حضرت آيت‌ا... خامنه‌اي با بيان اينکه يکي از مسائل مهم دنياي اسلام، موضوع پيشرفت علمي‌و حرکت جدي در اين زمينه است، فرمودند: بر اساس گزارشهاي مراکز علمي‌جهاني، شتاب حرکت علمي‌ايران در سالهاي گذشته ۱۳ برابر متوسط جهاني بوده است،
حضرت آيت ا... خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب اسلامي‌در ديدار شرکت کنندگان در کنگره بين المللي «نقش شيعه در پيدايش و گسترش علوم اسلامي»، مهمترين نياز امروز دنياي اسلام را «وحدت و يکپارچگي» و همچنين «حرکت جدي براي پيشرفت علمي‌در همه علوم» دانستند و تأکيد کردند: امروز «بيداري» در دنياي اسلام بوجود آمده است و برغم تلاش غربي‌ها براي انکار آن، اين بيداري زمينه ساز گرايش بيشتر به اسلام و نويدبخش آينده‌اي بهتر است.
رهبر انقلاب اسلامي‌با قدرداني از دست‌اندرکاران و پديدآورندگان اين همايش، بويژه شخص حضرت آيت ا... مکارم شيرازي، گفتند: امروز هر حرکتي که موجب شناخت بيشتر گروهها و فرقه‌هاي اسلامي‌از يکديگر شود، يک حسنه است و اين گردهمايي از مصاديق حرکت در جهت اتحاد امت اسلامي‌است.
حضرت آيت ا... خامنه‌اي با اشاره به تلاش ديرينه دشمنان براي رو در رو قرار دادن مسلمانان، افزودند: در چنين شرايطي، هر عملي که موجب شناخت مسلمانان از نقاط قوت يکديگر و زمينه‌ساز هم‌افزايي آنها شود، به وحدت و يکپارچگي امت اسلامي‌کمک خواهد کرد.
ايشان به نقش شيعه در طول تاريخ براي اعتلاي علوم اسلامي‌و طبيعي اشاره و خاطرنشان کردند: اين آثار و خدمات گرانبها بايد به امت اسلامي‌معرفي شوند زيرا مايه افتخار و موجب يکپارچگي خواهند بود.
رهبر انقلاب اسلامي‌با تأکيد بر لزوم مراقبت جدي براي جلوگيري از ايجاد هرگونه شائبه و گلايه ميان فِرَق اسلامي، گفتند: يکي از مسائل بسيار مهم و مورد نياز کنوني دنياي اسلام، موضوع پيشرفت علمي‌و حرکت جدي در اين زمينه است.
حضرت آيت ا... خامنه اي، علت اصلي تحت سلطه قرار گرفتن دنياي اسلام را عقب ماندگي علمي‌دانستند و افزودند: دنياي غرب بعد از قرنهاي متمادي عقب ماندگي علمي، توانست با استفاده از پيشرفتهاي علمي‌دنياي اسلام، ثروت و قدرت علمي، نظامي، سياسي و تبليغاتي خود را افزايش دهد و در نهايت با استعمار، وضعيت کشورهاي اسلامي‌را به شرايط کنوني برساند.
ايشان با اشاره به زورگويي قدرتهاي غربي به کشورهاي اسلامي‌و دنباله روي بسياري از حکام اين کشورها از زورگويان بين‌المللي، تأکيد کردند: اين شرايط بايد بواسطه پيشرفت علمي‌کشورهاي اسلامي‌تغيير کند و دنياي اسلام مي‌تواند بار ديگر در قله تمدن بشري قرار گيرد.
رهبر انقلاب، حرکت در مسير پيشرفت علمي‌را وظيفه حکومتهاي اسلامي‌و نخبگان آن برشمردند و گفتند: نخبگان دنياي اسلام بايد يک حرکت عظيم فکري و يک خواست عمومي‌براي پيشرفت علمي‌و رسيدن به قله علم و دانش را به وجود آورند.
حضرت آيت ا... خامنه‌اي از حرکت جمهوري اسلامي‌ايران در مسير پيشرفت علمي‌به عنوان يک نمونه موفق ياد کردند و افزودند: بر اساس گزارشهاي مراکز علمي‌جهاني، شتاب حرکت علمي‌ايران در سالهاي گذشته، 13 برابر متوسط جهاني بوده است.
ايشان خاطرنشان کردند: ما اين مسير را تا رسيدن به مرزهاي علم و دانش ادامه خواهيم داد و ايران بر خلاف غربي‌ها، آمادگي انتقال دستاوردها و پيشرفتهاي علمي‌خود را به ديگر کشورهاي اسلامي‌دارد.
رهبر انقلاب، پيشرفت در علوم اسلامي‌و علوم طبيعي را ضروري خواندند و افزودند: يکي از مواردي که اسلام مي‌تواند در مسائل مختلف بشري «حرف نو» داشته باشد، در زمينه مسائل فقهي است که بايد در اين زمينه کار بيشتر و جدي تري انجام شود.
حضرت آيت ا... خامنه‌اي با تأکيد بر اينکه بايد در زمينه فلسفه و علوم عقلي، سرعت حرکت علمي‌افزايش يابد، گفتند: غربي‌ها، فلسفه خود را تا عرصه‌هاي مختلف مسائل سياسي و اجتماعي امتداد داده‌اند و ما نيز بايد چنين کاري را انجام دهيم زيرا فلسفه اسلامي، قوي‌تر، ريشه‌دارتر و مستحکم‌تر از فلسفه غربي است.
ايشان با اشاره به گسترش بيداري در دنياي اسلام و افزايش گرايش به اسلام در جهان، خاطرنشان کردند: امروز جوانان در دنيا، سؤالهاي زيادي دارند که مي‌خواهند پاسخ آنها را در چارچوب اسلام بيابند، بنابراين بايد حرکت علمي‌در دنياي اسلام شتاب بگيرد و امت اسلامي‌بار ديگر به اوج اقتدار علمي‌و تمدني خود برسد تا دشمنان اسلام و امريکايي‌ها نتوانند به رؤساي کشورهاي اسلامي‌دستور بدهند و «بايد و نبايد» بگويند.
پيش از سخنان رهبر انقلاب اسلامي، حجت‌الاسلام‌والمسلمين اعرافي رئيس شوراي سياستگذاري کنگره «نقش شيعه در پيدايش و گسترش علوم اسلامي» گفت: «پاسخ به شبهات»، «تعميق تفاهم ميان مذاهب اسلامي»، «بازشناسي سرمايه‌هاي فکري شيعه و مسلمانان» و «دستيابي به نقاط قوت براي تکميل و ارائه علوم اسلامي» جزو اهداف اصلي کنگره بوده است.
همچنين حجت‌الاسلام دکتر رضايي دبير کنگره گزارشي از اهداف و برنامه‌هاي اين همايش بيان کرد.