افت بارندگي‌هاي امسال موجب شده تا از ميان 177 سد بزرگ کشور، 69 سد از جمله سدهاي زاينده‌رود، شهيدرجايي، ساوه و ملاصدرا همچنان کمتر از 40 درصد آب ذخيره شده داشته باشند.
به نقل از وزارت نيرو، کاهش بارندگي‌هاي سال آبي جاري و در پي آن افت روان آب‌ها موجب شده است تا حجم ذخيره آب 177 سد بزرگ موجود در 6 حوضه آبريز درياي خزر، خليج فارس، درياچه اروميه، فلات مرکزي،هامون و سرخس به 25.36 ميليارد مترمکعب برسد که در مقايسه با سال گذشته آب موجود در مخازن سدهاي کشور کاهش 24 درصدي پيدا کرده است.
- کاهش 43 درصدي ورودي آب به مخازن سدهاي کشور
ورودي و خروجي آب از سدها نيز متاثر از افت نزولات جوي با کاهش‌هاي محسوسي مواجه شده‌اند به طوري که ورودي به اين سازه‌هاي آبي 43 درصد و خروجي از آنها نيز نسبت به سال گذشته 30 درصد کمتر شده است و هم اکنون به طور ميانگين 51 درصد مخازن سدهاي ياد شده داراي منابع آبي است.
در اين بين از ميان 177 سد بزرگ موجود در اين 6 حوضه آبريز 39 درصد از آنها و به تعبيري 69 سد بزرگ کشور از جمله سدهاي شهيدرجايي، زاينده‌رود، ساوه و ملاصدرا در آستانه تابستان همچنان کمتر از 40 درصد آب ذخيره شده دارند.
- افت 3300 مگاواتي کمبود توليد در نيروگاه‌هاي برق‌آبي
کاهش ارتفاع و ذخيره آب سدهاي داراي نيروگاه برقابي موجب شده تا اين مراکز نيز با کاهش توليد انرژي روبه رو شوند به طوري که برق توليدي 53 نيروگاه برق‌آبي کشور از ابتداي امسال تا 21 ارديبهشت‌ماه به هزار و 11 گيگاوات ساعت برسد که در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته 61.3 درصد کاهش داشته است. روندي که موجب شده تا در اين بخش نيز با کاهش سه هزار و 300 مگاواتي کمبود توليد در نيروگاه‌هاي برق‌آبي مواجه باشيم.
- 36 درصد حجم سدهاي پنجگانه استان تهران (لار، طالقان، اميرکبير، لتيان و ماملو) پر است
در حال حاضر حجم ذخيره کنوني آب در سدهاي پنجگانه استان تهران (لار، طالقان، اميرکبير، لتيان و ماملو) 684 ميليون مترمکعب بوده و 36 درصد حجم اين سدها نيز پر است. بررسي اين اعداد و ارقام حکايت از آن دارد که حجم مخازن سدهاي پنجگانه استان تهران نسبت به مدت مشابه سال گذشته 32 درصد کاهش داشته و ورودي آب به سدهاي پنجگانه استان هم افت 38 درصدي پيدا کرده است.
- کاهش ۳۲ درصدي بارندگي در ايران
بر اساس آخرين آمارهاي اعلام شده، از اول مهر تا ۲۲ ارديبهشت سال آبي ۹۷-۹۶ ارتفاع کل ريزش‌هاي جوي بالغ بر ۱۵۲ ميلي متر بوده است که اين مقدار بارندگي نسبت به ميانگين دوره‌هاي مشابه درازمدت (۲۲۶.۹ ميليمتر) ۳۳ درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبي گذشته ( ۲۲۳.۷ ميليمتر) ۳۲.۱ درصد کاهش را نشان مي‌دهد.
