کانال‌هاي مالي ايران با چند کشور فعال شد

رئيس کل بانک مرکزي از آغاز به کار کانال‌هاي مالي ايران با چند کشور و حذف دلار از تبادلات تجاري ايران با آن کشورها خبر داد و گفت: بين ايران و برخي از کشورها پيمان پولي دو جانبه ايجاد شده است و در آينده اين موضوع تقويت مي‌شود.

بنا بر اعلام بانک مرکزي، عبدالناصر همتي که در جلسه همفکري با اقتصاددانان سخن مي‌گفت، اقدام‌هاي انجام شده توسط بانک مرکزي در چهار ماهه گذشته را تشريح کرد.

وي افزود: با توجه به روند کاهشي قيمت ارز اميدوارم با ارائه ارزهاي بيشتر در چرخه اقتصاد، واردات مورد نياز توليد کشور با نرخ‌هاي پايين تر ارز تأمين شود.

عضو شوراي عالي انجمن حسابداران خبره ايران با اشاره به افرادي که بدون ارائه صورت‌هاي مالي حسابرسي شده ارز ۴۲۰۰ توماني دريافت کردند، گفت: به راستي دولتمردان چگونه بدون دريافت اين اطلاعات، ثروت ملي را در اختيار کساني قرار دادند که امروز متهم به فساد هستند؟ اگر قرار است که در کشور پايداري نظام مالي برقرار باشد، هيچ راهکاري جز حسابداري مستقل وجود ندارد. غلامرضا دواني در گفت‌وگو با ايسنااظهار کرد: اساسا در هيچ کجاي دنيا ارز دولتي که منابع مردم است را به هر کسي نمي‌دهند. بلکه اين ارز را فقط به فعالان اقتصادي شناخته شده مي‌دهند. بزرگترين اشتباه اين بود که ارز را به کساني تخصيص داد که فاقد شناسنامه اقتصادي بودند.

مديرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار با اشاره به تمايل چيني‌ها به سرمايه گذاري درحوزه پتروشيمي‌و دارو گفت:‌ سال گذشته ۶۰ ميليون دلار سرمايه خارجي جذب شد.

به گزارش فارس، عبدالرحيم کردي در نشست خبري با بيان اينکه از دو دهه قبل فضاي اقتصادي دنيا به سمتي رفت که ارزش نهاده‌هاي توليد در قيمت تمام شده تغيير کرد، اظهارداشت : در اين بين هزينه حمل و نقل از اهميت ويژه‌اي برخوردار شد. وي افزود : دسترسي منطقه آزاد چابهار نسبت به منطقه خاورميانه و حاشيه خليج فارس و حتي کشورهاي مشترک المنافع.

تسهيلات سرمايه در گردش

صندوق توسعه ملي 2 برابر شد

رئيس هيات عامل صندوق توسعه ملي اعلام کرد: تسهيلات سرمايه در گردش صندوق توسعه ملي به 2 برابر افزايش پيدا کرد. به گزارش ايرنا، «مرتضي شهيدزاده» در چهل و پنجمين نشست هيات نمايندگان اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي تهران، افزود: دوره تنفس تسهيلات سرمايه در گردش تسهيلات صندوق توسعه ملي را 2 ساله تعيين کرده ايم که با توجه به تطويل شدن اعطاي تسهيلات در سيستم بانکي، توليدکنندگان حداقل يک سال مفيد داشته باشند. وي در مورد نرخ سود اين تسهيلات نيز گفت: تسهيلات سرمايه در گردش صندوق توسعه ملي براي بخش نفت، گاز و پتروشيمي‌پيش از اين هشت درصد بود که به 6 درصد کاهش يافت. رئيس هيات عامل صندوق توسعه ملي اظهار داشت: نرخ اين تسهيلات براي بخش کشاورزي 14 درصد تعيين شده که اگر واحد تسهيلات گيرنده در مناطق محروم مستقر باشد، نرخ اين تسهيلات 10 درصد در نظر گرفته شده است. وي نرخ تسهيلات سرمايه در گردش براي واحدهاي توليدي بخش صنعت و معدن را 16 درصد ذکر کرد و گفت: نرخ سود اين تسهيلات نيز براي مناطق محروم 12 درصد است.

