جهانگيري به وجود شرايط دشوار در کشور اعتراف کرد؛
معاون اول رييس جمهوري گفت:مي‌دانيم شرايط کشور دشوار است، مردم با فشار زيادي روبرو هستند و با سختي زيادي دست و پنجه نرم مي‌کنند، اگر فرهيختگان، شخصيت‌ها و جريان‌هاي سياسي و همه ملت فعالانه وارد شوند از اين دوره سخت سرافرازانه و در کوتاه‌ترين زمان خارج مي‌شويم. به گزارش ايرنا، «اسحاق جهانگيري» در آيين بهره برداري همزمان از يک هزار و 700 فضاي آموزشي، ورزشي و پرورشي در سراسر کشور که از طريق ويدئو کنفرانس انجام شد، در سخناني، شرايط ايران را خطير توصيف کرد و افزود: اين وضعيت به معناي بن بست نيست اما کشور زورگويي مثل آمريکا فشار جدي از نظر اقتصادي، سياسي ، رسانه‌اي و رواني به ما تحميل کرده است. وي نشست امسال مجمع عمومي‌سازمان ملل را يک نمونه از مصاف بين ايران و آمريکا ذکر کرد و يادآور شد: رييس جمهوري آمريکا از تمام ابزارهايي که مي‌توانست اعم از رسانه، سازمان ملل و شوراي امنيت استفاده کرد تا عليه ايران با زبان قلدري و بي ادبانه مطالبي بگويد و نظر افکار عمومي‌جهان را به خود معطوف کند اما نتيجه برعکس شد.
معاون اول رييس جمهوري ادامه داد: روحاني در نيويورک تلاش کرد که با توجه به تمدن و سابقه فرهنگي ملت به شرايطي که ترامپ ساخته، پاسخ دهد و از ايران يک کشور با منطق، استدلال و توانمند به نمايش بگذارد که افکار عمومي‌بر آن قضاوت کند.
جهانگيري گفت: اجلاس شوراي امنيت که 15 کشور حضور داشتند باز هم به نمايشي از مظلوميت ايران و بي منطقي آمريکا تبديل شد، 14 عضو اين شورا در سخنراني‌هاي خود از منطق و قانونمندي ايران در مقابل بي منطقي و بي تعهدي آمريکا سخن گفتند.
وي افزود: فکر مي‌کنم همين صحنه کفايت مي‌کند که نشان دهد در چه جايگاه منطقي قرار گرفته ايم. معاون اول رييس جمهوري تصريح کرد: مي‌دانيم شرايط کشور دشوار است و مردم با فشار زيادي روبرو هستند و با سختي زيادي دست و پنجه نرم مي‌کنند که بخشي از اين فشارها و سختي‌ها داخلي و بخشي نتيجه تحريم‌هاي آمريکا است.
جهانگيري گفت: مهم اين است که ايران ظرفيت زيادي از نظر منابع انساني دارد و همانطور که امروز شاهد هستيم نخبگان و فرهيختگان در هر نقطه‌اي که احساس کنند کشور نياز به آنها دارد به سهم خود وارد عرصه مي‌شوند. وي تاکيد کرد: اگر نخبگان، فرهيختگان، شخصيت‌هاو جريان‌هاي سياسي و همه ملت در اين مسير قرار گيرند از اين دوره سخت سرافرازانه بيرون مي‌آييم و حتي مي‌توان گفت که در کوتاه‌ترين مقطع حتي چند ماه آينده از اين شرايط خارج مي‌شويم. وي اضافه کرد: بخشي از اين فشارها رواني است که عده‌اي مي‌خواهند از اين شرايط سوءاستفاده کنند، شاهديم که با فضاي رواني مدام اين شرايط تغيير مي‌کند. معاون اول رييس جمهوري با عذرخواهي از مردم به خاطر فشارها و کمبودها، تصريح کرد: با برنامه ريزي موفق خواهيم شد و اطمينان مي‌دهم مديريت کشور و رهبري نظام در اين جهت تلاش مي‌کنند تا فشارها از دوش ملت برداشته شود.
جهانگيري به جايگاه ويژه تعليم و تربيت اشاره کرد و گفت: اگر از نگاه توسعه‌اي به کشور بنگريم، آموزش و پرورش و مدرسه نقطه کانوني و اصلي تعليم و تربيت است.
وي افزود: اگر فردي به دنبال سرمايه گذاري بوده، ضروري‌ترين و موثرترين نقطه از نظر اقتصادي و پربازده بودن، تعليم و تربيت است.
وي ادامه داد: بايد به مدرسه به عنوان مهم‌ترين کانون توسعه کشور نگاه کرد، امکانات فيزيکي مورد نياز براي دانش آموزان که مي‌خواهند تعليم ببينند و خلاق باشند از پيش نيازهاي اصلي است.
معاون اول رييس جمهوري اظهار داشت: براي اين که آموزش و پرورش خلاق داشته باشيم که آينده کشور را تضمين کند و افق‌هاي روشني پيش روي کشور قرار دهد، حتما بايد به خلاقيت به طور جدي بپردازيم و اين راهکاري است که از سياست گذاري تا مديريت و معلمين سرلوحه کار خود قرار دهند. جهانگيري، سال تحصيلي جديد را به ملت ايران و بويژه دانش آموزان تبريک گفت و ابراز اميدواري کرد در اين سال تحصيلي شاهد تحولات بيشتر در بخش آموزش و پرورش باشيم. وي افزود: به دليل فراگيري آموزش و پرورش کسي با آن بيگانه نيست، البته اين حوزه با محدوديت‌هايي هم روبرو است که معلمين و امکانات آموزشي و پرورشي را شامل مي‌شود که بخشي به دليل شرايط کشور و بخشي هم شايد بي دقتي دربرنامه ريزي است و آنطور که شايسته بوده در تقسيم اعتبارات توجه نشده باشد.
معاون اول رييس جمهوري خاطرنشان کرد: باوجود همه اين محدوديت‌ها در سال تحصيلي گذشته و جديد بودجه آموزش و پرورش در بخش‌هاي عمراني و جاري تامين شد. به گزارش ايرنا، جهانگيري در اين مراسم از خير مدرسه ساز دبستان فرزانه 3 و رييس جامعه خيرين مدرسه ساز با اهدا لوح توسط تقدير شد.
جهانگيري امروز با حضور در مدرسه پسرانه خير ساز فرزانه 3 واقع در منطقه يک تهران اين واحد آموزشي را افتتاح و به همراه وزير آموزش و پرورش و استاندار تهران از برخي کلاس‌هاي درس اين مدرسه بازديد کرد.
ظريف از عهدشکني‌هاي مکرر ترامپ انتقاد کرد؛
وزير امور خارجه ايران در گفتگو با نشريه آمريکايي «نيويورکر» درباره ديپلماسي با آمريکا، در پاسخ به اين سوال که آيا باب ديپلماسي همچنان گشوده است؟ گفت: چشم‌انداز گفت و گو را مردود نمي‌دانم منوط به اينکه، شرط لازم قابل اعتماد بودن طرف مقابل، فراهم شود
به گزارش ايرنا، محمد جواد ظريف گفت: «قابل اعتماد بودن» متفاوت از «اعتماد کردن» است. قابل اعتماد بودن به اين معناست که وقتي شما سندي را امضا مي‌کنيد، به آن متعهد بمانيد. پايبندي به توافق‌‌ها، مبناي روابط بين‌المللي است. در غير اين صورت ديگر سنگ روي سنگ بند نمي‌شود. ما در انتظار درصدي واقع‌گرايي هستيم. وزير امور خارجه ايران، ديپلماسي با آمريکا را به فيلم «50 قرار اول» تشبيه کرد و افزود: ما در دنياي احتمالات زندگي مي‌کنيم. بنابراين هيچ چيز غير ممکن نيست ولي بايد ببينيم چه پيش مي‌آيد. اگر قرار باشد راه‌حلي حاصل شود، بايد مبتني بر داشته‌هاي فعلي باشد. ظريف با اشاره به فيلم «50 قرار اول» محصول سينماي آمريکا که روايتگر داستان فردي مبتلا به اختلال حافظه است، گفت:ما [برخلاف دنياي سينما] نمي‌توانيم هر بار از اول شروع کنيم. چنين کاري شدني نيست. روابط بايد بنياد و شالوده مشخصي داشته باشد. وي با اشاره به برجام ادامه داد: ما سندي داريم که نه دو صفحه، بلکه بالغ بر 150 صفحه است. کنايه ظريف درباره سند دو صفحه اي، اشاره به توافقنامه ميان رئيس جمهوري آمريکا و رهبر کره شمالي در ماه ژوئن (خرداد) است که امضا کرده بودند. نيويورکر در همين ارتباط همچنين گفت وگوي کوتاهي هم با حجت الاسلام والمسلين «حسن روحاني» رئيس جمهوري ايران منتشر کرده است. روحاني درخصوص فشارهاي داخلي عليه برجام گفت: (از توافق) پشيمان و متاسف نيستم. ما به نقطه مثبتي دست يافتيم؛ به دنيا نشان داديم که مايل به گفت وگو و مذاکره هستيم و زماني که توافقي امضا شد، به آن پايبند مي‌مانيم. رئيس جمهوري هفته گذشته به همراه ظريف براي شرکت و سخنراني در اجلاس مجمع عمومي‌سازمان ملل متحد به نيويورک سفر کرده بود. وي در سخنراني خود در صحن مجمع عمومي، به شدت سياست‌هاي کاخ سفيد را هدف انتقاد قرار داد و گفت: درک ايالات متحده آمريکا از روابط بين‌الملل، اقتدارگرايانه است. آمريکا فکر مي‌کند چون زور دارد، حق هم دارد. درک آن‌ها از قدرت، نه اقتدار مشروع و قانوني، که زورگويي است. هيچ دولت و ملتي را نمي‌توان به زور به پاي ميز مذاکره آورد و اگر چنين شود آنچه انباشت مي‌شود، خوشه‌هاي خشم ملت‌هاست که نصيب زورگويان خواهد شد. روحاني خطاب به مقام‌هاي آمريکايي گفت: قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل متحد، ورق پاره نيست. ما از شما دعوت مي‌کنيم که به قطعنامه بازگرديد؛ ما از شما دعوت مي‌کنيم که به ميز مذاکره‌اي که خود آن را برهم زديد، بازگرديد. اگر از برجام مي‌ترسيد و آن را کارنامه رقيبان سياسي خود در آمريکا مي‌دانيد، ما از شما دعوت مي‌کنيم به مصوبه شوراي امنيت بازگرديد. ما از شما دعوت مي‌کنيم که در نهادهاي بين‌المللي بمانيد. تحريم نکنيد که تحريم و تکفير دو روي يک سکه است؛ در تکفير، انديشه انسان‌ها انکار مي‌شود و در تحريم، زندگي و رفاه مردم نفي مي‌گردد. رئيس جمهوري در اين سفر همچنين با همتايان خود از ديگر کشورها ديدار و درخصوص آخرين تحولات منطقه‌اي و بين‌المللي با آن‌ها رايزني کرد.

