رييس گروه روابط پارلماني ايران و اروپا ‌گفت: برجام بزرگترين دستاورد سياست خارجي اتحاديه اروپاست و در نتيجه اين سوال مطرح مي‌شود که آيا اتحاديه اروپا براي حل و فصل منازعات بين‌المللي وزن سياسي لازم را دارد يا خير؟ به گزارش خانه ملت، کاظم جلالي در مصاحبه با يورو نيوز گفت: اگر اتحاديه اروپا نمي‌تواند تضمين دهد که بانک‌ها و شرکت‌هاي اروپايي با ايران فعاليت داشته باشند، اعتماد عملي به اين اتحاديه از دست مي‌رود و «در آينده کسي براي مذاکره با اروپايي‌ها به آنان اعتماد نخواهد کرد.» رييس مرکز پژوهشهاي مجلس چانه زني‌هاي اروپا و بسته‌هاي پيشنهادي‌شان را براي حفظ برجام کافي ندانست و گفت: اين گام‌ها بوته آزمايشي است براي اتحاديه «تا اروپا بفهمد عملا در عرصه اقتصادي جهان بي وزن است.» وي گفت: اعتماد به آمريکا در مذاکرات به علت خارج شدن از برجام از دست رفته و از طرف ديگر اعتماد به اروپايي به صورت عملي در حفظ برجام مي‌تواند از دست برود و «اين به نفع جامعه جهاني نيست.» به گفته جلالي، آمريکا و رژيم صهيونيستي با همکاري برخي از کشورهاي منطقه يک جنگ رواني عليه ايران آغاز کردند و علاوه بر اين «درعرصه جنگ دلار نيز وارد شدند.» جلالي درباره حضور ايران در سوريه گفت: ايران به دعوت دولت سوريه در اين کشور حضور پيدا کرد. حضور ايران، حضور گسترده‌اي نيست و طبعا تاريخ انقضاء هم ندارد. رييس گروه پارلماني ايران و اروپا با تاکيد بر اينکه ايران «با مبارزه با تروريسم» هزينه امنيت اروپا را مي‌پردازد گفت: ائتلاف ضد تروريسم که به رهبري آمريکا تشکيل شده ، نشان مي‌دهد که يک روستا در داخل سوريه يا عراق را آزاد کرده‌اند. بيشترين تعداد ترويست‌هايي که به منطقه رفتند از فرانسه و بلژيک و ديگر کشورهاي اروپايي هستند. بايد اين سوال را از اين کشورها پرسيد که چرا شما اينقدر تروريست پروريد؟ اين تروريست‌هايي که داخل منطقه هستند، هر کدامشان يک بمب ساعتي تنظيم شده‌اند که اگر داخل کشورهاي اروپايي برگردند، اروپايي‌ها خواهند ديد که چه اتفاقي خواهد افتاد. کما اينکه تاکنون هم اتفاق افتاده است.

تعدادي از معترضان در بصره در اقدامي‌خرابکارانه و مشکوک به کنسولگري ايران در بصره حمله کردند و ضمن آسيب‌ رساندن به وسائل داخل اين مکان ديپلماتيک، به آتش زدن کنسولگري ايران در اين منطقه اقدام کردند.
در پي اين اقدام مشکوک که باعث وارد شدن خسارات زيادي به کنسولگري ايران در بصره شد، وزارت خارجه جمهوري اسلامي‌ايران با انتشار بيانيه‌اي با محکوم کردن اين حمله وحشيانه و تاکيد بر مسئوليت دولت عراق در اين زمينه، به صورت شبانه سفير عراق در ايران را احضار کرد و مراتب اعتراض جمهوري اسلامي‌ايران را به وي اعلام کرد.
در ابتداي وقوع اين حمله مرجعيت عراق ضمن حمايت از مطالبات مردمي‌اين کشور و انتقاد از ناکارآمدي دولت عراق در حل مشکلات مردم، از معترضان و نيروهاي امنيتي عراقي خواسته بود که آرامش و امنيت را حفظ کنند و حمله برخي از معترضان به اماکن دولتي و عمومي‌را محکوم کرده بود. يک منبع مطلع به ايسنا اعلام کرد که پيش از حمله و با توجه به تهديدهاي قبلي، کارکنان کنسولگري ايران در بصره اين مکان ديپلماتيک را ترک کرده و به منطقه‌اي امن منتقل شده بودند.
ساعاتي پس از اين حمله سخنگوي وزارت خارجه ايران، در يک موضع‌گيري رسمي‌با محکوم کردن حمله صورت گرفته به سرکنسولگري ايران در بصره، گفت: ايران خواهان اشد مجازات براي مسببان اين حمله است .بهرام قاسمي‌تأکيد کرد: با توجه به اطلاع و هشدار قبلي به مقامات دولت عراق، بديهي است مسئوليت هرگونه اهمال و تعلل امنيتي بر عهده دولت عراق بوده و انتظار داريم در شناسايي و اشد مجازات مهاجمين تعجيل کند.
همچنين سخنگوي وزارت خارجه عراق در بيانيه‌اي گفت:اين اقدام به منافع عراق و روابطش با کشورهاي جهان آسيب مي‌زند.احمد محجوب با تاکيد بر اين‌که بايد امنيت ديپلمات‌هاي ايراني در بصره تامين شود آورده است: در حالي که مطالبات مردم بصره را درک مي‌کنيم، از تعرض به سفارت ايران در بصره توسط معترضين بسيار متأسف هستيم. اين اقدام قابل قبول نيست و با اصل ميزباني ملي از هيأت‌هاي ديپلماتيک همخواني ندارد.
از سوي ديگر وزارت خارجه ايران اعلام کرد که سفير عراق در ايران را به صورت شبانه به اين وزارتخانه احضار کرده و مراتب اعتراض ايران را به وي و دولت عراق اعلام کرده است. همچنين از سفير عراق خواسته شد هر چه سريع‌تر اعتراض شديد کشورمان را به دولت بغداد منتقل کند و نسبت به شناسايي، دستگيري و محاکمه مسببين سريعاً اقدام شود. ابراهيم جعفري وزير خارجه عراق نيز در بيانيه‌اي تعرض و به آتش کشيدن ساختمان کنسولگري جمهوري اسلامي‌ايران در بصره را محکوم کرد. دفتر ابراهيم جعفري در اين بيانيه اعلام کرد که از حمله و تعرض به کنسولگري جمهوري اسلامي‌ايران در بصره از سوي اعتراض‌کنندگان اين شهر متأسف هستيم و از تظاهرکنندگان مي‌خواهيم که به صورت مسالمت‌آميز اعتراض کنند و فرصت را به دشمن ندهند. نخست‌وزير عراق نيز با صدور دستوري خواستار تحقيق از يگان‌هاي امنيتي مسئول محافظت از نهادهاي عراقي و کنسولگري جمهوري اسلامي‌ايران در بصره شده است. حيدر العبادي اين دستور را به دليل کوتاهي اين نهادها در عمل به وظايفشان براي محافظت از اماکن مربوطه صادر کرده است.
