چرا خودروسازان محصولات کمطرفدار و قدیمی را پیشفروش میکنند؟
گروه صنعت و معدن: بازهم پای واردات در میان است. محدودیتهای ایجاد شده برای واردات قطعات خودرو موجب شده تا حالا پیشفروش خودروسازیها هم تحت تاثیر این موضوع قرار بگیرد. هفتههاست که برخی خودروسازان را متهم به احتکار و انبار کردن تولیدات برای زمینهسازی در جهت افزایش قیمت میکنند. مسئولان خودروسازی اما زیر بار این اتهام نمیروند. آنها میگویند که خودروهایی که در انبار نگهداری شده و به بازار عرضه نمیشوند ناقص هستند. با این حال پس از پیگیریهای صورت گرفته قرار شد تا دو گروه بزرگ خودروسازی کشور پیشفروش محصولات خود را داشته باشند. اولین مرحله از پیشفروش خودورسازان مطرح داخلی را سایپا چند رو پیش از این عملیاتی کرد. یکهزارع، مدیرعامل ایرانخودرو نیز اعلام کرده که طی روزهای ابتدایی هفته آینده پیشفروش این گروه خودروسازی صورت خواهد گرفت. با این اوصاف نگاهی به لیست محصولات پیشفروش شده توسط سایپا نشان میدهد که خبری از محصولات محبوب و باکیفیتتر این گروه خودروسازی نیست. اتفاقی که به احتمال فراوان برای پیشفروش محصولات ایرانخودرو نیز مشابه آن عملی میشود. مازیار بیگلو، دبیر انجمن قطعهسازان روز گذشته در گفتگو با ایلنا در توضیح علت حذف محصولات خودروسازان که کیفیت بهتری دارند از لیست پیشفروشها به مشکلات ایجاد شده در مسیر واردات قطعه به کشور و در انبار ماندن خودروهای ناقص تولید شده توسط خودروسازان اشاره کرد و گفت که در شرایط فعلی خودروسازان این تصمیم را گرفتهاند که محصولاتی را پیشفروش کنند که نیاز کمتری به قطعه وارداتی دارد.
پیش از این نجفیمنش، رئیس انجمن قطعهسازان گفته بود که حدود 80 درصد مواد اولیه مورد نیاز واحدهای قطعهسازی در داخل کشور تولید میشود، اما کمبود همان 20 درصد مواد اولیه وارداتی موجب شده تا بسیاری از واحدهای قطعهسازی کشور تا آستانه تعطیلی پیش بروند. از طرف دیگر زمانی که قطعهسازان توان تولید محصولات خود را نداشته باشند امکانی برای تحویل آن به خودروسازان نیست و همین موضوع موجب تولید خودروهای ناقص و انبار شدن آنها میشود. نجفیمنش با همین نگاه مهمترین دلیل خواب خودروها در انبارهای خودروسازان را تولید ناقص و نبود مواد اولیه مورد نیاز قطعهسازان عنوان میکند.
هرچند مسئولان صنعت خودروسازی و قطعهسازی طی هفتههای گذشته بارها اعلام کردهاند که در صورتی که مواد اولیه دپو شده در گمرک از پرداخت مابه التفاوت ارزی معاف شده و شرایط برای ترخیص آنها تسهیل شود، امکان تولید با سرعت خودرو و عرضه آن به بازار فراهم است، اما زمزمههای دیگری نیز در ارتباط با حذف خودروهای محبوبتر خودروسازان داخلی از پیشفروش خودرو شنیده میشود. برخی از کارشناسان با اشاره به درخواست خودروسازان برای فروش محصولاتشان به قیمت حاشیه بازار و همچنین مقاومت شورای رقابت درباره این تصمیم معتقدند که خودروسازان خودروهای با کیفیت پایینتر که از نظر قیمتی نیز ارزانتر بوده و مشمول قیمتگذاری شورای رقابت نمیشوند را ارائه میکنند.