معاون وزير صنعت اعلام کرد:
معاون وزير صنعت، معدن و تجارت گفت: حوزه معدن و صنايع معدني با سهم 20 درصدي در صادرات غير نفتي، نقش بسزايي در ايجاد ارزش افزوده و اشتغال و ارزآوري در کشور دارد.
به گزارش ايرنا، «مهدي کرباسيان» در نخستين همايش «چشم‌انداز صنايع غيرآهني ايران و فناوري‌هاي وابسته» در مرکز همايش‌هاي بين المللي صدا و سيما، افزود: يکي از افتخارات وزارت صنعت و سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران (ايميدرو) در دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم، ارتقاي جايگاه معدن و صنايع معدني در بين مردم، سياستگذاران و تصميم‌گيران است.
به گفته اين مقام مسئول، در پنج سال گذشته معدن و صنايع معدني و جايگاه آن در اقتصاد و توسعه کشور، جدي گرفته شده به طوري که اکنون بيش از 23 درصد ارزش بورس کشور متعلق به شرکت‌هاي معدني و صنايع معدني است.
کرباسيان ادامه داد: ايران کشوري معدني است و اين جايگاه مي‌تواند بيش از پيش ارتقا يابد.
وي افزود: باوجود تحريم‌هاي ظالمانه آمريکا و نامبرده شدن از آلومينيوم و مس در تحريم‌هاي اقتصادي، اما حوزه معدن و صنايع معدني مي‌تواند با وجود همه مشکلات روي پاي خود بايستد؛ معتقديم ضربه پذيري اين حوزه در صورت توجه و تدبير نسبت به ساير حوزه‌هاي صنعتي و اقتصادي کمتر است.
رئيس هيات عامل ايميدرو بر لزوم توجه به صادرات در اين حوزه نيز تاکيد کرد و هشدار داد: هرگونه کم توجهي به صادرات مي‌تواند اين بخش را وارد رکود و چالش‌هاي جدي کند.
وي يادآور شد: فراموش نکنيم 50 درصد توليد انواع محصولات معدني در جهان در اختيار چيني‌هاست و مي‌توان با همکاري با چين و اخذ تصميم‌هاي منطقي، تحريم‌ها را کم اثر کرد.
کرباسيان، به جنگ تجاري آمريکا با چين، روسيه و اتحاديه اروپا اشاره کرد و گفت: اين جنگ تجاري به طور مستقيم در حوزه فلزات غيرآهني نيز تاثيرگذار است و بايد در اين زمينه و همچنين رشد بهره دلار تحليل‌هايي انجام داد که چقدر در اقتصاد کشورمان تاثيرگذار خواهد بود.
وي تاکيد کرد: بايد از اخذ تصميم‌هاي شتابزده و هيجاني در حوزه معدن و صنايع معدني کشور پرهيز کرد.
به گفته اين مقام مسئول، ايران با وجود زيرساخت‌هاي مختلف نفت، گاز، معدن، راه آبي و نيروي انساني تحصيل کرده، آماده جهش اقتصادي است و چنين پتانسيل‌هايي در جهان وجود ندارد.
سياست در اقتصاد کم رنگ شود
معاون وزير صنعت، معدن و تجارت تاکيد کرد: بايد سياست را هر چه بيشتر در حوزه اقتصاد کمرنگ کنيم و اجازه دهيم اقتصادي‌ها کار خود را انجام دهند؛ زيرا اگر سياسيون بگذارند اين کشور مي‌تواند جهش کند؛ سياسيوني که هرچند دلسوزند اما در پاره‌اي موارد منافع ملي را در نظر نمي‌گيرند.
وي خواستار آن شد تا «سياسيون اجازه دهند اقتصادي‌ها اين روزها بيشتر حرف بزنند، زيرا در حالي مدام دم از بخش خصوصي مي‌زنند که حتي اجازه نمي‌دهند بخش اقتصاد دولتي حرف بزند.»
لزوم تهيه نقشه راه براي صنايع غيرآهني
رئيس عامل ايميدرو ادامه داد: امروز در حوزه فولاد و زغال سنگ از طرح‌هاي جامع و نقشه راه جامع برخورداريم، اما در ساير حوزه‌ها از جمله فلزات غيرآهني چنين نقشه‌هايي تهيه نشده و جاي آنها خالي است.
وي ادامه داد: پژوهش و آموزش و توجه به آنها يکي از مباحث جدي است که در حوزه معدن و صنايع معدني کمرنگ است و بايد توجه بيشتري به آن کرد.
به گفته اين مقام مسئول، امروز مجلس شوراي اسلامي‌در حوزه معدن و صنايع معدني کمک کننده است و آمادگي براي همراهي دارد.
کرباسيان، يکي از افتخارات ايميدرو در چند سال گذشته را توجه به مقوله توسعه اکتشافات معدني در کشور برشمرد و گفت: تاکنون مقدمات اکتشافات معدني در پهنه‌اي به وسعت 270 هزار کيلومتر مربع فراهم شده که 200 هزار کيلومتر مربع آن در 2 سال گذشته ژئوفيزيک هوايي شد.
وي همچنين بر لزوم حمايت از معادن کوچک و اقتصادي کردن آنها تاکيد کرد و افزود: معادن روباز کشور به پايان رسيده است و بايد کم کم به سمت تجميع معادن کوچک حرکت کنيم تا فعاليت در اين حوزه را اقتصادي کنيم. به گزارش ايرنا، در حاشيه اين همايش، نمايشگاه چشم‌انداز صنايع غيرآهني ايران و فنآوري‌هاي وابسته با نگاهي به توليد و بازار گشايش يافت.
مه‌آبادي از افزايش مسيرهاي پروازي از 60 به 95 هزار کيلومتر خبر داد:
مدير عامل شرکت فرودگاه‌ها کشور از ايجاد 35 هزار کيلومتر مسير جديد هوايي خبر داد. رحمت اله مه آبادي گفت: تا سه سال پيش هيچ مسير هوايي موازي نداشتيم و توانسته ايم در سال‌هاي اخير راه‌هاي موازي را راه اندازي و ۳۵ هزار کيلومتر مسير جديد ايجاد کنيم که يک انقلاب در صنعت هوانوردي به شمار مي‌رود.
به گزارش خبرنگار پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي، رحمت‌الله مه‌آبادي، با اشاره به تجهيز و توسعه ۲۰۰۰ ميليارد توماني فرودگاه‌ها و ايستگاه‌هاي کمک ناوبري کشور در فرصت برجام گفت: با انجام اين پروژه‌ها تاب‌آوري صنعت هوايي ايران براي ۳ دهه آينده تضمين شد. مدير عامل و رييس هيات مديره شرکت فرودگاه‌ها و ناوبري هوايي ايران در آيين بهره‌برداري از ۶ پروژه مرتبط با ناوبري و کنترل فضاي کشور، ضمن خير مقدم به رييس سازمان انرژي اتمي‌و هيات همراه، و همچنين مديران سازمان هواپيمايي کشوري، به تحول در عملکرد شرکت فرودگاه‌ها و ناوبري هوايي کشور اشاره کرد و گفت: طي ۴.۵ سال گذشته تحولات بسيار زيادي در حوزه ناوبري هوايي کشور و فرودگاهي شاهد بوديم. وي ادامه داد: ۵۴ فرودگاه فعال و دو فرودگاه در حال ساخت کشور و ۱۵۲ ايستگاه کمک ناوبري کشور به به کارگاه سازندگي تبديل شدند. اين ايستگاه‌ها در نقاط کوهستاني و اغلب صعب العبور فعال هستند که در آنها سامانه‌هاي گيرنده و فرستنده و دستگاه‌هاي کمک ناوبري را نصب کرده‌ايم.