بررسي قانونگذاري براي ارزهاي رمزنگار

در هيات دولت؛ به زودي

دبير شوراي عالي فضاي مجازي گفت: ارزهاي رمزنگار آخرين مراحل بررسي در کميسيون اقتصادي مجلس را طي مي‌کند و به محض اتمام بررسي، در هيئت دولت براي قانون گذاري بررسي مي‌شود. به گزارش خبرگزاري تسنيم ، ابوالحسن فيروزآبادي درباره وضعيت مقررات گذاري و رگولاتوري ارزهاي رمزنگار در دولت و شوراي عالي فضاي مجازي گفت: در حال حاضر اقدامات متعددي در زمينه رگولاتوري رمز ارزها انجام شده و با توجه به تاکيدات فراوان براي بهره‌گيري از اين فناوري و انجام برخي فعاليت‌هاي غير رسمي‌و پيدايش کسب و کارهاي نوپا در اين حوزه ضروري است تا بر بحث رمز ارز در داخل کشور با قانون گذاري نظارت شود و دولت نيز در همين راستا در حال تهيه مصوبه‌اي براي اعلام سياست در حوزه ارزهاي رمزنگاري شده است. دبير شوراي عالي فضاي مجازي ادامه داد: رمز ارزها از جمله فناوري‌ها نوظهور و مهم به شمار مي‌رود که با توجه به کارکرد در سيستم اقتصادي و پولي بايد بر آنها به دقت نظارت شود و سياست‌هايي جامع با توجه به کارکردهاي مختلف در نظر گرفته شود.

عدم تصويب FATF اروپا را دلسرد مي‌کند

يک کارشناس اقتصادي اظهار داشت: به نظر راه‌هاي ورود دلار به کشور آسان نخواهد بود حتي اگر ارزي به کشور وارد شود به صورت يوان، روبل و روپيه است که در بازارهاي بين‌المللي از وزن بالايي برخوردار نيستند. محمود جامساز در گفت‌وگو با ايلنا در مورد همکاري اقتصادي ايران و اتحاديه اروپا گفت: اتحاديه اروپا از مدت‌ها پيش به دنبال ارائه راهکارهايي براي حفظ برجام و دور زدن تحريم‌ها بود تا کشورهاي خريدار نفت و گاز ايران بتوانند در ازاي واردات آن کالا يا ارزهاي غير دلاري را به ايران منتقل کنند اما اين اقدام به نوعي منوط به تصويب FATF و چهار لايحه مرتبط با آن بود.وي ادامه داد: اروپايي‌ها به نوعي احساس کردند که ايران از شفاف‌سازي مالي طفره مي‌رود در حالي که شفافيت تراکنش‌هاي پولي و مالي براي آنها مهم است، چون در تصويب اين لوايح مشکلاتي به وجود آمد اروپايي‌ها اندکي دلسرد شدند.

گروه اقتصاد کلان: بخش صنعت و معدن ظرفيت‌هاي مغفول فراواني دارد که در صورت توجه و فعالسازي، اشتغال و به تبع آن توليد و در نهايت ثبات اقتصادي را به همراه خواهد داشت. اقدام سازمان برنامه و بودجه و وزارت صنعت در انعقاد تفاهم نامه براي ايجاد 270 هزار شغل به نوبه خود خبر مبارکي بود که روز گذشته منتشر شد و اميد است هر دو دستگاه و ساير متوليان اين امر نسبت به اجراي بهنگام اين طرح و تفاهم نامه اهتمام جدي داشته باشند و در خصوص استفاده از موقعيت به دست آمده نهايت سعي و تللاش خود را مبذول دارند که در اين صورت گام مهمي‌براي شکوفايي بخش صنعت برداشته خواهد شد.

