گروه سیاسی: رئيس جمهوري اسلامي‌ايران با اشاره به معضلات و مشکلات پيش روي کشور در سال ۹۷ خاطرنشان کرد: اگر در سال ۹۷ مشکلاتي وجود داشته، دولت به فکر بوده و اينگونه نيست که برخي مي‌گويند دولت به مشکلات مردم توجهي نمي‌کند.

به گزارش ايسنا، حجت الاسلام حسن روحاني در حاشيه آخرين جلسه هيأت وزيران در جمع خبرنگاران با تاکيد بر اينکه امسال مردم بزرگ ايران هم سختي‌ها و مشکلات و هم حماسه‌هاي بسيار بزرگي را آفريدند افزود: در سختي‌ها و مشکلات هم دشمنان همه توان خود را عليه ملت ايران بکار گرفتند و هم شاهد نامهرباني‌هايي از سوي طبيعت بوديم.

وي تاکيد کرد: اگر در سال ۹۷ مشکلاتي وجود داشته، دولت به فکر بوده و اينگونه نيست که برخي مي‌گويند دولت به مشکلات مردم توجه نمي‌کند. دولت در جهت برطرف کردن مشکلات مردم طرح‌هاي بسياري را در سال جاري اجرا کرد و همه توان و تلاش خود را براي حل مشکلات کشور به کار گرفت و اين راه را در سال ۹۸ نيز ادامه خواهد داد.

رئيس جمهوري با اشاره به اقدامات خصمانه مقامات ايالات متحده آمريکا عليه ايران در اعمال تحريم‌ها و فشارهاي جديد اظهار کرد: مشکل ديگر ما در سال ۹۷ دشمنان قسم خورده‌اي بودند که با همه توان آمدند تا جلوي پيشرفت کشور و زندگي عادي مردم را بگيرند. آمريکايي‌ها بدون هيچ دليلي همچون معاهده‌هاي ديگر از برجام خارج شد و به قول خود شديدترين تحريم‌ها را عليه ملت ايران اعمال کرد.

روحاني گفت: آمريکايي‌ها فکر مي‌کردند که اگر تحريم‌ها و فشارها به ملت ايران را افزايش دهند مي‌توانند به ايران و تهران باز گردند و به مردم ما مسلط شوند اما دستيابي به اين هدف امکان ناپذير است و ملت ايران همانطور که از سال ۴۲ تا کنون ايستادگي کرده‌اند، ايستادگي خواهند کرد.

رئيس جمهوري با اشاره به اينکه آمريکا، صهيونيست و ارتجاع منطقه دست به دست هم دادند تا انتقام ۴۰ ساله خود را از ما بگيرند گفت: در زمينه ارز و قيمت کالاها براي ما مشکل درست کردند اما دولت خسته و نااميد نشد و دست روي دست نگذاشت و به طور مداوم به فکر حل مشکلات و نابساماني‌هاي ارزي بود.

وي ادامه داد: بخش‌هاي مختلف دولت به خصوص بانک مرکزي تلاش کرد و ما تا حدي توانستيم قيمت ارز را کنترل کنيم و در اين زمينه يک مهار نسبي انجام شد. البته اين بدان معنا نيست که قيمت ارز متعادل است و ما به نقطه مطلوب رسيده‌ايم اما دشمن مي‌خواست تورم ما روزانه بالا برود. در شهريور و مهر ما در زمينه تورم مشکلات زيادي داشته‌ايم اما توانستيم رشد تورم ماهانه را کنترل کنيم.

رئيس جمهوري با تاکيد بر اينکه امسال فشار و سختي به مردم وارد شد و مردم سالي را با سختي و فشار گذراندند تاکيد کرد: اما دولت تمام توان خود را به کار گرفته و مي‌گيرد و ما نسبت به آينده بسيار اميدواريم. وظيفه رسانه‌ها هم ايجاد اميد و وحدت بيشتر است، زيرا با اين دو اصل مي‌توانيم از سختي‌ها عبور کنيم.

روحاني با اشاره به اينکه آمريکا در رسيدن به اهداف خود ناموفق بود خاطرنشان کرد: آنها وقتي از برجام خارج شدند انتظار داشتند که ما هم خارج شويم و اروپا هم از آمريکا حمايت کند اما آنها به اهدافشان نرسيدند. ما حساب شده حرکت کرديم و اکنون مورد تحسين کشورهاي دنيا هم هستيم.آمريکا فکر نمي‌کرد ما اينگونه عمل کنيم. اروپا هم زير بار حرف آمريکا نرفت. امروز همه کشورهاي دنيا جز چند کشور معدود، پشتيبان ايران هستند.

روحاني ادامه داد: اقدام آمريکا نه عليه فناوري هسته‌اي بلکه عليه سلامت مردم، محيط زيست، مواد غذايي و داروي مردم بود.

رئيس جمهوري با بيان اينکه ما براي حل مشکلات به لحاظ ساختاري نيز اقدام کرديم، گفت: به ملت بزرگ ايران مي‌گويم مطمئن باشند لحظه‌اي از توطئه دشمنان و حل مشکلات مردم غفلت نمي‌کنيم و با همه توان به دنبال حل مشکلات هستيم. براي کساني که حقوق ثابت دارند افزايش ۲۰ درصدي حقوق را دنبال کرده و قانون مصوب مجلس را اجرايي مي‌کنيم. تکليف حقوق کارگران نيز همين هفته مشخص مي‌شود. براي بخش پزشکي هم تصميمات لازم را اتخاذ کرده‌ايم. به اقشار مستضعف جامعه که تحت پوشش کميته امداد و بهزيستي هستند نيز در حد توان کمک مي‌کنيم.پرداختي ما به اين اقشار بيش از چهار برابر شده است ولي نياز آنها بيش از اين است.

وي تاکيد کرد: تمام توان خود را براي اشتغال، توليد و تأمين کالاهاي اساسي مردم به کار مي‌گيريم. تا پايان سال حدود ۱۵ ميليارد دلار براي تأمين کالاهاي اساسي پرداخت کرديم. براي سال آينده ممکن است تغييراتي در شيوه تأمين کالاهاي اساسي مردم ايجاد کنيم اما مسير تأمين اين کالاها را ادامه مي‌دهيم. همچنين کمک‌هاي کالايي را ادامه خواهيم داد.

وي با اشاره به اينکه برخي صادر کنندگان، وارد کنندگان و مغازه داران شرايط کشور را مراعات نمي‌کنند بيان کرد: با اين حال بيشتر آنها خيلي خوب، سالم و عادلانه کالا را در اختيار مردم مي‌گذارند اما برخي کالاها را در پستوي مغازه خود به گونه‌اي ديگر توزيع مي‌کنند يا حقوق مردم را رعايت نمي‌کنند. من از تعزيرات، ستاد حمايت و قوه قضائيه مي‌خواهم بيش از پيش فعال باشند. روحاني با اشاره به در پيش بودن ايام تعطيلات نوروز و سفرهاي نوروزي گفت: بايد همه نهادها و افرادي که در ايام نوروز و سفرهاي نوروزي مسئوليتي بر عهده دارند تلاش کنند تا به بهترين نحو اين ايام سپري و همه مسافران به سلامت سفر خود را انجام دهند. رئيس جمهوري همچنين با اشاره به تلاش خبرنگاران و اصحاب رسانه در اطلاع رساني و پوشش اخبار بخش‌هاي مختلف کشور گفت: از همه اصحاب رسانه که در طول سال در کنار مردم حضور داشتند و مسائل کشور را براي آنها بيان کردند و همچنين به انتقاد از دولت پرداختند تشکر مي‌کنم. اين انتقادات اگر سازنده باشد براي دولت بسيار مهم و ارزشمند است.

روحاني افزود: حتماً نبايد مردم را مأيوس کنيم و در جامعه شکاف ايجاد نمائيم و خدمتگذاران را متهم کنيم. من شهادت مي‌دهم که همه مسئولان، دستگاه‌هاي اجرايي، در تلاش هستند تا وظايف خود را به بهترين نحو انجام دهند. در اين شرايط اصحاب رسانه بايد از ما انتقاد کنند و به مردم نيز اطلاع دهند.

وي تصريح کرد: نبايد دشمن اصلي و توطئه اصلي را فراموش کنيم. بلکه بايد هر چه لعنت داريم بر کسي بفرستيم که اين شرايط را براي ما به وجود آورد؛ آمريکايي‌ها، رژيم صهيونيستي و ارتجاع منطقه‌اي اين شرايط را براي ما به وجود آورده است. اين در حاليست که برخي مي‌گويند اين مديريت کشور است که باعث ايجاد چنين شرايطي شده است. در پاسخ به اين افراد بايد گفت که پروژه‌هايي که اخيراً افتتاح شده و همچنين پروژه‌هاي ديگر و اقداماتي که در حوزه‌هاي مختلف انجام مي‌شود نتيجه مديريتي است که در کشور حاکم است.

رئيس جمهوري با اشاره به مديريت حاکم بر دستگاه‌هاي اجرايي کشور خاطرنشان کرد: وزير بهداشت که در اين مجموعه مديريت مي‌کند قول داده که تا پايان دولت دوازدهم پرداختي بيماران را از ۳۳ درصد به ۲۵ درصد برساند و اين بدان معناست که دولت راه خود را طي مي‌کند و وظايف خود را انجام مي‌دهد.

