نماينده نجف آباد درگفتگوی اختصاصی با تجارت از نحوه واگذاری‌ها انتقاد کرد؛
اقتصاد کلان- کورش شرفشاهي: از هنگامي‌که کارخانه‌ها و شرکتهاي بسياري مصادره و دست مديريت بخش خصوصي از آنها کوتاه شد تا زماني که ورشکست شدند و به مرز نابودي رسيدند، مدت زمان زيادي نگذشت. هنگامي‌که دولتها متوجه شدند توان بنگاه داري را ندارند و تصميم گرفتند بنگاهها را به بخش خصوصي واگذار کنند، مشکل دوچندان شد.

خصوصي سازي کارخانجات و شرکتها به اندازه‌اي حاشيه ساز شد که عناوين خصولتي، خصوصي خوري و... را به واگذاري‌ها دادند. از سوي ديگر سياست‌هاي غلط و عدم نظارت در خصوصي سازي، موجب تعطيل شدن بسياري از کارخانجات شد. هنوز زمان زيادي از بحران‌هاي کارگري نگذشته است. کارگراني که ماهها و سالها حقوق نگرفته بودند و در اعتراض به وضعيت نامناسب زندگي شان، به همراه اعضاي خانواده‌هايشان وسط جاده‌هاي اصلي کشور مي‌نشستند و مدتها جاده را مي‌بستند. هنوز اسامي‌کارخانه‌هايي که در جهان شناخته شده بودند و روزي هزاران کارگر در آنها کار مي‌کردند و روزي خانواده‌هايشان را تامين مي‌کردند و امروز خبري از آنها نيست، وجدان‌هايمان را آزار مي‌دهد. کارخانه‌هاي آزمايش، ارج، پارس الکتريک، آردل، شهاب، جنرال الکتريک، نساجي‌ها، قطعه سازي‌ها، کارخانه‌هاي قند و شکر، دامداري‌ها و صدها و هزاران کارخانه که چرخهاي اقتصادي را به حرکت در مي‌آورد و امروزه خبري از آنها نيست. هنوز فروشگاههاي زنجيره‌اي کورش را فراموش نکرده‌ايم که پس از انقلاب به قدس تغيير نام دادند و يک باره شروع به تعطيلي کردند و کارکنان اين فروشگاهها مقابل دستگاههاي مربوطه تجمع مي‌کردند. مجلس شوراي اسلامي، نهاد رياست جمهوري، وزارت صنعت، وزارت کار، استانداري‌ها، فرمانداري‌ها و نهادها از تجمع کارگران معترض به ستوه آمده بودند و با طلوع آفتاب نگراني از اين داشتند که امروز کارگران کدام کارخانه يا شرکت قرار است تجمع کنند. الحمدلله امروزه از اين تجمعات خبري نيست زيرا کارخانه‌ها ورشکست و تعطيل شده‌اند و آمار بالاي بيکاري بيانگر آن است که اين کارگران شاغل به خيل بيکاران افزوده شده اند. به همين دليل نهادي به نام سازمان خصوصي سازي تعريف شد تا واگذاري‌ها را با ضوابط انجام دهد. اما با کمال تاسف شاهد بوديم که شرکت‌هاي واگذارشده از سوي اين سازمان، با هزار اما و اگر رو به رو شد و نه تنها کارگران اين شرکتها معترض مي‌شدند، بلکه نمايندگان مجلس که شرکتهاي در حوزه انتخابيه شان خصوص سازي مي‌شد، با تحت فشار قرار دادن دولت، شرکت را دوباره به دولت باز مي‌گرداندند. معضل سومديريت، هيات مديره‌هاي سفارشي، انباشت نيروي کار، دستگاههاي فرسوده و دهها دليل ديگر باعث مي‌شد تا توليد آنها مقرون به صرفه نباشد و بحران‌هاي متعدد ، کارخانه و شرکت را به سراشيبي سقوط رهنمون کند. اين داستان پاياني ندارد و امروزه نيز شرکتهاي بسياري در نتيجه خصوصي سازي بي حساب و کتاب در آستانه نابودي قرار دارند.واگذاري بنگاه به افرادي که اهليت ندارند و در اولين فرصت دست به تعديل نيرو مي‌زنند و اموال کارخانه را به هراج مي‌گذارند، از اين جمله است. در اين رابطه با ابوالفضل ابوترابي نماينده نجف آباد در مجلس شوراي اسلامي‌گفتگو کرديم. وي که سالها در کسوت قضاوت بوده و دادستان منطقه نجف آباد اصفهان را عده دار بوده و اکنون به نمايندگي از مردم در خانه ملت حضور دارد، نسبت به خصوصي سازي انتقاد شديد دارد، اما تاکيد مي‌کند که خصوصي سازي بايد صورت بگيرد و کارخانه‌ها به بخش خصوصي واگذار شود.