به گزارش تجارت به نقل از ايرنا، تفاهمنامه «برنامه توليد و اشتغال در بخش صنعت» براي ايجاد ٢٧٠ هزار فرصت شغلي بين سازمان برنامه و بودجه و وزارت صنعت، معدن و تجارت امضا شد. «محمدباقر نوبخت» رييس سازمان برنامه و بودجه روز سه شنبه در آيين امضاي اين تفاهم نامه گفت: ٢١ هزار ميليارد تومان تسهيلات براي ايجاد اين تعداد فرصت شغلي در نظر گرفته شده است. وي افزود: ١٠ هزار ميليارد تومان از اين تسهيلات از محل صندوق توسعه ملي به صورت ريالي، ١٠ هزار ميليارد تومان توسط نظام بانکي و يک هزار ميليارد تومان نيز از خزانه پرداخت مي‌شود. رييس سازمان برنامه و بودجه اظهار داشت: 12 درصد از نرخ سود تسهيلات در مناطق محروم و در مناطق غير محروم تا 10 درصد از کل واحد درصد سود را دولت به صورت يارانه کمک مي‌کند. نوبخت درباره جزئيات اين برنامه گفت: اين ميزان تسهيلات بر چهار بخش متمرکز مي‌شود که نخستين برنامه مربوط به تکميل طرح‌هاي نيمه تمامي‌است که 6٠ درصد پيشرفت فيزيکي داشتند و در اين بخش 2 هزار و 66 فرصت شغلي جديد ايجاد مي‌شود. وي افزود: برنامه دوم به بازسازي و نوسازي ٢ هزار و ١65 واحد‌صنعتي و معدني که زير ظرفيت کار مي‌کنند، اختصاص دارند و پيش بيني‌ها اين است که با اين کار 5٢ هزار فرصت شغلي ايجاد شود. به گفته رييس سازمان برنامه و بودجه، برنامه سوم که مربوط به تامين سرمايه در گردش واحد‌هاي فعال صنعتي و معدني است ٨٧ هزار فرصت شغلي جديد ايجاد مي‌کند. وي بيان کرد: کمک‌هاي فني و اعتباري براي خوشه‌هاي صنعتي و خدمات کلينيکي برنامه چهارم تفاهم نامه ايجاد اشتغال در حوزه صنعت و معدن است که براي اين حوزه 46 ميليارد تومان منابع در نظر گرفته شده و يک هزار فرصت شغلي از محل اين تسهيلات پيش‌بيني شده است.

• توليد و اشتغال با توصيه انجام نمي‌شود

رئيس سازمان برنامه و بودجه در ادامه اين برنامه درباره اهميت توليد و اشتغال گفت: يکي از اهداف برنامه ششم توسعه ايجاد اشتغال بود که اين برنامه امسال به دليل شرايط تحريمي‌با نقص و تکانه مواجه شد. وي با بيان اين پرسش که آيا با توجه به شرايط کنوني بايد اهداف برنامه ششم توسعه را کنار بگذاريم يا آنها را دنبال کنيم، افزود: خواست بدخواهان اين است که فعاليت‌هاي مربوط به رشد و توسعه در کشور کنار گذاشته شود اما بايد تلاش کنيم در اين جنگ اقتصادي از هه ظرفيت‌ها استفاده کنيم.

نوبخت تاکيد کرد: در شرايط جنگي و تحريمي‌بايد ايستاد و امروز نيز ما همان کار را مي‌کنيم.

وي بيان کرد: توليد و اشتغال با توصيه انجام نمي‌شود و نياز به برنامه و سرمايه گذاري است و در سال گذشته آمار خوبي از اشتغال داشتيم که حاصل برنامه ريزي سال 1395 است.

• نياز نقدينگي واحدهاي توليد چند برابر شده است

«رضا رحماني» وزير صنعت، معدن و تجارت نيز در اين آيين با بيان اينکه صنعت و معدن ظرفيت قابل توجهي دارد، افزود: 80 هزار واحد صنعتي و معدني، 10 هزار معدن داراي پروانه که 6 هزار معدن آن فعال است و سه ميليون واحد صنفي در کشور فعاليت مي‌کنند.

وي تاکيد کرد: ظرفيت وسيعي در اين حوزه داريم و به عنوان مولد اشتغال مي‌تواند نقش خوبي داشته باشد بنابراين طبيعي است توجه ويژه‌اي داشته باشيم و اين ظرفيت‌ها را فعال کنيم.

وزير صنعت اظهار داشت: در ابتداي فعاليت دولت تدبير و اميد، ظرفيت توليد فولاد کشور 120 ميليون تن بود که اکنون به 205 ميليون تن رسيده است.

وي تاکيد کرد: امروز خام فروشي نسبت به سال‌هاي قبل کاهش يافته و برنامه‌هايي در اين زمينه براي سال‌هاي 97، 98 و 99 داريم.

