيتي ما، اموال شناسايي شده از اين فرد، بيش از ميزان اختلاسي است که انجام داده که توقيف شده است. اين که او به کانادا رفته را باور نمي‌کنم و در ترکيه پنهان شده است به نظر مي‌رسد وي اينطور مطرح مي‌کند تا در ترکيه پيگير وي نباشيم.

دومين قرارداد نفتي آي.پي.سي بين شرکت ملي نفت ايران و شرکت روسي زاربژنفت روسيه به منظور توسعه ميادين مشترک آبان و پايدار غرب امضا شد.

دومين قرارداد نفتي موسوم به آي.پي.سي به منظور توسعه ميادين مشترک آبان و پايدار غرب با شرکت روسي زاروبژنفت و با حضور بيژن زنگنه، وزير نفت و علي کاردر، مدير عامل شرکت ملي نفت ايران امضا شد.

اين قراردادي با هدف دستيابي به توليد روزانه حداکثر ۴۸ هزار بشکه در روز و توليد تجمعي اضافي حدود ۶۷ ميليون بشکه طي ۱۰ سال آينده به امضا رسيد. در عين حال اين قرارداد براي مدت حداکثر ۱۰ سال ديگر و با توافق طرفين قابل تمديد خواهد بود. گفتني است، سهم مشارکت شرکت روسي در اين قرارداد ۸۰ درصد و سهم شريک ايراني ۲۰ درصد است.

جواد کاظم نسب الباجي از نشست مشترک خود و همايون يوسفي ديگر نماينده اهواز در مجلس با وزير نفت خبر داد و گفت: در اين نشست مشترک عمده‌ترين مشکلات استان و چهار حوزه انتخابيه اهواز، باوي، حميديه و کارون در بخش نفت مطرح و خوشبختانه براي رفع اين مشکلات دستورات خوبي توسط وزير نفت صادر شد.

۵ قرارداد پژوهشي بين وزارت نفت و وزارت علوم، تحقيقات و فناوري در حوزه اکتشاف امضا شد.

واگذاري ميادين يادآوران و آزادگان شمالي از طريق مناقصه

در حالي که دومين قرارداد IPC نفت با روس‌ها امضا شد، جاي خالي چيني‌ها در صنعت نفت پررنگ‌تر از هميشه است؛ اگرچه گمان مي‌شد توسعه ميادين غرب کارون، به آنها سپره شود؛ اما گويا چنين نيست و واگذاري اين ميادين از طريق مناقصه خواهد بود.

حادثه کشتي نفت‌کش سانچي، به دليل تصادف دو کشتي در آب‌هاي چين بود. روز شنبه ۱۶ دي ۱۳۹۶ (۶ ژانويهٔ ۲۰۱۸) ام‌وي سانچي متعلق به شرکت ملي نفت‌کش ايران که از عسلويه حرکت کرده بود و قرار بود جهت تحويل ميعانات گازي عازم داسان کره جنوبي شود، در راه با يک کشتي فله‌بر چيني با ۶۴ هزار تن بار غله به نام «کريستال» در سواحل چين برخورد کرد،محموله نفتکش سانچي نفت فوق سبک با درجه اشتعال بسيار بالا بود که اين موجب آتش‌سوزي فوق‌سريع کشتي شد. بر اثر برخورد اين نفتکش با يک کشتي باربري در ۳۰۰ کيلومتري بندر شانگهاي در سواحل شرقي چين، ۳۰ ايراني و دو تبعه بنگلادشي کشته شدند. نفتکش سانچي حامل ۱۳۶ هزار تن نفت خام و ميعانات سبک نفتي بود.

در ايران به احترام جانباختگان حادثه نفتکش سانچي و خانواده‌هاي داغدار آنان، روز دوشنبه ۲۵ دي ۱۳۹۶ عزاي عمومي‌اعلام شد.

به هر حال در سال 96 شاهد رخدادهاي مهمي‌در صنعت نفت بوديم؛ از افتتاح فازهاي ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰ و ۲۱ پارس جنوبي و ۵ مجتمع‌ پتروشيمي‌گرفته تا آغاز توليد مستمر در پالايشگاه ستاره خليج فارس، راي اعتماد دوباره مجلس شوراي اسلامي‌به وزير نفت و امضاي قرارداد توسعه فاز ۱۱، حماسه رگ سفيد تا گازرساني به دورترين نقاط کشور، تامين سوخت زمستاني و افزايش توليد بنزين پالايشگاه‌‌ها. اين‌ها گوشه‌اي از رخدادهاي مهم امسال صنعت نفت است که به روايت تصوير از نظرتان مي‌آيد.

مجتمع پتروشيمي‌کردستان، بزرگترين پروژه صنعتي اين استان در نخستين روز کاري سال ۹۶ با حضور رئيس جمهوري و وزير نفت به‌طور رسمي‌افتتاح شد. عمليات ساخت پتروشيمي‌سنندج (کردستان) سال ٨٤ آغاز شد و پس از وقفه‌اي ۶ ساله، سال ٩٠ از سر گرفته شد و در تاريخ پنجم فروردين ماه افتتاح شد. در اواخر فروردين ماه هشت مگاپروژه صنعت نفت به طور رسمي‌افتتاح شد. طرح توسعه فازهاي ۲۰ و ۲۱ پارس جنوبي در تاريخ ۲۷ فروردين ماه سال ۹۶ با حضور جمعي از وزيران کابينه به بهره‌برداري رسيد. قرارداد فازهاي ١٧ و ١٨ پارس جنوبي که در ۲۷ فروردين ماه به بهره‌برداري رسيد، حدود ١١ سال پيش (٢٢ خردادماه ١٣٨٥)، ميان شرکت ملي نفت ايران به کنسرسيومي‌متشکل از سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران، شرکت مهندسي و ساخت تاسيسات دريايي ايران، شرکت ملي حفاري ايران، شرکت مهندسي و ساختمان صنايع نفت و شرکت صنعتي دريايي ايران (صدرا) امضا شد که در ادامه راه و در دولت يازدهم به دليل تاخيرهاي صدرا در ساخت سکو، شرکت ايزوايکو جايگزين اين شرکت در فازهاي ١٧ و ١٨ شد.

پس از افتتاح فازهاي عسلويه رئيس جمهوري و هيئت همراه فاز دوم پتروشيمي‌کاويان به عنوان بزرگترين توليدکننده اتيلن منطقه خاورميانه را روز ۲۷ فروردين ماه به‌طور رسمي‌افتتاح کرد.

در ۱۰ ارديبهشت امسال فاز نخست پالايشگاه ميعانات گازي ستاره خليج فارس با حضور دکتر روحاني در بندرعباس به بهره برداري رسمي‌رسيد.

