تجارت» از مشکلات تامين مواد اوليه مورد نياز قطعهسازي گزارش ميدهد
بيگلو در گفتگو با «تجارت»: راهکارهاي حل مشکلات قطعهسازان ارائه شده اما عملي نشد
گروه صنعت و معدن: هنوز مشکلات قطعهسازان براي معافيت از پرداخت مابه التفاوت ارزي حل نشده، اما فعالان اين صنعت از تاثير منفي تحريمهاي داخلي گلايه ميکنند. براساس ماده 5 بسته حمايتي، واردکنندگان براي ترخيص کالاهاي موجود در گمرک، ملزم به پرداخت تفاوت نرخ ارز 4200 تومان تا نرخ ارز ثانويه هستند با اين حال اواخر مردادماه بود که محمد شريعتمداري، وزير صنعت، معدن و تجارت از ارائه پيشنهادي براي انجام واردات مواد اوليه، تجهيزات و ماشين آلات براي توليد داخلي بدون پرداخت تفاوت نرخ ارز 4200 تومان تا نرخ ارز ثانويه خبر داده بود؛ اتفاقي که حالا به نظر ميرسد عملي نشده و بسياري از واحدهاي قطعهسازي را دچار مشکل کرده است.
مشکلات ايجاد شده در مسير فعاليت قطعهسازان اين روزها در حالي مطرح ميشود که طي هفتههاي گذشته بارها مديران خودروسازيهاي فعال در کشور در برابر اتهام احتکار توليداتشان اعلام کردهاند که خودروهاي در انبار مانده «ناقص» هستند. چند روز پيش محمدرضا نجفيمنش، رئيس انجمن قطعهسازان گفته بود که علت توليد ناقص خودروسازان البته عدم توانايي آنها در تامين قطعات مورد نياز است. براساس گفتههاي مسئولان انجمن قطعهسازي کشور در حال حاضر حدود 80 درصد مواد اوليه مورد استفاده قطعهسازان داخلي است؛ اما 20 درصد اين مواد اوليه هم لازم است از خارج وارد شود. بنابراين در صورت نرسيدن اين مواد روند توليد قطعه ناقص خواهد ماند. با اين حساب در چنين شرايطي لازم است ساخت داخلي به حداکثر خود برسد و در همين راستا ميتوان از شرکتهاي دانش بنيان براي توليد داخلي مشابه قطعات خارجي کمک گرفت. از طرف ديگر برخي از کارشناسان معتقدند که در راستاي حمايت از توليد داخلي لازم است مواد اوليه داخلي مثل فولاد، مس و... را در اختيار توليدکنندگان قرار داده و علاوه بر اين از واحدهاي تجاري که مواد اوليه توليد را وارد ميکنند حمايت صورت گيرد.
گرداب تحريمهاي داخلي در مسير قطعهسازان
در اين ميان عضو هيات مديره انجمن قطعهسازان درخصوص پرداخت مابه التفاوت ارزي براي ترخيص کالاهاي موجود در گمرک اظهار داشت: مبحث پرداخت مابه التفاوت ارزي در مورد کالاهايي است که قطعهسازان معامله آن را با ارز 4200 توماني انجام دادهاند و آنها را وارد گمرک ايران کردهاند و در حالي که محمولهها در انتظار ترخيص بود براساس ماده 5 بسته حمايتي، واردکنندگان ملزم به پرداخت تفاوت نرخ ارز 4200 توماني با ارز ثانويه شدند و اين قانون عطف به ماسبق شد. محمد شهپري در گفتگو با خبرخودرو به تفکيک قطعات وارداتي اشاره کرد و گفت: برخي از قطعات از پرداخت مابه التفاوت معاف شدهاند که مبناي اين جداسازي مشخص نيست. از طرف ديگر زماني که براي دريافت کد 12 رقميبراي ترخيص همين قطعات به بانک مراجعه ميشود با ممانعت بانک به دليل عدم هماهنگي با وزارت صنعت در تعيين کالاهاي معاف از پرداخت مابه التفاوت مواجه ميشويم که اين موضوع تبديل به معضلي جديد براي قطعهسازان شده است.