رحماني همچنين درباره ظرفيت صادرات به کشورهاي همسايه نيز گفت: اگر ما بتوانيم 10 درصد واردات کشورهاي همسايه را تامين کنيم، يکصد ميليارد دلار مي‌شود که اين ميزان قابل توجهي است و علاوه بر آن بايد به ظرفيت‌هاي صادراتي کشورهاي عراق و سوريه نيز توجه کنيم.

وزير صنعت بيان کرد: نياز به نقدينگي واحدهاي توليدي نسبت به سال گذشته چندين برابر شده است.

وي افزود: به دنبال تامين نقدينگي واحدهاي توليدي به کمک نظام بانکي و فروش سهام هستيم و اميدواريم که با برنامه ريزي‌هاي درست سرمايه در گردش اين واحدها را تامين کنيم.

• برنامه دولت براي ايجاد اشتغال پايدار

بخش صنعت و توليدات غير نفتي از ظرفيت‌هاي مهم ايجاد اشتغال پايدار به حساب مي‌آيند و دولت و متوليان بخش صنعت مي‌بايست به طرح‌هايي که در گذشته در اين زمينه ارائه کرده‌اند ونيز تفاهمنامه اخيري که ميان سازمان برنامه و بودجه و وزارت صمت منعقد شده است پايبند باشند تا اشتغال پايدار تحقق پيدا کند و کشور از گرفتاري ابرچالش بيکاري رهايي پيدا کند. ارديبهشت ماه امسال، مديرکل وقت توسعه اشتغال وزارت کار با شرکت در يک برنامه تلويزيوني اظهار کرد: توسعه صادرات غيرنفتي و سرمايه گذاري محلي از جمله اقدامات دولت براي ايجاد اشتغال پايدار است. علاء الدين ازوجي گفت: رسته‌هايي که براي اشتغال سال گذشته مورد مطالعه قرار گرفت مبناي اصلي دولت در اشتغال زايي امسال براي استان‌هاي مختلف است، اين رسته‌ها محدوديت منابع دولتي را مشخص و بر همان اساس برنامه ريزي‌هاي لازم براي اشتغال زايي صورت مي‌گيرد براين اساس بنا داريم تا براي امسال سياست گذاري‌هاي ملي را به سمت سرمايه گذاري محلي حرکت دهيم.

علاء الدين ازوجي يادآور شد: کشور با کمبود منابع روبرو نيست آنچه مهم است برنامه ريزي دولت براي جهت‌گيري اين منابع است.

• ضرورت نوسازي و بازسازي صنايع

بازسازي و نوسازي واحدهاي ‌صنعتي و معدني از محورهاي تفاهم نامه اخير سازمان برنامه و وزارت صنعت است که بر آن تاکيد شده است. واحدهاي صنعتي بسياري وجود دارد که به دلايل گوناگون و از جمله کمبود و نبود منابع مالي نيمه کاره رها شده اند. نوسازي و بازسازي کارخانجات و صنايع داخلي و احياء آن‌ها مي‌تواند به پيکر نيمه جان صنعت کشور روح تازه بدمد و پويايي اقتصاد کشور را رقم بزند.

يک کارشناس ديگر اشتغال در همان برنامه تلويزيوني گفته است: يکي از برنامه‌هاي دولت براي اشتغال زايي، تحريک تقاضاي داخلي و توسعه صادرات غير نفتي و نيز نوسازي و بازسازي صنايع است.

عليرضا اميني افزوده است: چرا صنايع ما بايد تعطيل شود؟ صنايعي که بيش از 40 سال قدمت دارند. کساني که صاحب صنعت هستند و چرخش مالي بزرگي دارد بايد مورد حمايت دولت قرار بگيرند زيرا اينان اشتغال زايي مي‌کند و در همه کشورها از اهميت بالايي برخوردارند. وي تاکيد مي‌کند: امسال دولت بايد با برنامه ريزي خود از صنايع بزرگ حمايت کند.

گروه صنعت و معدن و تجارت: وزير صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که عرضه خودروهايي که مشمول قيمت‌گذاري شوراي رقابت نيستند با نرخ پنج درصد زير قيمت بازار، شروع شده است.