جهان انرژي در سال 1396 با اتفاقات ريز و درشت زيادي مواجه بود اما شايد مهمترين رخداد حوزه انرژي در سطح جهان که به طور کلي روي بازار نفت تاثير بسزايي گذاشت، ظهور ايالات متحده آمريکا به عنوان صادرکننده بزرگ نفت بود.

گروه اجتماعي: مجيد فراهاني، عضو کميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر تهران در گفتگو با ايلنا با اشاره به نقاط قوت و ضعف عملکرد محمدعلي نجفي در شهرداري تهران، با اشاره به شرايطي که نجفي در آغاز کار با آن روبه‌رو بود، ادامه داد: مهم‌ترين کاري که ايشان انجام دادند، ساماندهي فضاهاي به هم ريخته شهرداري بود. عضو شوراي شهر تهران با تاکيد بر اينکه شهرداري توانست در يکسري حوزه‌ها عملکرد موفقي از خود به جاي بگذارد که مهمترين آن ساماندهي امور مالي بود، گفت: شهرداري با همان بخشنامه‌هاي ضدفساد، موفق شد؛ بساط هشت کارتل بزرگ اقتصادي و کارگزاران عظيم رشديافته در طول ساليان گذشته را يک‌شبه برچيند و بدهکاران و طلبکاران مستقيم با خود شهرداري طرف شوند.

فراهاني با بيان اينکه نجفي زماني وارد شهرداري شد که ۵۰ هزار ميليارد تومان بدهي داشت و هر روز پيمانکاران طلبکار بيرون ساختمان شوراي شهر به حق اعتراض کرده و برخي به خاطر طلب‌هايشان خودسوزي هم کردند، گفت: شهرداري همين امروز با مشکل پرداخت حقوق و دستمزد مواجه است، تا آخر سال ۱۵۰۰ ميليارد تومان کسري دارد، با اين حال در چنين شرايطي شهرداري فضاي تراکم‌فروشي غيرقانوني را متوقف کرد و به نظرم انحلال شوراي معماري مناطق خيلي شجاعت مي‌‌خواست. وي با تاکيد بر اينکه انحلال شوراي معماري مناطق اعتراض سازندگان را در پي داشت، افزود: سازندگان اعتراض مي‌کنند که اين بخشنامه دست ما را بسته است. وي گفت: شرايط به گونه‌اي بود که معاون سابق شهردار گفته بود، اگر شما پول کافي بدهيد، براي ساخت برج در وسط ميدان فردوسي هم مجوز مي‌دهم. 

فراهاني با تاکيد بر اينکه مديريت شهري گذشته از شهرفروشي درآمد کسب مي‌کرد و اين اواخر ديگر کف‌گير تراکم هم به ته ديگ خورده بود، ادامه داد: در گذشته يک سيکل معيوب در مديريت شهري وجود داشت. در حقيقت شهر را مي‌فروختند و تخريب مي‌کردند تا بتوانند آن را اداره کنند، اما اين سيکل معيوب تا کي مي‌توانست ادامه پيدا کند؟ نجفي جلوي اين کار را گرفت و شجاعانه هم اين اقدام را انجام داد. اين عضو شوراي شهر تهران با اشاره به اقدامات نجفي در رابطه با ساماندهي نيروي انساني، ادامه داد: وي ارزيابي و ارزشيابي مديران شهري را دنبال کرد و سعي در جايگزيني نيروهاي متخصص در حوزه‌ها کرد و اين امر را بدون تعصب انجام داد. همانطور که خودش گفت در شهرداري لباس سياسي را از تن درآورد و لباس خدمت پوشيد. در بحث انتصابات تا جايي که توانست سعي کرد، نيروهاي متخصص را روي کار بياورد، اما نقدي که من به ايشان وارد مي‌دانم، اين است که فرآيند جابه‌جايي نيروها بسيار کند پيش مي‌رود.

فراهاني در رابطه با اقدامات شهرداري در راستاي مبارزه فساد تصريح کرد: انتقاد ديگري که وارد مي‌دانم در رابطه با مبارزه با فساد است. ما انتظار داشتيم شهرداري تهران برنامه‌ منسجمي‌براي مبارزه با فساد داشته باشد. براساس آمارها و نظرسنجي‌ها، شهرداري تهران امروز جزو فاسدترين دستگاه‌هاي کشور است و نظرسنجي آقاي نجفي در شهرداري طي شش ماه اول نشان داده که يک سوم ارباب رجوعان اعلام کردند که از ما تقاضاي رشوه شده است. وي در ادامه به راه‌حل‌هاي موجود براي مبارزه با فساد سازمان يافته اشاره کرد و گفت: يکي از راه‌هاي اساسي، هوشمندسازي و آنلاين کردن خدمات شهرداري است. همچنين اگر بتوانيم فردي را که فسادي کرده، معرفي و با او برخورد علني کنيم، همين نشان مي‌دهد که عزم و اراده راسخ براي مبارزه با فساد داريم. 

فراهاني اقدام مثبت ديگر نجفي را نوسازي بافت فرسوده خواند و گفت: مذاکراتي در اين رابطه انجام گرفته و بسته‌هاي تشويقي مناسبي در نظر گرفته شده است. برنامه بازآفريني شهري حاصل همکاري و همگامي‌ميان دولت و شهرداري است و اين ثمرات همسو بودن دولت‌ و شهرداري است که متاسفانه در سال‌هاي گذشته همواره شاهد وجود اختلاف ميان اين دو نهاد بوديم. با اين حال انتظار ما و مردم اين است که اقدامات بيشتري صورت گيرد.

تجارت- محمد خادمي: تلخ و شيرين‌هاي سال 96 به اتمام رسيد، اين تلخي و شيريني‌ها در حوزه ورزش نيز وجود داشت، در همان ابتداي سال صعود به جام جهاني روسيه هر ايراني را خوشحال کرد، در اين گزارش به شکل کوتاه مروري مي‌اندازيم به اتفاقاتي که در حوزه ورزش پرحاشيه شد و تا مدت‌ها در ذهن مان ماند .

نخستين رويدار ورزشي کشورمان در سالي که گذشت مربوط به صعود تيم ملي فوتبال به جام جهاني 2018 بود، خرداد ماه 96 ايران به عنوان اولين تيم فوتبال آسيا با اطمينان و قدرت توانست در جام جهاني روسيه حاضر شود. در دوره گذشته هيچ تيم آسيايي نتوانست از گروه خود صعود کند، ولي تيم‌ ‌ملي ايران بهترين عملکرد را در مرحله گروهي داشت. تيم‌ ‌ملي ايران در اين رقابت‌ها گلي دريافت نکرد و دروازه‌اش در تمامي‌اين هشت بازي بسته نگه داشته شد. در حالي که کار دفاعي در فوتبال آسيا از استاندارد بالايي برخوردار نيست، تيم‌ ‌ملي فوتبال ايران توانست به يک دستاورد مهم در اين زمينه برسد.عملکرد دو بازيکن در زمين ايران فوق‌العاده‌ بود؛ يکي سيد جلال حسيني و ديگري سعيد عزت اللهي که از جوان‌ترين بازيکنان ايران محسوب مي‌شوند. کارلوس کي‌روش رابطه پر فراز و نشيبي با فدراسيون فوتبال ايران در طول چند سال گذشته داشت. سرمربي سابق رئال مادريد بهترين سرمربي در آسيا است و اين اتفاقي نيست که ايران براي چهار سال تيم اول رده بندي فيفا شده است. مهم‌ترين اختلاف نظر بين کارلوس کي‌روش و فدراسيون فوتبال مساله آماده سازي تيم‌ ‌ملي است. 