وي با انتقاد شديد از اقتصاد دولتي و تاکيد بر چابک سازي دولت گفت: واقعيت اين است که اجراي اصل ۴۴ قانون اساسي و توجه به بخش خصوص و تعاوني مي‌تواند اين کشور را از مشکلات اقتصادي نجات دهد. ابوترابي با تاکيد بر اينکه بيشتر فسادها و رانت‌ها در همين شرکت‌هاي خصولتي است گفت: شرکت‌هاي بسياري را سراغ داريم که سال‌هاي طولاني زيان‌ده بودند منتهاي مراتب چون متصل به بودجه ملي کشور بود و هر گاه کسر مي‌آورد، بيت المال به ياري شان مي‌شتافت، همچنان مانند استخوان در گلو به کار خود ادامه مي‌داند و نه تنها زيان ده بودند بلکه مانع رشد شرکتهاي رقيب مي‌شدند.

عضو کميسيون سياست داخلي و شوراهاي مجلس با اشاره به عملکرد اشتباه مديرعامل‌هاي دولتي گفت: بسياري از مديران شرکتهاي دولتي دغدغه‌اي نداشتند زيرا کسي از آنها بازخواست نمي‌کرد. بسياري از آنها مدير پروازي بودند و از سوي هيات مديره‌هاي سفارشي حمايت مي‌شدند.

وي با تاکيد بر اينکه متاسفانه بيشتر شرکتهاي دولتي براي عده معدودي خوب اما براي کارگران و عمده مردم بد بود گفت: مديريت نامناسب، بيلان زيان ده و توليد بي کيفيت باعث شد تا نظام به سمت کم کردن شر اين شرکتها از سر خودش برود و به همين دليل خصوصي سازي مطرح شد.

ابوترابي با يادآوري اينکه خصوصي سازي راهي است که دولتهاي جهان در آن مسير حرکت کرده‌اند گفت: جهان به اين نتيجه رسيده که بايد از ظرفيت‌هاي بخش خصوصي استفاده شود و بحثي که تمام دنيا بر آن تاکيد دارد، خريد خدمت از بخش خصوصي است.

وي با تاکيد بر اينکه اقتصاد دولتي در کشور ما همواره زيان ده و مصيبت بار بوده است گفت: به عنوان مثال سالهاست دو شرکت بزرگ خودروسازي ايران خودرو و سايپا را داريم که متاسفانه هر گاه به سراغ آنها مي‌رويم، سخن از زيان ده بودن را مطرح مي‌کنند. بدتر اينکه در شرايط سخت همواره مردم و نظام را تنها مي‌گذارند. به عنوان مثال اکنون بحث تحريم‌ها جدي شده و مقام معظم رهبري بر اقتصاد مقاومتي تاکيد مي‌کنند. در اين شرايط ايران خودرو و سايپا هم توليد را کاهش داده‌اند و قيمت را بالا برده‌اند و اين همان سياستي است که دشمن براي زمين زدن اقتصاد کشور دنبال مي‌کند.

وي با يادآوري اينکه در ابتداي دولت يازدهم، مردم کمپين نخريدن خودرو داخلي را راه اندازي کردند گفت: در آن سال دولت اعتبار سنگيني در نظر گرفت تا اين دو خودروساز بتوانند توليداتي که روي دستشان باد کرده بود را به مردم بفروشند اما همين خودروسازان امروزه عليه همين دولت و همين مردم رفتار مي‌کنند و بازوي فشار تحريم کنندگان عليه جمهوري اسلامي‌ايران شده اند.

