- حسين خدنگ
دلار تا چه قيمتي قرار است پايين بيايد؟ً اين سوالي است که اين روزها بسياري از خود ميپرسند. هر چند هنوز يکسال از دلار 4 هزار توماني در بازار آزاد و خيابانهاي فردوسي نگذشته است اما با شوکهايي که از نخستين روزهاي سال 97 قيمت دلار را صعودي کرد و در عرض چند ماه به 18 هزار تومان هم رساند حالا دلار زير 10 هزار تومان براي بسياري دست نيافتني است!
اين در حالي است که همه معتقدند بخش فراواني از قيمت دلار حباب و نتيجه دلال بازي و بازارسازي مهرههاي مهم بازار ارز است و در صورت اصلاح روندهاي اقتصادي ميتوان شاهد حضور دلار در قيمتهاي زير 10 هزار تومان بود. اتفاقي که البته ممکن است به زودي رخ دهد و نيم نگاهي به منحني نوسانات قيمت دلار در يک هفته اخير نشان ميدهد اين اتفاق چندان دور از دسترس نيست.
دلار اين هفته را با افت محسوس و نزديک به کانال 10 هزار تومان آغاز کرد اما از روز يکشنبه در مدار افزايشي قرار گرفت تا بسياري دوباره نگران تحولات بازار و حضور دلالان و معاملات شبانه شوند. هر چند اين افزايش چند صد توماني ديري نپاييد و با بازديد سرزده رئيس کل بانک مرکزي از خيابان فردوسي بازار دوباره به آرامش رسيد. حضور رئيس کل بانک مرکزي در خيابان فردوسي و بازديد از صرافيها اتفاقي بود که بسياري آن را هوشمندانه و يکي از عوامل اصلي معکوس شدن روند بازار و ارزان تر شدن قيمتها ميدانستند. روندي که در روز سه شنبه هم تکرار شد تا در چهارمين روز هفته، قيمت دلار از مرز ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان عقبنشيني کند اما در برابر نزول به زير مرز ۱۱ هزار توماني مقاومت نشان دهد.
اين مقاومت روز چهارشنبه هم ادامه داشت و با وجود کاهش 20 توماني، قيمت دلار همچنان بالاي مرز 11 هزار توماني ماند. بانکها ديروز دلار را ۱۱ هزار و ۲۷۷ تومان از مردم خريدند تا بسياري از فعالان بازار اين سيگنال را دريافت کنند که دولت هم از اين روند قيمتي در بازار راضي است. به ويژه اينکه در يکي دو روز گذشته برخورد با معاملهگران غيررسمينيز افزايش پيدا کرده است و بعد از برخورد با دلالان در ميدان روبه روي پاساژ افشار و خيابان ارباب جمشيد در هفتههاي اخير به ندرت آنان ميتوانند مدت طولاني دور يکديگر جمع شوند و اقدام به خريد و فروش دلار کنند.
آن گونه که ديروز رئيس پليس پايتخت از پايان کار دلالان سکه و ارز در خيابانهاي منوچهري، فردوسي و چهارراه استانبول خبر داد و گفت: امروز پايان کار دلالان خياباني ارز و سکه است؛ چراکه با اقدامات پليس پس از ۳۰ سال دلالان از چهارراه استانبول، خيابان منوچهري و فردوسي جمعآوري شدند.
حالا و با پاکسازي بازار از دلالان، صرافيها در يکي دو روز گذشته تلاش کردهاند در ائتلافي ناگفته قيمتهايي نزديک به قيمت صرافي ملي را روي تابلو بياورند. اين اتفاق از نظر فعالان بازار به اجماعي براي جلوگيري از نوسانهاي شديد و ثبات قيمت ارز تعبير ميکنند و معتقدند دلار پس از اين براي مدتها در کانال 11 هزار تومان خواهد ماند. در اين ميان آنچه البته حالا به چالشي براي کاهش قيمت دلار تبديل شده و ممکن است دلار را دوباره در بازار افزايشي و گران کند قيمت دلار در بودجه سال آينده است. دو روز قبل عبدالناصر همتي، رئيس کل بانک مرکزي، رقم تقريبي دلار در بودجه سال ۹۸ را اعلام کرد.همتي در گفت و گو با «انتخاب»، در پاسخ به سوالي درباره نرخ ارز در لايحه بودجه تاکيد کرد: ارقام بودجه هنوز نهايي نشده است، ولي به نظر من در بودجه ۹۸ نرخ دلار براي تسعير درآمدهاي نفتي چيزي حدود ۵۷۰۰ تومان خواهد بود. پيشتر شايعاتي در خصوص تعيين رقم ۸ هزار توماني براي بودجه سال آينده مطرح شده بود. اين مبلغ در سه سناريوي عادي و انبساطي و انقباضي به ترتيب نرخهاي تسعير 9 هزار و 500 توماني ؛ 11 هزار و 400 توماني و 17 هزار توماني براي دلار در بازار دوم رقم ميزند که تحقق هر يک بستگي به درآمدهاي ارزي دولت و کم و زياد شدن آنها دارد.
ديروز البته نوبخت در گزارشي از روند ارايه بودجه به مجلس تاکيد کرد دولت براي کالاهاي اساسي نرخ دلار 4200 توماني را در نظر دارد و افزود: آنچه که بخش قابل توجه ارز سال آينده است، 14 ميليارد دلار براي کالاهاي اساسي، دارو و نهادهاي کشاورزي با ارز 4200 تومان است. پيش بيني ميشود آن بخشي که از طريق نيما عمل ميشود و بخش عمده ارز که با نرخ 4200 تومان است، اگر نرخ موثر را در نظر بگيريم ميتواند در حد 5600 الي 5800 باشد. اينها پيش بينيهايي است که در بودجه عمل نميشود اما براي محاسباتمان در نظر گرفته ميشود. هر چند هنوز اعداد و ارقام اعلاميدر خصوص قيمت نفت در لايحه بودجه سال آينده ، ارقام احتمالي لقب دارند اما بنا بر پيش بيني کارشناسان نرخ رسميدلار در بودجه سال ۱۳۹۸ احتمالا برابر با ۵۷۰۰ تومان خواهد بود . به اين ترتيب نرخ دلار در بودجه سال آينده افزايشي برابر با ۱۴۰۰ تومان را در قياس با سال جاري تجربه خواهد کرد. اين رقم معادل با رشدي ۳۵ درصدي خواهد بود. به اين ترتيب در صورت تداوم اين وضعيت در بازار ارز ، فاصله قيمت ارز رسميو غير رسميبه رقم بسيار قابل توجهي خواهد رسيد و اين مساله اميدها براي ارزان تر شدن دلار در سال آينده و بازگشت به قيمتهاي پيش از شوک ارزي را به ياس تبديل ميکند. در اين ميان تنها بايد منتظر ماند و ديد اين تحليلها تا چه ميزان درست است و بالاخره دلار در روزهاي پيش رو بر چه مداري حرکت خواهد کرد و گران تر خواهد شد يا ارزانتر؟