مراسم قرعه کشي جام جهاني روسيه آذر ماه در مسکو برگزار شد. تيم ملي فوتبال ايران در جريان اين قرعه کشي در گروه ب در کنار تيم‌هاي پرتغال، اسپانيا و مراکش قرار گرفت. تيم ملي کشورمان در گروه دوم قرار گرفته و به ترتيب برابر مراکش، اسپانيا و پرتغال به ميدان خواهد رفت. به جز گروه ايران، گروه چهارم و پنجم نيز دشوار خواهند بود.

ايران در اولين ديدار خود بايد ۱۵ ژوئن (۲۵ خرداد ۹۷) ساعت ۱۸:۳۰ به وقت ايران در سنت پترزبورگ برابر مراکش به ميدان برود.بازيکنان ايران در دومين ديدار ساعت ۲۱:۳۰ روز ۲۰ ژوئن (۳۰ خرداد ۹۷) در کازان به مصاف تيم ملي اسپانيا مي‌روند. در انتها ايران در سومين بازي خود ۲۵ ژوئن (۴ تير ۹۶) در سارانسک به مصاف پرتغال خواهد رفت.ايران براي دومين بار برابر پرتغال و مشخصا کريستيانو رونالدو قرار خواهد گرفت.

ديدار دو تيم فوتبال استقلال و پرسپوليس ازهفته 17 و 25 ليگ برتر در روزهاي 4ابان و 10 اسفند برگزار شد.پرسپوليس موفق شد در دربي ۸۵ با نتيجه ۱-۰ مقابل استقلال به پيروزي برسد؛ تک گل اين بازي توسط علي عليپور در دقيقه ۲۲ از روي نقطه پنالتي به ثمر رسيد، اما در داربي (87)پايان سال اين نتيجه برعکس شد و استقلال بود که زمين بازي را با شادي ترک کرد.حاشيه‌هاي داربي 85 اين بود که بين عوامل برنامه نود با کادر پرسپوليس درگيري لفظي ايجاد شد که بدون مشکلي به پايان رسيد و ديگري حاشيه يکي از هواداران استقلال به دليل ضربه سنگ بيهوش شد که او را از ورزشگاه خارج کردند.حاشيه‌هاي داربي 87 حضور رئيس فيفا در وزرشگاه آزادي براي تماشاي اين بازي بود.

‌عليرضا کريمي‌با وجود داشتن تنها ۲۳ سال سن افتخارات زيادي را براي کشتي ايران در رده‌هاي سني مختلف به ارمغان آورده و بارها باعث اهتزاز پرچم ايران در رويدادهاي جهاني و آسيايي شده است.کريمي، يک مدال نقره و ۲ طلاي آسيا در رده نوجوانان، طلاي جهان و آسيا در رده جوانان و ۲ طلاي آسيا و برنز با ارزش جهان در رده بزرگسالان را در کارنامه خود دارد. بايد به ويترين افتخارات کريمي‌دو مدال طلاي جهان نيز اضافه مي‌شد اما هم‌گروهي با نماينده اشغالگر قدس در رقابت‌هاي جهاني جوانان و اين‌بار در رقابت‌هاي جهاني زير ۲۳ سال (آذرماه برگزار شد)باعث شد وي علي‌رغم شايستگي در رسيدن به ۲ مدال طلاي جهان، مقابل رقبا به عمد شکست بخورد تا با نماينده اسراييل سرشاخ نشود.اين اتفاق نه تنها باعث لطمه روحي شديد به اين کشتي‌گير و بر باد رفتن زحمات چندين ماهه او در تمرينات تيم ملي شد بلکه باعث شد تيم ايران که با مدال طلاي کريمي‌مي‌توانست بر سکوي سوم جهان بايستد در نهايت در جايگاه هشتمي‌جهان قرار گيرد تا از اين بابت نيز کشتي ايران شديدا متضرر شود و کشتي‌گير گمنام رژيم صهيونيستي ضمن گرفتن سکوي سومي‌از ايران، براحتي به مدال برنز جهان برسد.کريمي‌در اين باره مي‌گويد:« روز وزن کشي من بعد از کشتي گير اسراييل وزن کشي کردم. قرعه او ۲۳ شد و قرعه من ۲۲. ابتدا فکر کردم در همان دور اول به کشتي گير اسراييلي خوردم اما بعد معلوم شد من دور اول به حريف روس خوردم و کشتي گير اسراييلي به حريف آمريکايي خورد و برنده اين ۲ مبارزه دور دوم بايد به مصاف هم مي‌رفتند. ما هم از اين موضوع خوشحال شديم چرا که تا حد زيادي اطمينان داشتيم کشتي گير اسراييلي مقابل حريف آمريکايي شکست بخورد و به دور دوم نرسد اما اتفاقات رخ داده کاملا بر خلاف انتظارات و پيش بيني ما بود.»يک هفته بعد از اين اتفاق نخست‌وزير رژيم صهيونيستي با انتشار پيامي‌به اقدام کشتي‌گير ايراني براي پرهيز از رقابت با يک کشتي‌گير صهيونيستي واکنش نشان داد.بنيامين نتانياهو نخست‌وزير رژيم صهيونيستي با انتشار پيامي‌ويدئويي در صفحه توئيترش خشم خود را نسبت به امتناع کشتي‌گير ايراني براي رقابت با طرف صهيونيستي‌اش در مسابقات جهاني ابراز کرد.