با این حال بررسی صحبتهای مطرح شده از سوی فعالان صنعت قطعهسازی نشان دهنده این موضوع است که با آغاز تحریمها و گمانهزنی درباره احتمال ایجاد مشکلات جدید در مسیر واردات قطعه خودرو به کشور، خودروسازان داخلی سعی در پیشفروش و تولید محصولاتی دارند که بیشترین حجم داخلیسازی را داشته و بدون نگرانی از بخشنامههای ارزی و دستورالعملهای گمرکات میتوان به تولید آنها پرداخت. در همین ارتباط بیگلو، دبیر انجمن قطعهسازان درباره علل حذف شدن خودروهای باکیفیت از پیشفروش خودروسازیها گفت: خودروسازها تصمیم گرفتهاند خودروهایی را پیشفروش کنند که نیاز کمتری به قطعه وارداتی داشته باشد. او درخصوص علت پیشفروش خودروهای قدیمی و کم طرفدارتر نسبت به خودروهای جدید گفت: با توجه به شرایط اقتصادی و تحریمها خودروسازها تصمیم گرفتند خودروهایی را تعهد بدهند که میزان تولید داخلی آن بیشتر باشد خودورهایی مانند ساندرو و ال 90 که توسط سایپا تولید میشوند میزان واردات آنها زیاد است.
دبیر انجمن قطعهسازان افزود: عدم همکاری بانک مرکزی و گمرک نیز از دیگر علل حذف شدن خودروهای با کیفیت از پیشفروش است. با توجه به اعمال تحریمها قطعهسازان و خودروسازها سرمایه زیادی را صرف واردات قطعه کردند به طوریکه میتوان گفت برای تولید یکسال خودرو با حداکثر ظرفیت قطعه پیشبینی شده بود اما صدور بخشنامههای متعدد که آخرین آن 16 مرداد بود واردکنندگان را موظف کرد که ما به التفاوت ارز 4200 تومانی با بازار ارز ثانویه را پرداخت کنند همین امر سبب شد که روال عادی تولید خودرو از مدار خارج شود پس خودروساز تصمیم گرفت ریسک نکند و خودروهایی را پیشفروش کند که نیاز کمتری به قطعه وارداتی داشته باشد. او در پاسخ به این سوال که مقامات گمرک و بانک مرکزی بارها اعلام کردند که قطعه خودرو شامل ارز 4200 تومانی میشود و نیازی به پرداخت مابه التفاوت نیست، گفت: متاسفانه آقایان طی یک حرکت هماهنگ و برنامهریزی شده اقدام به فرافکنی کردهاند بهطوری که امروز کسی باور نمیکند ما هنوز مشکل ترخیص کردن مواد اولیه از گمرک را داریم.
دبیر انجمن قطعهسازان تصریح کرد: آقایان اعلام کردند که این قانون شامل افراد یا شرکتهایی میشود که تا پیش از 16 مرداد مدارک خود را از بانک گرفتهاند یا با بانک خود تسویه حساب کرده باشند که این بخش فقط شامل 5 درصد واردکنندهها میشود. از طرف دیگر خودروسازها نیز با استناد به حرف روسای گمرک به هیچ عنوان زیر بار افزایش قیمت ناشی از پرداخت ما به التفاوت نمیروند و اکنون مواد قطعهسازان در گمرک مانده و کارخانهها نیز به حالت نیمه فعال درآمدهاند. بیگلو همچنین در ادامه اظهار داشت: ابتدای هفته در جلسهای که با اقای شمخانی دبیر شورای امنیت ملی داشتیم این مشکل را مطرح کردیم و اتفاقا آقای عسگری رئیس گمرک هم آنجا بودند و کلا مسئله را رد کردند در صورتی که نمایندگان 60 درصد قطعهسازان در آن جلسه بودند. مشکل این است هیچکس نمیخواهد مسئولیت کار را قبول کند حتی وزارت صنعت، این روزها فقط جلسات بدون خروجی برگزار میشود.