هم‌چنين نوري المالکي، معاون رئيس جمهور عراق و رئيس ائتلاف دولت قانون اين کشور در واکنش به اتفاقات اخير بصره و آتش زدن کنسولگري ايران در بصره گفت: نيروهاي امنيتي در انجام وظايف خود کند عمل کردند و اين امر باعث شد که گروه‌هاي تخريبي در آتش زدن مقرهاي احزاب و کنسولگري ايران در بصره آزادي کامل داشته باشند. هم‌چنين وزارت امور خارجه آمريکا خشونت عليه ديپلمات‌ها را محکوم کرد و "از همه طرف‌ها از جمله نيروهاي امنيتي و معترضان درخواست کرد که تظاهرات مسالمت‌آميز برگزار کرده و از ديپلمات‌ها و تجهيزات آن‌ها حفاظت کنند.

رييس جمهور با انتقاد از تاخير صادرکنندگان دولتي و خصولتي در پرداخت ارزي که بايد در اختيار سامانه نيما قرار دهند، اين امر را خيانت خواند.
به گزارش ايسنا، حجت الاسلام حسن روحاني در مراسم اختتاميه چهاردهمين جشنواره شهيد رجايي وي با بيان اينکه براي دستيابي به اهداف بلند در زندگي بايد بهاي آن پرداخت شود، خاطرنشان کرد: هيچ ملتي نمي‌تواند از گردنه‌هاي صعب، سخت و دشوار بگذرد و به اهداف بلند خود دست يابد مگر آنکه بهاي آن را پرداخت کنند؛ اين را تاريخ و زندگي انبياء به ما مي‌گويد و پيروزي ملت‌هاي بزرگ در تاريخ نيز همواره اين چنين بوده است. رئيس‌جمهوري با تاکيد بر اينکه در روزها ايستاديم و با مقاومت و روحيه از سختي‌ها عبور کرديم، ادامه داد: مگر ملت ما با فشار يک گروه حاکم جديد در کاخ سفيد که نه تنها خود نمي‌دانند چه مي‌گويند و چه مي‌کنند بلکه مردم آنها نيز نمي‌دانند اين حاکمان چه مي‌گويند؛ گروهي که نشود با جمهوري اسلامي‌بلکه با دوستان قديمي‌و سنتي خود و همچنين با کساني که با آنها روابط اقتصادي دارند نيز روبرو شده‌اند، از پاي بايستد و اميد خود را از دست دهد. وي با انتقاد از سياست‌هاي چند گانه آمريکا عليه ايران گفت: حکام آمريکا از يک طرف ملت ايران را تحت فشار قرار مي‌دهند و از طرف ديگر هر روز از طرق مختلف پيغام مي‌دهند بياييد مذاکره کنيد؛ دو هفته نمي‌گذرد که يک پيغام جديد مي‌آيد. روحاني با بيان اينکه آيا قسم حضرت عباس را قبول کنيم يا دم خروسي که بيرون زده، خاطرنشان کرد: ما پيغام و نرمش آنها را در پيام ببينيم يا عمل ددمنشانه‌شان را؟ به آنها مي‌گويم که اگر راست مي‌گوييد و دوستدار ملت ايران هستيد، چرا مي‌خواهيد در زندگي مردم ما فشار آوريد؟ شما فکر مي‌کنيد که اگر چند ماه به مردم ما فشار آوريد، آنها به خيابان مي‌آيند و دست‌هايشان را بالا مي‌گيرند و مي‌گويند: «ما تسليم آمريکا و کاخ سفيد شديم"؟ اين خطا و اشتباه شماست. رئيس جمهوري خاطرنشان کرد: از طرف ديگر امروز جنگ، جنگ اقتصادي، رواني و تبليغاتي است و دولت نيز در صف مقدم اين جنگ ايستاده است؛ در اين شرايط از همه احزاب، گروه‌ها، جناح‌ها، قوا و ارکان نظام مي‌خواهم توجه داشته باشند که امروز نه روز گله و رقابت و نه خدايي نکرده روز انتقام است بلکه امروز ما در ميدان مبارزه هستيم؛ حال ممکن است همان طور که در دوران دفاع مقدس شاهد بوديم در جايي ميان ارتش و سپاه اختلاف نظر وجود داشته باشد اما در آن زمان وقتي در ستاد تصويب مي‌کرديم ولو اينکه سپاه مامور انجام کاري مي‌شد، ارتش کناره‌گيري نمي‌کرد، بلکه تمام امکانات خود را پشتيباني مي‌کرد. وقتي که جنگ آغاز شد، همه در کنار هم هستيم.
وي با اشاره به حضور اخير خود در مجلس شوراي اسلامي‌براي پاسخگويي به سوالات تعدادي از نمايندگان گفت: بعد از حضورم در مجلس و پاسخگويي به سوالات نمايندگان، يکي از دوستان خوبم نامه‌اي براي من نوشت و در آن به من گفت که‌اي کاش فلان مطلب را در پاسخ به سوالات مي‌گفتي اما من در پاسخ به او تنها در چند پاراگراف نوشتم که همه حرف‌هايت درست است اما اين حرف‌ها براي شرايط صلح است؛ اگر دشمن به ميدان نيامده بود و آمريکا نيز شمشيرش را از غلاف خارج نکرده بود، من جور ديگري سخن مي‌گفتم اما امروز روز جنگ با دشمن است.
روحاني ادامه داد: گرچه ممکن است با عده‌اي اختلاف سليقه داشته باشيم و روزي هم در انتخابات با هم رقابت کرده باشيم اما آن روزها ديگر تمام شد و امروز همه با هم هستيم؛ امروز مجلس و دولت با هم هستند و قوه قضاييه نيز در کنار اين دو قوه حضور دارند. همچنين ارکان ديگر نظام نيز در کنار دولت هستند.