رييس قوه قضائيه تاکيد کرد: از همه قضات، حقوقدانان و طرفداران حقيقي حقوق بشر در سراسر جهان دعوت مي‌کنيم که با همکاري و تبادل نظر، به يک اجماع قدرتمند دست يابند و با پيوستن به نهضت حقوقي مقابله با نژادپرستي، تروريسم و افراط گرايي، گام‌هايي جدي در اين عرصه بردارند. به گزارش ايلنا، حجت‌الاسلام سيدابراهيم رئيسي در جلسه مسئولان عالي قضايي با ابراز قدرداني از اعتماد مقام‌معظم‌رهبري، از زحمات و تلاش‌هاي همه مسئولان قضايي در طول ادوار پس از پيروزي انقلاب اسلامي‌بويژه آيت‌ا... آملي‌لاريجاني تقدير کرد و اظهار داشت: بي‌ترديد امروز عبور از مشکلات و چالش‌هاي پيش روي دستگاه قضايي، نيازمند همکاري همه بخش‌ها و تلاش‌هاي قضات دلسوز، دغدغه‌مند و متدين است و از سوي ديگر، حل مشکلات کشور نيز به همکاري همه قوا و دستگاه‌ها بستگي دارد؛ چنانکه رهبر انقلاب اسلامي‌نيز در پيام غني و پرمحتواي خود بر اين مهم تاکيد کردند.رئيس قوه قضاييه سال ۹۷ را سال شکست دشمنان جمهوري اسلامي‌دانست و تصريح کرد: با حضور آگاهانه ملت بزرگ ايران در عرصه‌هاي مختلف تحت رهبري‌هاي داهيانه مقام معظم رهبري، سال ۹۷ را در حالي به پايان مي‌رسانيم که دشمنان جمهوري اسلامي‌در طراحي‌هاي بسيار پيچيده امنيتي، ايذايي، اقتصادي و رواني عليه کشورمان متحمل شکست‌هاي سنگيني شدند و مردم بزرگ ايران نيز بيش از هر زمان ديگري نشان دادند که در مسير ايستادگي و مقاومت، عزم جدي و راسخ دارند.رئيسي با قدرداني از دشمن شناسي، زمان‌‌‌‌شناسي و موقعيت‌‌‌‌شناسي ملت ايران، اين آگاهي را در کنار رهنمود‌هاي مقام معظم رهبري از مهم‌ترين مولفه‌هاي شکست دشمن دانست و خاطرنشان کرد: مردم بزرگوار ما به خوبي مي‌دانند که ايستادگي مقتدرانه در برابر دشمنان، جز از طريق اتکال به خدا و اعتماد به نفس ميسر نيست و اين نسخه شفابخشي است که همواره مورد تاکيد رهبر معظم انقلاب اسلامي‌نيز قرار گرفته است.وي با اشاره به فرمايشات اخير مقام معظم رهبري و اشاره به دوگانه‌هاي مهم از جمله حرکت اميدوارانه و فعالانه ابراز داشت: امروز حرکت اميدوارانه و دوري از ياس و نااميدي و همچنين حضور فعال و پرهيز از هرگونه انفعال براي همه مردم و مسئولان کشور، مسير صحيحي است که از سوي رهبر انقلاب ترسيم شده و قضات، کارکنان و مسئولان قضايي نيز با تبعيت از اين پيام بلند و توصيه راهگشا، تمام تلاش خود را براي تحقق حرکت اميدوارانه و فعالانه در گام دوم انقلاب، به کار خواهند بست.رئيس دستگاه قضا با اشاره به حادثه تلخ تروريستي اخير در نيوزيلند، اين اقدام ضدانساني را موجب جريحه‌‌‌دار شدن وجدان عمومي‌جهان دانست و بار ديگر با محکوم کردن اين عمليات نژادپرستانه عليه مسلمانان و نمازگزاران بي‌‌‌دفاع و بي‌‌گناه در يک کشور مدعي حقوق بشر، بيان کرد: اين اقدام نژادپرستانه عليه مسلمانان با اقدامات افراط گرايانه گروه‌هاي تکفيري و تروريستي نظير داعش که به نام اسلام دست به نفرت پراکني، ترور و وحشت آفريني مي‌زنند، شباهت‌هاي زيادي دارد و همگي دستاورد شوم پروژه‌هاي اسلام‌‌‌هراسانه‌اي است که در انديشکده‌هاي غرب طراحي و از سوي رسانه‌هاي آن‌ها با پشتيباني دولت‌ها به مرحله اجرا در مي‌آيد.رئيسي با بيان اينکه صرف ابراز تاسف و اعلام محکوميت در پي وقوع چنين حوادثي کافي نيست، بر ضرورت اقدامات عملي و ملموس در اين زمينه تاکيد کرد و يادآور شد: از همه قضات، حقوقدانان و طرفداران حقيقي حقوق بشر در سراسر جهان دعوت مي‌کنيم که با همکاري و تبادل نظر، به يک اجماع قدرتمند دست يابند و با پيوستن به نهضت حقوقي مقابله با نژادپرستي، تروريسم و افراط گرايي، گام‌هايي جدي در اين عرصه بردارند و دستگاه قضايي جمهوري اسلامي‌نيز به عنوان عالي‌ترين مجموعه قضايي کشوري که از قربانيان اصلي تروريسم و خشونت در جهان است.

وزير امور خارجه با بيان اينکه عرصه ديپلماسي و صحنه روابط بين الملل جاي اعتماد نيست، گفت: ديپلماسي و قدرت ميداني بايد درکنار يکديگر باشند تا اثرگذاري داشته باشد و در غير اينصورت به نتيجه نمي‌رسيم.

به گزارش ايسنا، محمدجواد ظريف در جلسه شوراي اداري استان قم بيان کرد: امروز دنيا از جهت منابع قدرت و مراکز قدرت تغيير کرده و منابع و مراکز قدرت متکثر شده است؛ در گذشته تنها غرب براي دنيا تصميم گيري مي‌کرد ولي جهان امروز، جهان پسا غربي است، غرب ديگر مرکز همه تحولات و تصميم گيري‌هاي جهان نيست.

ظريف تصريح کرد: اکنون اتفاقاتي در دنيا در حال رخ دادن است که بنا بر تصميم غرب نيست و حتي بر خلاف ميل آن‌ها است، نمونه آن در مسئله سوريه است که آمريکا تصميم به آتش بس گرفت ولي اين اتفاق رخ نداد، سپس سه کشور منطقه يعني روسيه، ترکيه و ايران تصميم گيري کردند در سوريه تنش‌ها کاهش يابد و اين اتفاق افتاد و برنامه اين سه کشور در سوريه اجرايي شد.

وي گفت: اگر غرب محوري را کنار بگذاريم، غرب شيفتگي و غرب ستيزي هم از ميان خواهد رفت و ما بايد اين واقعيت را بپذيريم، امام خميني (ره) به ملت ايران خود باوري داد و بايد اين خودباوري را داشته باشيم و بدانيم که امروز براي انجام تصميمات، کشور ايران نقش دارد و ديگر کنش گر و وابسته نيستيم.

وزير امور خارجه اظهار کرد: اکنون در جهان منابع قدرت نيز مانند مراکز قدرت، متکثر شده‌اند و قدرت محدود به قدرت نظامي، اقتصادي و يا سياسي نيست و دامنه گسترده‌اي پيدا کرده است؛ قدرت ايثار، قدرت فرهنگي و قدرت معنايي از مؤلفه‌هاي قدرت امروز است و دنياي سکولار نيز اين واقعيت را پذيرفته است.

وي خاطرنشان کرد: ايران داراي قدرت معنايي بالايي است و نشانه اين قدرت تفاوت سفر رئيس جمهور ايران و ترامپ است، ترامپ مخفيانه تنها سه ساعت در يک پادگان نظامي‌در عراق ماند ولي بزرگترين گردهمايي سران عراق براي مذاکره با رئيس جمهور ايران برگزار شد و رؤساي مذاهب و اديان و عشاير از نقش جمهوري اسلامي‌ايران در عراق سپاس‌گزاري کردند.

ظريف تاکيد کرد: قطعاً رشادت‌هاي سربازان رشيد اسلام و فرماندهي سردار قاسم سليماني نقش بسزايي در افزايش قدرت ايران داشته است ولي عامل اصلي قدرت کشور، قدرت معنايي جمهوري اسلامي‌است.

وي افزود: به دليل قدرت معنايي که ايران دارد بر اين باور هستيم که مي‌توانيم با همه مذاکره کنيم، البته مذاکره با اعتماد فرق دارد، ما به هيچ کس اعتماد نداريم و صحنه روابط بين الملل و عرصه ديپلماسي جاي اعتماد نيست و به دوستان نيز نمي‌شود در اين عرصه اعتماد کرد چه برسد به کساني که ۴۰ سال با مردم ايران و انقلاب اسلامي‌سر ناسازگاري داشتند و از دشمنان کشور مانند صدام حمايت کردند.