نماينده نجف آباد در مجلس با تاکيد بر اينکه متاسفانه ايران خودرو و سايپا تنها براي آنهايي که در شرکت کار مي‌کنند، هيات مديره و مديرعامل سود دارد گفت: امروزه از جيب مردم گرفته مي‌شود تا اين قبيل شرکت‌هاي بزرگ زياده روي پا نگه داشته شوند که اين معضل اقتصاد دولتي است.

وي با تاکيد بر اينکه اجراي اصل ۴۴ قانون اساسي طرح بسيار خوبي بود براي به ميدان آوردن بخش خصوصي بود گفت، منتها در اجرا شاهد انحراف بوديم و آنچه که بايد اجرا مي‌شد و هدف قانون گذار بود، اجرايي نشد.

ابوترابي با انتقاد از نحوه خصوصي سازي گفت: متأسفانه خيلي از بنگاههاي اقتصادي به اهلش واگذار نشد و شاهد بوديم که کل دلال بازاري قرار بود چرخهاي توليد کاملا تخصصي را بچرخاند. به عبارت بهتر نحوه اجراي قانون اشکال داشت و خصوصي سازي سليقه‌اي با قانون گريزي صورت گرفت.

وي با يادآوري اينکه نمايندگان مجلس به اين معضل پي برده بودند گفت: به همين دليل براي اولين بار در دوره نهم مجلس شوراي اسلامي، اهليت را در خصوصي سازي الزامي‌کرديم و در واگذاري‌هاي اصل ۴۴ نسبت به اهليت توجه خاصي شد اما با کمال تاسف اين قانون هم نوشته شد اما هرگز اجرايي نشد.

نماينده نجف آباد از وجود خلأهاي قانوني بسيار در خصوصي سازي خبرداد و گفت: به مرور زمان و هنگام اجراي اصل44 قانون اساسي، پي برديم که اشتباهاتي وجود دارد و بايد جلوگيري شود.

وي با تاکيد بر اينکه وقتي در قانون اهليت را لحاظ کرديم، براي مدتي از سوي دولت آيين نامه اهليت را نداشتيم گفت: هنگامي‌که همه اشکالات قانوني رفع شد و کمبودها در قانون مشخص شد، تازه متوجه شديم که شرکتهاي دولتي به افراد اهل واگذار نشده و به اندازه‌اي اشکال در واگذاري‌ها بود که ناچار به واکنش شديم.

ابوترابي با اشاره به اينکه در بحث اهليت حداقل مدرک ديپلم آمده بود گفت: يک باره ديديم ماشين سازي تبريز را به يک آدم زير ديپلم واگذار کرده‌اند که در حد نوشتن و خواندن سواد دارد. بنابر اين اهليت در قانون آمده اما موارد ابتدايي آن نيز رعايت نشد.

نماينده نجف آباد در پاسخ به اينکه آيا خصوصي سازي در تمام دنيا همين مقدار سختگيران است گفت: در دنيا خصوصي سازي به سادگي صورت مي‌گيرد. مثلا در آلمان شرقي وقتي نظام کمونيستي تبديل به سوسياليستي شد و کارخانه‌ها را به بخش خصوصي واگذار کردند، نه تنها اين اندازه سخت گيري نشد بلکه دولت به بخش خصوصي کمک کرد و حتي وام داد تا بتوانند کارخانه را اداره کنند. تا اينجا ما هم موافق هستيم اما آنها به بخش خصوصي با تجربه واگذار کردند يا به عبارت بهتر به اهلش دادند. افرادي که کننده کار بودند.

وي با تاکيد بر اينکه جمهوري اسلامي‌بايد کارخانه‌هاي زيان ده را به بخش خصوصي واگذار کند گفت: تا کي قرار است اين شرکتهاي زياده روي دستمان باشد و فرزندان لوس و از خودراضي مملکت ونظام همچون خودروسازي‌ها از بيت المال ارتزاق کنند و جولان بدهند. اين شرکتهاي بي خاصيت که با وجود حمايتهاي بي حدواندازه هنوز توان توليد يک خودرو ملي را ندارند که صفر تا صد آن را در داخل توليد کنند، بايد واگذار شوند و دست حمايت دولت از روي سرشان برداشته شود.

ابوترابي با ابراز تاسف از اينکه اکنون سود بانکي بيشتر از توليد است گفت: بخش خصوصي رغبتي به سرمايه گذاري در توليد ندارد و هنگامي‌که براي خريد شرکت‌هاي دولتي پيش قدم مي‌شود، حواشي، فسادها، رانتها، زدوبندها، مسائل و مشکلات موجود در آنها در سرمايه گذار ترديد ايجاد مي‌کند.