رئيس جمهوري با اشاره به بيانات مقام معظم رهبري در ديدار با اعضاي مجلس خبرگان رهبري اظهار کرد: همگان بايد بيانات روز پنجشنبه مقام معظم رهبري را يک بار ديگر مرور کنند. ايشان جمله خيلي مهمي‌گفتند و فرمودند که در روز سخت، کسي حق ندارد پشت دولت را خالي کند. وي افزود: مردانگي، مروت، اخلاق، اصول انقلاب و منافع ملي همه اقتضا مي‌کند که امروز در کنار يکديگر باشيم و همديگر را ياري کنيم چراکه دولت نمي‌تواند از يک طرف با آمريکا مبارزه کند و از طرفي ديگر حواسش به راست و چپ باشد؛ دولت که نمي‌تواند در سه جبهه بجنگد. امروز روبروي دولت، آمريکا و رژيم صهيونيستي ايستاده و راست و چپ به عنوان دو جناح بايد حامي‌دولت در اين ميدان جنگ باشند وگرنه اگر من بخواهم به راست يا چپ جواب دهم، ما به جايي نمي‌رسيم. روحاني با اشاره به انتخابات مجلس يازدهم که در سال آينده برگزار مي‌شود، گفت: من مي‌فهمم که سال ديگر انتخابات است و من به نوعي اين کاره هستم و سال‌ها در انتخابات شرکت کردم و مي‌دانم شرايط انتخابات به چه معناست اما امروز همه چيز را بايد کنار بگذاريم چراکه امروز روز آزمايش بزرگ ملي ماست. جناحي فکر نکند که اگر امروز عليه دولت حرفي گفت محبوب مي‌شود بلکه بداند او در حال خطا و اشتباه است. بداند که با وارد کردن فشار به دولت نه تنها محبوب مردم نمي‌شود بلکه مغضوب آنها نيز خواهد شد. مردم به آنها پشت خواهند کرد. آنها به آدم غيور احترام مي‌گذارند همانطور که در زمان جنگ اينگونه عمل کردند. رئيس‌جمهوري با تاکيد بر اينکه بار سنگيني بر دوش دولتيان و کارمندان دولت است، اظهار کرد: امروز حدود دو ميليون و 300 هزار نفر در دولت به مردم خدمت مي‌کنند و من مي‌دانم که اين کارمندان دولت امروز در چه فشار معيشتي و اقتصادي قرار دارند چراکه حقوق آنها ثابت است اما مخارج آنها و همچنين افزايش قيمت‌ها ثابت نيست. وي ادامه داد: ما مي‌دانيم مردم در سختي هستند و امروز زمان جنگ است. به همين دليل است که امروز بايد آستين‌ها را بالا بزنيم و با تمام قدرت به خدمت کشور و مردم بسيج شويم. روحاني با تاکيد بر لزوم اجراي کامل دولت الکترونيک تا پايان دوران دولت دوازدهم، به التهابات اخير بازار ارز اشاره و خاطر نشان کرد: دولت الکترونيک شفافيت ايجاد مي‌کند. امروز در بازار ارز التهابات مشاهده مي‌شود؛ بله گرچه قبول است که بخشي از آن به دليل فشار آمريکا و خارجي است اما بخشي از اين التهابات داخلي است يعني صادرکنندگان ما حتي صادر کنندگان دولتي و خصولتي ارزي را که بايد در اختيار سامانه نيما قرار دهند، 48 ساعت بعد در اختيار اين سامانه مي‌گذارند؛ اين کار خيانت به کشور است و من نيز در اين زمينه به يکي از مسئولان مربوطه روز گذشته دستور دادم اگر فردي اين کار را کرد اقدام نخست او را عزل و در گام بعدي او را به دادگاه معرفي کند. وي با بيان اينکه سالانه حدود 40 ميليارد دلار صادرات غيرنفتي داريم، افزود: امروز که حدود 6 ماه از سال مي‌گذرد، بايد 20 ميليارد دلار به بانک مرکزي و سامانه نيما مي‌آمده اما امروز نمي‌گويم که چقدر از اين ميزان آمده است؛ آيا اين را هم مي‌خواهيم بر گردن آمريکا و رژيم صهيونيستي بيندازيم؟ درست است که آنها خيلي جنايتکار هستند و ضربات بسياري بر ما وارد کردند اما ما چه کار کرده‌ايم؟

گروه اقتصاد کلان- ايليا پيرولي: در پي سفر رؤساي جمهور ترکيه و روسيه به ايران براي مذاکرات سياسي بر سر مسئله سوريه، موضوع پيمان‌هاي پولي دوباره بخث روز اقتصادي قرار گرفته است. پيمان‌هاي پولي، که تا پيش از اين هراز گاهي با بحران‌هاي اقتصادي رونمايي و سپس به آرشيو هدايت مي‌شدند، اما حالا در بحبوحه التهاب بازار ارز و وضع تحريم‌هاي جديد، انگار مسئله بسيار جدي‌تر شده و دست اندرکاران بر اجراي پيمان‌هاي پولي به خصوص با ترکيه و روسيه اصرار دارند. بر همين اساس کارشناسان نسبت به اجراي اين مسئله خوشبين بوده؛ اما معتقدند براي عملياتي کردن پيمان‌هاي پولي بايد سايه روشن‌هاي آن را بررسي کرده و براساس آن اين مسئله را سياستگذاري نمود.
پيمان‌هاي پولي، ضرورت سه کشور
بحث حذف دلار از روابط تجاري ايران مربوط به شرايط فعلي نيست و از حدود سه سال گذشته به طور جدي‌تري در دستور بانک مرکزي قرار گرفت؛ به گونه‌اي که مذاکراتي براي توسعه پيمان‌هاي پولي و انجام مبادلات با پول‌هاي ملي بين ايران و ساير کشورها به ويژه بعد از برجام انجام شد و توافقاتي بين ايران با کشورهاي اکوادور، چين، آذربايجان و مالزي براي ايجاد حساب‌هاي مشترک و حذف دلار شکل گرفت. اما به دليل نبود ارتباط شبکه بانکي به ويژه شبکه بانک‌هاي خصوصي به دليل تحريم آنها و محدوديت‌هاي تجاري و ناهماهنگي در سياستگذاري پولي- مالي کشور عملا اين پيمان‌ها سرانجام مشخصي پيدا نکردند.
با شدت گرفتن فشار تحريم‌هاي دلاري بر فعالان اقتصادي پيمان‌هاي پولي دوباره مرکز ثقل مباحث ارزي شد و اخيرا بعد از آمدن عبدالناصر همتي به بانک مرکزي، رئيس جمهوري در بيان محورهاي انتظارات خود از وي، پيمان‌هاي پولي را به طور خاص مورد تاکيد قرار داد. شايد بتوان گفت، سفرپوتين و اردوغان به ايران در هفته‌اي که گذشت، نقطه عطفي در موضوع پيمان‌هاي پولي بوده است. هر چند که سفر رؤساي جمهور روسيه و ترکيه در حوزه سياسي و برسر مناقشه سوريه بود، اما آنطور که همتي به رسانه‌ها گفته، در اين باره رؤساي هر سه کشور بر حذف دلار از چرخه مبادلات سه کشور تأکيد کرده و در اين باره توفاقاتي نيز حاصل شده است. به گفته رئيس کل بانک مرکزي، بر اين اساس در صورت نهايي شدن مذاکرات اخير بين ايران، روسيه و ترکيه دلار از معاملات تجاري حذف و پول‌هاي محلي جايگزين خواهد شد. ايران، روسيه و ترکيه که هرکدام بنا به دلايل خاص سياسي با تحريم‌هاي اقتصادي آمريکا روبه‌رو شده‌اند، به اندازه کافي داراي انگيزه سياسي اقتصادي هستند که بتوانند اين نوع پيمان را تدوين و اجرايي کنند.به عبارتي در بستر يک تحليل هزينه-فايده اين کشورها مي‌توانند يک پيمان تجاري نتيجه برد-برد داشته باشند. مسئله‌اي که مي‌تواند به سه قدرت اقتصادي سياسي منطقه را در زمينه تسهيل‌سازي معاملات و همين‌طور کاهش اثرات نوسان ارز به عنوان يک ابزار مناسب کمک کند.
سازو کارهاي اجراي پيمان‌هاي پولي
کارشناسان اقتصادي مي‌گويند: پيمان‌هاي پولي دو يا چند جانبه اگر به خوبي سياستگذاري شوند، بهترين ابزار براي مقابله با تحريم‌هاي اقتصادي و پولي هستند. اما براي رسيدن به اين موضوع بايد بستر لازم براي اجراي آن فراهم شود.