• *خوان اول: از ظهور دلار جهانگيري تا سقوط سلطان سکه!

درست 20 روز از ابتداي سال 97 گذشته بود که دولت بعد از فراز و فرودهاي قيمت دلار در زمستان سال 96 نرخ هزار و 200 توماني را براي دلار تعيين کرد و از همان ابتدا به خاطر تاکيد جهانگيري بر رسمي‌بودن اين قيمت و قاچاق بودن هر قيمت ديگر براي دلار اين نرخ به نام دلار جهانگيري مشهور شد.

اين تصميم دولت که بعدها ادعا شد با وجود مخالفت مسعود نيلي تئوريسين اقتصادي دولت، از سوي سيف و طيف نزديک به نوبخت گرفته شده بود به يکي از تجربه‌هاي شکست خورده دولت روحاني تبديل شد و ظهور رانت‌هاي گسترده و تخلفات چشمگير در واردات کالا را به همراه داشت که در نهايت رها شدن فنر قيمت در بازار ارز و طلا منجر شد و تا ورود نهادهاي امنيتي و انتظامي‌و دستگيري اخلالگران ادامه داشت. در نهايت برخورد قضايي و دادگاهي شدن اخلالگران سبب شد تا در مهمترين پرونده‌هاي فساد اقتصادي سلطان سکه و همدستانش به اعدام محکوم شوند. اين دادگاه‌ها پاي سلطان سکه و کاغذ و موز و گوشت و ... را به ادبيات عامه مردم باز کرد تا به نوعي بتوان سال 97 را سال سقوط سلطان‌ها ناميد.

• خوان دوم: خروج ترامپ از برجام و ورود دلارفروشان خانه دار به بازار

درست يک ماه بعد از ظهور دلار جهانگيري اين بار نوبت ترامپ بود تا در 18 ارديبهشت ماه با اعلام زمان خروج آمريکا از برجام و بازگشت نظام تحريم‌هاي ظالمانه طي دو دوره 90 و 120 روزه ، دلار به نقش اول اتفاقي تبديل شود که واکنش‌هاي شتابزده مردم را به همراه داشت. ترس برخي از مردم از تحريم‌ها سبب شد تا با واکنشي احساسي با هجوم به سبزه ميدان و فردوسي بازار دلار فروش‌ها به يکباره با صفي از خريداران سکه و دلار مواجه شود و تقاضاي کاذب و سيري ناپذير به يکباره نرخ دلار و سکه را به کانال‌هاي رکوردشکن برساند. اين روند که ناشي از ترس در خصوص کاهش ارزش پول ملي بود ماراتني به وجود آورد تا ايراني‌ها سرمايه‌هاي سرگردان خود را به بازارهاي دلار و سکه و مسکن و خودرو کوچ دهند و موجي تازه از گراني بي سابقه در اقتصاد بروز يابد. اين موج تابستان 97 را به تابستاني داغ براي دلار و سکه تبديل کرد و گذر دلار از مرز 18 هزار تومان و سکه 5 ميليون توماني را به همراه داشت تا بمب ساعتي مشکلات ساختاري اقتصاد ايران بالاخره منفجر شود و بازار خودرو و لوازم خانگي و خوراک و ... با چند برابر شدن قيمت‌ها به هم بريزد .

• خوان سوم: تابستان داغ با خداحافظي سيف و خانه تکاني در کابينه

يکي ديگر از مهمترين اتفاق‌هاي اقتصادي سال 97 خداحافظي سيف از رياست کل بانک مرکزي و آمدن همتي به برج لاجوردي بود. زمزمه اين تغييرات ماه‌ها قبل و با شکست سياست ارزي دولت و ناکام ماندن تثبيت نرخ دلار دولتي شنيده مي‌شد. در همين رابطه يک فعال سياسي اصلاح طلب در روزنامه‌اي که ارگان اصلاح طلبان به شمار مي‌آيد نوشت: گفته مي‌شود همه تغييرات در دولت ممکن است صرفا به تغيير رئيس کل بانک مرکزي ختم شود که دوره پنج‌ساله‌اش به‌طور قانوني رو به اتمام است. عبدا... ناصري فعال سياسي اصلاح طلب و عضو شوراي مشورتي رئيس دولت اصلاحات طي يادداشتي در خصوص شايعه موج استعفا و تغييرات در کابينه دولت گفت : شنيده‌ها حاکي از آن است که جهانگيري براي ايجاد تحولات در بخش اقتصادي دولت، هنوز نظر مساعد رئيس‌جمهور را در اختيار ندارد.گفته مي‌شود همه اين تغييرات ممکن است صرفا به تغيير رئيس کل بانک مرکزي ختم شود که دوره پنج‌ساله‌اش به‌طور قانوني رو به اتمام است. پيش از اين صحبت از آن بود که روحاني تحت فشار افکار عمومي، تصميم به تغيير در تيم اقتصادي خود يعني وزراي اقتصاد، صمت و رئيس سازمان برنامه‌وبودجه و رئيس کل بانک مرکزي گرفته است. اين شايعات و پيش بيني‌ها البته به سرعت رنگ واقعيت گرفت و موجي از استعفا و جا به جايي در دولت و کابينه به راه افتاد که به استعفاي آخوندي و نيلي و تغيير وزراي اقتصاد و کار و صمت و .... منجر شد و حتي سخن از استعفاي جهانگيري هم به ميان آمد.

• خوان چهارم : بوي نفت خام در بورس

بازار سرمايه در سال 97 هم روزهاي تلخ و شيرين بسياري ديد. در بورس ايران شاهد اتفاقات بسياري بوديم که از جمله آن مي‌توان به قرار دادن حد اعتباري براي کارگزاري‌ها، آغاز معاملات آتي سهام و اختيار معاملات زعفران، کاهش ماليات بر نقل و انتقال شرکت‌هاي بورسي و يک خداحافظي مهم اشاره کرد.

در سال 97 با دوپينگ دلار نماگر اصلي بورس تهران از ابتداي سال تا اوج تاريخي خود در نهمين روز مهرماه ضمن بازدهي ۱۰۳ درصدي، در ارتفاع ۱۹۵ هزار و ۴۸۰ واحد ايستاد؛ سپس با اجراي تحريم‌ها و تلاطم بازارهاي جهاني در جنگ تجاري غول‌ها، مسيري فرساينده را طي کرد و شاخص کل با عقبگرد ۱۶ درصدي در ميانه اسفند روي عدد ۱۶۲هزار و ۸۲۷ واحد جا خوش کرد. ارزش معاملات خرد ضمن ثبت رکورد تاريخي در مقايسه با سال قبل رشد ۲۳۵ درصدي را به نمايش گذاشت. افزون بر اين، در شرايطي که تا روز تاريخي بورس تهران در نهم مهرماه، حدود ۵ هزار و ۶۰۰ ميليارد تومان پول از سوي سهامداران حقيقي به جريان سهام پيوسته بود، در نيمه دوم سال با خروج تدريجي سهامداران خرد از بازار، اين رقم به ۳ هزار و ۲۰۰ ميليارد تومان کاهش يافت.

سهام داران امسال در برخي از موارد با روشن شدن چراغ قرمز در بورس تا مرحله ورشکستگي پيش رفتند و در برخي روزها با زلزله قيمت دلار و افزايش تقاضا براي خريد سهام شرکتهاي صادرات محور کانال شکني‌هاي پي در پي و سودهاي چشمگيري را تجربه کردند.

مهمترين اتفاق بورسي سال 97 بعد از رکوردشکني‌ها شايد خداحافظي حسن قاليباف اصل بعد از 10 سال از مديرعاملي بورس تهران بود که در شهريور ماه اتفاق افتاد و علي صحرايي جاي او را گرفت. در اين ميان البته نفتي شدن بورس و ورود نفت خام به معاملات بورسي را هم مي‌توان نقطه عطفي در تاريخ بازار سرمايه ايران به شمار آورد. هر چند اين اتفاق قرار بود کانالي براي دور زدن تحريم خريد نفت ايران باشد اما با بي مشتري ماندن بشکه‌هاي نفت در بورس بعد از چند بار عرضه مشخص نيست آينده اين روند به موفقيت برسد يا نه!