اين فعال صنعت قطعهسازي در ادامه افزود: وضعيت به نحوي است که حتي اگر توليدکنندهاي بتواند با پيچيدگيهاي زياد تحريمها را پشت سر بگذارد تحريمهاي داخلي گريبان آن را خواهد گرفت. عضو هيات مديره انجمن قطعهسازان در ادامه اظهار داشت: با وجود الزام قطعهسازان به پرداخت مابه التفاوت ارزي، خودروسازان قطعات را با افزايش قيمت از ما دريافت نخواهند کرد و اين موضوع در حالي است که توليدکنندگان ارز 4200 توماني را نيز با کارمزد 8 درصدي بانکها دريافت ميکردند و قيمت تمام شده آن 4500 تومان بود که خودروسازان اين مبلغ را هم نميپذيرفتند. شهپري در ادامه با اشاره به مشکل پرداخت مطالبات اعتباري، گفت: راهکاري براي شرکتهاي بزرگ که به صورت اعتباري از شرکاي خارجي خود خريد کردهاند ارائه نميشود و درصورتي که بخواهيم بدهي اين شرکتها را پرداخت کنيم و ارز از کشور خارج شده و جنسي وارد کشور نشود متهم به پولشويي خواهيم شد.
چالش پرداخت مابه التفاوت براي قطعهسازان
در همين ارتباط مازيار بيگلو، دبير انجمن قطعهسازان در گفتگو با خبرنگار روزنامه «تجارت» درباره چالشهاي ايجاد شده درباره پرداخت مابه التفاوت ارزي براي واردات قطعات و مواد اوليه مورد نياز صنعت قطعهسازي، گفت: بند معافيت پرداخت مابه التفاوت ارزي شامل قطعاتي است که در اواسط مردادماه فرآيند ترخيص آنها انجام شده است لذا متاسفانه قطعهسازان براي ترخيص قطعات و مواد اوليه خود که در گمرک ماندهاند بايد اين مابه التفاوت را پرداخت کنند. اين فعال صنعت قطعهسازي همچنين با اشاره به تلاشهاي صورت گرفته از سوي فعالان صنعت قطعهسازي براي حل مشکلات ايجاد شده، تصريح کرد: قطعهسازان تمام تلاش خود را به کار بستند تا طي چند ماه گذشته و پيش از آغاز تحريمها تمام قطعات و مواد اوليه مورد نياز خود را را وارد گمرکات کشور کنند اما متاسفانه به نظر ميرسد برخي همسو با تحريمهاي آمريکا حرکت ميکنند و عملا دست در جيب قطعهسازان کردهاند و توليدکنندگان براي اجناسي که بر مبناي ارز 4200 توماني خريداري و وارد گمرک کشور کردهاند ملزم به پرداخت تفاوت نرخ ارز 4200 تومان تا نرخ ارز ثانويه هستند. بيگلو اضافه کرد: در اين شرايط قطعهسازان آنچنان درگير تامين نقدينگي و مواد اوليه مورد نيازشان هستند که بحث افزايش قيمت در اولويت بعدي قرار گرفته ولي آنچه که گريزناپذير است اين است که هيچ راهي به جز آزادسازي قيمت خودرو وجود ندارد.بيگلو در ادامه اظهار داشت: هماکنون قطعهسازان با کمتر از 50 درصد از ظرفيت توليد فعاليت ميکنند زيرا مواد اوليه در اختيار ندارند و مشکل کمبود مواد اوليه تنها مربوط به مواد خارجي نيست بلکه در حوزه مواد اوليه داخلي نيز با مشکلات زيادي مواجه هستيم. اين فعال صنعت قطعهسازي با اشاره به مشکلات موجود در زمينه تامين مواد اوليه داخلي مانند فولاد، مس، محصولات پتروشيميو آلومينيوم، ادامه داد: راهکار واحدي براي تامين نيازهاي قطعهسازان از سوي دولت ارائه نميشود و هنوز به درستي مشخص نشده قطعهسازان مواد اوليه مورد نياز خود را از کدام مرجع و با چه قيمتي خريداري کنند و اين نابساماني باعث شده فروشندگان مواد اوليه که عمدتا دلالها هستند قيمتهايي را اعلام کنند که مورد قبول قطعهسازان و خودروسازان نيست.