از آنجا که کشورهاي ايران، ترکيه و روسيه در همسايگي هم بوده و اين کشورها هر کدام داراي مزيت‌هاي مهم اقتصادي هستند،لذا کارشناسان به خوشبيني به اين مسئله پرداخته و آن را بزرگترين مزيت در پيمان‌هاي پولي در صورت برقراري بين سه کشور دانسته‌اند. کارشناسان اقتصادي معتقدند: پيمان‌هاي پولي در صورتي موفقيت‌آميز مي‌توانند اجرا شوند که محدويت تجاري بين کشورهاي عضو وجود نداشته باشد و هر کدام بر اساس مزيت اقتصادي خود عمل کنند. بنابراين درک صحيح کارکرد‌هاي پيمان‌هاي دو و چند جانبه حائز اهميت قابل‌توجهي است. اولين جنبه ناکارآيي اين پيمان‌ها عدم تناسب انگيزه‌اي است که کشور‌ها در پذيرش پول کشور‌هاي ديگر دارند. به تعبيري ديگر در وهله اول بايد در تعهدات پولي دوجانبه، دو طرف به اندازه کافي پول يکديگر را قبول داشته باشند. دومين جنبه ناکارآيي اين پيمان‌ها را مي‌توان به اهميت وزن‌هاي تجاري و همينطور تنوع کالاهاي تجاري نسبت داد. تا زماني که دو کشور متعهد سهم‌هاي متفاوتي از تجارت در سبد تجاري کشور مقابل خود دارند، اين پيمان‌ها نمي‌توانند چشم‌انداز خوشايندي داشته باشند. تنوع کالاهاي تجاري بين کشور‌هاي مختلف از ديگر اصل‌هايي است که اگر مورد توجه قرار نگيرد مي‌تواند نتايج اين پيمان‌ها را کاهش بدهد.
مؤلفه‌هايي که هر کدام مي‌توانند پيمان‌هاي جند جانبه پولي را به چالش کشانده و حتي در مواقعي به شکست دچار کنند.
بر اساس گزارش‌هاي منتشر شده به همين دلايل و عوامل ديگر پيمان پولي دو جانبه روسيه و چين به شکست انجاميده است.
ساير چالش‌ها
چالش ديگر پيش روي پيمان‌هاي پولي و به خصوص پيمان پولي سه جانبه ايران روسيه و تريکه بحث نوسان‌هاي زياد ريال، روبل و لير است. اين نوسان‌ها تآثير منفي بر راهبرد پيمان احتمالي پولي سه جانبه خواهد گذاشت، لذا در اين باره دولت‌هاي سه کشور بايد بستر لازم را براي کاهش ميزان نوسان‌هاي واحد پولي کشورشان اتخاذ کنند.
توازن تجاري
يکي ديگر از سايه روشن‌هاي پيمان احتمالي سه جانبه پولي سه کشور ايران، روسيه و ترکيه، محرک اصلي تجارت و سرمايه‌گذاري، افزايش تقاضا براي کالا و دارايي‌هاي سرمايه‌اي است. به عبارتي بايد همانطور که پيش از اين گفته شد، تقاضا بايد براي کالا و دارايي‌ها دو کشور در يک موقعيت مساوي قرار داشته باشد. اين تناسب بايد در روابط تجاري سه کشور حاکم شود.
پيمان‌هاي پولي خنثي کننده تحريم‌ها
هر چند که پيمان‌هاي پولي مي‌توانند تحريم‌ها را خنثي کنند، اما اين موضوع مشروط به الزاماتي است. برقراري سيستم يکپارچه، توازن تجاري و موقيعت برد- برد مي‌تواند اجراي اين پيمان‌ها را موفقيت آميز کند.

گروه صنعت و معدن: مقابله با خام‌فروشي محصولات معدني مدت‌هاست که به عنوان يکي از اولويت‌هاي برنامه‌ريزي شده از سوي دولت در دستور کار قرار گرفته است. دولت‌ها مي‌خواهند ميزان خام‌فروشي را کاهش داده و با فرآوري مواد خام به صادرات محصولاتي با ارزش افزوده بالاتر اقدام کنند. ايران تا همين چند سال پيش از اين يکي از بزرگترين صادرکنندگان مواد معدني خام بود، حالا اما به نظر مي‌رسد که اراده جدي براي تکميل چرخه‌هاي توليد و فرآوري محصولات معدني در کشور وجود دارد. در سال‌هاي مياني دولت‌هاي احمدي‌نژاد بود که ايران سنگ آهن را صادر و در مراحل بعد گندله، کنستانتره آهن، آهن اسفنجي و حتي فولاد را به عنوان محصولات استحصال شده از سنگ آهن وارد مي‌کرد. شايد به علت وجود چنين سيکلي بود که تکميل چرخه توليد فولاد در کشور از همان ابتدا در دستور کار دولت‌هاي روحاني قرار گرفت. فرآوري و تکميل چرخه‌هاي توليد محصولات و صنايع معدني در دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم تنها معطوف به سنگ آهن و تکميل چرخه توليد فولاد در کشور نبوده است. طي سال‌هاي گذشته برنامه‌ريزي‌هاي متفاوتي براي بسياري ديگر از محصولات معدني و صنايع معدني در دستور کار قرار گرفته است. برنامه‌ريزي‌هايي نيز از سوي دولت و همچنين فعالان بخش خصوصي در اين حوزه‌ها صورت گرفته تا بتوان صادرات محصولات معدني با ارزش افزوده بالاتر را در دستور کار قرار داد.
وعده دولت براي پايان خام‌فروشي
دولتي‌ها وعده پايان خام‌فروشي محصولات معدني تا پايان دولت دوازدهم را بارها پيش از اين مطرح کرده‌اند. چند هفته پيش‌تر بود که جعفر سرقيني، معاون معدني وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: در طي پنج سال گذشته در جهت تکميل زنجيره‌هاي توليد در معادن، خام فروشي به حداقل رسيده و تا پايان دولت دوازدهم به صفر خواهد رسيد. او همچنين گفت: بيشتر ذخاير معدني کشور به بهره‌برداري رسيده، به طوري که در سال گذشته علاوه بر اينکه کل نياز صنايع معدني کشور را تامين کرديم نزديک به ۹ ميليارد دلار نيز صادرات داشتيم. به گفته سرقيني؛ در ايران به جز مواردي معدود به اکثر مواد معدني دسترسي داريم که علاوه بر تامين نياز داخل به کشور‌هاي ديگر نيز صادر مي‌شود. معاون معدني وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: طي پنج سال گذشته در جهت تکميل زنجيره‌هاي توليد در معادن، خام‌فروشي به حداقل رسيده و تا پايان دولت دوازدهم به صفر خواهد رسيد. سرقيني همچنين درباره اشتغالزايي معادن در کشور ادامه داد: در حال حاضر در بخش معدن ۱۳۸ هزار نفر و در بخش صنايع معدني ۸۳۰ هزار نفر به صورت مستقيم مشغول به کار هستند که به ازاي هر يک اشتغال مستقيم در معدن حداقل ۱۰ شغل به صورت غير مستقيم ايجاد مي‌شود. وي گفت: هم اکنون ۹ هزار معدن بزرگ و متوسط فعال در کشور داريم که عمده اين معادن واحد فرآوري مناسب در سر معدن و يا نزديک به آن دارند.
ابلاغ نقشه راه معدن و صنايع معدني
روزهاي ابتدايي شهريورماه سال‌جاري و همزمان با روزهاي هفته دولت بود که نقشه راه معدن و صنايع معدني با هدف ارتقاي وضعيت بخش معدن و صنايع معدني توسط محمد شريعتمداري، وزير صنعت، معدن وتجارت ابلاغ شد. به گزارش خبرگزاري‌ها، اين نقشه راه که حاصل همفکري مسئولان وزارت، صنعت معدن و تجارت و تشکل‌ها با محوريت ايميدرو تهيه شده، اهداف و چشم‌انداز بخش معدن و صنايع معدني را تعين کرده است. وزير صنعت، معدن و تجارت پيش از اين اعلام کرد بوده که يکي از وعده‌هاي من در شروع دولت دوازدهم اين بود که برنامه 4 ساله‌اي را براي توسعه معدني کشور تهيه و به اجرا در بيارم و با نظرخواهي از همه اصحاب فکر و انديشه، نقشه راه معدن و صنايع معدني پيش روي ما است. به گفته شريعتمداري، در اين نقشه راه توجه ويژه‌اي بر استفاده از ذخاير و معادن کوچک شده و راه حل‌هايي را براي استفاده از ذخاير معادن کوچک براي توسعه معدني پيش‌بيني شده است.