رسول خادم از 28 مهرماه 1392 که به عنوان سرپرست فدراسيون کشتي منصوب شد تا روز 9 اسفندماه 1396 در حدود 52 ماه حضورش در فدراسيون کشتي با مشکلات متعددي روبه‌رو بوده که سبب شده است تا اين روزها تصميم به کناره گيري از سمتي کند که قطعاً با تمام وجود به آن علاقه دارد آن هم بخاطر اينکه تنها رئيس فدراسيوني است که قهرمان المپيک و جهان در رشته خودش باشد.عوامل مختلفي دست در دست هم داد تا خادم اين تصميم ظاهراً عجيب را بگيرد؛ يکي از مهمترين دلايل آن به حمايت‌هاي مادي برمي‌گردد موضوعي که خادم در مدت حضور بيش از چهار ساله خود در مدال آورترين رشته ورزشي کشور بارها به آن اشاره کرده است اما در ماه‌هاي اخير تصميم گرفته بود به دليل اينکه شايد صحبت‌هايش با سياست هميشگي سکوت از سوي وزارت خانه ورزش مربوطه همراه مي‌شود صحبتي از آن نکند تا حداقل کار مجموعه‌اش با مشکلات کمتري روبرو شود.در حالي که عملکرد برنامه‌اي و هزينه‌اي فدراسيون کشتي در سال 1396؛ مبلغي در حدود 135 ميليارد تومان بود سهم دولتي‌ها (وزارت ورزش و جوانان و کميته ملي المپيک) از اين بودجه حدود 13 درصد است و ساير هزينه‌ها از محل حاميان مالي و... (نقدي) و به صورت غير نقدي (برگزاري مسابقات بين‌المللي؛ داخلي و اردوها خارج از تهران) تأمين‌شده است و جالب اينجاست که از همين حدود 13 درصد بودجه نقدي که مي‌تواند در برگزاري اردوها (هزينه غذا و...)؛ اعزام‌هاي ضروري (که فدراسيون کشتي در ماه‌ها اخير از بسياري از اعزام‌هاي غير ضروري کاسته است) و ساير مسائل اين چنيني مؤثر باشد در فاصله حدود بيست روز تا پايان سال هنوز 40 درصد از بودجه تخصيص پيدا نکرده است.خادم اما قطعاً دلايل ديگري نيز براي تصميم خود داشته است در مدت حضور خادم وي تلاش بسياري کرد تا کشتي را به جايگاه گذشته‌اش بين مردم و مسئولان بازگرداند و تا حدودي نيز در اين امر موفق بود اما در اين راه بسياري از درخواست‌هايش از سوي متوليان امر مانند صحبت‌هاي اخيرش با موضع سکوت و بيشتر مخالفت روبرو شد.بطور مثال در مدت دو بار حضور لالوويچ رئيس اتحاديه جهاني کشتي در ايران؛ خادم تقاضاي ملاقات وي با رئيس جمهور را مطرح کرد اما هر بار موانعي مانع اين کار شدند؛ آنهم در حالي است که خادم با توجه به فعاليت مناسبش در ديپلماسي جهاني از اين حيث از فوتبال بسيار موفق‌تر عمل کرده است و اين در حالي است که در همين مدت بلاتر رئيس وقت و اينفانتينو رئيس کنوني فيفا با رئيس جمهور ديدار کردند. اين اتفاقات قطعاً براي خادم و جامعه کشتي پيام‌هاي روشني دارد و از سوي ديگر وي درخواست کرد کشتي گيران مانند دوران حضور خودش در تيم ملي به ديدار رئيس جمهور بروند که آن هم محقق نشد.به نظر مي‌رسد اين مسائل مادي و معنوي که البته سهم مسائل معنوي در آن بسيار بيشتر است باعث شد تا برخلاف شايعاتي که اين روزها برخي سعي در القاي آن در افکار عمومي‌دارند؛ خادم را وادار به استعفا کرده است.مصاحبه‌ها و درد و دل‌هاي روزهاي اخير خادم مبني بر به‌کارگيري ديپلماسي بين‌المللي و تشکيل کارگروهي براي روبرو شدن با چالش تعليق وقتي برايش دردسرساز شد که از صحبت‌هاي او اين طور برداشت مي‌شد که چرا ما نبايد با ورزشکاران رژيم اشغالگر رو به رو شويم؟ اما اين قطعاً يک برداشت اشتباه است. رئيس فدراسيون کشتي تنها يک در خواست داشت، اينکه شوراي عالي امنيت ملي براي مسئله رقباي رژيم اشغالگر دستگاه‌هاي متولي همچون وزارت خارجه؛ وزارت ورزش و کميته ملي المپيک را مأمور کند تا با مذاکره با کميته بين‌المللي المپيک و همراهي برخي کشورها اين مشکل را حل کنند نه اينکه وارد گود مسابقه با ورزشکاران اين رژيم اشغالگر شويم.

 علي کريمي‌در سالي که گذشت مصاحبه تندي عليه مهدي تاج، رييس- محمدرضا ساکت، دبير کل و علي کفاشيان، نايب رييس فدراسيون فوتبال انجام داد و در روزهاي اخير نيز مطالبي عنوان کرد که به نحوه بستن قراردادها، نوع مديريت و ... اين افراد ايراداتي وارد آورده است.شماره ۸ اسبق تيم ملي ايران در ادامه انتقاداتش از مديران فدراسيون فوتبال داشته در تازه‌ترين اظهارات خود نوشته است:وقتي من به مطالب مهمي‌درباره مديريت فدراسيون فوتبال اشاره مي‌کنم، اين اسمش حمله نيست! فقط طرح سواله براي شفاف‌سازي! اين فوتبال و مشکلاتش وقتي درست مي‌شه که همه مسؤلان خودشون رو در مقابل مردم پاسخگو باشند و خودشون رو توي اتاق‌هاشون پنهان نکنند.آقايون تاج،‌ کفاشيان و ساکت و ساير مسئولان فدراسيون فوتبال بايد بدونن که صاحب اصلي اين فوتبال مردم و باشگاه‌‌ها هستن و اونها حق دارن بدونن تو اين سيستم مديريتي چي داره مي‌گذره و شماها چه گلي داريد به سر اين فوتبال مي‌زنيد!به طور مثال مردم حق دارن درباره قرارداد تبليغات محيطي فوتبال ايران همه چيز رو بدونن!‍ باشگاه‌ها حق دارن بفهمن چرا براي قرارداد دو ساله ۱۶۰ ميليارد توماني که با شرکت ايران نوين توسط شخص آقاي تاج و رفقاش امضا شد،‌ فوتبال ايران مجبور شد ۶۹ ميليارد تومان به اين شرکت خسارت بده و تا الان هم نتونسته بقيه پولش رو بگيره.آقاي تاج و آقاي ساکت! شما اون موقع همه کاره سازمان ليگ بوديد و مجري اين قرارداد! اگر براي سال اول نزديک ۲۳ ميليارد تومان به ايران نوين خسارت داديد،‌ به‌عنوان مسؤول وظيفه داشتيد کاري کنيد براي سال دوم اگر هم مشکلاتي وجود داره خسارت کمتري به اين شرکت داده بشه نه اين که ميزان خسارت برسه به ۴۶ ميليارد تومان! شما بايد توضيح بديد چرا هيچ شفاف‌سازي کاملي درباره پشت پرده اين خسارت‌ها انجام نشد؟ چرا مسؤوليني که مجري اين قرارداد بودن و با گاف‌هاشون فوتبال ايران و باشگاه‌ها رو با خسارت ۱۸ ميليون دلاري رو‌به‌رو کردن عذرخواهي نکردن و استعفا ندادن؟ مردم بايد بدونن چه افرادي باعث و باني اين خسارت هنگفت شدن؟!! بالاخره يکي بايد تو اين فوتبال باشه که جواب اين سوالات رو به مردم بده يا نه؟جالب اينجاست که مديران زحمت‌کش فدراسيون و سازمان ليگ چند وقت قبل حکم دادگاهي رو تو رسانه‌ها منتشر کردن که نشون مي‌داد با شکايت از ايران نوين،‌ دادگاه حکم داده ۳۰ ميليارد تومان از مطالبات فوتبال توسط اين شرکت پرداخت بشه! واقعا زحمت کشيدين! دستتون درد نکنه! منتهي بحث اصلي اينجاست که اون ۲۳ ميليارد سال اول و ۴۶ ميليارد سال دوم چي شد؟ چرا چنين خسارتي داده شد؟ کدوم يکي از شما جوابگوي ضرر ۶۹ ميلياردي به باشگاه‌ها تو اين شرايط بد اقتصادي‌شون هستيد؟ کدوم يکيتون عذرخواهي کرديد؟به هر حال تو اون سيستم از سوي يک نفر يا چند نفر کم‌کاري شده که چنين فاجعه‌اي به وجود اومده!اخيرا هم سازمان بازرسي ماجراي خسارت ۶۹ ميليارد توماني به ايران نوين رو تاييد کرده و گفته به تخلفات احتمالي مسؤولين هم رسيدگي خواهد شد! با اين حال ‌منتظر پاسخ آقايون تاج، کفاشيان و ساکت هم هستيم! البته اگر ترجيح بدن به جاي تلاش براي خاموش کردن صداي افرادي که سوال مي‌کنن، پاسخ اين سوالات و ابهامات رو بدن!»