مه آبادي با اشاره به استفاده اين شرکت از فرصت برجام گفت: در فاصله کوتاهي که به واسطه برجام ايجاد شد، نزديک به ۱۰۰۰ ميليارد تومان تجهيزات وارد کشور کرديم و ۱۰۰۰ ميليارد تومان عمراني انجام داديم. امروز چهره مهرآباد عوض شده، اما زواياي پنهاني نيز مانند پروژه‌هاي ناوبري و کنترل هوايي وجود دارد که ديده نمي‌شود.
اين مقام مسئول با اشاره به بي نيازي کشور به نوسازي سامانه‌هاي راداري و کمک ناوبري در سال‌هاي آينده افزود: با اجراي اين پروژه‌ها تاب آوري سامانه‌هاي ناوبري و فرودگاهي کشور به سه دهه مي‌رسد و در جنگ اقتصادي بيشترين فرصت را در اختيار تصميم گيران گذاشته مي‌شود که با قدرت چانه زني بيشتر بتوانند کشور را از بحران عبور دهند. وي ادامه داد: در همين سال نوسازي کليه سامانه‌هاي کمک ناوبري، ارتباطي و سنسورهاي راداري به اتمام خواهد رسيد.
افزايش تاب آوري صنعت هوايي
مديرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبري هوايي ايران با اشاره به اينکه اولين پروژه‌اي که افتتاح مي‌شود، بهره برداري از فاز اولسامانه جامع تجميع و تحليل اطلاعات ايمني «سما» است، گفت:اولويت اصلي ايکائو و سازمان هواپيمايي کشوري ايمني مسافران است و مهمترين ماموريت ما برقراري ايمني و مديريت ريسک است.
مه آبادي با اشاره به افزايش ايمني پروازها با استفاده از سامانه سما، ادامه داد: افزايش ضريب ايمني با افتتاح اين سامانه نبايد به اين تعبير شود که پيش از اين فعاليت‌ها غير ايمن بوده است. چراکه سامانه‌ها يا تجهيزات و حتي رادارها ايمني نخواهد آورد. آنچه ايمني مي‌آورد دستورالعمل‌هاست وي افزود: اما سامانه مديريت ايمني به ما و سازمان هواپيمايي کشوري اطمينان مي‌دهد که هيچ خطري در عمليات پروازي رخ نمي‌دهد و شرايط ايمني با تهديدي متوجه نمي‌شود. اين مقام مسئول سامانه مديريت ايمني يک رويکرد پيشگيرانه دانست و گفت: هدف از استقرار اين سامانه به کارگيري يک سيستم يکپارچه، پويا و تعطيل ناپذير است.
توجه به اقتصاد مقاومتي با کاهش طول مسيرهاي هوايي
مديرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبري هوايي ايران بهره‌برداري از يکي از مسيرهاي هوايي جديد که کوتاه سازي شده، ديگر دستاورد اين شرکت دانست و گفت: مسير Q۱۶ از زابل به زاهدان امتداد دارد، اين مسير ۳۸۰ کيلومتر طول داشت با کوتاه سازي به ۲۰۷ کيلومتر کاهش پيدا کرده است. اگر هواپيما بدنه متوسط در اين مسير پرواز کند، مدت پرواز ۱۵ دقيقه کوتاه مي‌شود.
وي ادامه داد: اين رويداد تاثيرات جانبي زيادي دارد. کوتاه شدن زمان سفر براي مسافران، کاهش مصرف سوخت وکاهش مصرف موتور و قطعات تايمي‌هواپيما از جمله تاثيرات اين اقدام است که در واقع پياده سازي اقتصاد مقاومتي به شمار مي‌آيد.
مه آبادي با اشاره به افزايش طول مسيرهاي پروازي از ۶۰ هزار کيلومتر به ۹۵ هزار کيلومتر گفت: به دنبال اين هستيم که ايران نقطه تعادل منطقه شود. تا سه سال پيش هيچ مسير هوايي موازي نداشتيم و توانسته ايم در سال‌هاي اخير راه‌هاي موازي را راه اندازي و ۳۵ هزار کيلومتر مسير جديد ايجاد کنيم که يک انقلاب در صنعت هوانوردي به شمار مي‌رود.
استفاده مناسب شرکت فرودگاه‌ها از فرصت برجام
علي اکبر صالحي، معاون رييس جمهور و رييس سازمان انرژي اتمي‌نيز در اين مراسم، ضمن ابراز خرسندي از حضور در جمع خدمتگزاران اين صنعت که وظايف حساسي را برعهده دارند، گفت: خوشحالم که به عنوان يک هموطن، با وجود محدوديت‌هاي موجود، شاهد اين مقدار تحولات و دستاوردها در صنعت هوانوردي هستم و از شما تقدير و تشکر مي‎کنم که اين مجموعه را به جايگاه مناسب و در شأن جمهوري اسلامي‌ايران رسانده‎ايد. وي با تأکيد بر اينکه خريداري تجهيزات راداري و کمک ناوبري و اجراي عمليات عمراني در فرودگاه‎ها به ميزان ۲۰۰۰ ميليارد تومان کار بزرگي است، گفت: من وقتي در سفرهايم به فرودگاه‎هاي مختلف کشور مي‎رفتم بسيار تأسف مي‎خوردم که چرا يک کشور ديرينه و تمدن‎ساز و انديشه‎پرور، در زمينه فرودگاهي حتي نسبت به کشورهاي تازه تأسيس نيز عقب مانده است و اکنون خدارا شکر مي‎کنم که در اين زمينه قدم‎هايي برداشته شده‎است. رئيس سازمان انرژي اتمي‌با اشاره به اينکه يکي از پروژه‎هاي افتتاح شده در اين مراسم مربوط به بحث ايمني است، گفت: ايمني وجه اشتراک شما و ما در سازمان انرژي اتمي‌است. در صنعت ما ايمني مرز نمي‎شناسد چراکه بروز هر حادثه‎اي مي‎تواند اثراتي را حتي در خارج از مرزهاي کشور به وجود بياورد بنابراين ما استانداردهاي ايمني را در حد اعلاي آن در نظر مي‎گيريم چراکه مردم به ما اطمينان کرده‎اند. شما هم چنين مسئوليتي داريد و يقين دارم که اگر حادثه‎اي در زمينه کاري‎تان رخ دهد شما نيز خود را در آن سهيم مي‎دانيد و متأثر مي‎شويد.
صالحي در پايان سخنان خود ضمن تبريک به فعالان صنعت هوانوردي به خاطر افتتاح اين طرح‎ها گفت: از شما تشکر مي‎کنم که توانسته‎ايد در زمان کوتاه سه و نيم ساله اين قدم‎هاي بزرگ را برداريد و با توجه به زيرساخت‎هايي که فراهم کرده‎ايد باعث شده‎ايد اين صنعت بتواند تا دو دهه آينده مصون بماند.
گفتني است در حاشيه اين نشست مه‌آبادي و صالحي از مرکز کنترل فضاي کشور و پروژه‌هاي افتتاح شده بازديد کردند.
تجارت اثر نوسان‌های نرخ ارز را بررسی کرد؛
گروه اقتصاد کلان: نرخ دلارحقيقي از جمله عواملي است که نوسان در آن مي‌تواند بر عملکرد اقتصاد کلان و به ويژه رشد اقتصادي تأثيرگذار باشد. مي‌توان گفت عاملي که در تحليل‌هاي مختلف در مورد رابطه ميان نوسان نرخ ارز و رشد اقتصادي کمتر مورد توجه قرار گرفته است، سطح توسعه بازارهاي مالي کشورهاست. در مطالعه‌اي که با هدف بررسي اثر نوسان‌هاي نرخ دلار بر رشد اقتصادي کشور صورت گرفته، عدم توسعه يافتگي بازارهاي مالي کشور، باعث شده تا بنگاه‌هاي توليدي نتوانند نقدينگي مناسب را جذب کرده و بر همين اساس است که نوسان‌هاي نرخ ارز در کشور همواره بر اقتصاد تآثير منفي خواهد گذاشت. به عبارتي نوسان‌هاي نرخ ارز، به نوعي اقتصاد را در تله خود گرفتار کرده‌است.
تبعات نوسان‌هاي نرخ دلار بر اقتصاد
از اين رو نوسان‌هاي دلار هميشه، بيشتر از آنکه مثبت عمل کند، منفي بودن خود را نشان داده و در اين ميانه جنبه رواني و هيجاني آن بر اقتصادي که توليدمحور نيست، مسلط مي‌شوند. از آن طرف افزايش قيمت دلارهاي نفتي حجم پول و نقدينگي کشور را افزايش داده و اين يعني ايجاد تورم و اگر به صورت دستوري توسط دولت پنهان شود فاجعه ايجاد مي‌کند.
توسعه مالي نوسان‌گير نرخ دلار
بنابراين نظام‌هاي ارزي در سطح بين المللي طي ساليان متمادي با فراز و نشيب‌هاي زيادي روبرو بوده و ساختار اقتصادي کشورها را تحت تأثير خود قرار داده است.
به همين دليل است که در تئوري‌هاي جديد به همبستگي بالاي رشد اقتصادي با نوآوري تأکيد شده است که اين نوآوري در بازارهاي مالي با معرفي ابزارهاي جديد تأمين و توسعه مالي و در بخش واقعي اقتصاد با معرفي کالاهاي جديد صورت مي‌گيرد. در واقع، با ورود واسطه‌هاي مالي در مدل‌هاي رشد، با معرفي ابزارهاي جديد تأمين و توسعه مالي اهدافي نظير کاهش ريسک، افزايش کارايي سرمايه از طريق تخصيص بهينه منابع و تحرک پذيري پس انداز مورد توجه قرار مي‌گيرند که در نهايت هدف تحقق رشد اقتصادي بلندمدت را براي اقتصاد دنبال مي‌کنند.