ضرورت بازنگري استراتژي بخش معدن
در اين ميان برخي از فعالان معدني بر اين باورند که در گام نخست بايد معادني که از چرخه توليد و فعاليت خارج شده‌اند دوباره فعال شوند. همچنين بازنگري استراتژي بخش معدن نيز مي‌تواند يکي ديگر از راهکارهاي مفيد باشد. ابراهيم جميلي، فعال معدني و عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني در گفتگو با خبرنگار روزنامه «تجارت» مي‌گويد: در صورتي که ظرفيت‌هاي توليد بخش معدن تقويت و قوي شود بدون شک بر اقتصاد ملي بيش از اکنون اثر خواهد گذاشت. اما اين موضوع بسته به شرايط و برنامه‌هايي دارد که براي آن تدوين شود. حقيقت اين است که سهم بخش خصوصي چندان چشمگير نيست و در بحث واگذاري پهنه‌هاي معدني کمترين سهم را داشته است. اين فعال معدني در ادامه تاکيد کرد: يکي از نکات مهم در بخش معدن و صنايع معدني اين است که هنوز کساني که در بخش فرآوري مواد معدني سرمايه‌گذاري کرده و نسبت به ساخت کارخانه فرآوري اقدام مي‌کنند، حمايت نمي‌شوند. اين در حالي است که در صورت توجه به اين افراد و حمايت از آنها انگيزه براي فعاليت در اين بخش ايجاد خواهد شد و در نتيجه ظرفيت توليد محصولات نهايي افزايش يافته و از خام‌فروشي جلوگيري مي‌شود. جميلي در ادامه معتقد است نخستين گام، براي جلوگيري از خام‌فروشي، فعال کردن معادن متروکه يا غيرفعال است که هنوز مقاديري مواد معدني دارند. مي‌توان با ايجاد مشوق‌ها زمينه را براي راه‌اندازي و ساخت کارخانه‌هاي فرآوري فراهم کرد. يکي ديگر از مواردي که بايد براي واگذاري معادن در نظر گرفته شود فني بودن و آشنايي با معدن و معدنکاري است. به گونه‌اي که کساني که در اين حوزه فعاليت دارند نسبت به ورود به اين بخش اقدام کرده و در اولويت قرار گيرند. در واقع اگر افراد براساس توانمندي خود وارد اين عرصه شوند بدون شک اين فعاليت‌ها نتايج مثبتي به همراه خواهد آورد. اين عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني ادامه داد: بخش خصوصي ايران توانمندي زيادي دارد اما بروکراسي و شرايط اداري حاکم در بخش معدن به گونه‌اي است که براي آغاز فعاليت‌هاي معدني، چالش‌هاي بسياري همچون مسائل زيست محيطي، محلي‌ها و شرايط منابع انرژي و زيرساخت‌ها وجود دارد که با برنامه‌ريزي براي هرکدام از اين بخش‌ها، مي‌توان روند فعاليت‌ها را تسهيل کرد. ايران با توجه به وسعت، تنوع بالاي مواد معدني و ذخاير شناخته شده از ظرفيت بالايي برخوردار است و مي‌توان با اکتشافات عمقي زمينه را براي افزايش توليد محصول فراهم کرد. به اين ترتيب که ضمن تامين نياز صنايع داخلي با صادرات آنها بر اقتصاد ملي و رشد آن تاثير گذاشت.
در اين ميان برخي از کارشناسان مي‌گويند يکي از راه‌هاي جلوگيري از خام‌فروشي ساخت و راه‌اندازي واحدهاي فرآوري مواد معدني است که مي‌تواند از سوي سرمايه‌گذاران بخش خصوصي داخلي و خارجي اجرايي شود. شرايط کنوني و امکان ارتباط با کشورهاي پيشرفته که بعد از لغو تحريم‌ها فراهم شده راه را براي ساخت کارخانه‌هاي فرآوري هموار کرده است. البته در اين ميان مسئولان امر نيز بايد برنامه‌ريزي‌هايي براي ايجاد زيرساخت‌ها داشته باشند.

سناريوي آمريکا براي خروج از برجام و بازگشت تحريم ايران، مي‌تواند قيمت نفت را در بازارهاي جهاني به ۹۵ دلار براي هر بشکه برساند.آمريکا براي حذف کامل نفت ايران از بازارهاي جهاني موفق نبود و مهره‌ها در ابتداي راه از حرکت ايستادند. زيرا از يک سو مشتريان بزرگ نفتي ايران از جمله چين در مقابل تصميم آمريکا مقاومت کردند و از سوي ديگر کارشناسان بر اين باورند که به دليل افزايش تقاضا در بازارهاي جهاني عرضه کنوني حتي با در نظر گرفتن عرضه ذخاير استراتژيک آمريکا نياز بازار را پاسخ نمي‌دهد. از سوي ديگر تحريم ايران سبب افزايش تا ۳۰ درصدي قيمت نفت در ماه‌هاي آينده خواهد شد. کاهش قابل توجه صادرات نفت ايران سبب افزايش قيمت دو شاخص برنت درياي شمال و وست تگزاس اينترمديت و رسيدن آنها به ترتيب به ۸۵ تا ۹۵ دلار براي هر بشکه مي‌شود.صادرات نفت ايران به فاصله دو ماه از اعلام تصميم دونالد ترامپ در ارتباط با برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، کاهش يافته است و نگراني‌هاي جدي درباره احتمال کاهش صادرات ليبي در پي نا آرامي‌هاي اخير در آن کشور نيز وجود دارد.در عين حال احتمال وضع تحريم‌هاي جديد از سوي واشنگتن در قبال پکن و پاسخ چين به مجازات‌هاي آمريکا را مي‌توان از عوامل بازدارنده افزايش قيمت نفت تلقي کرد، زيرا جنگ‌هاي تجاري به کاهش مصرف نفت منجر مي‌شود.
به گزارش تجارت به نقل از ایسنا، بعد از خروج آمريکا از برجام ترامپ سناريوي حذف نفت ايران از بازارهاي جهاني را نوشت واز کشورهاي مختلف خواست که تا آبان‌ماه ميزان واردات نفت خود از ايران را به صفر برسانند که البته چندان هم موفق نبود و بسياري از کشورها از جمله ژاپن، کره و حتي چند کشور اروپايي به اين تصميم عکس‌العمل نشان داده و با آن مخالفت کردند. با اين حال آمريکا از مواضع خود کوتاه نيامد و اعلام کرد براي جبران عرضه در بازارهاي جهاني نفت ۱۱ ميليون از ذخيار استراتژيک خود را به بازار عرضه خواهد کرد. اقدامي‌که سيد مهدي حسيني، کارشناس ارشد حوزه انرژي آن را در وهله اول تاثيرگذار مي‌داند اما بر اين باور است که اين اقدام در طولاني مدت پاسخگو نخواهد بود و حتي اگر صادرات نفت ايران کاهش پيدا کند اما با گذشت زمان جايگاه خود را پيدا خواهد کرد.