به گزارش تجارت به نقل از ايسنا، رضا رحماني در حاشيه انعقاد تفاهم بين وزارت صمت و سازمان برنامه و بودجه در رابطه با قيمت‌گذاري خودرو گفت: تنظيم بازار خودرو مستلزم افزايش توليد و عرضه بيشتر است تا بتواند تقاضا را پاسخ دهد. اين در حالي است که در ماه‌هاي اخير توليد خودرو در دو کارخانه اصلي خودروسازي به شدت کاهش يافته است. وي با اشاره به اين‌که قيمت‌گذاري خودرو شامل دو بخش مي‌شود، گفت‌: اول خودروهايي که مشمول قيمت‌گذاري شوراي رقابت هستند و ديگر آنهايي که مشمول اين قيمت‌گذاري نمي‌شوند. اين در شرايطي است که خودروسازان عرضه خودرو با نرخ پنج درصد پايين‌تر از قيمت بازار را شروع کرده‌اند و اگر عرضه اينگونه ادامه‌ داشته باشد، مي‌تواند با ادامه اين روند موجب تعديل قيمت‌ها در بازار آزاد شود. به‌طوري که در مرحله بعد نيز بار ديگر خودروسازان قيمت را پنج درصد پايين‌تر از نرخ بازار تعيين مي‌کنند که در اين حالت هم دلالي در بازار کمتر شده و هم اين‌که قيمت‌ها در بازار آزاد متعادل خواهد شد. وزير صنعت، معدن و تجارت در مورد اين‌که قيمت‌گذاري خودروهاي مشمول قيمت‌گذاري از سوي شوراي رقابت چه زماني نهايي خواهد شد؟ نيز گفت‌ که سازمان حمايت مصرف‌کنندگان و توليدکنندگان و ساير دستگاه‌هاي مربوطه در حال‌ بررسي کارشناسي در اين مورد هستند.

وي با اشاره به اين‌که از خودروسازان خواسته‌ايم تا در قالب بسته‌اي عمل کنند، گفت‌: اول اين‌که بايد به تعهدات خود در پيش فروش پايبند بوده و آن‌را انجام دهند و ديگر اين‌که عرضه آن‌ها افزايش پيدا کند. در ‌عين ‌حال بحث مطالبات مربوط به قطعه‌سازان و همچنين تامين نقدينگي از محل فروش اموال مازاد خودروسازان و يا تامين مالي از طريق نظام بانکي نيز مطرح است. رحماني همچنين گفت‌ که نمي‌توان تمام هزينه‌هاي مربوط به خودروسازان را از محل افزايش قيمت تامين کرد، چرا که هزينه‌هاي مالي آنها بعضا تا بالاي ۲۰ درصد مي‌رسد و تامين اين هزينه از طريق کانال افزايش قيمت قابل توجيه نيست و سازمان حمايت قطعا آن‌را نمي‌پذيرد.

مسعود يوسفي

روزنامه نگار

yousef44@yahoo.com

روز گذشته تفاهم نامه ايجاد 270 هزار شغل در بخش صنعت، بين وزارت صنعت و سازمان برنامه و بودجه به امضا رسيد. محمدباقر نوبخت رييس سازمان برنامه و بودجه در خصوص اين تفاهم نامه گفت: «٢١ هزار ميليارد تومان تسهيلات براي ايجاد 270 هزار فرصت شغلي در نظر گرفته شده است». نوبخت درباره جزئيات اين برنامه گفت: «اين ميزان تسهيلات بر چهار بخش متمرکز مي‌شود که نخستين برنامه مربوط به تکميل طرح‌هاي نيمه تمامي ...‌است که 6٠ درصد پيشرفت فيزيکي داشتند و در اين بخش 2 هزار و 66 فرصت شغلي جديد ايجاد مي‌شود». موضوع طرح‌هاي نيمه تمام که عمدتا بدون مطالعه کافي و بعضا براساس سفارش‌ها و لابي‌هاي برخي نمايندگان و مقامات محلي در گوشه کنار مملکت کلنگ خورده است اما در ادامه به دليل تعويض و تغيير مقامات و خروج نمايندگان از دايره قدرت، رها شده‌اند هزينه‌هاي بسياري بر بودجه کشور و بيت المال تحميل کرده‌اند و ثروت ملي را بر باد داده اند. اکنون هم نيمه کاره رها کردن اين طرح‌ها و پروژه‌ها به دليل تخريب و فرسودگي، اتلاف بيش از پيش منابع و سرمايه‌هاي ملي را در پي خواهد داشت. از اين رو تکميل و نهايي شدن پروژه‌هاي نيمه تمام هم مي‌تواند از هدررفت بيشتر بودجه جلوگيري کند و هم مي‌تواند موجب اشتغالزايي بخشي از نيروي کار کشور شود و در کاهش آمار بيکاري مؤثر واقع شود. اين اقدام يعني نهايي و تکميل کردن پروژه‌هاي نيمه تمام به غير از هدف غايي آن که اشتغالزايي و جلوگيري از اتلاف منابع ملي است مي‌تواند يک هدف جانبي هم داشته باشد که آن هم جبران خسارت آن دسته از مسئولان و نمايندگان محلي است که بي توجه به اقتضائات ملي تنها در پي تامين منافع شخصي و گروهي خود هستند بي آن که بدانند با اين قبيل اقدامات نسنجيده چه ضرر و زيان سنگيني را بر ثروت ملي وارد آورده اند. از اين رو تفاهمنامه اخير سازمان برنامه و بودجه و وزارت صنعت را بايستي مغتنم دانست و به اجراي تام و تمام آن به خصوص محور مربوط به تکميل طرح‌هاي نيمه تمام دل بست.