مولفه‌هاي ناديده گرفتن اثرگذاري نوسان‌هاي نرخ دلار
بررسي‌ها نشان مي‌دهد، هرچه بازارهاي مالي توسعه يافته‌تر باشد، نوسان نرخ ارز بر رشد اقتصادي اثر منفي نخواهد داشت، حال آنکه در شرايط عدم توسعه بازارهاي مالي، نوسان‌هاي نرخ ارز، رشد اقتصادي را با مشکل مواجه خواهد ساخت.
افزايش سهم نهادهاي پولي دولتي
نتايج تحقيق حاضر نشان مي‌دهد که اثرگذاري توسعه مالي بر رشد اقتصادي به سطح توسعه مالي بستگي دارد؛ يعني در کشورهاي در حال توسعه، اين اثر ممکن است قابل چشم‌پوشي و يا از نظر آماري بي‌معنا باشد. در کشورهاي در حال توسعه اعتبارهاي اعطايي به بخش خصوصي علاوه بر اعتبارهاي اعطايي نهادهاي مالي خصوصي شامل اعتبارات تخصيص يافته بانک مرکزي و بانکهاي دولتي نيز مي‌شود. در کشورهايي مثل ايران که کشورهاي در حال توسعه محسوب مي‌شود، سهم نهادهاي پولي دولتي فعال در بازار پول نسبت به نهادهاي خصوصي بيشتر است.
سرکوبي مالي
در مؤسسات مالي مذکور، اعتبارات بر اساس سوددهي پروژه واگذار نمي‌شود و به صورت تکليفي اعطا مي‌شود. همچنين به دليل وجود سرکوب مالي در اقتصاد ايران، نرخ تسهيلات ارائه شده بسيار پايين‌تر از نرخ بازار است، بنابراين پروژه‌هايي با نرخ سوددهي پايين‌تر نيز قبول مي‌شوند، هر چند از نظر اقتصادي باصرفه نباشد؛ بنابراين در اين کشورها پرداخت اين تسهيلات لزوماً منجر به افزايش سطح سرمايه‌گذاري و افزايش رشد اقتصادي نخواهد شد. اثر مستقيم نوسان نرخ ارز حقيقي بر رشد اقتصادي در سطح اطمينان 85 درصد منفي و از نظر آماري معنادار است. ضريب اثر متقابل نوسان نرخ ارز و توسعه مالي بر رشد اقتصادي مثبت است اما از نظر آماري معني‌دار نيست. به عبارت ديگر اگر نوسانات نرخ ارز وجود داشته باشد و توسعه مالي را در نظر بگيريم، توسعه مالي مقداري اثري مثبت دارد اما آن قدر قابل توجه نيست که معنادار باشد. با فرض وجود نوسان نرخ ارز، اگر تغيير نرخ ارز در يک دوره به ضرر بنگاه باشد، بنگاه متضرر شده و از سود بنگاه کاسته خواهد شد. با کاهش سود بنگاه، درصورتي‌که امکان جذب نقدينگي مورد نياز براي نوآوري از بازار اعتبار وجود نداشته باشد، نوآوري صورت نمي‌گيرد و در نتيجه از ميزان افزايش توليد بنگاه کاسته خواهد شد که اين مسئله درسطح کل اقتصاد به معناي رشد اقتصادي کمتر است.
ضعف مديريت نظام مالي
اگر امکان جذب نقدينگي از بازار اعتبار توسط بنگاه‌ها وجود داشته باشد، بنگاه‌ها مي‌توانند نقدينگي مورد نياز براي کارآفرينان را حتي با وجود کاهش سود ناشي از نوسان نرخ ارز از بازار اعتبار استقراض کرده و با انجام نوآوري و سود ناشي از آن و همچنين نوسانات مثبت نرخ ارز در دوره‌هاي بعدي( همواره نوسان نرخ ارز به ضرر بنگاه نيست) بدهي خود را پس بدهند.
بنابراين ، به دليل نحوه آزادسازي بازارهاي مالي، مديريت نظام مالي و عدم شکل گيري بازارهاي مالي منسجم و برخوردار از مقررات، بازارهاي مالي کشور را ناکارآمد کرده است. به عبارت ديگر بازارهاي مالي نمي‌توانند به طور مؤثر اثر منفي نوسان نرخ ارز را کاهش دهند و باعث افزايش رشد اقتصادي شوند.
 
بنابراين ، به دليل نحوه آزادسازي بازارهاي مالي، مديريت نظام مالي و عدم شکل گيري بازارهاي مالي منسجم و برخوردار از مقررات، بازارهاي مالي کشور را ناکارآمد کرده است. به عبارت ديگر بازارهاي مالي نمي‌توانند به طور مؤثر اثر منفي نوسان نرخ ارز را کاهش دهند و باعث افزايش رشد اقتصادي شوند.
مقابله با تحریم‌های نفتی ایجاب می کند؛
وابستگي کشور به خام‌فروشي نفت و بي‌توجهي به توسعه ظرفيت پالايشي کشور، علاوه بر اينکه دستاويزي براي تحريم‌هاي دشمن فراهم کرده، جايگاه کشور را از صادرکننده فرآورده‌اي چون بنزين به واردکننده آن تبديل کرده است.
خبرگزاري فارس؛ ايران از لحاظ مجموع ذخاير نفت و گاز، رتبه نخست جهان را داراست؛ اما اين ثروت خدادادي عمدتاً بدون ايجاد ارزش‌افزوده به فروش مي‌رسد. آمارها نشان مي‌دهد که تنها 45 درصد از نفت خام توليدشده کشور در سال 96 پالايش و مابقي آن صادر شده است. کمبود توان پالايشي کشور جايي خودش را نشان مي‌دهد که در همين سال هزار ميليارد تومان بابت واردات يکي از مشتقات نفت خام يعني بنزين، از کشور خارج شده است. حجم بزرگ واردات بنزين و محصولات پايين‌دستي پتروشيمي‌براي يک کشور نفت‌خيز که قابليت صادرات اين محصولات را دارد، جاي بسي تأمل دارد. مقام معظم رهبري(مدظله‌العالي) نيز در ديدار اخير خود با هيئت‌دولت در شهريورماه 97 بر جلوگيري از خام‌فروشي نفت و گاز، توسعه پالايشگاه‌ها و جلوگيري از واردات بنزين تأکيد کردند.
خام‌فروشي نفت علاوه بر اينکه کشور را ناگزير از واردات بنزين و ديگر مشتقات نفتي مي‌کند، باعث ضربه‌پذيري کشور در حوزه فروش نفت در زمان تهديدها و تحريم‌ها مي‌شود. چراکه فروش نفت آن‌هم در محموله‌هاي بزرگ کاملاً قابل‌رديابي است؛ اما اگر همين نفت زنجيره ارزش خود را کامل کند، مي‌توان محصولات نهايي را به چند برابر قيمت و در امنيت زيادي به بازار عرضه کرد. شايان‌ذکر است که نفت خام هر کشوري شناسنامه مخصوص به خود را دارد؛ اما هنگامي‌که به فرآورده‌هاي مختلف تبديل شود، نمي‌توان تشخيص داد که محصول نهايي عرضه‌شده در بازار از نفت خام کدام کشور تهيه شده است؛ ضمناً فروش اين فرآورده‌ها با شبکه‌هاي مويرگي و حجم کوچک امکان رديابي مالي را از بين مي‌برد و ديگر کشورها را به خريد از بازار متنوع و کم‌ريسک ايران تشويق مي‌کند. پس يکي از کارآمدترين راه‌هاي مقابله با تحريم‌هاي نفتي در بلندمدت توقف خام‌فروشي، توسعه ظرفيت پالايشي و درنتيجه کامل کردن زنجيره ارزش نفت و گاز است. مسئله‌ افزايش توان پالايشي از مدت‌ها پيش در کشور مطرح بوده و طرح‌هاي متنوعي براي اين منظور به تصويب رسيده است که به دلايل متنوع اراده‌اي بر اجراي آن‌ها وجود ندارد. در ابتداي برنامه چهارم توسعه، ساخت 7 پالايشگاه جديد نفت و ميعانات گازي در دستور کار قرار گرفت؛ شامل پالايشگاه‌هاي ستاره خليج‌فارس. هرمز بندرعباس، پارس شيراز، کاسپين گلستان، آناهيتا در کرمانشاه، شهريار تبريز و نفت سنگين خوزستان که به طرح هفت‌خواهران پالايشي ايران معروف شد. متأسفانه جز پالايشگاه ستاره خليج‌فارس با خوراک ميعانات گازي، هيچ‌کدام اقبالي براي اجرايي شدن پيدا نکردند. در دولت يازدهم نيز اجراي طرح پالايشي 8گانه سيراف، پالايشگاه آناهيتا و تکميل ستاره خليج‌فارس در اولويت قرار داده شد که جز افتتاح دو فاز ستاره خليج فارس، ساير طرح‌ها مانند سال‌هاي گذشته، روي کاغذ باقي مانده‌اند. همچنين طرح‌هاي توسعه پالايشگاه‌هاي موجود و بهينه‌سازي آن‌ها مطرح شد که با روندي بسيار کند و به اصطلاح لاک‌پشتي در حال پيگيري است. بي‌رغبتي و عدم مديريت دولت در افتتاح طرح‌هاي پالايشي در حالي بوده است که بخشي از هزينه واردات بنزين کشور در اين سال‌ها، مبلغ لازم براي افتتاح پالايشگاه ستاره خليج فارس را پوشش مي‌داده است. لازم است ذکر شود که افتتاح اين پالايشگاه کشور را تا مدت‌ها در واردات بنزين خودکفا مي‌کند.