• خوان پنجم : خداحافظي با ريال و پرواز 4 صفر از اسکناس‌ها

کاهش ارزش پول ملي در سال ۱۳۹۷ اتفاقي بود که با افزايش مستمر نرخ تورم به نظر نمي‌رسد به اين زودي دست از سر اقتصاد کشور بردارد. اقتصادانان در اين باره تورم ساختاري، کاهش تراز تجاري، افزايش نقدينگي و کاهش سرمايه‌گذاري در کشور را از عوامل اصلي کاهش ارزش پول ملي مي‌دانند. اين اتفاق سبب شد تا يک بار ديگر ماجراي حذف صفرها از پول ملي در صدر اخبار قرار بگيرد. حذف صفر از پول ملي ايران در جمهوري اسلامي‌تاکنون چندين بار مطرح شده، اما هيچ‌گاه اقدامات اجرايي به صورت جدي در راستاي آن انجام نگرفته بود که سال‌هاي ۱۳۷۲ و ۱۳۸۶ از نمونه‌هاي بارز اين موضوع هستند. آذر دو سال پيش بود که براي نخستين بار، حذف چهار صفر از پول ملي به طور جدي‌تري از سوي مسئولان وقت پيگيري شد تا جايي که در جلسه هيات وزيران، واحد پول ايران، تومان و برابر با ۱۰ ريال ‌تعيين شد. هرچند با اين اقدام به نظر مي‌رسيد که بانک مرکزي به دنبال حذف صفر از پول ملي است اما ولي‌ا... سيف، رئيس‌کل وقت بانک مرکزي گفت که اين تغيير واحد پولي به معناي حذف صفر از پول ملي نيست. هر چند کمي‌بعد تاييد شد دولت و بانک مرکزي به دنبال اين موضوع هستند که در لايحه‌اي جداگانه نسبت به حذف چهار صفر از پول ملي اقدام کنند. دو سال قبل تغيير واحد پول ايران از ريال به تومان نيازمند تصويب مجلس و شوراي نگهبان بود که دولت به رغم تصويب اين امر در هيات وزيران، موضوع را مسکوت نگه داشت و اين تغيير در همين مرحله نيمه‌تمام ماند و لايحه‌اي از سوي دولت براي حذف چهار صفر از پول ملي نيز به مجلس ارائه نشد. اما اين بار در سال 97 و با گذشت دو سال پس از آن اتفاق، در دوره مديريت عبدالناصر همتي حذف صفر از پول ملي ايران، رنگ و بوي جدي‌تري به خود گرفت و به نظر مي‌رسد که حتي اقدامات ابتدايي آن نيز انجام شده است. نخستين جرقه از جدي‌ شدن دوباره حذف چهار صفر از پول ملي زماني زده شد که بانک مرکزي در دي ماه از اسکناس ۵۰ هزار توماني جديد خود رونمايي کرد و در طراحي اين اسکناس نکاتي وجود داشت که توجه برخي را به خود جلب کرد. نکته مهم نخست، استفاده از رنگ‌آميزي متفاوت در ارقام چاپ‌شده روي اسکناس بود به طوري که چهار صفر بعد از عدد ۵۰ با رنگ متفاوت و کم‌رنگ‌تر طراحي شده‌اند و در قسمت پاييني اسکناس نيز عدد ۵۰ به طور جداگانه درج شده است.

دومين نکته، استفاده از طرح کوه دماوند پشت اسکناس‌هاي جديد ۵۰ هزار توماني است که اين طرح پيش از اين پشت اسکناس‌هاي ۱۰۰۰۰ ريالي (۱۰۰۰ توماني) قديمي‌استفاده مي‌شد و شايد اين موضوع نيز اشاره ديگري به حذف چهار صفر از پول ملي داشته باشد.

در حالي که گمانه‌زني‌ها درخصوص اين موضوع ادامه داشت، عبدالناصر همتي، رئيس‌کل بانک مرکزي در نشستي که به دعوت فراکسيون ولايي مجلس شوراي اسلامي‌برگزار شد، سياست‌هاي پولي و ارزي دولت را تشريح و اعلام کرد: لايحه حذف چهار صفر از پول ملي، از سوي بانک مرکزي تقديم دولت شده است و اميدوارم هر چه سريع‌تر اين مهم به نتيجه برسد.

هرچند که پيش از اين گفته شده بود که در شرايط تورمي‌نبايد اقدام به حذف صفر از پول ملي کرد و بايد تورم تقريبا ثابت شده باشد، اما به نظر مي‌رسد اين بار بانک مرکزي با قدرت جدي‌تري به حذف صفر از پول ملي ورود کرده و اقدامات نخستين آن را نيز انجام داده است .

حذف صفر از پول ملي کشورها نخستين بار پس از پايان جنگ جهاني دوم تجربه شد و پس از آن به ‌ويژه از دهه ۶۰ و ۷۰ ميلادي به اين سو اين عمل بارها و بارها در کشورهاي مختلف که اکثرا کشورهاي در حال توسعه بودند، به‌اجرا درآمد.

داده‌هاي بانک جهاني و صندوق بين‌المللي پول حاکي از آن است که دست‌کم ۵۰ کشور جهان تاکنون اقدام به حذف صفر از پول ملي خود کرده‌اند که در برخي از اين کشورها براي تکميل چرخه رواني نسبت به تغيير نام واحد پول نيز اقدام شده است.

در اين ميان عمده اقتصاددانان بر اين عقيده‌اند که حذف صفر از اسکناس هيچ‌گونه تأثيري بر شاخص‌هاي اقتصادي و طرف عرضه و طرف تقاضا ندارد و بيشتر اثر رواني بر جامعه مي‌گذارد.

به ‌عقيده کارشناسان اقتصادي، افزايش ظاهري قدرت پول ملي، آسان‌سازي مبادلات، محاسبات و خريد و فروش‌هاي مردم از اثرات قابل تحقق حذف صفرها است، اما براي حذف صفرها ارتقاي شاخص‌هاي اقتصادي همچون افزايش توليد، نرخ سرمايه‌گذاري، آزادسازي‌هاي اقتصادي، رفع انحصارات، حضور بانک‌هاي خارجي در کشور و حضور بي‌قيد و شرط سرمايه‌گذاران خارجي نيز بايد انجام شود.

• خوان ششم : تخت گاز پرايد در بازارخودرو

سال ۱۳۹۷ را بسياري به يک سال وحشتناک در بازار خودرو تعبير مي‌کنند. امسال اولين نکته‌اي که به ذهن هر کسي مي‌رسد افزايش چند برابري قيمت خودرو است و شاهد مثال آن هم اينکه در روزهاي آخر سال پرايد ۲۰ ميليوني به پرواز درآمد و قيمت ۵۲ ميليون تومان را تجربه کرد.

خودرو در سال 97 به اعتقاد يک کارشناس بعد از چند سالي که به تدريج به جايگاه اصلي خود در اقتصاد، يعني کالاي مصرفي بازگشته بود و کسي براي سرمايه‌گذاري خودرو نمي‌خريد، دوباره کارکردي سرمايه‌اي يافت و عملا افرادي پيدا شدند که صف مي‌بندند و به‌راحتي قيمتي 50 ميليون توماني براي پرايد پرداخت مي‌کنند؛ خودرويي که به اعتقاد امير حسين کاکايي از فعالان اقتصادي ارزان‌ترين خودروي دنيا در اين سطح است، يعني حدود پنج هزار دلار و حتي کمتر.

بد نيست بدانيد که در واقعيت خودروي کوييد ارزان‌ترين خودروي دنياي کلاس B است که حدود هشت هزار دلار قيمت دارد.

در اين ماجرا البته هم خريداران و هم خودروسازان خود را قرباني معرفي مي‌کنند و به نظر مي‌رسد اين بار هر دو سوي ماجرا به درستي مدعي هستند.

امسال با رشد قيمت دلار و گراني مواد اوليه در حالي که خودروي پرايد به‌طور متوسط با قيمت ۳۵ ميليون تومان توليد مي‌شد عملا خودروساز آن را با دستور دولت و با زيان ۲۲ ميليون تومان مي‌فروخت. نتيجه اين اتفاق کاهش شديد توان توليد و نهايتا هزاران ميليارد تومان زيان در خودروسازي‌ها بود. از آن بدتر که در اين ميان مصرف‌کنندگان هم زيان کردند، چرا که خودروي ارزان را معمولا سرمايه‌دار و دلال مي‌خريد و به مصرف‌کننده با قيمت واقعي (ارزش ذاتي خودرو) مي‌فروخت. به اين‌ترتيب تقريبا معادل آنچه که خودروساز و مصرف کننده ضرر کرد، سرمايه‌گذار و دلال سود برد.

جالب اينجاست که دولت با وجود ادعاي تنظيم بازار عملا نتوانست قيمت خودرو را کنترل کند. بماند که به‌رغم تلاش و تدوين مصوبه‌اي جنجالي با نرخهاي جديد براي کنترل ظاهري قيمت، در کف بازار چنين اتفاقي نيفتاد و مصوبه فروش 5 درصد زير قيمت بازار هم تنها به گران تر شدن قيمت کارخانه‌اي خودرو منجر شد و آن گونه که وزير تازه نفس صمت وعده داده بود در نهايت به ارزان شدن و تعادل بازار ختم نشد.

در اين ميان دو عامل ديگر سبب به هم ريختن بازار خودرو شده بود. يکي ماجراي خروج آمريکا از برجام و بازگشت تحريم‌ها بود که سبب شد به‌رغم سرمايه‌گذاري‌هاي جديد طرف‌هاي خارجي در ايران، در همان اوايل که هنوز تحريم‌ها شروع نشده بود، شروع کنند به فرار از ايران. خروج طرف‌هاي خارجي از ايران به علت تحريم‌هاي جديد، سه اثر منفي براي خودروساز داشت: زيان ناشي از تعويق يا تعليق تعهدات، گرفتار شدن سرمايه‌گذاري‌هاي انجام‌شده مشترک و متوقف‌شدن برنامه‌هاي توسعه و ارائه محصولات جديدي که قرار بود در امسال و سال آينده بيرون بيايند. از آن مهم‌تر مي‌توان گفت که صنعت خودرويي که قرار بود امسال و سال آينده به پرواز درآيد، عملا زمين‌گير شد و قيمت محصولاتش در بازار به پرواز درآمد.