در پايان سومين دوره رقابت‌هاي بين المللي وزنه‌برداري «جام فجر» دو وزنه‌بردار دختر به نام‌هاي «آيسان اديب» ۸ ساله اهل اردبيل و «يگانه خدابنده» ۶ ساله اهل شوشتر به روي تخته رفتند و به صورت نمادين حرکات يک ضرب و دوضرب اين رشته را به نمايش گذاشتند.در حاشيه رقابت‌هاي وزنه‌برداري جام فجر، آيسان دختربچه ۸ ساله وزنه‌بردار که به دعوت رسمي‌فدراسيون وزنه‌برداري از اردبيل به اهواز رفته بود تا روي صحنه برود، با ممانعت حراست شرکت نفت نتوانست وزنه بزند.در مدت زمان کوتاهي خبر برخورد حراست شرکت نفت در شبکه‌هاي اجتماعي پيچيد و کاربران با انتشار تصوير گريان آيسان پس از ممانعت از وزنه زدن و همچنين ويدئوهايي از تمرين‌هاي دختر ۸ساله زير نظر عزيز علي‌حسيني، پدر سعيد علي‌‌حسيني قهرمان جهان، درباره اين موضوع بحث کردند و به همدردي با او پرداختند.اما سرانجام استاندار خوزستان و مسئولان تربيت بندي استان خوزستان به عنوان ميزبان مسابقات از اين دو دختر بچه دلجويي کردند و اجازه دادند که آيسان اديب و يگانه خدابنده در حاشيه رقابت‌هاي جام فجر به صورت نمادين وزنه بزنند.

تعدادي از دختران و زنان به شکل مخفيانه با گريمي‌که به صورت خود داشتند اقدام به حضور در برخي از ورزشگاه‌هاي کشور کردند تا فوتبال تيم مورد نظرشان را از نزديک مشاهده کنند. اين‌ که يک زن براي رسيدن به خواسته خود براي حضور در ورزشگاه پيش خود بگويد که‌اي کاش پسر بودم و براي رسيدن به هدف،‌ خود را تبديل به پسر کند،‌ اين ماسک خطرناکي است. وزارت ورزش و دستگاه‌هاي مختلف دولت مدت‌هاست در تلاش هستند تا مجوز‌هاي لازم را بگيرند تا خانواده‌ها به ورزشگاه بروند. در کنار اين تلاش‌ها اقدامات گوناگوني نيز براي ايجاد ساختار و مکانيزم اين حضور در حال انجام شدن است که بارها و بارها مسئولان توضيحاتي پيرامون آن ارايه داده‌اند. دولت تلاش مي‌کند قانون منع حضور بانوان در ورزشگاه را تغيير بدهد، منتهي فعلا شرايط هماني است که بود! الان فقط‌ تنها راه اين است که همه منتظر بمانند تا رايزني‌هاي دولت به نتيجه برسد. منتهي اتفاقات روزهاي اخير و داستان دختران پسرپوش که به صورت پنهاني به ورزشگاه‌ها رفته‌اند، باز هم باعث شده حاشيه بر متن درباره اين پرونده غلبه کند.

گروه بين الملل : در سالي که گذشت جهان با رويدادهاي مختلفي در عرصه سياسي و اجتماعي روبرو شد. ورود سياستمداران جوان در فرانسه و اتريش تا رشد احزاب راست افراطي در دولت مجارستان و ايتاليا. لرزش شديد و اخراج‌هاي گسترده در دولت تازه کار دونالد ترامپ همزمان با ادامه بازرسي‌ها در ارتباط با دست کاري روسيه در انتخابات رياست جمهوري آمريکا. شروع جنبش مبارزه با سواستفاده جنسي me too با رسوايي تهيه کننده‌هاليوودي و قدرت گرفتن پول مجازي بيتکوين در بازارهاي بورس بخشي از اين رويدادها بودند. در ادامه به مهم‌ترين رويدادها مي‌پردازيم.