بيگلو همچنين در پايان خاطرنشان کرد: متاسفانه پنج ماه است که راهکارهاي اساسي براي خروج از شرايط کنوني پيشنهاد شده اما هيچکدام عملي نشده است. تصويبي درخصوص تامين ارز و مواد اوليه صورت نگرفته است، نقدينگي قطعهسازان را افزايش ندادهاند و قيمتها نيز آزادسازي نشده است.
خسروتاج : صندوق ضمانت صادرات به جاي بانکها ايفاي نقش ميکند
گروه تجارت: در شرايطي که رييس جمهور اخيرا «اقدام کساني که ارز صادراتي خود را در اختيار سامانه نيما قرار نميدهند، خيانت به کشور» تلقي کرد، حالا مجتبي خسروتاج، رييس سازمان توسعه تجارت، نارضايتي رييس جمهور را از شرکتهاي عمده بزرگ و صادراتي عنوان و اعلام کرده است که شرکتهاي عمده صادراتي در بخش پتروشيمي، محصولات پايه نفتي و کانيهاي فلزي که اکثرا شرکتهاي شبهدولتي، وابسته به هلدينگهاي بزرگ سرمايهگذاري و با مديريت دولتي يا وابسته به نهادها هستند به تعهد خود در اين زمينه عمل نکردند و ارز صادراتيشان را کامل به سامانه نيما نياوردند.
مجتبي خسروتاج، رييس سازمان توسعه تجارت در گفتگو با ايسنا، گفت: با توجه به آمارهاي موجود از صادرات غيرنفتي ماهانه حداقل بايد ۱.۵ ميليارد دلار ارز به سامانه نيما برميگشت و طي چهار ماهه گذشته به حدود شش ميليارد دلار ميرسيد. وي افزود: طي چند ماهه گذشته در مصوبات ابلاغي معاون اول رييس جمهور و ستاد بررسي مسائل اقتصادي به طور مرتب تاکيد شده است که درآمدهاي ارزي ناشي از صادرات محصولات غيرنفتي بايستي به چرخه اقتصادي کشور برگردد. البته در خصوص کالاهاي خاص پتروشيمي، محصولات پايه نفتي و همچنين کانيهاي فلزي تاکيد بر اين بوده که ارز ناشي از صادرات خود را بايستي به سامانه نيما واريز و در آنجا به شبکه بانکي يا صرافيها بفروشند. معاون وزير صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: براي ساير محصولات صادراتي که سهم اندکي در کل صادرات غيرنفتي دارند همواره تاکيد بر اين بوده است که به يکي از روشهاي اشاره شده در مصوبات ابلاغي آن سهم خود را در چرخه اقتصادي کشور ايفا کنند که آنها ميتوانند نسبت به فروش ارز صادراتي در سامانه نيما، واردات از محل صادرات يا واگذاري پروانه صادراتي به ديگران، سپردهگذاري ارزي از محل صادرات، تسويهحساب بدهيهاي ارزي داخلي از محل درآمد ناشي از صادرات و غيره در اين راستا اقدام کنند. به گفته وي، صادرکنندگان محصولات پتروشيمي، محصولات پايه نفتي و همچنين کانيهاي فلزي براساس مصوبات قبلي مجاز بودند حداکثر معادل ۳۰ درصد از ارز فروخته شده در سامانه نيما را براي واردات کالاهاي مورد نياز خود به کار گيرند.
رييس سازمان توسعه تجارت اظهار کرد: مجموعههاي اشاره شده تقريبا بايستي ماهانه ۱.۵ ميليارد دلار (پس از کسر صادرات ميعانات گازي و انواع گازها که توسط شرکتهاي دولتي صورت ميگيرد) در سامانه نيما ارز ميفروختند، در حالي که مبالغ فروخته شده تا به امروز کمتر از اين رقم برآوردي است و نارضايتي رييس جمهور از شرکتهاي عمده بزرگ و صادراتي است که قرار بود درآمدهاي صادراتي خود را در سامانه نيما به فروش برساند. خسروتاج گفت: متاسفانه در اين ميان شرکتهاي عمده صادراتي در بخش پتروشيمي، محصولات پايهنفتي و کانيهاي فلزي که اکثرا شرکتهاي شبهدولتي، وابسته به هلدينگهاي بزرگ سرمايهگذاري و با مديريت دولتي يا وابسته به نهادها هستند به تعهد خود در اين زمينه عمل نکردهاند. معاون وزير صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به سوالي مبني بر اينکه دقيقا چقدر تاکنون ارز از اين محل به سامانه نيما و بانک مرکزي تحويل داده است، توضيح داد که درباره ميزان ارز فروخته شده رقم دقيقي در اختيار نداريم و بانک مرکزي ميتواند به اين سوالات پاسخ دهد. اما از صادرکنندگان در اين شرايط اقتصادي انتظار ميرود با راهکارهاي پيشرو سهم و نقش خود را به خوبي در گردش چرخه اقتصادي کشور ايفا کنند.