در کنار اين موضوع ممنوعيت واردات خودرو که به نحو بدي از مردادماه پارسال شروع شده بود، دردسر بعدي خودروسازان و واردکنندگان خودرو و از آن مهم‌تر خريداران شد؛ به‌گونه‌اي که متاسفانه برخي از واردکنندگان سنتي و اصيل که طي چهل سال آبرو براي خود کسب کرده بودند، هم در بازار داخلي بدهکار مردم شدند و هم نزد فروشندگان بين‌المللي خودرو بي‌اعتبار. همچنين قيمت‌هاي خودروهاي وارداتي بيش از افزايش قيمت ارز، به پرواز درآمد. طبيعي بود. وقتي مسير ورود يک کالا بسته مي‌شود، قيمتش کشش پيدا مي‌کند.

حالا هر چند هنوز هم در بسياري از خيابان‌ها شاهد رژه ماشين‌هاي چند ميلياردي هستيم اما آنچه اتفاق افتاده کوتاه شدن دست کم درآمدها از خودروهاي داخلي و رجوع دوباره قشر متوسط به خريد خودروهاي ايراني هستيم و در اين ميان البته هنوز تک و توک هستند افرادي که قدرت پرداخت قيمت ميلياردي خودروهاي وارداتي را دارند و به قول يک اقتصاددان "عملا در جامعه‌اي که خود را در جنگ اقتصادي مي‌بيند، مانند يک نورافکن يک واقعيت تلخ را به رخ کشيده و تنش رواني را بالا مي‌برند!"

• خوان هفتم: ماجراي گوشت و بازگشت کوپن به اقتصاد ايراني

خوان هفتم اقتصاد ايران در سال 97 با واژه‌هاي صف، سبد کالا، گوشت و کوپن پيوند خورده است. داستان تراژدي وار اقتصاد زخم خورده ايران در سال 97 با فصل صف‌هاي طولاني براي دريافت گوشت دولتي 28500 توماني و پيامک‌هاي اختصاص يا عدم اختصاص سبد کالا پيوند خورده است. زمستان امسال با اوج گيري قيمت گوشت و گذر از مرز 100 هزار توماني دولت باور کرد مردم از پس هزينه تامين برخي مايحتاج خود بر نمي‌آيند و تلاش کرد با سياست سبد کالا و عرضه ارزاق و سهميه بندي از پس بحران‌هاي عجيب و غريب رب و دستمال کاغذي و مرغ و ... که صفهاي طولاني و هجوم خريداران را در پي داشت بر بيايد. بالاخره با درگيري در صفوف طولاني و پيدا شدن گوشتهاي تنظيم بازاري در رستورانها به جاي سفره مردم که دوران جنگ را به ياد نسلهاي مسن تر مي‌آورد بزرگترين بازيگر آن روزها يعني کوپن به خبرها بازگشت و مجلس در مصوبه‌اي به دولت اختيار داد براي تنظيم بازار از طريق کوپني کردن مايحتاج ضروري در توزيع و تنظيم بازار دخالت کند. شايد تنها فرق کوپن اين روزها با کوپن دهه شصت در الکترونيکي بودن آن باشد . هر چند هنوز شيوه اجراي اين تصميم مشخص نيست اما به نظر مي‌رسد آخرين بازيگر اقتصادي امسال در واپسين روزهاي سال 97 کوپن باشد که بسياري از ما دهه پنجاه و شصتي‌ها با آن خاطره‌هاي بسيار داريم.

• گراني عامل افزايش طلاق

در اين رابطه يک خانم کارمند بخش خصوصي وضعيت سال آينده را سخت تر از امسال توصيف مي‌کند و مي‌گويد: وقتي امسال را در سختي گذرانديم، حسرت بسياري از کالاها و اجناس را داشتيم و دولت نيز از تامين آنها ناتوان بود، چگونه انتظار داريم سال آينده بهتر از امسال باشد. اين خانم با طرح اين سوال که مگر چه اتفاقي در اقتصاد کشور رخ داده که سال آينده انتظار رونق داشته باشيم گفت: هر کدام از مسوولان که در همين سالهاي گذشته سخنراني کردند، در يک جمله مشترک بودند، همه مسوولان تاکيد کردند که شرايط سخت است و از مردم انتظار داريم تحمل کنند تا از اين پيچ سخت عبور کنيم. اين خانم با تاکيد بر اينکه مدتهاست در اين پيچ مانده ايم و گمان نمي‌رود بتوانيم از اين پيچ عبور کنيم گفت: مگر چه ابزاري در اختيار داريم که مي‌خواهيم از اين پيچ سخت عبور کنيم. هر روز کالاها گران و کمياب مي‌شود و حقوق نيز به اندازه‌اي نيست که بتوانيم اين گراني را پوشش بدهيم. بنابر اين چشم‌انداز آينده را روشن نمي‌بينم.

وي با اشاره به اينکه هيچ نظارتي بر کنترل قيمت‌ها وجود ندارد گفت:‌ توليد کننده، واردکننده و فروشنده هستند که قيمت‌ها را تعيين مي‌کنند و هيچ کس هم با گران فروشي برخورد نمي‌کند. اين خانم کارمند با انتقاد از افزايش حقوق گفت:‌چگونه انتظار دارند بتوانيم به زندگي خود ادامه دهيم وقتي کالا گران مي‌شود اما حقوق افزايش نمي‌يابد. وي احتمال اخراج يا تعديل نيروي کار در سال آينده را بسيار خطرناک توصيف مي‌کند و مي‌گويد: تجربه نشان داده که افزايش حقوق به اخراج نيروي کار منجر مي‌شود و کارفرمايان نيز مسووليت سه نفر را به دو نفر مي‌سپارند تا بتوانند بار افزايش حقوق را کاهش دهند. اين خانم کارمند افزايش آمار طلاق در سال آينده را پيش‌بيني مي‌کند و مي‌گويد: يک مرد تا کي مي‌تواند از زن و فرزندش بخواهد که نان خالي بخورند. به راستي مسوولان نمي‌دانند که با اين حقوق‌هاي ناچيز فقط مي‌تواند کرايه خانه داد و براي تهيه بقيه کالاهاي مورد نياز بايد حسرت بخوريم.

• حسرت در سفره بازنشستگان

از سوي ديگر علي دهقان کيا که رياست کانون کارگران بازنشسته تهران را بر عهده دارد مي‌گويد:‌ سالي که نکوست از بهارش پيداست. مگر در سال گذشته دولت براي کارگران و بازنشستگان چه کار کرده که انتظار داشته باشيم سال آينده تحولي در زندگي کارگران اتفاق بيفتد. وي با ابراز تاسف از اينکه دولت در اعلام آمارها با مردم رو راست نيست گفت: وقتي تورم بيش از 100 درصد است چگونه دولت به خودش اجازه مي‌دهد از تورم 20 درصدي سخن بگويد؟ وي با اشاره به اينکه بازنشستگان محروم‌ترين قشر جامعه هستند گفت: بيش از 60 درصد بازنشستگان حداقل بگير هستند و هيچ منبع درآمدي ندارند. بنابر اين ناچار هستند با همان حداقل‌ها بسازند. رييس کانون کارگران بازنشسته تهران با انتقاد از کساني که گمان مي‌کنند خانواده بازنشسته شامل يک پيرمرد و پيرزن مي‌شود بنابر اين هزينه‌اي ندارند گفت: وقتي دختر و پسر ما ازدواج مي‌کند، با داماد وعروس و نوه باز مي‌گردند.

البته اگر طلاق نگيرند. وي سال آينده را نااميد کننده مي‌داند و مي‌گويد: دولتي که عامل اصلي گراني و تورم است، هنگام افزايش حقوق بهانه مي‌آورد و انتظار دارد حقوق بگيران يک سال آينده را در نداري و کمبود ادامه دهند. وي خطاب به مسوولان تاکيد مي‌کند:‌ ما را به سياه نمايي متهم نکنيد، بلکه باور کنيد که سفره‌هاي خالي و شرمندگي باعث شده صداي فريادمان بلند باشد. دهقان کيا با اشاره به فسادهاي بزرگي که در کشور رخ مي‌دهد گفت: يک بازنشسته براي دريافت وام سه ميليون توماني با مشکلات بسياري رو به رو است. اول اينکه اقساط وام از حقوق ماهيانه اش کسر مي‌شود اما بدتر اينکه اگر سنش به 67 سال رسيده باشد، به او وام نمي‌دهند زيرا احتمال مي‌دهند بميرد و دريافت اقساط با مشکل رو به رو شود بنابراين بازنشسته بالاي 67 سال بايد ضامن بياورد. اما آقايان هزاران ميليارد تومان از بانک وام مي‌گيرند و اقساط آن را نيز نمي‌پردازند و معلوم نيست چرا کسي از اين آقايان وثيقه نخواسته است.