وي با اشاره به اينکه در اثر نبود خريدار و بي رغبتي به توليد، ناچار کارخانه‌ها و شرکتها را به اهلش واگذار نکرديم گفت: اشتباه کار در سازمان خصوصي سازي است. سوال اين است که چه کسي بايد يقه خصوصي سازي را بچسبد؟ بي شک مجلس شوراي اسلامي‌به عنوان قوه نظارتي وظيفه دارد. در مجلس نيز عده‌اي از نمايندگان با جمع آوري امضا از وزير اقتصاد طرح سوال کرديم که نسبت به سازما خصوصي سازي پاسخگو باشد. از قوه قضاييه نيز درخواصت ممنوع الخروجي رييس سازمان خصوصي سازي را مطرح کرديم که چرا قانون را رعايت نکرده و شرکتها را به اهلش واگذار نکرده است.

نماينده نجف آباد در مجلس در پاسخ به اينکه رييس سازمان خصوصي سازي تاکيد کرده شرکتها خريدار ندارد و ناچار هستيم با شرايط خريدار موجود کنار بياييم گفت: وقتي قانون قانون داريم و تعريف اهليت شده، اجرا نکردن قانون بهانه است. نکته دوم اين است که مي‌توانيم اين شرکتهاي بزرگ را به عموم مردم واگذار کنيم.

ابوترابي با تاکيد بر اينکه سازمان خصوصي سازي مي‌توانست بنگاههاي اقتصادي را به شرکتهاي تعاوني واگذار کند گفت: نيشکر هفت تپه يکي از اين موارد است. تعداد کارگران نيشکر هفت تپه آنچنان زياد است که خودشان هم مي‌توانند شرکت تعاوني تشکيل بدهند و سهام آن را بخرند. اگر اين هم نشد مي‌توانيم سهام شرکتها را در بورس عرضه کنيم.

وي با يادآوري اينکه سلسله مراتب خصوصي سازي در قانون ديده شده است گفت: همه اين اما و اگرها را در قانون پيش بيني کرده‌ايم ولي در اجرا سهل انگاري شده است. اگر با دقت و اطلاع‌رساني عمومي‌مناسب خصوصي سازي انجام بشود، مسير خوبي است که مي‌تواند رونق اقتصادي را به همراه داشته باشد.

شورای عالی هماهنگی اقتصادی کشور مصوب کرد؛

گروه اقتصاد کلان: واردات اسکناس ارز توسط اشخاص حقیقی و حقوقی بدون محدودیت بلامانع است و مسافران برای واردات تا سقف ۱۰ هزار یورو و معادل آن را نیاز به اظهار به گمرک ندارند اما واردات بیش از این مبلغ را باید اظهار کنند.

به گزارش ایسنا، شورای عالی هماهنگی اقتصادی کشور در خصوص شرایط واردات ارز طی هماهنگی با بانک مرکزی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مصوب کرد که هر شخص حقیقی و حقوقی می‌تواند با رعایت مقرراتی که بانک مرکزی اعلام کرده است به هر میزان اسکناس ارز وارد کشور کند و هیچ یک از دستگاه‌های امنیتی، انتظامی و گمرک حق ممانعت از آن را ندارند.

بر اساس این مصوبه، هر گونه ممانعت، تخلف اداری محسوب می‌شود و فرد متخلف، در صورت محکومیت در بار اول به انفصال موقت به مدت شش ماه و در صورت تکرار به مجازات‌های بالاتر محکوم می‌شود.

به گزارش ایسنا، طبق اعلام گمرک، شرایط واردات ارز براساس این مصوبه بدین شرح است:

- ورود ارز به صورت اسکناس توسط هر مسافر ورودی از خارج به کشور تا سقف ۱۰ هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها، نیاز اظهار گمرک ندارد اما جهت مبلغ بیش از سقف تعیین شده، مسافر باید به گمرک مراجعه و ارز همراه خود را اظهار کند. (تشریفات اظهار، اخد کد و مراجعه به بانک ملی بر اساس مفاد دستور العمل خواهد بود).