در ماه مارس دولت انگليس با گذشت نه ماه پس از برگزاري همه‌پرسي که عملا به سياست اقتصادي و خارجي پنجاه ساله اين کشور پايان داد، و درباره روند رسمي‌خروج از اتحاديه اروپا تصميم گيري کرد. نخست وزيري انگلستان با انتشار اعلاميه‌اي از امضاي رسمي‌نامه اجراي روند خروج از عضويت در اتحاديه اروپا موسوم به «برگزيت» بر اساس ماده 50 پيمان ليسبون توسط ترزا مي‌خبر داد. اين نامه که به امضاي رسمي‌مي‌رسيده است و توسط سر تيم بارو، نماينده دائمي‌انگلستان در اتحاديه اروپا به دونالد تاسک، رئيس شوراي اين اتحاديه تحويل داده شد. ماده 50 پيمان ليسبون مربوط به اقداماتي است که در صورت خروج يک عضو اتحاديه اروپا، بايد توسط آن انجام شود. انگلستان با آغاز مذاکرات رسمي‌در طي 2 سال به طور کامل از اتحاديه خارج خواهد شد. ترزا مي‌تلاش دارد تا از وارد شدن شوک به بازارها جلوگيري کند. بريتانيا تا ۲۹ مارس ۲۰۱۹ فرصت خواهد داشت تا در مورد شرايط جدايي‌اش با شوراي اروپا مذاکره نمايد. نخست‌وزير بريتانيا، مي‌خواهد با برگزاري انتخابات زودهنگام، شرايط مذاکره را به نفع کشورش تقويت نمايد. حزب محافظه‌کار وي، اکثريت پارلمان را از دست داده و شرايط مناسبي ندارد. اوايل دسامبر بود که مذاکرات اوليه بين سران اتحاديه و نمايندگان بريتانيا آغاز شد و رقم پرداخت اوليه بدهي‌هاي اين کشور به اتحاديه که چيزي بين ۴۰ تا ۶۰ ميليارد يورو است، مشخص گرديد. شرايط مذاکره براي همکاري‌هاي اقتصادي بعدي بين بريتانيا و اتحاديه هم بسيار پيچيده شده است چرا که پارلمان انگليس قويا بر نخست وزير فشار آورده و خواستار پاسخ محکم‌تري براي تحقق برگزيت شده‌ است. با امضاي يک توافق و يا يک صدايي کشورهاي عضو اتحاديه عليه خروج بريتانيا تا ۲۹ مارس ۲۰۱۹، اين کشور با يک برگزيت بسيار سخت روبرو خواهد شد. اکنون ساعت روزهاي پرچالش براي دو طرف و بالاخص بريتانيا ایجاد اختلال شده است

 يکي از مهم‌ترين اتفاقات سال ۲۰۱۷ را مي‌توان پايان کار داعش در سوريه و عراق توسط ائتلاف ايران و حزب‌ا... لبنان و سوريه و روسيه دانست. هر دو کشور که يکي از سال ۲۰۱۳ و ديگري از سال ۲۰۱۴ اسير داعش شده بودند، پس از کشاکش‌هاي فراوان بالاخره رنگ آسايش را به خود ديدند. در يک طرف غرب و متحدين آمريکا و رژيم صهيونيستي در منطقه از داعش حمايت مي‌کردند و از طرف ديگر ايران و روسيه همراه با نيروهاي ارتش سوريه و نيروهاي حزب‌ا... لبنان و ديگر گروه‌هاي شيعي در مقابل آن‌ها ايستاده بودند. نيروهاي هوايي روسيه بسياري از مواضع داعش بالاخص در سوريه را مورد حمله و نابودي قرار داد و پس از نزديک به ۴ سال سيطره و کشتار و رعب و وحشت، به کار آن پايان داد. تسخير موصل در ژوئن ۲۰۱۴ را مي‌توان يکي از شوک‌ برانگيزترين خبرهاي سال ۲۰۱۴ دانست. سه سال سيطره خطرناک‌ترين گروه تروريستي جهان بر دومين شهر بزرگ عراق، کشتار و ترس و تخريب را با خود همراه داشت. اما در ژوئن ۲۰۱۷ بود که سرانجام موصل به همت نيروهاي بسيج مردمي‌و ارتش عراق آزاد شد. مبارزه با داعش بسيار سخت و هزينه‌ساز بود. بيش از ۴۰ هزار موصلي در اين ميان کشته و ميليون‌ها نفر ديگر بي‌خانمان شدند. اما آزادسازي موصل پايان بحران و با حواشي ديگر ادامه يافت. کردهاي عراق به سرکردگي «مسعود بارزاني» ساز جدايي و استقلال‌طلبي زدند که با ورود به موقع دولت و ارتش عراق به صحنه، رفراندوم آنها بي‌اثر ماند و عملا جلوي تجزيه اين کشور گرفته شد.

مسلمانان روهينگيا را مي‌توان جفاديده‌ترين اقليت حال حاضر جهان دانست. اين جمعيت، در کشوري زندگي مي‌کنند که از هر ۱۰ نفر، ۹ نفر بودايي است. مسلمانان به شدت مورد ظلم و تجاوز قرار گرفته‌اند و دولت ميانمار آن‌ها را در شمار جمعيت انساني به حساب نمي‌آورد. وحشيانه‌ترين سطح رفتار دولت ميانمار در ماه آگوست خود را نشان داد. زماني که سيل جمعيت روانه کشور همسايه يعني بنگلادش شد و گزارش‌هاي بسيار دردناکي از کشتار، تجاوز سيستماتيک، و شکنجه منتشر شد. در نهايت، دست کم ۴۰۰ هزار نفر به بنگلادش گريختند و صدها هزار نفر ديگر در داخل خاک ميانمار بي‌خانمان شدند. دولت ميانمار اعلام کرد که اقدامات ارتش اين کشور در پاسخگويي به حملات مسلمانان به پايگاه‌هاي پليس و پادگان‌هاي ارتش اين کشور بوده و اين در حالي بود که کوچک‌ترين مدرکي دال بر اثبات ادعاي خود ارائه نداد. در بحبوحه کشتار و نسل‌کشي روهينگيا، «آنگ سان سو چي» برنده جايزه نوبل صلح و مشاور کنوني «تين چياو»، نخست وزير ميانمار سياست سکوت را برگزيد و به شدت از سوي فعالان حقوق بشر و سازمان‌هاي حقوق بشري جهان مورد انتقاد قرار گرفت و بسياري از شخصيت‌هاي مطرح سياسي و علمي‌و فرهنگي جهان خواستار بازپس‌گيري جايزه نوبل از او شدند.

«محمد بن سلمان» ،ولي‌عهد عربستان با کودتايي نرم عليه ديگر شاهزاده‌هاي سعودي چهره کشور را تغيير داد. در ماه ژوئن بود که ملک سلمان اين جوان ۳۲ ساله را به عنوان جانشين و وارث حکومت‌اش معرفي کرد. با عزل «محمد بن نايف» پسر عموي وي از ولي‌عهدي و جايگزيني بن سلمان، وي «چشم‌انداز ۲۰۳۰» را به عنوان ابزاري براي ايجاد تغيير و تحول در کشور به کار گرفت. بن سلمان، علاوه بر انجام اقداماتي که با چشم‌انداز ۲۰۳۰ در ارتباط بود، در مسير قبضه کردن قدرت اقدام به کودتا عليه مخالفين خود و بازداشت ۱۱ شاهزاده تاثيرگذار و مهم سعودي در ماه نوامبر کرد. اين اقدام او به شدت مرد تحسين دونالد ترامپ، رييس جمهور آمريکا قرار گرفت.بن سلمان، در سياست خارجي هم رويکردي بسيار تند و خصمانه نسبت به ايران و نفوذش در منطقه اتخاذ نمود و با بي‌تجربگي تمام، رسما اين کشور را به چالش مواجهه دعوت کرد. او، عليرغم اخطارهاي شديد نهادهاي حقوق بشري مبني بر وضعيت بحراني زنان و کودکان يمني، همچنان به بمباران و حمله به يمن ادامه داد و تداوم اقدامات‌اش، به يک فاجعه انساني در يمن، فرسودگي خود عربستان، و گير افتادن اين کشور در باتلاق يمن منجر شده است. ولي‌عهد عربستان، در اقدامي‌ديگر، اختلافات شديد سياسي، تحريم عليه قطر را رهبري کرد و اکنون نيز تلاش دارد تا نهايتا اين کشور را به زانو در بياورد. عده‌اي از کارشناسان و ناظران، بن سلمان را بهترين فرصت براي تغيير عربستان تندرو و سلفي به سمت کشوري مدرن مي‌دانند و عده‌اي ديگر، او را يک ولي‌عهد عجول بي‌ملاحظه مي‌دانند که مي‌تواند موجب‌ساز خطرات در صحنه بين‌الملل گردد. 