يکي از دلايل ناکامي‌اين طرح‌ها آن است که نگاه موجود در سياست‌گذاري‌ها، پالايشگاه‌سازي را با توجه به هزينه‌هاي کلان آن اقتصادي نمي‌داند. در پاسخ بايد گفت که اگر پالايشگاه‌داري به‌صرفه نبود، کشورهايي مثل آلمان، هند و برخي کشورهاي آسياي جنوب‌شرقي با صرف هزينه‌هاي هنگفت، کيلومترها نفت خام را حمل نمي‌کردند که صنعت پالايشگاهي خود را سر پا نگه دارند. حال انکه اين کشورها محصولات نهايي خود را با چند برابر قيمت نفت خام وارداتي به کشورهاي مبدأ مي‌فروشند. البته يک علت تقويت اين نگاه در بدنه وزارت نفت، آن است که حدود 70 درصد از پالايشگاه‌هاي کشور با وجود خوراک ارزاني که از وزارت نفت دريافت مي‌کنند، به علت توليد نفت کوره زياد زيان‌ده است و طرح‌هاي بهينه‌سازي آن‌ها دنبال نمي‌شود.
به نظر مي‌رسد بزرگ‌ترين مشکل طرح‌هاي توسعه‌اي پالايشگاه‌ها به تأمين مالي آن‌ها برمي‌گردد و مابقي دلايل در برابر اين دليل بزرگ، بهانه‌تراشي محسوب مي‌شود. با توجه به محدوديت بودجه دولت، بهترين و سريع‌ترين روش، جذب مشارکت مردم و هدايت نقدينگي به سمت چنين طرح‌هاي کلاني است. يکي از شيوه‌هايي که براي اين مهم از سوي کارشناسان توصيه مي‌شود، تشکيل صندوق سرمايه‌گذاري پروژه است. در اين صورت، علاوه بر تأمين هزينه‌هاي لازم براي توسعه طرح‌هاي پالايشي، نقدينگي افسارگسيخته موجود در کشور به جاي بازارهاي غيرمولدي چون ارز، طلا و مسکن، به سمت طرح‌هاي کلان و اولويت‌دار کشور سرازير مي‌شود.

سرمقاله
فاطمه ذوالقدر
نماينده تهران در مجلس


زنان مديران سبد دارايي و مصرفي خانواده‌ها هستند که با گام برداشتن در جهت ارتقاي اقتصاد خانواده، نقش مهم و تأثيرگذاري در تحقق اهداف اقتصادي مقاومتي دارند. چرا که يکي از مشخصه‌هاي اصلي اقتصاد مقاومتي، استفاده از کالاهاي داخلي است و تحقق آنها وابسته به حمايت از کالاي ايراني و توليد داخلي است که نقش زنان براي تغيير رويکرد و ميل خانوار به طرف مصرف کالاهاي داخلي و ارجحيت آن به محصولات خارجي نقش چشمگيري دارد و تحقق شاخص‌هاي اقتصاد مقاومتي بدون حضور زنان لنگ لنگان به پيش خواهد رفت. با اندکي تأمل در اصول اقتصاد مقاومتي درمي‌يابيم که پرهيز از اسراف و کاهش ضايعات و استفاده مطلوب و بهينه از منابع توليد در کنار ايجاد و تقويت انگيزه از طريق اقتصادي کردن فرايندهاي توليدي و همچنين مصرفي با حضور پررنگ زنان هم در اقتصاد خانوار هم در اقتصاد کشور ميسر مي‌شود و همانطور که مقام معظم رهبري نيز فرمودند، تحقق شاخص‌هاي اقتصاد مقاومتي مي‌تواند به ملت امکان واجازه اين را دهد که حتي در شرايط فشار هم رشد و شکوفايي خود را داشته باشد.بر اين اساس تحقق اصول اقتصاد مقاومتي بيش از برنامه و سياستگذاري، نيازمند فرهنگ سازي است واين فرهنگ سازي بايد ازخانواده‌ها و توسط مادران و زنان آغاز شود. در واقع نقش زنان درتغيير ذائقه فرهنگي خانواده، اصلي‌ترين رکن در شکل گيري رفتارهاي جمعي است که با استفاده از آموزش‌هاي عملي و مهارتي، در فرايند تربيت کودکان و فرزندان خود مي‌توانند ذائقه فرهنگي يک جامعه را تغيير دهند. تربيت صحيح با بهره گيري از ارزش‌ها و فرهنگ‌هاي بومي‌و داخلي، فرهنگ پرهيز از اسراف و تبذير، مسئوليت پذيري در قبال زندگي فردي و بالتبع آينده کشور، ايجاد تعصب نسبت به کالاها و توليدات داخلي، خريد و مصرف کالاهاي داخلي و ايراني در زندگي و توجيه فرزندان براي ترغيب و تشويق شدن به استفاده از کالاهاي داخلي، همه و همه عواملي است که بار سنگين فرهنگ سازي را درکنار رسانه‌ها و اجتماع و نظام آموزش و پرورش در خانواده و بر دوش زنان و مادران قرار مي‌دهد.يقيناً سيستم آموزشي و پرورش و يا رسانه‌ها هرچقدر هم تلاش کنند نفوذ و اثرگذاري گفتاري و کرداري که و الدين در خانواده دارند را نخواهد داشت و آموزش پذيري فرزندان بيش از هر ابزار ديگري در کانون خانواده است. بايد اين را نيز در نظرداشته باشيم که هدف از تعريف نقش و جايگاه زنان در حمايت از کالاهاي ايراني و داخلي و تبعيت از شاخص‌هاي اقتصاد مقاومتي بارويکرد فرهنگ سازي در فرزندان به هيچ وجه به معناي واگذاري بار مسئوليت بر دوش خانواده‌ها و زنان به تنهايي نيست بلکه در جايگاه سياستگذاري و برنامه‌ريزي نيز دستگاه‌ها و نهادهاي متولي نيز مسئوليت خطيري را برعهده دارند که در تعاملي سازنده با مردم مي‌توان قدرت اثرگذاري اقدامات و رفتارهاي خانوار را بيشتر و پايدارتر نمود و توليدکنندگان نيز با توليد کالاهاي با کيفيت مي‌تواند اين ميل و رغبت را براي افزايش فرهنگ استفاده از کالاهاي ايراني تقويت کنند.
یادداشت
آرمان خالقی
قائم مقام دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت

سازمان تامین‌اجتماعی برای تحقق اهداف خطیر خود در برهه حساس کنونی باید اصلاحات بنیادی را در ساختار خود ایجاد کند و همراهی دولت در این زمینه بسیار ضروری است چنانکه بدون همراهی دولت نمی‌توان به اصلاحات مورد نیاز امیدوار بود. هدف از راه‌اندازی سازمانی مثل سازمان تامین‌اجتماعی این است که سازمان و تشکیلاتی در کشور داشته باشیم که در مورد رفاه اجتماعی به طور عام جواب‌گو باشد و در سیاست‌گذاری‌های کلی حوزه رفاه نیز موثر باشد. مجموعه بخش‌های شکل‌دهنده سازمان یعنی هر سه رکن دولت، کارفرمایان و کارگران، وظایفی به عهده دارند. کارفرما و کارگر باید سهم بیمه بپردازد و دولت باید بدون چشمداشت به منابع این دو رکن، بر فرایند جمع‌آوری و سرمایه‌گذاری مجدد و پرداخت به ذی‌نفعان نظارت کند. بررسی عملکرد این سه بخش، اما طی این مدت نشان از انحراف از نقش‌های واقعی دارد. نه کارفرما توان اقتصادی پرداخت حق‌بیمه دارد (که این ناتوانی در شرایط سخت اقتصادی فعلی کمتر هم شده است) نه حق‌بیمه پرداختی کارگران مکفی است و نه دولت‌های مختلف خود را از دست‌درازی به منابع سازمان دور نگه داشته‌اند. به همین دلیل تحقق مطالبات کارگران و بازنشستگان دشوار شده است. ضمن آنکه پیش‌بینی از آینده سازمان، بیانگر تقلیل هرچه بیشتر منابع و حتی زنگ خطری به عدم پوشش نیازها از طریق آن است. نوع نگاه دولت‌ها در سال‌های گذشته به ذخایر سازمان و سرمایه‌گذاران، نگاهی خودمحورانه بوده است. تعداد بازنشسته‌ها در حالی افزایش پیدا می‌کند که تعداد بیمه‌شدگان به این اندازه نیست. سازمان تامین‌اجتماعی در صورتی قادر به حل مشکل است که اول از همه از بار سنگین تصمیم‌های نهادهای دیگر رهایی پیدا کرده و سپس به طور جداگانه در خصوص امور خود، تصمیم‌گیری و اعمال مدیریت کند. آرمان خالقی قائم مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران.