- ورود و خروج ارز یا اسناد بانکی و اوراق بهادار بی‌نام از طریق مرسولات پستی و حمل بار بیش از ۵۰۰۰ یورو یا معادل آن به سایر ارزها ممنوع است. ضمن اینکه طبق این بخشنامه در صورت عدم رعایت ضوابط، مشمول مجازات مقرر در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۳۹۲ خواهد بود.

رييس ستاد اجرايي فرمان امام (ره) پيش بيني کرد؛

رئيس ستاد اجرايي فرمان حضرت امام (ره) با اشاره به اينکه در جنگ اقتصادي راهي جز تکيه به مردم نداريم، گفت: براي سال آينده، پيش‌بيني مي‌کنيم ۴۱ هزار اشتغال مستقيم ايجاد شده توسط ستاد را به ۷۰ هزار شغل برسانيم.

محمد مخبر؛ رئيس ستاد اجرايي فرمان حضرت امام (ره) امروز در آيين شکرانه بهره‌برداري از ۴۱ هزار اشتغال مستقيم ايجاد شده در سال ۹۷ توسط ستاد اجرايي فرمان حضرت امام (ره) که در نمايشگاه دائمي‌بنياد برکت برگزار شد با تسليت رحلت حضرت ام‌البنين (س) اظهار کرد: زمانيکه حادثه تروريستي سيستان و بلوچستان منجر به شهادت پاسداران انقلاب اسلامي‌شد، مطئمن بوديم که دشمنان با ضربه سنگيني مواجه مي‌شوند و اين اتفاق خواهد افتاد. مخبر با بيان اينکه در جنگ تحميلي نيز مردم و جوانان با دست خالي مقابل دشمنان ايستادند، تصريح کرد: از پيروزي انقلاب تا به امروز دشمنان مسئله تحريم را به‌صورت جدي دنبال کرده‌اند‌ تا به مردمي‌که به نظام سلطه آسيب زده‌اند، ضرري وارد کنند.

وي با اشاره به پيشرفت تجهيزات نظامي‌کشور پس از انقلاب اسلامي‌خاطرنشان کرد: امروز در جنگ وسيع اقتصادي هستيم؛ اگر در جنگ تحميلي بخشي از مردم درگير بودند، در جنگ اقتصادي تمامي‌مردم متاثر از اين جنگ هستند بنابراين در اين جنگ، راهي جز تکيه به مردم نداريم.

رئيس ستاد اجرايي فرمان حضرت امام (ره) با بيان اينکه روح بيانيه رهبر انقلاب براي گام دوم، بسيج کردن مردم با اولويت جوانان است، تصريح کرد: از ابتدا که در ستاد اجرايي حضور يافتيم، برحسب فرمايشات مقام معظم رهبري، اولويتمان را بر محوريت توانمندسازي اقتصادي مردم در مناطق محروم قرار داديم؛ علاوه بر اين فعاليت، با تاکيد ايشان، فعاليتهاي موردي را نيز پيگيري کرديم.

مخبر با اشاره به اينکه طي چند سال گذشته بيش از ۴۰ هزار پروژه را با بودجه‌اي بالغ بر ۵۰ هزار ميليارد تومان راه‌اندازي کرديم، يادآور شد: يک هزار و ۵۵۰ مدرسه، يک هزار و ۲۰۰ مرکز فرهنگي، ۳۰ هزار واحد مسکوني، يک هزار و ۱۰۰ پروژه درماني، ۲ هزار و ۵۰۰ تخت بيمارستاني، ۱۵۹ مرکز جامع بهداشتي، از جمله اين پروژه‌ها هستند.