• تجمع‌ها و اعتراض‌هاي بي نتيجه

از سوي ديگر يک خانم معلم با انتقاد از شرايط موجود مي‌گويد: چند روز پيش بود که عده‌اي از معلمان در اعتراض به وضعيت نامناسب معيشت و زندگي خودشان، وارد مدرسه مي‌شدند اما درس نمي‌دادند. گمان مي‌کرديم مسوولان به اين اعتراض معلمان توجه کنند و به خواسته‌هايمان پاسخ بدهند اما هيچ اتفاقي نيفتاد. وي با اشاره به اينکه همه جاي دنيا براي معلم ارزش قايل مي‌شوند زيرا آينده فرزندشان را رقم مي‌زند اما در ايران هيچ توجهي به معلم نمي‌شود گفت: معلمان از جمله اقشاري هستند که حقوق پاييني دريافت مي‌کنند. اين خانم معلم با اشاره به تجمع و اعتراضهايي که معلمان همه ساله انجام مي‌دهند گفت:‌ بارها معلمان مقابل مجلس شوراي اسلامي‌يا وزارت آموزش و پرورش تجمع کرده‌اند اما نتيجه‌اي نداشته است.

وي با اشاره به اينکه بسياري از کالاهاي اساسي را بايد مدتها در صف ايستاد تا به قيمت پايين تر خريداري کرد گفت:‌ معلم بايد صبح اول وقت در کلاس درس حاضر شود و امکان اين ندارد که از ساعت 5 صبح به صف گوشت برود تا شايد ساعت 12 ظهر بتواند دو کيلو گوشت دولتي بگيرد. اين خانم معلم با تاکيد بر اينکه سال آينده با امسال هيچ فرقي نخواهد کرد گفت: دولت چه ابزاري در اختيار دارد که بتواند قيمت کالاها را ارزان کند يا مانع گراني شود. اين خانم معلم با ابراز تاسف از فسادهايي که رخ مي‌دهد گفت: مردم ماشين حساب به دست گرفته‌اند و دايم حساب مي‌کنند که اگر پول فساد سه هزار ميليارد توماني بين مردم تقسيم مي‌شد، به هر نفر چقدر مي‌رسيد. بنابر اين پول وجود دارد اما براي عده‌اي فاسد که البته راهکار را مي‌شناسند و به خوبي هم از آنها سواستفاده ميکنند.

• مايوس نباشيم

در همين رابطه محمد اسماعيل سعيدي نماينده تبريز در مجلس شوراي اسلامي‌مي‌گويد: بايد نسبت به آينده اميدوار باشيم البته قبول داريم که مشکلات اقتصادي کشور زياد است و تحريم‌ها نيز مزيد برعلت شده اما نبايد نسبت به آينده مايوس باشيم. وي با اشاره به اينکه قرار بود ارز 4200 توماني براي تهيه کالاهاي اساسي در نظر گرفته شود تا کالاهاي اساسي با قيمت مناسب به دست مردم به ويژه اقشار آسيب پذير و محروم برسد گفت:‌متاسفانه شاهد بوديم که بخش عمده‌اي از ارز دولتي به انحراف رفت و عده‌اي فرصت طلب ارز 4200 توماني گرفتند تا کالاهاي اساسي وارد کنند و البته کالا وارد کردند اما در بازار آزاد به قيمت ارز 10 هزار توماني فروختند و يک شبه راه صد ساله را رفتند. عضو کميسيون فرهنگي مجلس با تاکيد بر اينکه فساد باعث نااميدي مردم مي‌شود گفت: متاسفانه شاهد بوديم که ارز 4200 توماني به غير از فساد و رانت نتيجه ديگري نداشت و هم اکنون صدها نفر از کساني که ارز 4200 توماني دريافت کرده‌اند در زندان به سر مي‌برند يا در انتظار محاکمه هستند.

وي با اشاره به پيشنهادي که هنگام بررسي بودجه 98 از سوي نمايندگان مطرح شد گفت:‌ پيشنهاد کرديم که 14 ميليارد و 500 ميليون دلار براي کالاهاي اساسي در نظر گرفته شود اما به واردکنندگان ندهيم که منجر به فساد شود و سود آن به جيب عده‌اي واردکننده برود بلکه وجه آن را به صورت نقدي به مردم بدهيم تا خودشان هزينه‌هاي زندگي شان را تنظيم کنند که موافقت نشد همچنين طرح ديگري براي تخصيص سوخت به همه مردم داديم تا بار هزينه پرمصرف‌ها را از دوش کم مصرف‌ها برداريم که آن هم نشد. وي با پذيرفتن اينکه قبول داريم ميزان درآمد حقوق بگيران پايين است گفت: بيش از 20 ميليون جمعيت کشور را حقوق بگيران تشکيل مي‌دهند و هنگامي‌که حقوق اين افراد پايين باشد، شک نداريم که ميزان خريد عامه مردم پايين مي‌آيد و تاثيرات منفي بر گردش مالي اقتصاد مي‌گذارد. سعيدي افزود: بايد به توان داخل اعتماد کنيم و نگران تهديدها وتحريم‌ها نباشيم. بي شک از اين مرحله نيز مانند دوران دفاع مقدس يا موارد ديگر خواهيم گذشت.

• چوب گراني بر سر کسبه

از سوي ديگر يک مسوول اتحاديه صنفي در پاسخ به اينکه گمان مي‌کنيد وضعيت سال آينده چگونه باشد مي‌گويد: ما را وارد اين بازي‌ها نکنيد. به ياد بياوريد که طحان پور رييس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرد که سال آينده قيمت لوازم خانگي گران مي‌شود اما امروزه بايد پاسخگوي اين اظهار نظرش باشد. وي با اشاره به سابقه همه ساله گفت: کدام سال را سراغ داريد که قيمت کالاها گران نشده باشد.

تنها تفاوتي که امسال با سالهاي گذشته دارد، ميزان تورم و گراني است. اين فعال صنفي با تاکيد بر اينکه گراني در سال آينده بي شک نسبت به سالهاي قبل بيشتر خواهد بود گفت: شيب گراني در سال 97 بسيار تند بود و اگر اين روال ادامه داشته باشد کمر کارمند و کارگر زير بار گراني و تورم سال آينده خم خواهد شد. وي در پاسخ به اينکه مردم اعتقاد دارند فروشندگان بيش از آنچيزي که بايد از فروش کالا سود مي‌برند و عامل اصلي گراني‌ها فروشندگان و صنوف هستند گفت:‌اين ادعا کم لطفي است. تمامي‌اتحاديه‌ها واحد بازرسي دارند و بازرسي‌ها به اندازه‌اي زياد است که اگر تخلفي صورت بگيرد و مشتري به اتحاديه شکايت کند، برخورد جدي با متخلف صورت خواهد گرفت و حتا تا مرز ابطال جواز کسب و تعطيلي واحد هم رفته ايم.

• محروميت‌هاي کارگران باعث بيماري‌هاي روحي رواني

در همين رابطه نماينده کارگران در شوراي عالي کار با انتقاد از وضعيت نامناسب زندگي کارگران گفت: گراني در سال 97 وحشتناک رود و به دليل حقوق‌هاي ناچيز، کارگران بسياري از مزاياي خود را از دست دادند و در شرايط سختي زندگي کردند. اکنون نيز با روالي که شاهد هستيم، سال آينده دست کمي‌از سال جاري نخواهد داشت و گمان نمي‌کنم کارگران روي خوش ببينند و آب خوش از گلوي کارگران پايين برود.

علي خدايي با ابراز تاسف از اينکه دستمزدهاي ناچيز باعث محروميت کارگران از حداقل‌هاي زندگي شده است گفت: مسئولان بايد با جامعه کارگري رو راست باشند و همه چيز را به صورت شفاف به مردم بگويند تا مردم بدانند در چه شرايطي زندگي مي‌کنند.

نماينده کارگران در شوراي عالي کار با تاکيد بر اينکه افزايش دستمزد يکي از مهمترين ابزارهاي کارگران براي فاصله گرفتن از خط فقر و رسيدن به بخشي از معيشت از دست رفته ناشي از گراني‌هاست گفت: عدد نهايي براي سبد معيشت ۳ ميليون و ۷۵۹ هزار و ۲۶۲ تومان تعيين شده است که اين عدد حداقل هزينه يک خانواده 3/3 نفري است که همه طرفين آن را به عنوان يک زندگي حداقلي پذيرفته اند.وي براي اثبات تاثير گراني‌ها بر معيشت و سلامت کارگران، به سرانه مصرف شير اشاره کرد و گفت: سرانه مصرف شير در سال ۸۴ به ازاي هر نفر ۲۱۳ کيلو بود که اکنون به زير ۸۰ کيلو رسيده و اين زنگ خطر و هشداري براي مسئولان بهداشت و درمان کشور و کساني است که دائم سخن از کاهش دستمزد مي‌گويند.

خدايي افزود: مسوولان سلامت کشور بايد بدانند که زنگ خطر پوکي استخوان و بيماري‌هاي ناشي از کمبود کلسيم به صدا درآمده و آنهايي که حاضر نيستند دستمزد کارگران و حقوق بازنشستگان را افزايش دهند، بايد بابت بيماري‌ها و هزينه‌هاي درماني کارگران و خانواده آنان تاوان بدهند. وي گراني سال آينده را بيش از اين حرفها توصيف کرد و گفت: از هم اکنون مي‌بينيم که براي افزايش دستمزد کارگران کيسه دوخته اند.