بیگلو در ادامه یادآور شد: در جلسه شورای تامین استان به معاون امنیتی استان اعلام کردیم که تا امروز هیچ قطعهسازی قرارداد کارگران خود را برای شهریور به بعد تمدید نکرده زیرا دیگر مواد اولیهای برای تولید وجود ندارد. دبیر انجمن قطعهسازان همچنین گفت: این کاهش ظرفیت تاثیر خود را در بازار گذاشته است. افزایش قیمت خودرو که به دلیل کاهش تولید بوده به سبب نبود قطعه است واگر این مشکل ظرف هفتههای آینده حل نشود باید انتظار کاهش 80 درصدی تولید خودرو در کشور را داشته باشیم.
در نشست بررسي فرصتهاي ايران در بازار عراق مطرح شد
گروه تجارت: اتاق مشترک ايران و عراق با همکاري معاونت تشکلهاي اتاق ايران، نشستي را به منظور معرفي فرصتهاي ايران در بازار عراق و تشريح ظرفيتهاي بالقوه اين کشور ترتيب داد. در اين نشست علاوه رئيس سازمان توسعه تجارت، دبير ستاد توسعه روابط اقتصادي ايران با عراق و سوريه نيز حضور داشت. هيات رئيسه اتاق مشترک با توجه به ضرورت انسجامبخشي و حضور سازمانيافته فعالان اقتصادي ايراني در بازار عراق، تصميم گرفتند طي همکاري با تشکلهاي مختلف، اين هدف را محقق کنند. آنها معتقدند اگر قرار باشد ايران در بازار عراق، رقباي خود را کنار زده و بازار را در اختيار بگيرد بايد شيوه حضور خود را تغيير داده و از فروش اجناس در مرزها خودداري کند و حضور فيزيکي در اين بازار داشته باشد.
سيدحميد حسيني، دبير اتاق مشترک ايران و عراق با اشاره به اينکه در 5 ماه گذشته ميزان صادرات ايران به عراق بدون احتساب صادرات گاز، فرآوردههاي نفتي، برق و درآمدهاي حاصل از گردشگري، رقميبالغبر 3 ميليارد و 800 ميليون دلار بوده است، گفت: عمده محصولات صادر شده مصالح ساختماني، ميوه و ترهبار و مواد غذايي بوده است. در اين مدت از 4 مرز بين دو کشور يک هزار و 453 کاميون تخليه و بارگيري کرده و در کل شاهد رشد 31 درصدي صادرات ايران به عراق بودهايم. براساس اظهارات وي جهش نرخ ارز در ايران و آغاز عمليات نوسازي در عراق دو عامل اصلي که به رشد صادرات ايران کمک کرده است.
اين فعال اقتصادي همچنين با توجه به تجربه و حضور چندين ساله خود در اين بازار از علاقهمندي عراقي به کالاهاي ايراني سخن گفت و تأکيد کرد: عدهاي هستند که به هر دليل سعي دارند سطح روابط دو کشور را پايين نگهدارند بنابراين دست به تبليغات سو زده و وضعيت را وارونه جلوه ميدهند. درصورتيکه طبق شواهد موجود، شرايط به نفع ايران بوده و فعالان اقتصادي براي کار با عراق نبايد نگران مسائل سياسي و امنيتي باشند. بازار عراق تشنه سرمايهگذاري است و ايران با توجه به ظرفيتهايي که دارد ميتواند اين تشنگي را برطرف کند. حسيني، ادامه داد: البته لازم است در اين وضعيت نوع تعامل و کار با طرف عراقي را تغيير دهيم. فروش جنس در مرز بايد متوقف شود و واحدهاي اقتصادي ايراني، حضور فيزيکي در بازار عراق پيدا کنند. اين همان کاري است که رقباي ما، ترکيه، عربستان، چين و غيره انجام دادند و توانستند ميزان بهره خود از اين بازار را افزايش دهند. انتقال بخشي از خط توليد، تأسيس نمايندگي، سرمايهگذاري مشترک و اقداماتي از اين دست مواردي هستند که به باور دبير اتاق مشترک ايران و عراق ميتواند به رشد مناسبات دو کشور منجر شود.