هرگونه اوراق مالي منتشره در سال 98 از ماليات معاف مي‌شود

نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، هرگونه اوراق مالي و اسناد منتشره در سال آينده را از پرداخت ماليات معاف کردند.به گزارش ايرنا، نمايندگان در ادامه جلسه علني - سه شنبه - مجلس بندهاي ديگري از تبصره 5 بخش درآمدي لايحه بودجه سال1398 کل کشور را بررسي و تصويب کردند.نمايندگان در بند ل بخش درآمدي تبصره 5 اين لايحه مقرر کردند: هرگونه اوراق مالي و اسناد منتشره در سال 98 مشمول ماليات نمي‌شود.نمايندگان در اين ماده به دولت اجازه دادند در صورت اجراي عمليات بازار باز و نيز وثيقه گيري اوراق مالي اسلامي‌دولتي از بانک‌ها توسط بانک مرکزي، بخشي از بدهي‌هاي قطعي و حسابرسي‌شده خود به بانکها را که در چهارچوب قوانين تا پايان امسال ايجاد شده است، تا سقف 200 هزار ميليارد (ريال بهادار‌سازي کند. نمايندگان همچنين به وزارت امور اقتصادي و دارايي اجازه دادند نسبت به تأسيس نهادهاي واسط با مديريت و مالکيت دولت يا استفاده از نهادهاي واسط موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهاي مالي جديد با انتقال مالکيت، براي انتشار اوراق بهادار (ارزي- ريالي) اقدام کند.

سرمقاله
حسین خدنگ

روزنامه نگار

خصوصي سازي کارخانه‌ها و شرکت‌هاي دولتي در ايران يکي از تکاليف مهم در برنامه‌هاي 5 ساله بود که با توجه به موارد تصريح شده در قانون اساسي و اصل 44 قرار بود اقتصاد ايران را از دولتي بودن به دو حالت خصوصي و تعاوني در بياورد. اين اتفاق که در صورت اجراي کامل و صحيح مي‌توانست در زمينه‌هاي اقتصادي هم انقلابي صنعتي پايه‌ريزي کند و شکوفايي و توسعه را براي ايران به همراه بياورد متاسفانه در اجرا به صورتي ناقص و سترون رخ داد. هرز شدن

منابع و امکانات، کشاندن کارخانه‌هاي سودآور به ورطه زيان دهي و ورشکستگي، زد و بندهاي پشت پرده براي خريد کارخانه‌هاي دولتي به صورتي غيرقانوني و با هزينه‌اي به مراتب کمتر از ارزش واقعي آن و ظهور پديده خصولتي‌ها از جمله مشکلات و مسائل پيش آمده در روند خصوصي سازي بود که سبب شده بعد از چند دهه هنوز اقتصاد ايران زير سيطره دولتي‌ها باشد و بخش خصوصي و تعاوني‌ها نتوانند با دولت در اين زمينه رقابت کنند. نيم نگاهي به پرونده پر حاشيه برخي از واگذاري‌ها که پاي قوه قضائيه و سازمان‌هاي نظارتي را هم به ماجراي خصوصي سازي در ايران باز کرده، نشان مي‌دهد هر چند در بسياري از موارد روند خصوصي کردن منابع و شرکتهاي دولتي به صورت قانوني انجام گرفته اما در اين ميان در برخي موارد ردپاي زد و بندهاي فاميلي و سياسي و رانتي هم ديده مي‌شود. از سوي ديگر در برخي از اين واگذاري‌ها مسئولان بدون توجه به تخصص و اهليت خريدار گاه يک کارخانه فعال دولتي با چند هزار کارگر را به کساني فروخته‌اند که در مدت کوتاهي با عملکرد خود ورشکستگي کارخانه و بيکاري کارگران آن را رقم زده اند. اين تجربه‌ها سبب شده تا حالا کارگران کارخانه‌هاي دولتي باقيمانده به خاطر ترس از اتفاق‌هاي مشابه تلاش کنند با اعتراض‌هاي کوچک و بزرگ به هر شيوه که شده نگذارند کارخانه‌هاي دولتي خصوصي شوند. متاسفانه کارنامه پرحاشيه خصوصي سازي در اقتصاد ايران حالا منجر به ظهور سه پديده شرکت‌هاي زيانده دولتي، کارخانه‌هاي واگذار شده نيمه تعطيل و شرکت‌هاي خصولتي برخوردار از موهبت رانت شده و دولتي فربه و غيرچابک، شرکت‌هاي بدون بازدهي مناسب و اقتصادي بدون امکان رقابت بخش خصوصي را به وجود آورده است. اين در حالي است که اگر با ابزارهاي نظارتي مناسب اصل 44 همانگونه که در قانون اساسي آمده اجرا شده و به صورتي واقعي روند خصوصي سازي در ايران اجرا شود در يک دهه آينده انقلابي در بخشهاي صنعت، تجارت و خدمات رخ خواهد داد و مردم نيز به صورتي واقعي از ثمره و سود خصوصي سازي در ايران برخوردار مي‌شوند.