حسيني به ايسنا گفت: همه اظهارنظرهايي که در مورد وضعيت صادرات نفت ايران تا آبان‌ماه ارائه مي‌شود حدس و گمان است. ايده‌آل آمريکا طبق سناريويي که چيده اين است که صادرات نفت ايران در آبان‌ماه به صفر برسد. آمريکا براي رسيدن به اين هدف بايد شوکي به بازار وارد کند. در اين راستا از يکسو سعي کرده فضاي سياسي را براي رسيدن به اين هدف فراهم کند و از سوي ديگر از ذخائر استراتژيک و بازرگاني خود استفاده کرده است و اين شوک رواني را ايجاد کرده که نفت ايران قابل جايگزيني است. آمريکا دقيقا کاري را کرد که در زمان حمله به عراق انجام داد و توانست قيمت نفت را ثابت نگه دارد.
سناريوي آمريکا براي حذف نفت ايران بادوام نيست
اين کارشناس ارشد حوزه انرژي با تاکيد بر اين‌که آمريکا سعي کرد مشتريان نفت ايران را مردد کند، اظهار کرد: با سياستي که آمريکا در پيش گرفته قيمت‌ها در کوتاه مدت بالا نخواهد رفت، اما اين سناريو قابل دوام نيست و عکس‌العمل بعدي بازار اين خواهد بود در صورت کاهش صادرات نفت ايران قيمت‌ها افزايش خواهد يافت.
حسيني با بيان اين‌که بازار از نظر تامين نفت اشباع نيست، گفت: مصرف انرژي در جهان در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال ۲۰۱۲، ۴۰ درصد بيشتر بوده و علت اين موضوع رشد اقتصادي بوده است. ميزان رشد اقتصادي سال گذشته ۲.۲ درصد بوده در حالي که اين ميزان در سال پيش از آن ۱.۶ درصد بوده است، در واقع رشد اقتصادي حدود چهار درصد عنوان شده است. تقاضا براي نفت در بازارهاي جهاني بالا است به اين دليل بازار جهاني با حذف نفت ايران مخالف است و در برابر آن مقاومت مي‌کند.
بررسي رفتار مشتريان بزرگ نفت ايران
اين کارشناس ارشد حوزه انرژي در ادامه با اشاره به خريداران بزرگ نفت توضيح داد: چين، هند، ژاپن، کره جنوبي و اروپا خريداران بزرگ نفت ايران هستند. در اين ميان اروپا به دلايل سياسي نمي‌خواهد از برجام خارج شود. از سوي ديگر به نفت ايران هم احتياج دارد. اتحاديه اروپا در مساله‌ي برجام از سوي آمريکا تحقير شده است.
وي اظهار کرد: اروپا براي ادامه‌ي خريد نفت از ايران فرمول‌هايي دارد که به نظر من کاملا منطقي است. در حال حاضر بخش خصوصي در اتحاديه اروپا نگران جرائم آمريکا است، اما دولت اتحاديه اروپا اعلام کرده از شرکت‌هاي خصوصي در اين حوزه حمايت خواهد کرد. همچنين اتحاديه اروپا مي‌تواند بانک‌هايي را به طور خاص براي معامله با ايران در نظر بگيرد. از سوي ديگر شرکت‌هاي اروپايي که سرمايه‌اي در آمريکا ندارند مي‌توانند با ايران تعاملات نفتي داشته باشند.
وي در مورد چين نيز توضيح داد: نمي‌توان گفت که چين به راحتي تسليم آمريکا مي‌شود. البته روابط اقتصادي چين و آمريکا گسترده است و چند برابر روابط اقتصادي ايران با چين است که اين موضوع نقطه ضعف محسوب مي‌شود، اما اين به اين معني نيست که چين ضعف اقتصادي دارد. اگر آمريکا چين را تحريم کند چين مي‌تواند مقابله به مثل کند. به طور کلي من به بازار چين خوش‌بين هستم، ممکن است خريد نفت از ايران را کاهش دهند، اما اين کاهش چشم‌گير نخواهد بود. اين کارشناس ارشد حوزه انرژي با اشاره به تلاش‌هاي هند براي ادامه‌ي خريد نفت از ايران، اظهار کرد: هند قدرت چين را ندارد. من با اين موضوع که در قبال صادرات نفت روپيه تحويل بگيريم مخالف هستم، اما در شرايط فعلي اين مي‌تواند انگيزه زيادي براي هند ايجاد کند. وي با تاکيد بر اين‌که ژاپن به شدت به انرژي وابسته است، تصريح کرد: ۱۰۰ درصد انرژي که در ژاپن مصرف مي‌شود وارداتي است و مساله‌ي تامين انرژي براي ژاپن يک موضوع امنيتي محسوب مي‌شود و آنها سعي مي‌کنند امنيت ملي را در بخش انرژي حفظ کنند. به نظر من ژاپن براي مذاکره با آمريکا جايگاه قدرتمند دارد. آنها مي‌توانند در شرايط فعلي کاري را انجام دهند که در زمان توسعه ميدان آزادگان انجام داده‌اند.

گروه راه و مسکن: روز گذشته مراسم روز جهاني دريانوردي، همانطور که پيش از آن مسئولان وزارت راه و شهرسازي اعلام کرده بودند با حضور کي تاک ليم، دبيرکل سازمان بين‌المللي دريانوردي، عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي، راستاد، مديرعامل سازمان بنادر و دريانوردي و سعيدي، مديرعامل گروه کشتيراني ايران برگزار شد. مراسم روز گذشته هرچند به مناسبت هفتادمين سال تاسيس سازمان بين‌المللي دريانوردي بود اما آنطور که وزير راه و شهرسازي ايران اعلام کرد اين برنامه براي سي و سومين سال متوالي بود که در جمهوري اسلامي برپا مي‌شد.
عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي در مراسم روز گذشته گفت: جمهوري اسلامي‌ايران با ۲۵۰۰ سال سابقه دريانوردي شناخته شده در امر دريا و دريانوردي و بيش از ۵ هزار کيلومتر خطوط ساحلي در خليج فارس، درياي عمان و درياي خزر، ۱۵ جزيره و ۹۰ بندر بزرگ و تجاري کوچک و صيادي جايگاه ويژه‌اي در حمل و نقل دريايي دارد. در اين بين خليج فارس به عنوان يکي از مناطق مهم و پرترافيک جهان محسوب شده و ساليانه بيش از ۱۲ هزار کشتي اقيانوس پيما از تنگه هرمز تردد مي‌کنند. او ادامه داد: براساس آمار ارائه شده در سال ۲۰۱۷ کشتيراني جمهوري اسلامي‌ايران با مالکيت ۲۳۸ کشتي و ظرفيت بارگيري حدود ۱۹ ميليون تن مقام ۲۱ جهان را به خود اختصاص داده است. کشتيراني جمهوري اسلامي‌ايران با جايگاه بيست و يکم از جمله ۸ خط کشتيراني اول جهان است و همچنين با ۶ ميليون ۵۸۳ هزار تن ظرفيت بارگيري ناوگان تحت پرچم سي و يکمين کشور جهان از اين حيث است. آخوندي خاطرنشان کرد: جمهوري اسلامي‌ايران داراي ناوگاني با بيش از ۱۱ هزار فروند شناور غير کنوانسيوني که عمدتا در آب‌هاي خليج فارس، درياي عمان و درياي خزر فعاليت مي‌کنند که از اين جهت بزرگترين ناوگان دريايي منطقه‌ است.