کارشناس ديجيتال مارکتينگ

بيش از شش ماه است که با فيلتر شدن تلگرام، کسب‌وکارهاي آنلاين در ايران با مشکل مواجه شده اند؛ خصوصاً کسب‌وکارهايي که به طور کامل بر بستر شبکه‌هاي اجتماعي بنا شده‌اند و يا از اين پلتفرم‌ها به عنوان يکي از پايانه‌هاي اصلي فروش و ارائه خدمات خود استفاده مي‌کنند. طي ماه‌هاي گذشته آمار و ارقام مختلفي از تعداد کسب‌وکارهاي متأثر از فيلتر شدن تلگرام و همچنين تعداد مشاغل در حوزه آنلاين، از 10 هزار کسب‌وکار تا 200 هزار شغل از طرف نهادهاي رسمي‌کشور اعلام شد. فارغ از دقت و صحت و سقم اين اعداد، تمام آنها نشان از شدت و عمق اثر گذاري اين اتفاق بر بدنه کسب‌وکارهاي آنلاين داشت.

در زمان فيلتر شدن تلگرام، موضوع بسترهاي ايراني (و غير ايراني) مشابه مطرح شد. اعلام شد که اگر تلگرام نباشد، شبکه‌هاي ديگر هستند که با صرف زمان مي‌توانند جايگزين تلگرام باشند و فعاليت کاربران و کسب‌وکارها در آن بسترها ادامه پيدا کند. تجربه چند ماهه گذشته اما نشان داد که اين بسترهاي مشابه با استقبال کاربران مواجه نشدند. در عصر حاضر، بخش مهمي‌از فعاليت‌هاي ديجيتال مارکتينگ کسب‌وکارها در دنيا به شبکه‌هاي اجتماعي و پيام‌رسان‌هاي مختلف اختصاص دارد. در ايران از يک طرف محدوديت‌هاي داخلي و از طرف ديگر تحريم‌هاي خارجي، شرايط را به گونه‌اي پيش برده که نه تنها فعاليت‌هاي ديجيتال مارکتينگ در اکثر حوزه‌هاي آن محدود شده است، بلکه اين روزها در بخش شبکه‌هاي اجتماعي، تمامي‌فعاليت‌هاي کسب‌وکارها تنها به اينستاگرام منحصر شده و آن را به تنها راه ارتباط مستقيم برندها و مخاطبان در شبکه‌هاي اجتماعي تبديل کرده است. حال با احتمال فيلتر شدن اينستاگرام، اگر اين گزينه هم وجود نداشته باشد، نه تنها بخش فعاليت‌هاي شبکه‌هاي اجتماعي و ارتباط مستقيم برندها با مخاطبان به طور کامل از چرخه ديجيتال مارکتينگ کسب‌وکارهاي ايراني حذف خواهد شد، بلکه با توجه به وزن و اهميت اين حوزه کل فعاليت‌هاي ديجيتال مارکتينگ و حتي مارکتينگ (به طور کلي) صدمه جدي خواهد ديد. اميد است مسئولين با تامل و درايت بيشتر و توجه به اثرات عميق و جبران ناپذير اين اتفاق، تصميم مناسب را اتخاذ نمايند.

منبع: فصل اقتصاد