نوبخت:
هشتمين جلسه ستاد تهيه و تدوين لايحه بودجه سال ۹۸ کل کشور به رياست محمدباقر نوبخت رئيس سازمان برنامه و بودجه کشور و با حضور معاونان و مديران اين سازمان و نمايندگاني از بخش خصوصي و دستگاه‌هاي ستادي امروز در محل اين سازمان برگزار شد.
محمدباقر نوبخت گفت: با توجه به تصميم سران قوا که امکان تغيير کاربري طرح‌هاي عمراني را به دولت داده است، مي‌توان اميدوار بود که روند واگذاري طرح‌هاي عمراني در سال ۱۳۹۸ شتاب و سرعت قابل توجهي داشته باشد.
وي افزود: بي ترديد يکي از وظايف اصلي و محوري مديران استاني سازمان برنامه و بودجه، پي‌گيري مجدانه امر خطير واگذاري‌ها است و درخواست من اين است که با قدرت و قوت و نيز قاطعيت قانوني و با تمام اختيار و نيرو اين امر را به سامان مناسبي برسانند.
نوبخت در مورد تأثير بودجه‌ريزي مبتني بر عملکرد در بودجه سال آينده اظهار داشت: با توجه به محدود شدن منابع در بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور، مي‌توان از طريق بودجه‌ريزي مبتني بر عملکرد، ميزان قابل اعتنايي از صرفه‌جويي را در منابع محقق و در هزينه‌هاي پرسنلي هم سامان مناسبي ايجاد کرد.
وي تصريح کرد: هيچ طرح و پروژه عمراني در سال ۹۸ حذف نخواهد شد، اما آنچه پي‌گيري و دنبال مي‌شود، شرايط خاص کشور است و اميدواريم با همکاري نمايندگان اتاق بازرگاني ميزان حضور بخش خصوصي را در روند واگذاي‌ها شتاب و سرعت بخشيم.
پيش از سخنان نوبخت، محمد کردبچه مشاور رئيس سازمان برنامه و بودجه کشور، گزارشي از کارگروه بودجه‌ريزي عملياتي ارايه کرد و گفت: از سال ۱۳۹۲ موضوع بودجه‌ريزي عملياتي آغاز شده و اميدواريم با همکاري شايسته همه دستگاه‌ها بتوانيم شاهد تحقق کامل اين امر مهم و حياتي باشيم.
برپايه اين گزارش، در جلسه مذکور همچنين مژگان خانلو ساوجبلاغي رئيس امور پايش تعهدات دولت و تجهيز منابع سازمان برنامه و بودجه کشور، گزارش کارگروه بودجه مشارکت عمومي-خصوصي را ارايه کرد و اظهار داشت: با توجه به تعداد قابل توجه طرح‌ها و پروژه‌هاي نيمه‌تمام موجود (حدود ۷۶ هزار طرح و پروژه) و اعتبار موردنياز براي تکميل آن‌ها (حدود ۵۰۰ هزار ميليارد تومان) و زمان مورد انتظار براي اتمام توسط سرمايه‌گذاري دولتي (۱۳-۱۰ سال) و با عنايت به وجود ظرفيت‌هاي بخش خصوصي و با توجه به امتيازات و اجازه‌هاي قانوني اعطا شده در قالب تبصره ۱۹ و مصوبات سران قوه، مشارکت عمومي‌– خصوصي در تکميل و بهره‌برداري از اين طرح‌ها بهترين گزينه پيش‌رو است. عملکرد مشارکت عمومي‌– خصوصي در سال ۱۳۹۶ در مجموع ۱۹۵۷ پروژه و در شش ماهه نخست امسال، ۱۴۶۳ پروژه بوده است که قطعا در شش ماهه دوم با تمهيدات اتخاذ شده روند رو به رشدي خواهيم داشت. همچنين اصلاحات موردنياز در اين زمينه براي درج در لايحه بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور ارايه شد.
در جلسه شوراي عالي هماهنگي اقتصادي تصویب شد
جلسه شوراي عالي هماهنگي اقتصادي در ادامه بررسي اختيارات مورد نياز بانک مرکزي جمهوري اسلامي‌ايران در مورد بازار ارز و پول، موارد جديدي را تصويب کرد.
به گزارش ايسنا، در اين جلسه که با حضور سران قواي مقننه و قضاييه و به رياست حجت الاسلام حسن روحاني برگزار شد؛ مصوب شد تا بانک مرکزي جمهوري اسلامي‌ايران مجاز به انتشار اوراق مشارکت ارزي – ريالي باشد.
بر اساس اين مصوبه؛ بانک مرکزي موظف است تمهيدات و تسهيلات لازم را براي خريد و فروش فوري ارز حاصل از صادرات پتروشيمي‌و فولاد و ديگر محصولات صادراتي که توسط صادر کنندگان عرضه مي‌شود، در بازار ثانويه ارز فراهم نمايد.
همچنين بانک مرکزي جمهوري اسلامي‌مجاز به عمليات بازار باز است و مي‌تواند براي اعمال سياست پولي، نسبت به خريد و فروش اوراق مالي اسلامي‌منتشره توسط دولت اقدام نمايد. همچنين شوراي عالي هماهنگي اقتصادي؛ به منظور تشويق سرمايه گذاري و جذب منابع ارزي، تصويب کرد اتباع دولتهاي خارجي در صورتي که حداقل دويست و پنجاه هزار دلار جهت سرمايه گذاري در ايران، به کشور وارد کنند، مطابق ضوابطي که دولت اعلام مي‌کند، مي‌توانند از امتياز مجوز اقامت پنج ساله برخوردار شوند.
فروشندگان به بازار هجوم آوردند
دبير اتحاديه طلا و جواهر از افزايش عرضه سکه و طلاي آب شده از سوي مردم در بازار خبر داد و گفت: از روز گذشته سکه‌هاي دپو شده به بازار سرازير شده اما خريد بسيار کم انجام مي‌شود و مشتري ندارد.
نادر بذرافشان در گفت‌وگو با ايسنا، اظهار کرد: فروش سکه در بازار افزايش يافت و با توجه به کاهش قيمت ارز که ناشي از جو رواني و مديريت دولت است، نرخ طلا و سکه نيز کاهش يافت که اين کاهش باعث افزايش عرضه سکه و طلاي آب شده در بازار طلا شده است.
وي با اشاره به اينکه قيمت طلا و سکه کاهش يافته است، گفت: اکنون فروشنده زياد است اما به دليل اينکه طلافروشان خودشان خريدهاي بالايي داشته‌اند و فروشي هم ندارند، نقدينگي و قدرت خريد سکه‌هاي عرضه شده در بازار را ندارند و معمولا خريد کم انجام مي‌شود و به نوعي سکه‌ها بدون مشتري مانده‌اند. اين در حالي است که مرتب به مردم توصيه کرديم در زمان اوج قيمت خريد نکنند اما همان گونه که خريد در بازار طلا و سکه هيجاني صورت گرفت، فروش آن نيز هيجاني شده است. به گفته بذرافشان، از روز گذشته در بازار طلا، ۹۰ درصد متقاضي براي فروش وجود دارد و ۱۰ درصد خريد انجام مي‌شود.
دبير اتحاديه طلا و جواهر اختلاف قيمت خريد و فروش سکه و طلا را بسيار بالا عنوان و اظهار کرد: خريد سکه با نرخ فروش آن فاصله ۵۰ هزار توماني دارد و خريد طلاي ۱۸ عيار نيز با قيمت فروش آن با اختلاف ۱۰ هزار توماني انجام مي‌شود. وي اظهار کرد: اگر مديريت و کنترل از سوي دولت و بانک مرکزي ادامه‌دار باشد، کاهش قيمت‌ها ادامه دارد و بازار فروکش خواهد کرد، چراکه هر اونس طلاي جهاني نهايتا پنج تا ۱۰ دلار نوسان دارد اما نوسانات ارزي در بازار داخل، بازار طلا و سکه را تحت تاثير قرار داده است که اگر کنترل شود، بازار طلا نيز فروکش خواهد کرد.
در پي کاهش نرخ ارز اتفاق افتاد؛
رئيس اتحاديه صنف دارندگان نمايشگاه و فروشگاه خودروي تهران گفت: به دنبال کاهش قيمت دلار خودروهاي داخلي از يک و نيم تا 12 ميليون تومان و خودروهاي خارجي از 40 تا 50 ميليون تومان کاهش يافت.
سعيد مؤتمني در گفت‌وگو با فارس ، درباره قيمت خودرو گفت: قيمت خودروهاي داخلي و خارجي در بازار کاهش يافته است.
رئيس اتحاديه صنف دارندگان نمايشگاه و فروشگاه خودروي تهران افزود:‌ قيمت خودروهاي داخلي از يک و نيم تا 12 ميليون تومان کاهش و نرخ خودروهاي خارجي هم از 40 تا50 ميليون تومان کاهش يافته است.
وي با بيان اينکه بازار خودرو شوک حاکم است‌، گفت: فروشنده در اين بازار زياد است، ولي خريداري نيست و خريدارها قيمت را تعيين مي‌کنند.
مؤتمني با بيان اينکه با ادامه اين روند قيمت خودرو باز هم کاهش مي‌يابد، گفت: در کنار کاهش قيمت خودرو، اگر خودروسازان عرضه را بيشتر کنند، باز هم کاهش قيمت خواهيم داشت.