آخوندي کاهش هزينه حمل با هدف افزايش سهم بازار حمل‌ونقل بين‌المللي تا ۵۰ درصد تخفيف براي کشتي‌هاي با محموله ترانزيت خارجي و همچنين تا ۷۰ درصد تخفيف بر کالاهاي ترانزيت خارجي درعمليات باربري و تخفيفات ديگر را از هفتمين نفاط قوت ايران در حمل‌ونقل دريايي عنوان کرد. عضو کابينه دولت دوازدهم همچنين تهدديد‌هاي روبروي ايران را مطرح کرد و گفت: از جمله مواردي که واردات و صادرات را تهديد مي‌کند، عدم پايبندي ايالات متحده امريکا به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و بازگشت تحريم‌هاي ناجوان‌مردانه و اعمال تحريم‌هاي ثانويه بر خلاف تمام موازين بين‌المللي و حقوق بشري عليه کشورمان است. آخوندي فرصت‌هاي پپيش رو را نيز در سه محور تشريح کرد و گفت: امکان گسترش ترانزيت از خاک کشور براي دسترسي به کشورهاي آسياي ميانه، امکان گسترش ترانشيپ کالا با ساير کشورهاي منطقه از طريق بنادر جنوبي و امکان پيدا کردن شرکاي جديد با سياست‌هاي يکجانبه گرايانه امريکا و تمايل بلوک‌هاي قدرت در جهان براي ايجاد توازن قوا و مقابله با يکجانبه گرايي و همچنين ايجاد نظام بين‌المللي چند جانبه گرايانه از فرصت‌هاي پيش روست.
همچنين کي تاک ليم دبيرکل سازمان بين المللي دريانوردي با اشاره به صعود سه پله‌اي کشتيراني کانتينري ايران در رتبه بندي آلفا لاينر گفت: صنعت کشتيراني ستون فقرات تجارت جهاني است. دبيرکل سازمان جهاني دريانوردي با بيان اينکه نگاهي به تحولات اقتصادي و تجاري جهان نشان مي‌دهد که تجارت دريايي در حال رونق گرفتن است، اظهار کرد: مي‌توان گفت اين صنعت رشد چشم‌گيري داشته و حتي در سال ۲۰۱۷حجم تجارت دريايي به ۱۰ ميليارد و ۶۰۰ ميليون تن رسيد و اين رقم گواهي بر اين واقعيت است که امروز صنعت کشتيراني به ضرورتي جدي در زندگي آدم‌ها تبديل شده است. وي با بيان اينکه ايران يکي از اعضاي ارزشمند سازمان جهاني دريانوردي است، افزود: ايران به عنوان يک عضو سازمان بين‌المللي دريانوردي تعهدات خود را در پروژه‌هاي ظرفيت‌سازي به خوبي نشان داده است.
همچنين‌هادي حق‌شناس، معاون امور دريايي سازمان بنادر و دريانوردي از تهيه و صدور ۴۱ فقره نقشه دريايي خبر داد و گفت: دزدي‌هاي دريايي با کمک نيروي دريايي ارتش کاهش يافته است. در بخش ديگري از اين مراسم محمد راستاد، مديرعامل سازمان بنادر و دريانوردي کشور خاطرنشان کرد: کشتي‌هاي ايراني از نظر مطابقت با استانداردها، حداقل نواقص را داشته و در تفاهمنامه‌هاي مختلف منطقه‌اي، کنترل و بازرسي ايمني کشتي‌ها در ليست سفيد قرار دارد. همينطور محمد سعيدي، مديرعامل شرکت کشتيراني با بيان اينکه آمريکا طي شش ماه گذشته تجارت بين المللي در منطقه را دچار خدشه کرده است، از سازمان بين المللي دريانوردي تقاضا کرد که به طور ويژه به اين موضوع بپردازند. وي با بيان اينکه ۹۰ درصد تجارت بين الملل از طريق دريا انجام مي‌شود، افزود: يکي از موضوعاتي که امنيت تجارت بين الملل را به خطر انداخته، ايجاد محدوديت از سوي آمريکا است.

رئيس کل بانک مرکزي از دخالت اين بانک در بازار ارز براي مديريت قيمت‌ها خبر داد و گفت: روند کاهنده نرخ‌ها در بازار آغاز شده است. به گزارش خانه ملت، عبدالناصر همتي در جلسه کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي‌گفت: در بازار ثانويه ارز 1.3 ميليارد دلار توسط صادرکنندگان غيرنفتي عرضه شده و به طور متوسط قيمت هر يورو حدود 9 هزار تومان بوده که در اختيار واردکنندگان قرار گرفته است. وي به اختصاص ارز براي کالاهاي اساسي ضروري و مواد اوليه هم اشاره کرد و يادآور شد: روند اختصاص ارز براي کالاهاي اساسي و مورد نياز کشور ادامه مي‌يابد و ظرف يک ماه گذشته حدود 1.1 ميليارد دلار ارز با نرخ 4200 تومان براي تامين کالاهاي اساسي تخصيص يافته است. رييس کل بانک مرکزي به اظهار نظر هفته گذشته خود مبني بر اينکه «ذخاير ارزي، ناموس بانک مرکزي است» اشاره کرد و افزود: بانک مرکزي به هيچ وجه مجاز به تضعيف ذخاير ارزي نيست و حتي در يک ماه گذشته ذخاير ارزي تقويت شده است.
همتي به مردم اطمينان داد که ارز مورد تقاضا براي پوشش نيازهاي اساسي مردم تامين مي‌شود.
همتي ادامه داد: من نگفته‌ام که از ساير منابع جاري بانک مرکزي يا منابع ارزي حاصل از صادرات نفتي و غيرنفتي که در اختيار سامانه نيما قرار مي‌گيرد، استفاده نخواهم کرد بلکه اين منابع توسط بانک مرکزي براي مديريت بازار به کار گرفته مي‌شود؛ برداشت ناقصي از اين صحبت‌ها شد و تفسيرهاي متفاوتي نيز در رسانه‌ها آمد اما مردم بدانند که بانک مرکزي در بازار ارز مي‌کند و روند کاهنده نرخ ارز در بازار شروع شده است.
رييس شوراي پول و اعتبار اطمينان داد که تامين نيازهاي واقعي مردم در بازار از طريق بانک‌ها و صرافي‌ها از وظايف بانک مرکزي است.