تأکيد بر سرمايهگذاري مستقيم و تأسيس نمايندگي
يحيي آلاسحاق، رئيس اتاق مشترک ايران و عراق نيز حضور مستمر در اين کشور را لازمه تداوم همکاري اقتصادي با عراق دانست و تصريح کرد: اگر بنگاههاي اقتصادي ايران تصميم داشته باشند با بازار عراق همکاري کنند بايد به فکر سرمايهگذاري در اين کشور و يا تأسيس نمايندگي باشند. به طور حتم با اعزام يک نفر نماينده و بسنده کردن به فروش صرف کالا نميتوانيم در اين بازار رقابت کنيم. به باور اين فعال اقتصادي بازار عراق تابع نوسانات کوتاهمدت نيست و براي حضور در آن حوزههاي مختلفي وجود دارد تنها لازم است مزيتهاي اين بازار را شناسايي کنيم. به طور حتم نه چين و نه اروپا چنين مزيتهايي براي ما ندارند. اين فعال اقتصادي حضور منسجم در بازار عراق را منوط به همکاري تشکلها دانست و گفت: استراتژي عراقيها اين است که خود آنها در فرآيند توليد حضور داشته باشند، آنها خواستار مشارکت در اين وادي هستند بنابراين توصيه ميشود که بنگاههاي ايراني سرمايهگذاري مستقيم در اين بازار داشته باشند. نوع مصرف و ميزان مصرف عراقيها به گونهاي است که واحدهاي ايراني ميتوانند پاسخگوي آنها باشند.
پرهيز از نگاه گذرا به بازار عراق
نادر سيف، معاون تشکلهاي اتاق ايران از توانمنديهاي بالاي تشکلها و لزوم حضور فعال آنها در سازماندهي اعضاي خود براي کار در بازار عراق سخن گفت و تأکيد کرد: واحدهاي کوچک و متوسط عمده اعضاي تشکلها هستند و از سويي همين SMEها ميتوانند در بازار عراق فعاليت کنند. بنابراين نبايد از جايگاه و ميزان اثرگذاري تشکلها غافل شد. وي تأکيد کرد: همکاري تشکلها و اتاقهاي مشترک براي رشد اقتصاد ايران هم از نظر داخلي و هم بينالمللي مهم است. از طرفي رعايت اخلاق حرفهاي نکتهاي است که بايد در بازارهاي هدف رعايت شود و بههيچوجه نگاه گذرا به اين بازارها از جمله عراق نداشته باشيم.
از رشد صادرات به عراق ذوقزده نشويم
حسن داناييفر، دبير ستاد توسعه روابط اقتصادي ايران با عراق و سوريه، وضعيت حضور امروز کشور در عراق را مناسب ارزيابي و از آينده اين بازار ابراز نگراني کرد. وي از تلاش براي ماندگاري در اين بازار سخن گفت و تصريح کرد: رشد صادرات ايران به عراق اتفاق افتاده اما نبايد از آن ذوقزده شويم. نياز بازار عراق بسيار متنوع است اما متأسفانه با وجود ظرفيتها و توانمنديهايي که داريم نتوانستيم به اين نيازها پاسخ دهيم. داناييفر ادامه داد: توازن و تعادل لازم در صادرات ايران به عراق وجود ندارد و به همين دليل بايد راهي براي تنوعبخشي محصولات صادراتي خود پيدا کنيم. به اعتقاد اين مقام مسئول واحدهاي کوچک و متوسط در اين رابطه ميتوانند به کشور کمک کنند. از طرفي بايد وارد بازار شد و سرمايهگذاري مشترک در اين عراق را دنبال کنيم. به طور حتم آنچه تا به امروز در مورد بازار عراق انجام شده با ظرفيتهاي کشور فاصله زيادي دارد.