یادداشت

رضا اکبري

مدير کل دفتر نگهداري راه‌هاي سازمان راهداري

نگهداري راه گرچه واژه و مفهوم بسيار ساده‌اي به نظر مي‌رسد، ليکن ژرفاي عظيمي‌دارد و سرشار از تخصص‌ها و فنون مختلف رشته‌هاي علوم طبيعي، انساني و مهندسي است و بسياري از پروژه‌هاي نگهداري راه (به معناي عام) داراي ماهيت تحقيقاتي و پژوهشي نهفته هستند.به کارگيري شيوه‌هاي نوين مديريتي در مديريت زمان، هزينه و منابع (منابع انساني، مالي و تجهيزاتي) با ترکيبي ازتخصص‌هاي مربوط به علوم (علم مواد و مصالح و پديده‌هاي فيزيکي مثل نور و صوت و امواج و شناخت رفتار فيزيکي و مکانيکي و ... در آنها و ساير علومي‌همچون اقتصاد و علوم مالي) و استفاده از دانش و فن مهندسي (طراحي، ساخت و ...)، لازمه تحقق موفقيت آميز فرآيندهاي راهداري نوين است.

دو مثال ساده را با هم مرور کنيم. در کنار راه بايستيد و اين سؤال را مطرح کنيد که ظرفيت باربري اين آسفالت چقدر است؟ يا به يک تَرَک در گوشه‌اي از يک پل نگاه کنيد و بپرسيد اين تَرَک چقدر جدي است و علت و منشاء وقوع آن چيست؟ اکنون چه بايد کرد؟ پاسخ به همين چند سوال ساده، ده‌ها سال تحقيق تعداد کثيري از محققان جهان را به همراه داشته است و اين تلاش‌ها منجر به ساخت و به کارگيري ابزارهاي نويني در اين زمينه شده است.صدها نوع از انواع دستگاه‌‌هاي تست مخرب و غير مخرب راه‌ها و سازه‌ها و ابزارهاي مختلف مکانيکي و الکترونيکي و صوتي فقط براي يافتن پاسخ به همين سؤالات توسعه يافته اند. صدها نوع چسب و مواد اپوکسي و پليمري و سيماني، با کنار هم قرار گرفتن علوم و تخصص‌هاي مختلف، براي ترميم انواع مختلف همين تَرَک‌ها ساخته شده اند.حال اگر با سازه يا پروژه‌اي مواجه باشيم که قرار است تَرَک يا شکاف ايجاد شده در آن سازه به صورت متعارف تعمير يا ظرفيت باربري راه براي اجراي يک پروژه تعيين شود، مستندسازي و گزارش دهي مراحل بررسي‌هاي ميداني و مطالعات اوليه و تکميلي و نحوه اجرا و ارزيابي عملکرد آن، يک کار تحقيقاتي و کاربردي بسيار ارزشمند به شمار مي‌رود. نگاه حوزه نگهداري راه در سازمان راهداري و حمل و نقل جاده اي، تلفيق دو نگاهِ ۱. اجراي پروژه‌ها با کمترين هزينه و زمان و بالاترين کيفيت (نگاه متعارف منطقي اجراي پروژه‌هاي عمراني) و ۲. بهبود مستمر عملکرد نسبت به گذشته در اجراي پروژه‌ها و انتشار يافته‌ها به ساير دست اندرکاران در سطح ملي و حتي بين المللي بوده است که مورد دوم فقط در تلفيق نگاه آکادميک و نگاه اجرايي از دو زاويه به پروژه‌ها حاصل مي‌شود.با توجه به اينکه اغلب پروژه‌‌هاي نگهداري راه از لحاظ عنوان و ماهيت تکراري هستند، عدم تلفيق دو نگاه مذکور، به منزله توقف يا پس رفت در کار در عصر رو به پيشرفت کنوني محسوب مي‌شود.در سنوات اخير و با همين نگاه، مقالات و گزارش‌هاي علمي‌ـ پژوهشي ـ کاربردي مستند و معتبري برگرفته از اجراي پروژه‌هاي ساده و تکراري نگهداري راه تهيه و پس از سير مراحل داوري، در مجلات معتبر در سطح بين المللي منتشر شده است.