۱۰ سال پس از رکورد بزرگ، اقتصاد جهاني با سرعتي تحسين‌ برانگيز به سمت پيشرفت حرکت مي‌کند. «صندوق بين‌المللي پول» چندي پيش اعلام کرد که چشم‌انداز جهاني، تقويت اقتصاد جهاني و گسترش سرمايه‌گذاري، تجارت، و توليد صنعتي و افزايش اعتماد بنفس در اين مسير است. اين نهاد همچنين اعلام کرد که دوره بازيابي کامل نشده و در خوشبينانه‌ترين حالت، دست کم ۱۰ سال زمان نياز است. اقتصاد جهاني با ۳.۶ رشد، نيم درصد نسبت به سال ۲۰۱۶ پيشرفت داشت. سياست‌هاي «منطقه یورو» در اروپا موفق بود و در مجموع، نرخ بيکاري به کمترين حد خود در ۱۰ سال گذشته رسيد. چين با قدرت تمام به ۶.۵ درصد رشد مورد نظر خود در اين سال دست يافت و حتي روسيه هم با وجود موانعي چون پيامدهاي کاهش قيمت نفت طي چند سال اخير و تحريم‌هايش، توانست به يک شرايط مناسب اقتصادي برسد. اين جهاني شدن اقتصاد البته با خيزش و قدرت‌گيري ملي‌گرايان و حاميان سياست‌هاي محافظتي اقتصادي (مبتني بر توليد داخلي) همراه شد.

زمين در حال گرم‌تر شدن است. خواه کسي باور کند يا نه. در ماه سپتامبر بود که «اداره ملي اقيانوسي و جوي» آمريکا اعلام کرد که سال ۲۰۱۷ گرم‌ترين سال تاريخ پس از سال ۲۰۱۶ بوده است. نکته قابل توجه اينکه ۸ سال گرم ديگر، همه از سال ۱۹۹۸ به بعد بوده‌اند. آيا نابودي مناطق مختلف جهان در اثر طوفان‌ها و گردبادها و خسارت‌ ۲۹۰ ميليارد دلاري و بي‌خانمان شدن صدها هزار نفر، معني ديگري جز گرم‌ شدن زمين در اثر فعاليت‌هاي اشتباه انساني مي‌دهد؟ ذوب شدن چشمگير امروز يخ‌هاي قطب شمال و جنوب و يخچال‌هاي زمين، چيزي بود که دانشمندان در اين چند سال اخير پيش‌بيني کرده بودند و نسبت به آن اخطار داده بودند. طبق يک حقيقت علم فيزيک، گرم‌تر شدن اقيانوس‌ها برابر است با بروز طوفان‌هاي بزرگ‌تر. سران کشورها به تازگي متوجه ابعاد وحشتناک پيامدهاي گرم شدن زمين شده‌اند و در ماه ژوئن در نشست پاريس گرد هم آمدند اما، ترامپ،رييس جمهور آمريکا که کشورش متهم رديف دوم گرمايش زمين با توليد گازهاي گلخانه‌اي و آلودگي‌هاي مختلف است، نه تنها از مشارکت شانه خالي کرد که عملا اعلام کرد اخطار جدي دانشمندان مبني بر خطرات گرمايش زمين از اساس دروغ است. اين امر، موجب تعجب و شگفتي همه دانشمندان و سران کشورهاي مختلف گرديد.

آيا کسي مي‌تواند هم قهرمان باشد و هم يک‌ تبهکار؟ با بررسي زندگي موگابه به اين نتيجه مي‌رسيم که چنين چيزي در مورد وي صدق مي‌کند. او هم همچون «نلسون ماندلا»، براي جنبش آزاديخواهي عليه سفيدپوستان زيمبابوه، سال‌ها در زندان‌هاي کشورش به سر برد. اما در جاي ديگر، درست بر خلاف ماندلا، بر قدرت چنگ انداخت و اعتباري که به دست آورده بود را بر باد داد. او ۳۷ سال بر کشورش حکومت کرد و تصميم داشت که حتي اگر اقتصاد به گل بنشيند و روز به روز استبدادش بيشتر شود، باز هم از حکومت کنار نکشد. دست آخر، اين تانک‌هاي ارتش زيمبابوه بودند که با ورود به «هراره» پايتخت زيمبابوه او را مجبور به کناره‌گيري از قدرت کردند. ديکتاتور که شرط کناره‌گيري را جايگزيني همسرش دانست، از سوي حزب متبوع‌اش «اتحاد ملي آفريقايي زيمبابوه» (ZANU) حمايت نشد و سرانجام، «امرسون منانگاگوا» ،نخست وزير سابق و مخالف سياسي چند سال اخيرش که در تبعيد به سر مي‌برد، به عنوان رييس جمهور منتخب مردم انتخاب گرديد. هر چند که منانگاگوا متعهد شده که در سال آينده انتخاب برگزار کند، اما منش و رفتار سياسي‌اش نشان مي‌دهد که شباهت بسياري به موگابه ديکتاتور دارد.