تجربه ما براي سالهاي گذشته نشان مي‌دهد که هنوز اولين دستمزد سال جديد را دريافت نکرده ايم، افزايش کالاها و خدمات به اندازه‌اي بوده که بيش از افزايش دستمزد بابت گراني‌ها تاوان داده ايم و امسال نيز هيچ اميدي به ارزاني نداريم.

وي با اشاره به هشدارهايي که از سوي مسوولان مطرح شده گفت: سالهاي قبل که مسوولان اميدواري مي‌دادند شاهد گراني افسار گسيخته بوديم اما امسال که از ماهها قبل زمينه سال سخت به گوش مي‌رسد و مسوولان مردم را به تحمل دعوت مي‌کنند، خدا مي‌داند چه اتفاقي خواهد افتاد و گراني تا چه اندازه بالا خواهد رفت.

گروه انرژي: رضا اردکانيان وزير نيرو با اعلام اينکه امسال بيش از يک ميليون و 170 هزار نفر از هموطنان در 1511 روستا به شبکه آب بهداشتي سالم دسترسي پيدا کردند گفت: قرار است سال آينده 1950 روستاي ديگر با بيش از يک ميليون و 200 هزار نفر جمعيت از اين نعمت برخوردار شوند.

به گزارش ايرنا، «رضا اردکانيان» در حاشيه آخرين جلسه هيات دولت با ارايه گزارشي از عملکرد اين وزارتخانه براي توسعه دسترسي مردم به آب اظهار داشت: امسال 9 تصفيه خانه بزرگ به بهره برداري رسيد که با برنامه ريزي‌هاي انجام شده در سال آينده 11 تصفيه خانه ديگر نيز وارد مدار مي‌شود و در مجموع جمعيتي حدود يک ميليون و 300 هزار نفر تحت پوشش قرار مي‌گيرند.

اردکانيان با اشاره به اقدام‌هاي وزارت نيرو در حوزه در بخش فاضلاب گفت: امسال 31 تصفيه خانه بزرگ فاضلاب که يک و نيم ميليون نفر را تحت پوشش قرار مي‌دهد، به بهره برداري رسانديم و در تلاش هستيم در سال آينده 21 تصفيه خانه ديگر را با توان پوشش جمعيت سه ميليون نفري وارد مدار کنيم.

وي با اشاره به اهميت توسعه شبکه آبياري و زهکشي براي تامين مواد غذايي مورد نياز کشور، گفت: ما در سال 97 موفق شديم اين شبکه‌هاي آبياري در 56 هزار هکتار زمين اجرا شد و در تلاش هستيم در سال آينده 46 هزار هکتار زمين نيز به اين شبکه اضافه شود. اردکانيان با اشاره به مزيت‌هاي احداث سدهاي جديد اظهار داشت: با احداث سدهاي جديد در سال 97 موفق شديم 1.1 ميليارد متر مکعب آب در کشور را مهار کنيم و طبق برنامه در سال 98 درصديم يک ميليون و 300 ميليارد متر مکعب ديگر به ظرفيت مهار آب کشور اضافه کنيم. وزارت نيرو در حال حاضر در استان خوزستان ۹۹۹ پروژه مهم در بخش‌هاي مختلف آب، برق و آب و فاضلاب در دست اجرا دارد.

وي از سدها به عنوان يکي از راههاي کنترل سيلاب و کاهش خسارت مادي و جاني ناشي از آن ياد کرد و گفت: امسال با توجه به افزايش بارش‌ها در کشور، به برکت وجود همين سدها توانستيم خطرات ناشي از سيلاب در کشور به نحو مناسبي مديريت کنيم.

وزير نيرو با اشاره به آغاز سفرهاي نوروزي به مردم توصيه کرد در سفرهاي نوروزي به هشدار بروز سيل در مسيل‌ها و سيلاب‌ها توجه کنند.

اردکانيان درباره وضعيت برق نيز در سال 97 اظهار داشت: امسال هشت نيروگاه جديد وارد مدار شد که يک هزار و 215 مگاوات به ظرفيت توليد برق کشور اضافه کرد؛ براي سال آينده تلاش مي‌کنيم 22 نيروگاه جديد را وارد مدار کنيم تا 4400 مگاوات ظرفيت جديد در شبکه برق کشور اضافه شود. وي گفت: دولت و بخش خصوصي در سال 97 براي صنعت آب و برق و بهبود شبکه فاضلاب در مجموع 16 هزار و 200 ميليارد تومان سرمايه گذاري کردند. اردکانيان اظهار اميدواري کرد، با برنامه‌ريزي مناسب بتوان مصرف آب و برق را به شکل مناسبي مديريت کرد تا با افزايش توليد و اجراي طرح‌هاي توسعه‌اي شرايط اوج مصرف را تابستان سال 98 به راحتي پشت سر گذاشت.

• آبرساني به 1500 روستا در سال 97

حسن روحاني روز دوشنبه در پايان آخرين جلسه هيات دولت در سال 1397 با بيان اين مطلب افزود: در تابستان سالي که رو به پايان هستيم، هم مردم از لحاظ آب و هم از لحاظ برق در ساعات و در هفته‌هايي در مضيقه بودند. وزارت نيرو در اين زمينه تلاش‌هاي بسيار خوبي را انجام داد، خداوند هم رحمت خود را بر ما نازل کرد، اميدواريم سال آينده اين مشکلات بسيار کم باشد.

وي خاطرنشان کرد: ما در سال آبي گذشته چهار هزار مگاوات برق آبي خود را از دست داديم و در آن شرايط با توجه به کمبود آب و برق مردم در مضيقه قرار گرفتند. به گفته روحاني: در طول سالي که رو به پايان هستيم، هشت نيروگاه با ظرفيت بيش از يک هزار و 200 مگاوات وارد مدار شد و اين قدم بسيار مهمي‌است و از طرف ديگر ما 1.1 ميليارد مترمکعب آب را امسال مهار کرديم و به همين مقدار يا کمي‌بيشتر در سال آينده هم مهار مي‌کنيم. روحاني افزود: همچنين به همت وزارت نيرو در سال 97، بيش از يک هزار و 500 روستا را آبرساني کرديم و انشاءالله سال آينده اين رقم بيشتر مي‌شود.

روحاني به افزايش طرح‌هاي فاضلاب شهري در سال 97 و اقدامات انجام شده براي تامين نيازمندي‌هاي بخش کشاورزي اشاره کرد و گفت: بيش از 30 طرح فاضلاب و 9 بخش پالايش و تصفيه آب را امسال به ثمر رسانديم. دولت با همه تمام توان به دنبال اين طرح است و سال آينده هم آن را ادامه مي‌دهد.

رضا رضائي

قام مقام مرکز مطالعات جايگاه‌هاي سوخت کشور

در دنياي امروز محصولاتي چون نفت، گاز، گازوئيل و بنزين را مي‌توان به عنوان کالاهاي اساسي حوزه صنعت و ازجمله محصولات استراتژيک نام برد که هر يک به همراه مجموعه مشتقات خود، توان و نياز انرژي هر کشوري را تأمين مي‌کند؛ البته هر کشوري که از اين موهبت الهي برخوردار است.

در سال جاري و در روزهاي پاياني آن به رغم تحريم‌ها، دشمني‌ها و کارشکني‌هاي جامعه جهاني، شاهد پيشرفت‌هاي چشمگيري در حوزه انرژي بوديم که ازجمله آن مي‌توان به افتتاح پالايشگاه ستاره خليج فارس و اخيراً افتتاح 4 فاز جديد پارس جنوبي اشاره کرد که اين دستاورد در چهل سالگي انقلاب اسلامي‌و در طليعه دهه پنجم انقلاب، به دست جوانان انقلابي و متخصصان داخلي باعث مباهات است.

اما در سالي که مزين به سال "حمايت از کالاي ايراني" است آنچه اهميت دارد، خودباوري و باور توان ايراني است که همواره در شرايط دشوار با رهنمودهاي رهبر انقلاب، بارقه اميد را به سطوح مختلف کشور تزريق نموده و روحيه جهادي را در راستاي تلاش مضاعف مردم، دوچندان مي‌کند.

در اين راستا، خودکفايي در توليد بنزين، گاز و گازوئيل آن هم در شرايط اقتصادي فعلي کشور به دست پُرتوان سربازان قرارگاه سازندگي خاتم الأنبيا (ص) از طرفي جاي بسي شکر دارد و از طرف ديگر نحوه مصرف اين محصولات، نيازمند برنامه‌ريزي و فرهنگ سازي صحيح مي‌باشد تا سرمايه‌اي که متعلق به فرزندان و آيندگان اين ملت است بي کم و کاست حفظ و در اختيار نسل‌هاي بعدي قرار گيرد. انشاء ا...