وي يادآور شد: به صرافي‌ها براي ورود ارز به کشور مجوز داده شده و آنها مي‌توانند ارز را به صورت اسکناس وارد کشور کنند. وي گفت: صرافي‌ها همچنين مي‌توانند بخشي از ارز صادرکنندگان در سامانه نيما را به صورت اسکناس و تحت نظارت بانک مرکزي وارد بازار کنند. وي با بيان اينکه با حمايت و کمک مردم در مقابل دشمن ايستادگي خواهيم کرد، خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلااب اسلامي‌نيز فرمودند که دشمن علاوه بر جنگ اقتصادي، روي جنگ رواني و تبليغاتي نيز کار مي‌کند تا به مردم فشار بياورد، اما مردم کشور پيروز هستند و بانک مرکزي شرايط را براي ساماندهي کارها پيگيري مي‌کند. رييس کل بانک مرکزي درباره عرضه ارز پتروشيمي‌ها اظهار داشت: ميزان صادرات پتروشيمي‌ها، شرکت‌هاي فولادي و معدني در سال گذشته مشخص است، بنابراين آنها موظفند که منابع ارزي خود را به بازار عرضه کنند؛ حتي رييس جمهوري تاکيد کردند که در صورت انجام نشدن اين کار از سوي صادرکنندگان، با آنها برخورد مي‌شود و دولت در اين زمينه کوتاه نمي‌آيد. رئيس کل بانک مرکزي تاکيد کرد: بقيه صادرکنندگان غيرنفتي نيز بايد ارزهاي خود را وارد بازار کنند. همتي نرخ ارز را براي صادرکنندگان مناسب دانست و گفت: روز گذشته بخشنامه‌اي به گمرک ارائه و اعلام شد پيمان سپاري ارزي ضرورت دارد و بايد تعهد شود که طي دو ماه ارزها ارائه شود. همتي به نشست روساي جمهوري ايران، روسيه و ترکيه در تهران اشاره کرد و گفت: بحث‌هاي حاشيه‌اي مفصلي انجام شد و توافق‌هاي خوبي براي صادرات نفت و گاز، خريد کالاهاي اساسي و همچنين حل مشکلات بانکي انجام شد. رئيس کل بانک مرکزي افزود: فکر مي‌کنم اين مبادلات بدون نياز به دلار قابل انجام باشد و اميدوارم در مذاکرات با رئيسان بانک‌هاي مرکزي ترکيه و روسيه توافق‌ها در زمينه پيمان‌هاي پولي عملياتي شود.
رييس کل بانک مرکزي اضافه کرد: معاملات با پول‌هاي ملي کشورها براساس توافق و نرخ واحد انجام پذير است و حتي فکر کنم رييس جمهوري روسيه گفت که بزرگترين اشتباه آمريکا اين بود که کمک مي‌کند که دلار از صحنه مبادلات جهاني حذف شود.

دکتر اصغر نعمتی
مدیرمسئول

a.nemati@ut.ac.ir

عبدالناصر همتي مي‌گويد بانک مرکزي عزمش را براي کنترل نقدينگي جزم کرده است. او در عين حال مي‌گويد هيچ يک از دستگاه‌هاي دولتي اراده‌اي براي کنترل نقدينگي ندارند. با اين حساب معلوم نيست بانک مرکزي چگونه مي‌خواهد نيت و هدف کنترل نقدينگي را جامه عمل بپوشاند. بديهي است که بانک مرکزي تنها تکه‌اي از پازل بازار و نهادهاي پولي و مالي کشور است و بدون حمايت و همراهي ساير تکه‌هاي اين پازل گسترده کاري از پيش نخواهد برد. فراتر از آن همه دستگاه‌ها و نهاد‌ها و موسسات دولتي و غير دولتي و حتي همه شهروندان بايستي در کنترل نقدينگي مشارکت داشته باشند تا اين تصميم اساسي تحقق پيدا کند، در غير اين صورت ادعاي رييس کل بانک مرکزي تنها در حد شعار باقي خواهد ماند. رسانه‌ها به تازگي نوشتند نقدينگي هر ثانيه 6/8 ميليون تومان بيشتر مي‌شود. آخرين آمارها حکايت از آن دارد که حجم نقدينگي کشور از مرز 1582 هزار ميليارد تومان گذشته است. کنترل نقدينگي يک ضرورت است و در صورت عدم تحقق آن بايد همچنان شاهد ويراني و نابودي اقتصاد ملي و سرمايه‌هاي کشور به نفع دلالي و رانت خواري باشيم. طي سال‌هاي اخير، نقدينگي عنان گسيخته به هر بازار و هر حوزه‌اي که ورود کرد موجبات گسيختگي و از هم پاشيدگي و تورم و رکود در آن بازار و حوزه را فراهم آورد. مسکن، طلا و سکه، ارز و موبايل هنوز از طغيان نقدينگي زخم‌ها بر تن دارند و کمر راست نکرده اند. عقلاني تر و منطقي تر آن است که يک عزم و رستاخيز ملي براي مهار نقدينگي با حضور همه شهروندان و دولت و دستگاه‌ها در بگيرد و شبکه بانکي کشور با رهبري و هدايت بانک مرکزي براي تحقق اين امر بسيج شود و با برنامه‌ريزي درست و واقع بينانه زمينه هدايت اين حجم عظيم از سرمايه ملي را به کانال‌ها و کرت‌ها و مسيرهاي توليد فراهم آورد. در اين صورت به هيچ نوع سرمايه گذاري خارجي نياز نخواهد بود و همين مقدار نقدينگي براي ايجاد اشتغال و شکوفايي اقتصاد کافي خواهد بود. به باور نگارنده حتي اگر همه مسئولان و کارگزاران نظام به صورت فوق العاده بر روي مهار نقدينگي وقت بگذارند، کشور و نظام از اين بابت نه تنها ضرر نخواهد کرد، بلکه موجبات رونق کسب و کار و در نهايت ايجاد ثروت و رفاه براي ملت و مملکت فراهم خواهد آمد.

عليرضا سليمي

عضو فراکسيون ميراث فرهنگي، گردشگري مجلس

افزايش 600 درصدي سفر ايرانيان به گرجستان پس از لغو رواديد ميان دو کشور نشان مي‌دهد اگرچه لغو رواديد مي‌تواند در افزايش گردشگر موثر باشد اما به تنهايي کافي نيست و نمي‌توان انتظار داشت بدون ايجاد زيرساخت‌هاي گردشگري و امکانات رفاهي صرفا با لغو رواديد انگيزه‌ براي سفر و در نتيجه رونق گردشگري حاصل شود. از سوي ديگر سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بايستي با معرفي جذابيت‌ها و ظرفيت‌ها، گردشگران خارجي را براي سفر به ايران ترغيب کند در غير اين صورت روز به روز بر تعداد گردشگر خروجي افزوده مي‌شود.سازمان ميراث فرهنگي براي جلوگيري از خروج گردشگر بايد شروطي براي آژانس‌هاي مسافرتي خود در نظر گيرد به طور مثال مي‌تواند به ازاي فرستادن گردشگر به خارج از کشور زمينه سفر توريست به کشور را با مشوق‌هايي فراهم کنند. در حال حاضر آژانس‌هاي مسافرتي ترجيح مي‌دهند به جاي ورود گردشگر، توريست ايراني به ساير کشورها صادر کنند.از آنجا که تورها و آژانس‌هاي مسافرتي تاثير بالايي در ورود گردشگر به کشور دارند مي‌توان با پرداخت پورسانت به تورهاي خروجي زمينه ورود گردشگر را فراهم کرد. ايران به جاي واردات توريست در صادرات گردشگر موفق بوده است، اين در حالي است که رونق گردشگري فرصتي براي ارزآوري است در حالي که امروزه اين فرصت به تهديدي براي کشور تبديل شده زيرا در سال گذشته گردشگران خارجي حدود 11 ميليارد دلار ارز از کشور خارج کردند. معرفي جاذبه‌ها و ظرفيت‌هاي گردشگري کشور يکي از عواملي است که مي‌تواند در جذب گردشگر موثر باشد در حاليکه متاسفانه رايزن‌هاي فرهنگي در اين زمينه به درستي عمل نکرده اند. کشورهايي که هدف گردشگران ايراني هستند در گذشته مخروبه‌اي بيش نبوده‌اند اما با توسعه گردشگري توانسته‌اند به رونق اقتصادي دست يابند.منبع: خانه ملت.