خسروتاج همچنين با اشاره به مزيتهاي صندوق ضمانت صادرات در دوران تحريم، تصريح کرد: اين صندوق مانند بقيه آژانسها، بيمه صادرات را پوشش ميدهد، بهويژه در شرايطي که روابط بانکي با ساير کشورها نداريم. ممکن است به موجب قراردادي، 10، 20 درصد پول را جلوتر بدهند و در شرايط تحريم که سيستم بانکي کار نميکند، يکي از خطرها، دريافت نکردن وجه کالاي صادراتي است و اينجا نقش صندوق ضمانت صادرات بسيار کليدي است که ميتوانند با طرفهاي مقابل در کشورهاي مختلف قرارداد ببندند. معاون وزير صنعت افزود: وقتي متقاضي خارجي قصد خريد از طرف صادرکننده ايراني دارد، صدادرکننده ايراني ميتواند با طرفهاي مقابل اعتبار سنجي کند. بنابراين صادرکننده با خيال راحت ميتواند جنس را ارسال کند و اگر به هر دليل خريدار پول را ندهد، صندوق ضمانت صادرات است که از طريق شرکت آژانس مقابلش در کشور خريدار، ميتواند کار را دنبال کند و هزينههاي مربوطه را دنبال کند.بنابراين صندوق ضمانت صادرات نقشي کليدي دارد که در اين شرايط ميتواند پوشش ريسک خريداران را براي صادرکنندگان ما فراهم کند.
رئيس سازمان توسعه تجارت ايران افزود: متأسفانه گاهي صادرکنندگان بهخاطر کارمزد ،زير بار چنين پوششهايي نميروند و واقعا هم ضرر ميکنند، چون سودي که از محل پوشش ريسک ايجاد ميشود بهمراتب از کارمزدي که پرداخت ميکنند، بيشتر است. به گفته خسروتاج همواره از صندوق خواستهايم تااطلاعرساني کنند و خودمان هم اطلاعرساني ميکنيم که در اين شرايط، شرکتهاي صادراتي خودشان را با ريسکهاي سنگين مواجه نکنند و از ظرفيت صندوق ضمانت صادرات استفاده کنند. وي تصريح کرد: صندوق ضمانت صادرات سالهاست که در زمينه صدور ضمانتنامه حرکت ميکند؛ يعني صادرکننده ميخواهد از بانک تسهيلات بگيرد و ممکن است بانک ظرفيتهاي صادراتي صادرکننده را نشناسد، اما بانک به دليل کارهاي قبلي بشناسد. بنابراين صندوق به نفع صادرکننده ضمانتنامه ميدهد که ميتواند مثل يک وثيقه ملکي در اختيار بانک قرار بگيرد.
خسروتاج ادامه داد: در توافقنامهاي که صندوق با چند کشور امضا کرده حتي در کشورهاي خارج ضمانتنامههاي صادره صندوق مثل ضمانتنامههاي بانکي در اختيار کارفرما قرار ميگيرد؛ يعني اگر يک شرکت خدمات فني-مهندسي ميخواهد در کشوري پروژه بگيرد ميگويند بايد ضمانتنامه شرکت را در مناقصه ارائه بدهي، اگر بانکها همکاري نکنند صادرکننده در ارائه خدمات فني-مهندسي به مشکل برميخورد. وي افزود: اخيرا صندوق ضمانت صادرات در مذاکراتي با کشورهاي مختلف آنها را قانع کردهاند که ضمانتنامههاي صندوق را مثل ضمانت نامه بانک از طرف کارفرمايان آن کشور بپذيرد. بنابراين صندوق ضمانت صادرات، جايگزين خوبي است که بهجاي بانکها، ميتواند ايفاي نقش کند.