به عنوان مثال، بنزين به عنوان يک کالاي فوق استرتژيک با مصرف روزانه قريب به 85 ميليون ليتر در کشور هشتاد ميليون نفري ايران، گواهي است بر ضعف فرهنگ مصرف آن، که جا دارد به شکل دقيق و کارشناسانه مورد بررسي قرار گيرد؛ فلذا در اين زمينه مي‌توان و مي‌بايست به راهبرد صرفه جويي و پرهيز از مصرف گرايي به عنوان يک فرهنگ و نيز به عنوان يکي از سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي نگاه ويژه کرد. اما در نمايشگاه اخير جايگاه‌هاي سوخت و صنايع وابسته که به همت مرکز مطالعات و برنامه‌ريزي جايگاه‌هاي سوخت کشور برگزار شد، دغدغه مصرف بيش از حد بنزين در ميان توليدکنندگان و توزيع کنندگان اين محصول مهم به وضوح، نمايان بود.

در اين بين، مرکز مطالعات توانسته بود ضمن نشست و همکاري تخصصي با مجموعه‌هاي دانشگاهي کشور و پيوند آن‌ها با صنعت، از متخصصان و نخبگان امر در قالب شرکت‌هاي دانش بنيان و استارت آپ بهره مند شده و با معرفي اختراعات جديد جوانان و اساتيد ايراني در اين حوزه و استانداردسازي محصولات در حوزه برندينگ، قدم قابل توجهي را بردارد؛ اين اتفاق با حمايت معاونت علمي‌و فناوري رياست جمهوري و مشارکت شرکت‌هاي دولتي مرتبط با صنايع سوخت و تفاهمات في ما بين همراه بود که خود، سندي است بر وجود اراده قوي در اين مسير.

اين مهم با توجه به چشم انداز ايران 1404 و با عنايت به رهنمودها و منويات رهبري در زمينه صنعت، توجه بيش از پيش به توان و توليد داخل، اشتغال، خودباوري، اميد به آينده، ترويج الگوي صحيح مصرف و نيز مسائل مبتلابه اجتماعي، موضوع مهمي‌است که در روزهاي پاياني سال 1397 همزمان با خودکفايي در عرصه سوخت کشور رقم خورد.

محسن عليمرداني

نماينده دوره نهم مجلس شوراي اسلامي

در دهه پنجم انقلاب اسلامي‌و در شرايطي که مقام معظم رهبري در گام دوم انقلاب، کارکرد عدالت در کشور را بدليل آنکه اين ارزش والا بايد گوهري .. بي همتا بر تارک نظام جمهوري اسلامي‌باشد و هنوز نيست و همچنين طهارت اقتصادي را شرط مشروعيت همه مقامات جمهوري اسلامي‌مي‌دانند، اولويت اول و تمرکز نظام جمهوري اسلامي‌بايد مبارزه با فساد، رانت وبي عدالتي در سايه حاکميت قانون باشد، که اجراي آن بدون منت وتعلل وظيفه هر حکومتي و مخصوصاً نظام جمهوري اسلامي‌است. جالب‌تر اينکه اگر درآمد حاصل از اين مبارزه به سمت توليد و رفاه عمومي‌برود به نظر مي‌رسد، بيکاري (بعنوان بزرگترين معضل اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و امنيتي کشور) و فقر در کشور، کاهش چشم گيري يافته و اعتماد مردم، بعنوان بزرگترين سرمايه کشور، روز به روز به نظام جمهوري اسلامي‌بيشتر مي‌گردد. در اکثر کشورهاي پيشرفته بحث قانونگذاري وحاکميت قانون در جلوگيري از فساد و رانت خواري واجراي عدالت نقش اول را دارد، لذا مجلس شوراي اسلامي‌با اصلاح قوانين ،حذف قوانين زائد و تنقيح قوانين ودستگاهاي اجرايي کشور،بحث شفافيت ودولت الکترونيک را سرعت بخشيده وبرنامه منسجم واستراتژيک براي رفع اين معضل تدوين و اجرا نمايند و همچنين قوه قضائيه موظف است با تمام توان،برخورد با همه متخلفان وبويژه مسئولان و آقا زاده‌ها و دانه درشت‌ها رابدون هيچ تبعيض و مصلحت انديشي با جديت و سرعت در دستور قرار دهد. در همين راستا پيشنهاد ميگردد، قواي سه‌گانه کشور با استفاده ازظرفيت‌هاي همه نهادهاي امنيتي واطلاعاتي ومخصوصا ظرفيت بزرگ نظارتي مردم،جلسات منظمي‌براي پيشگيري ومبارزه علمي‌با فساد که هزينه‌هاي زياد وگاها غير قابل جبراني به کشور وارد مي‌کند، برگزار نموده و نتايج آن را به اطلاع مردم برسانند.

حسين خدنگ

روزنامه نگار

شمارش معکوس براي رسيدن عيد سال 1398 آغاز شده است و در اين چند روز مانده به پايان سال کهنه يک سئوال بيش تر از همه در ذهن ايراني‌ها تکرار مي‌شود: اقتصاد ايران در سال آينده بر کدام پاشنه خواهد چرخيد؟ شکل گيري اين سوال در ذهن ما ريشه در تحولات تاثيرگذار و پرسرعتي دارد که در سال 97 در اقتصاد اتفاق افتاد و سبب شد تا امسال به يکي از خاص‌ترين سال‌هاي خانوارهاي ايراني تبديل شود. افزايش لجام گسيخته قيمت دلار و سکه و خروج آمريکا از برجام که سبب خارج شدن خودروسازاني نظير پژو و رنو از ايران شد در کنار موج نقدينگي سرگردان فضاي اقتصادي کشور را در سال 97 متلاطم و غير قابل پيش بيني کردند. در اين ميان افزايش بادکنک وار نقدينگي در جامعه هم به مشکلات دامن زد تا بسياري از سال 97 به عنوان يکي از سخت‌ترين سال‌هاي اقتصادي براي ايراني‌ها پس از دوران دفاع مقدس و جنگ تحميلي ياد کنند. سال 97 از همان آغاز با نوسانات نرخ ارز و رشد قيمت دلار که در مقاطعي از سال به مرز 20 هزار تومان هم رسيد، آغاز شد و بهارش نويد سالي پر از تنش‌هاي اقتصادي را با خود داشت. دلار به عنوان موتور محرکه تورم در اقتصاد ايران همواره متهم رديف اول گراني‌ها بوده است و امسال با چند برابر شدن قيمت دلار و رشد چشمگير قيمت مواد اوليه از خودرو گرفته تا پوشاک و دستمال کاغذي و حتي رب گوجه فرنگي هم به رکوردهايي عجيب دست يافتند. رکوردهايي که تا پيش از اين در تاريخ بازار بي سابقه بودند و هر روز مردم را براي تامين نيازهاي اوليه خود به چالش کشيدند. کاهش محسوس قدرت خريد در سال 97 آنقدر چشمگير و نگران کننده بود که سبب شد تا دولت با اعمال سياست‌هاي جبراني نظير افزايش دستمزدها و تخصيص سبدهاي کالا به اقشار آسيب پذير در پي حل مشکلات مردم برآيد. اين روند هرچند با محروم ماندن بخش‌هايي از اقشار آسيب پذير در جامعه حرف و حديث‌هايي به وجود آورد اما نشان از درک مشکلات معيشتي مردم از سوي مسئولان داشت و بالاخره با تصميم نمايندگان پاي کوپن را دوباره به اقتصاد ايران باز کرد تا روزهاي پاياني سال همزمان با چالش قيمت گوشت با گمانه زني براي بازگشت صف‌هاي طويل و روزمره در سال 98 همراه باشد. سال آينده اگر چه به قول مردم کوچه و بازار هنوز هندوانه‌اي در بسته است اما اقتصاددانان معتقدند از ارقام بودجه و نرخ دلار و وضعيت بغرنج درآمدهاي نفتي و مشکلات پيش روي صادرکنندگان آنگونه که به نظر مي‌رسد سال 98 سالي سخت براي اقتصاد ايران است. سالي که به نظر مي‌رسد بايد همه خود را آماده چالش‌هاي اقتصادي آن کنند هر چند در اين ميان اميدواري‌هاي بسياري نيز وجود دارد که شعله‌هاي اميد را در دل‌هاي گرم ايراني‌ها زنده نگه مي‌دارد. توصيه‌هاي اقتصادي راهگشاي مقام معظم رهبري، فرماندهي هوشمندانه در شوراي هماهنگي اقتصادي، وجود ذخاير چشمگير ارزي و مالي، راه اندازي کانال مالي ايران و اروپا، تکيه بر اقتصاد مقاومتي، عزم عمومي‌براي پيشرفت و اميدي که در اعتماد مردم به مسئولان و علاقه آنان به انقلاب و آرمان‌هايش ريشه دارد سبب مي‌شود تا با وجود مشکلات ايراني‌ها آماده گذران سال جديد و مقابله با توطئه‌هاي دشمنان و جنگ اقتصادي همه جانبه آنان باشند. بي شک ايراني‌ها نشان خواهند داد سال آينده با هر سختي و شدت باز هم سال پيروزي ايراني‌ها و شکست دشمنان در جبهه اقتصادي است و اين مهم تنها پيش بيني درست در خصوص سال مه آلود98 است.