وي به عوامل افزايش قيمت خودرو در ماه‌هاي اخير اشاره کرد و گفت:‌ افزايش قيمت دلار يکي از اين عوامل بود و در کنار آن با توجه به اينکه خودروسازان به دلايل مختلف از جمله افزايش هزينه توليد، عرضه را به بازار کم کرده بودند، قيمت خودرو افزايش يافت.
رئيس اتحاديه صنف دارندگان نمايشگاه و فروشگاه خودرو تهران اظهار داشت: وقتي قيمت دلار افزايش مي‌يابد، فروشندگان خودرو هم کم مي‌شوند، اما به محض اينکه دلار حالت ريزشي پيدا مي‌کند، فروشنده زياد مي‌شود.
مؤتمني بيان داشت:‌ ما براي کاهش بيشتر قيمت خودرو از خودروسازان مي‌خواهيم تا عرضه خودرو به بازار را بيشتر کنند.
به دليل کاهش قيمت، هيچکس دلار نمي‌خرد
نگراني دارندگان ارز از کاهش بيشتر بهاي دلار سبب هجوم آنها به ميدان فردوسي و چهار راه استانبول شده که پيامد آن، خودداري صرافي‌ها از انجام معاملات است.
مشاهدات ايرنا از چهار راه استانبول و خيابان‌هاي منتهي به آن نشان مي‌دهد که هيچ يک از صرافي‌هاي مجاز مستقر در اين محدوده، معاملات ارزي انجام نمي‌دهند.
در محدوده ميدان فردوسي تا چهارراه استانبول، دلالان در حال رايزني با مردمي‌هستند که از ترس افت قيمت‌ها سعي مي‌کنند ارزهاي خود را با سرعت بيشتري بفروشند اما دلالان يا قيمت‌هاي بسيار پايين پيشنهاد مي‌کنند و يا حاضر به خريد نيستند.
اين در حالي است که در هفته گذشته قيمت دلار و يورو به عنوان 2 ارز عمده جهش قيمتي بالايي ثبت کرده بود و اکنون بسياري از مراجعه کنندگان به بازار براي فروش، کساني هستند که در زمان گراني، اين ارزها آنها را خريده اند. البته در اين شرايط شمار ديگري که اغلب دانشجو هستند با هدف تامين ارز دانشجوي براي خريد با قيمت بهتر به چهار راه استانبول آمده اند.
يکي از دلار فروشان سرپايي به ايرنا گفت: با وجود ازدحام جمعيت، خريد و فروش چنداني انجام نمي‌شود زيرا هم خريداران احتياط مي‌کنند و هم فروشندگان به دليل اينکه قيمت‌ها بسيار پايين آمده به ندرت حاضر به فروش مي‌شوند.
علاوه بر يگان نيروي انتظامي‌مستقر در ميدان سکه خيابان منوچهري، در خيابان‌هاي منتهي به چهار راه استانبول نيز به طور پراکنده سربازان نيروي انتظامي‌حضور دارند که به گفته آنان از زمان آغاز معاملات در بازار ارز تاکنون هيچ درگيري يا موارد خاص پيش نيامده است.
به گزارش ايرنا، روند کاهش نرخ ارز شروع شد به طوري که دامنه آن از تهران به ساير شهرهاي بزرگ در برخي استانها نيز رسيد و حتي تا پاسي از شب، دارندگان دلار خانگي، به دنبال خريدار با قيمت مناسب بودند.
در نخستين جلسه مقدماتي ستاد اطلاع‌رساني و تبليغات اقتصادي کشور، عبدالرضا رحماني فضلي رييس اين ستاد، از موفقيت برنامه‌هاي شوراي عالي هماهنگي اقتصادي سران قوا براي کنترل تلاطم غيرواقعي بازار ارز و سکه خبرداد و گفت: با تصميم‌هاي مناسبي که در اين شورا اتخاذ شد، شاهد سامان‌يابي وضعيت بازار و سير نزولي قيمت ارز و سکه خواهيم بود. همچنين در جلسه اقتصاددانان با رئيس کل بانک مرکزي، بر ورود بيشتر اين نهاد به بازار غيررسمي‌ارز تاکيد و تصريح شد که تدابير لازم در عرضه ارز براي جلوگيري از التهابات مقطعي استفاده شود.
تداوم تدبيرهاي جاري براي مديريت شبکه عرضه ارز با هدف جلوگيري از التهابات مقطعي، ضرورت ريزش نرخ ارز غير رسمي، ورود بيشتر بانک مرکزي به بازار غير رسمي‌ارز، هماهنگي سياست‌هاي داخلي و خارجي، اهميت سامانه نيما و ضرورت رفع مشکلات آن و هدفمند کردن تخصيص ارز براي واردات، بررسي صادرات غير نفتي و آثار انتظاري آن و ضروت تقويت ذخاير ارزي از موضوع‌هاي مطرح شده در اين جلسه بود. براين اساس بانک مرکزي جمهوري اسلامي‌ايران در اطلاعيه‌اي با اشاره به تمايل مردم به فروش ارزهاي خود و امتناع دلالان ارز و برخي از صرافي‌ها براي خريدارز، از مردم خواست با مراجعه به شعب ارزي بانک‌هاي داراي مجوز عمليات ارزي نسبت به فروش ارزهاي خود به قيمت اعلامي‌اقدام کنند.
شمخاني در واکنش به اظهارات بولتون؛
دبير شوراي عالي امنيت ملي در واکنش به اظهارات بولتون مبني بر اينکه ما را جدي بگيريد، گفت: سردار حاجي‌زاده شما را جدي گرفت و در سه مايلي شما موشک پياده کرد.
علي شمخاني در اظهاراتي در سي و يکمين همايش پيشکسوتان جهاد و شهادتT در واکنش به ادعاي يک مقام وزارت دفاع آمريکا مبني بر اينکه موشک‌هاي شليک شده ايران به شرق رود فرات در سه مايلي محل استقرار نظاميان آمريکايي در سوريه فرود آمد، از آمريکايي‌ها پرسيد: در سه مايلي شما داعش و گروه‌هاي تروريستي به چه کاري مشغول هستند؟
دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران تصريح کرد: اشرار آمريکايي و تيم فعلي آمريکا را در حوزه اقتصاد به شکست خواهيم کشاند.
«جان بولتون» مشاور امنيت ملي دولت آمريکا سه‌شنبه شب سوم مهر ماه (به وقت تهران) در نشستي به ميزباني گروه ضدايراني «متحد عليه ايران هسته‌اي» (UANI) حاضر شد و همانطور که انتظار مي‌رفت اظهارات تندي عليه ايران مطرح کرد.
وي در ابتداي اين نشست به بحث تحريم‌هاي وضع شده عليه ايران پرداخت و از اتحاديه اروپا به دليل تلاش براي زنده نگه داشتن توافق هسته‌اي با ايران انتقاد کرد. او گفت اتحاديه اروپا «در حرف عليه ايران قاطع است، اما در عمل ضعيف است.»
بولتون با بيان اينکه واشنگتن اجازه نمي‌دهد «اروپا يا هرکس ديگري تحريم‌هاي ما را دور بزند»، به شرکت پيام‌رسان مالي «سوئيفت» و ديگر مراکزي که ممکن است به ايران خدمات مالي ارائه کنند هشدار داد که در صورت عدم همراهي با تحريم‌هاي آمريکا، خود با جريمه و تحريم روبرو مي‌شوند، به همين دليل آن‌ها «بايد تبعات همکاري با ايران را به دقت بسنجند.»
بولتون به فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران پرداخت و با متهم کردن ايران به ايجاد بي‌ثباتي در منطقه، گفت: «ما کارزاري از فشار حداکثري به راه انداخته‌ايم تا طرح‌هاي [قاسم] سليماني [فرمانده نيروي قدس سپاه پاسداران] را مختل کنيم... از هر ابزاري براي دنبال کردن او و افراد مشابه او استفاده خواهيم کرد.» وي افزود: «ما نيروهاي نيابتي و عوامل ايران را در منطقه دنبال خواهيم کرد... اگر ما، شهروندان ما يا متحدان ما را هدف قرار دهيد، بهاي هنگفتي خواهيد پرداخت.»
مشاور امنيت ملي آمريکا در بخش پاياني صحبت‌هايش با بيان اينکه «دوران مصونيت ايران» به سر آمده، بار ديگر ايران را به اعمال فشار بيشتر تهديد کرد و گفت واشنگتن از ابزارهايي که دارد براي مقابله با ايران استفاده مي‌کند.
کاهش چشمگیر قیمت ها نشان می دهد؛
نگراني دارندگان ارز از کاهش بيشتر بهاي دلار سبب هجوم آنها به ميدان فردوسي و چهار راه استانبول شده که پيامد آن، خودداري صرافي‌ها از انجام معاملات است.
نگراني دارندگان ارز از کاهش بيشتر بهاي دلار سبب هجوم آنها به ميدان فردوسي و چهار راه استانبول شده که پيامد آن، خودداري صرافي‌ها از انجام معاملات است.
مشاهدات ايرنا از چهار راه استانبول و خيابان‌هاي منتهي به آن نشان مي‌دهد که هيچ يک از صرافي‌هاي مجاز مستقر در اين محدوده، معاملات ارزي انجام نمي‌دهند.
در محدوده ميدان فردوسي تا چهارراه استانبول، دلالان در حال رايزني با مردمي‌هستند که از ترس افت قيمت‌ها سعي مي‌کنند ارزهاي خود را با سرعت بيشتري بفروشند اما دلالان يا قيمت‌هاي بسيار پايين پيشنهاد مي‌کنند و يا حاضر به خريد نيستند.