درگيري و تنش لفظي بين رهبران آمريکا و کره شمالي در سالي که گذشت به اوج خود رسيد درحالي که بسياري انتظار جنگ بين اين دو کشور را داشتند گردش ناگهاني در تنش شبه جزيره کره رخ داد که جرقه‌هاي آن با بازيهاي المپيک و حضور تيم کره شمالي در کره جنوبي آغاز شد و در نهايت پس از ديدارهاي سريع نمايندگان دو کشور ، ناگهان در ماه مارس دونالد ترامپ در توييتي از ديدار خود با رهبر کره شمالي کيم جونگ اون در ماه مه 2018 خبر داد. روساي جمهور آمريکا طي ساليان گذشته پيوسته مدعي بودند که کره شمالي را کنترل خواهند کرد. آنها به دنبال پياده کردن سياست هويج و چماق بودند که هيچگاه آن چنان که انتظار داشتند، در مورد اين کشور اثر نکرد. ترامپ که در جريان انتخابات آمريکا، نقش يک انزواگر صلح‌طلب را براي فريب اذهان عمومي‌بازي کرد و در اين راستا حرف از دوستي و همکاري با کره شمالي مي‌زد، پس از جلوس بر کرسي رياست جمهوري، تبديل به دشمن رديف اول «کيم جونگ اون» رهبر اين کشور شد. تنش لفظي به حدي افزايش يافت و کار به حدي بالا گرفت که جامعه بين‌المللي نگران بروز يک نبرد منطقه‌اي بين دو کشور شد. ترامپ بسيار شفاف‌تر و شديدتر از اوباما اقدام به تهديد نظامي‌کره شمالي کرد و رهبران پيونگ يانگ، در واکنشي قاطعانه، چندين آزمايش موشکي را انجام دادند. رييس جمهور آمريکا رسما اعلام کرد: «کره شمالي حدي از آتش و خشم را خواهد ديد که جهان تاکنون تجربه نکرده است». ترامپ همچنين تصميم به اعمال فشار بر چين براي کنترل کره شمالي گرفت. اما کره شمالي همچنان بر سر مواضع خود ماند و چيني‌ها هم ترامپ را جواب کردند. دراين ميان تمايل رئيس جمهور کره جنوبي به خاتمه تنش‌ها شايد کليد شروع مذاکرات و آرام شدن اين جنگ لفظي را روشن کرد.

امسال، سال «شي جينپينگ» رييس جمهور چين بود. چين، به طور قابل توجه در سايه انزاوا طلبي ترامپ توانست از قوانين تجارت بين‌الملل بهره برد. شي، در عرصه جهاني‌سازي، «سياست‌هاي مراقبتي» اقتصاد خود را حفظ کرد. در ماه ژوئن و در همان زماني که آمريکا زير پيمان پاريس زد، وي به خاطر عمل به تعهدات‌اش در قبال گرمايش زمين، از سوي رهبران جهاني و در نشست پاريس مورد تمجيد و تحسين قرار گرفت. موفقيت‌هاي پي در پي وي، کار را به جايي رسانيد که ترامپ از اتهامات و توهين‌هاي خود بر عليه چين دست کشيد و عملا در ديدار ماه نوامبر، به نوعي در مقابل وي زانو زد. اما بزرگ‌ترين موفقيت‌ شي در نوزدهمين کنگره حزب کمونيست چين رخ داد. او براي دومين ۵ سال، به عنوان دبير کل حزب انتخاب شد.وي، اکنون به عنوان «رهبر مرکزي کاريزماتيک» داراي قدرت منحصره در سايه شناخته مي‌شود که عنواني‌ است که شامل حال «مائو تسه تونگ»، «دنگ ژيائوپينگ»، و «جيانگ زمين» شده بود و حتي «هو جينتائو» هم به اين عنوان دست نيافت. او به قدري در چين محبوب شده که بخشي به نام «انديشه شي جينپينگ» در اساسنامه حزب گنجانده شده است که باز هم اين يک افتخار بزرگ براي اين سياستمدار چيني است که فقط پيش از اين شامل حال شيائوپينگ و مائو شده بود. با برداشته شدن محدوديت رياست جمهوري توسط حزب کمونيست وي ميتواند رياست جمهور دائم العمر چين باشد.

پارلمان آلمان براي چهارمين دوره متوالي، آنگلا مرکل را به عنوان صدراعظم اين کشور انتخاب کرد و به بن‌بست سياسي شش ماهه در آلمان پايان داد. نمايندگان بوندستاگ، مجلس سفلاي آلمان، با ۳۶۴ راي موافق در برابر ۳۱۵ راي مخالف و ۹ راي ممتنع، به صدراعظمي‌آنگلا مرکل ۶۳ ساله راي دادند. انتخاب خانم مرکل به عنوان صدراعظم آلمان بعد از گذشت شش ماه از انتخاباتي صورت گرفت که برنده قطعي نداشت و تشکيل دولت ائتلافي را به بحراني سياسي بدل کرد.اين وضعيت سرانجام با توافق دو حزب دموکرات مسيحي به رهبري خانم مرکل و حزب سوسيال دمکرات براي تشکيل دولت ائتلافي به پايان رسيد.به گفته ناظران خانم مرکل با يکي از سخت‌ترين دوره‌هاي صدراعظمي‌خود روبرو است که احتمالا آخرين دوره او خواهد بود. تعداد آراي موافق و مخالف به صدراعظمي‌او در پارلمان آلمان هم نشان ديگري از موقعيت شکننده او و حزبش است. ظهور و موفقيت حزب راست افراطي "آلترناتيو براي آلمان"( AfD) در انتخابات اخير، معادلات سنتي سياست در آلمان را به هم زد. مسئله مهاجرت در سال ۲۰۱۵ به پاشنه آشيل خانم مرکل تبديل شد. او در آن زمان به عنوان صدر اعظم آلمان موافقت کرد که بيش از يک ميليون پناهجو و مهاجر وارد آلمان شوند.

دونالد ترامپ رييس جمهور آمريکا براي پيشبرد سياست "اول آمريکا " تعرفه‌هاي واردات فولاد و آلومينيوم را 25 درصد و 10 درصد افزايش داد امري که باعث سقوط بازارهاي بورس و تهديد متحدان آمريکا به مقابله به مثل و اعمال تعرفه‌هاي سنگين بر کالاهاي آمريکايي شد.دونالد ترامپ، همکاري در «پيمان تجاري اقيانوس آرام» را قطع کرد؛ از توافق زيست محيطي پاريس عقب کشيد  و تعهد ايران به توافق هسته‌اي را تاييد نکرد؛ استفاده وسيع از پهپاد را مجاز دانست؛ قدس را به عنوان پايتخت رژيم صهيونيستي اعلام کرد؛ مسائل حقوق بشري را به کنج و حاشيه راند؛ زير ميز قرارداد نفتا زد و کانادا و مکزيک را مايوس ساخت؛ دوستان آمريکا در ناتو را بسيار از خود نااميد کرد؛ سطح تنش با کره شمالي را تا حد احتمال بروز درگيري بالا برد؛ و عليه سازمان تجارت جهاني شمشير را از رو بست؛ همه اين سياست‌هاي تند و خصمانه، موجب شده تا بسياري از متحدين و شرکاي آمريکا در جهان، از زوال امپراتوري اين کشور به شدت نگران شوند و اگر چنين شود، آثار آن براي اين کشور بسيار مخرب خواهد بود.

ترجمه: فاطمه مهتدي