- کاهش ۷۱.۷ ميلي متري ميزان بارش‌ها در حوزه‌هاي اصلي
حجم بارش‌ها از اول مهر پارسال تا ۲۲ ارديبهشت امسال معادل ۲۵۰.۵ ميليارد مترمکعب گزارش شده است. البته در شش حوزه اصلي نيز شرايط نسبتا منفي ارزيابي مي‌شود؛ به‌گونه‌اي که در حوزه‌هاي قره‌قوم، مرزي شرقي، فلات مرکزي و خليج فارس و عمان با کاهش محسوس بارش‌ها مواجه هستيم و در مجموع ميزان بارش‌ها در حوزه‌هاي اصلي ۷۱.۷ ميلي متر کاهش داشته است. در حوزه خليج فارس و درياي عمان اين کاهش ۱۵۲ ميلي متر، در حوزه فلات مرکزي ۶۴.۳ ميلي متر، در حوزه مرزي شرقي ۲۳ ميلي متر و در حوزه قره‌قوم ۷۱.۷ ميلي متر است. البته در حوزه درياي خزر ميزان بارش‌ها ۱۰.۴ ميلي متر و در حوزه درياچه اروميه ۹۵.۹ ميلي متر مثبت گزارش شده است.
از سوي ديگر بر اساس پيش‌بيني سازمان هواشناسي، در سال آبي جاري نسبت به سال گذشته و درازمدت حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد باران کمتري را شاهد خواهيم بود. همچنين از ميزان ذخيره سدها نيز نسبت به سال قبل ۲۵ درصد کاسته شده است که اين موضوع موجب شده وزير نيرو نسبت به وضعيت فعلي منابع آبي هشدار دهد.
بر اساس آمار ۴۹ سال گذشته، در هر ۱۰ سال ميزان بارندگي‌ها با کاهش روبه‌رو بوده؛ به‌گونه‌اي که متوسط بارش‌ها در ۵۰ سال گذشته ۲۵۰ ميليمتر ثبت شده اما در ۱۰ سال اخير اين ميزان تنها ۲۱۷ ميليمتر بوده است. علاوه بر اين در حالي که متوسط بارندگي‌ها در ايران حدود ۴۰ درصد کمتر از سال‌هاي قبل بوده، در برخي استان‌ها اين ميزان تا ۸۰ درصد کاهش را نيز نشان مي‌دهد؛ تا جايي که در استان هرمزگان ۸۰ درصد، سيستان و بلوچستان ۷۰ درصد، فارس ۷۰ درصد، کرمان ۷۱ درصد و بوشهر ۶۱ درصد نسبت به سال قبل کاهش بارندگي داريم. البته در برخي از استان‌ها وضعيت بارندگي‌ها قابل قبول است که مي‌توان به استان‌هاي آذربايجان شرقي، کردستان و آذربايجان غربي اشاره کرد.
- ۳۳۴ شهر در تابستان سال ۱۳۹۷ در معرض تنش آبي قرار خواهند داشت
همچنين بر اساس برآوردهاي صورت گرفته در تابستان سال ۱۳۹۷ تعداد ۳۳۴ شهر در معرض تنش آبي قرار خواهند داشت که از اين تعداد ۱۰۷ شهر در وضعيت قرمز قرار دارند و پيش‌بيني مي‌شود که استان‌هاي اصفهان، کرمان، فارس، خراسان رضوي و سيستان و بلوچستان با بحران شديدتري مواجه باشند که بر اساس آمار وزارت نيرو ۵۰ درصد از جمعيت شهري در وضعيت قرمز، ۱۹ درصد در وضعيت نارنجي و ۳۰ درصد در وضعيت زرد تنش آبي در تابستان سال ۱۳۹۷ قرار دارند که تمرکز جمعيت افرادي که بيشترين تنش آبي را تجربه مي‌کنند در فلات مرکزي با جمعيتي معادل ۱۶.۶ ميليون نفر است.
- کاهش 50 درصدي ميزان بارندگي‌ها در فلات مرکزي نسبت به سال گذشته
از سوي ديگر ميزان بارندگي‌ها در فلات مرکزي نسبت به سال گذشته ۵۰ درصد کاهش داشته است؛ به گونه‌اي که در حوضه آبريز خليج فارس و درياي عمان نيز با جمعيت هفت ميليون نفر ۱۱۸ شهر در معرض تنش آبي قرار دارند. همچنين آمارها نشان مي‌دهد که بدترين وضعيت در حوضه فلات مرکزي است و بعد از آن حوضه خليج فارس و درياي عمان با چالش‌هاي جدي دست و پنجه نرم مي‌کند.