اين در حالي است که در هفته گذشته قيمت دلار و يورو به عنوان 2 ارز عمده جهش قيمتي بالايي ثبت کرده بود و اکنون بسياري از مراجعه کنندگان به بازار براي فروش، کساني هستند که در زمان گراني، اين ارزها آنها را خريده اند. البته در اين شرايط شمار ديگري که اغلب دانشجو هستند با هدف تامين ارز دانشجوي براي خريد با قيمت بهتر به چهار راه استانبول آمده اند.
يکي از دلار فروشان سرپايي به ايرنا گفت: با وجود ازدحام جمعيت، خريد و فروش چنداني انجام نمي‌شود زيرا هم خريداران احتياط مي‌کنند و هم فروشندگان به دليل اينکه قيمت‌ها بسيار پايين آمده به ندرت حاضر به فروش مي‌شوند.
علاوه بر يگان نيروي انتظامي‌مستقر در ميدان سکه خيابان منوچهري، در خيابان‌هاي منتهي به چهار راه استانبول نيز به طور پراکنده سربازان نيروي انتظامي‌حضور دارند که به گفته آنان از زمان آغاز معاملات در بازار ارز تاکنون هيچ درگيري يا موارد خاص پيش نيامده است.
به گزارش ايرنا، روند کاهش نرخ ارز شروع شد به طوري که دامنه آن از تهران به ساير شهرهاي بزرگ در برخي استانها نيز رسيد و حتي تا پاسي از شب، دارندگان دلار خانگي، به دنبال خريدار با قيمت مناسب بودند.
در نخستين جلسه مقدماتي ستاد اطلاع‌رساني و تبليغات اقتصادي کشور، عبدالرضا رحماني فضلي رييس اين ستاد، از موفقيت برنامه‌هاي شوراي عالي هماهنگي اقتصادي سران قوا براي کنترل تلاطم غيرواقعي بازار ارز و سکه خبرداد و گفت: با تصميم‌هاي مناسبي که در اين شورا اتخاذ شد، شاهد سامان‌يابي وضعيت بازار و سير نزولي قيمت ارز و سکه خواهيم بود. همچنين در جلسه اقتصاددانان با رئيس کل بانک مرکزي، بر ورود بيشتر اين نهاد به بازار غيررسمي‌ارز تاکيد و تصريح شد که تدابير لازم در عرضه ارز براي جلوگيري از التهابات مقطعي استفاده شود.
تداوم تدبيرهاي جاري براي مديريت شبکه عرضه ارز با هدف جلوگيري از التهابات مقطعي، ضرورت ريزش نرخ ارز غير رسمي، ورود بيشتر بانک مرکزي به بازار غير رسمي‌ارز، هماهنگي سياست‌هاي داخلي و خارجي، اهميت سامانه نيما و ضرورت رفع مشکلات آن و هدفمند کردن تخصيص ارز براي واردات، بررسي صادرات غير نفتي و آثار انتظاري آن و ضروت تقويت ذخاير ارزي از موضوع‌هاي مطرح شده در اين جلسه بود. براين اساس بانک مرکزي جمهوري اسلامي‌ايران در اطلاعيه‌اي با اشاره به تمايل مردم به فروش ارزهاي خود و امتناع دلالان ارز و برخي از صرافي‌ها براي خريدارز، از مردم خواست با مراجعه به شعب ارزي بانک‌هاي داراي مجوز عمليات ارزي نسبت به فروش ارزهاي خود به قيمت اعلامي‌اقدام کنند.

*سکه‌ها بدون مشتري
دبير اتحاديه طلا و جواهر از افزايش عرضه سکه و طلاي آب شده از سوي مردم در بازار خبر داد و گفت: از روز گذشته سکه‌هاي دپو شده به بازار سرازير شده اما خريد بسيار کم انجام مي‌شود و مشتري ندارد.
نادر بذرافشان در گفت‌وگو با ايسنا، اظهار کرد: فروش سکه در بازار افزايش يافت و با توجه به کاهش قيمت ارز که ناشي از جو رواني و مديريت دولت است، نرخ طلا و سکه نيز کاهش يافت که اين کاهش باعث افزايش عرضه سکه و طلاي آب شده در بازار طلا شده است.
وي با اشاره به اينکه قيمت طلا و سکه کاهش يافته است، گفت: اکنون فروشنده زياد است اما به دليل اينکه طلافروشان خودشان خريدهاي بالايي داشته‌اند و فروشي هم ندارند، نقدينگي و قدرت خريد سکه‌هاي عرضه شده در بازار را ندارند و معمولا خريد کم انجام مي‌شود و به نوعي سکه‌ها بدون مشتري مانده‌اند. اين در حالي است که مرتب به مردم توصيه کرديم در زمان اوج قيمت خريد نکنند اما همان گونه که خريد در بازار طلا و سکه هيجاني صورت گرفت، فروش آن نيز هيجاني شده است. به گفته بذرافشان، از روز گذشته در بازار طلا، ۹۰ درصد متقاضي براي فروش وجود دارد و ۱۰ درصد خريد انجام مي‌شود.
دبير اتحاديه طلا و جواهر اختلاف قيمت خريد و فروش سکه و طلا را بسيار بالا عنوان و اظهار کرد: خريد سکه با نرخ فروش آن فاصله ۵۰ هزار توماني دارد و خريد طلاي ۱۸ عيار نيز با قيمت فروش آن با اختلاف ۱۰ هزار توماني انجام مي‌شود. وي اظهار کرد: اگر مديريت و کنترل از سوي دولت و بانک مرکزي ادامه‌دار باشد، کاهش قيمت‌ها ادامه دارد و بازار فروکش خواهد کرد، چراکه هر اونس طلاي جهاني نهايتا پنج تا ۱۰ دلار نوسان دارد اما نوسانات ارزي در بازار داخل، بازار طلا و سکه را تحت تاثير قرار داده است که اگر کنترل شود، بازار طلا نيز فروکش خواهد کرد.

*قيمت خودرو در سراشيبي
رئيس اتحاديه صنف دارندگان نمايشگاه و فروشگاه خودروي تهران گفت: به دنبال کاهش قيمت دلار خودروهاي داخلي از يک و نيم تا 12 ميليون تومان و خودروهاي خارجي از 40 تا 50 ميليون تومان کاهش يافت.
سعيد مؤتمني در گفت‌وگو با فارس ، درباره قيمت خودرو گفت: قيمت خودروهاي داخلي و خارجي در بازار کاهش يافته است.
رئيس اتحاديه صنف دارندگان نمايشگاه و فروشگاه خودروي تهران افزود:‌ قيمت خودروهاي داخلي از يک و نيم تا 12 ميليون تومان کاهش و نرخ خودروهاي خارجي هم از 40 تا50 ميليون تومان کاهش يافته است.
وي با بيان اينکه بازار خودرو شوک حاکم است‌، گفت: فروشنده در اين بازار زياد است، ولي خريداري نيست و خريدارها قيمت را تعيين مي‌کنند.
مؤتمني با بيان اينکه با ادامه اين روند قيمت خودرو باز هم کاهش مي‌يابد، گفت: در کنار کاهش قيمت خودرو، اگر خودروسازان عرضه را بيشتر کنند، باز هم کاهش قيمت خواهيم داشت.
وي به عوامل افزايش قيمت خودرو در ماه‌هاي اخير اشاره کرد و گفت:‌ افزايش قيمت دلار يکي از اين عوامل بود و در کنار آن با توجه به اينکه خودروسازان به دلايل مختلف از جمله افزايش هزينه توليد، عرضه را به بازار کم کرده بودند، قيمت خودرو افزايش يافت.
رئيس اتحاديه صنف دارندگان نمايشگاه و فروشگاه خودرو تهران اظهار داشت: وقتي قيمت دلار افزايش مي‌يابد، فروشندگان خودرو هم کم مي‌شوند، اما به محض اينکه دلار حالت ريزشي پيدا مي‌کند، فروشنده زياد مي‌شود.
مؤتمني بيان داشت:‌ ما براي کاهش بيشتر قيمت خودرو از خودروسازان مي‌خواهيم تا عرضه خودرو به بازار را بيشتر کنند.

*موبايل ۲۰ درصد ارزان شد

مهدي محبي رئيس اتحاديه دستگاه‌هاي مخابراتي و لوازم جانبي خبر از کاهش قيمت ۲۰ درصدي گوشي‌هاي تلفن همراه در بازار موبايل داد و احتمال تداوم اين روند را نيز داد.به گزارش باشگاه خبرنگاران پويا؛ بعد از اوج‌گيري قيمت دلار و ايجاد التهاب قيمتي در بازار محصولات وارداتي، از روز قبل که استارت کاهش قيمت‌ها زده شده و اکثر مردم دلار به دست، متقاضي فروش شده‌اند، قيمت موبايل نيز روند کاهشي پيدا کرده است.وي گفت: با توجه به کاهش 10 تا 20 درصدي نرخ تابلوي صرافي‌ها، قيمت موبايل نيز به همين اندازه با توجه به ليست قيمت‌هايي که چک کرده‌ام، کاهش داشته است.وي تصريح کرد: تازه اين ميزان کاهش قيمت با تداوم روند کاهشي، ادامه‌دار خواهد بود و قيمت گوشي‌هاي تلفن همراه در بازار به نرخ واقعي نزديک‌تر خواهد شد.