گروه سیاسی - کورش شرفشاهی: دلیل اصلی مشکلات جهان، رفتار امریالیستی آمریکاست. اما اشکال از آنجا شروع می شود که با کمال تاسف، دیگر کشورها دنباله رو آمریکا می شوند و تسلیم این سیاست های تجاوزکارانه می شوند. اما برجام یکی از مذاکرات فشرده بود که به توافق برد-برد معروف شد. زیرا هیچ یک از کشورهای حاضر در مذاکره از نتیجه مذاکره ناراضی نبودند تا آنکه ترامپ با تفکرات جنایتکارانه خود رییس جمهور آمریکا شد و همه چیز را به هم ریخت. از روزی که ترامپ حاضر به تمدید برجام نشد، با مخالفت شدید دیگر اعضای برجام رو به رو شد اما به مرور زمان انگلیس، فرانسه و آلمان را نیز با خود همسو کرد و درنهایت به فعال شدن مکانیزم ماشه منجر شد. اگر چه به نظر می رسد مکانیزم ماشه به دلیل 5 گامی است که ایران طی کرده اما واقعیت این است که اروپا در عمل هیچ اقدامی از خود نشان نداد تا برجام اجرایی شود و منفعل عمل کرد. مکانیسم حل اختلافات برجام (مکانیسم ماشه) یک روند مذاکره و گفتوگو میان اعضای برجام است که با ارجاع گزارش اختلافی از سوی یکی از طرفهای برجام به کمیسیون مشترک آغاز میشود و برای چند مرحله با زمانهای قابل تمدید در نظر گرفته شده است.در مرحله اول مسائل اختلافی به ترتیب در سطح مشاوران، معاونان وزرای خارجه و وزیران خارجه طرح میشود که در صورت عدم اجماع و حل اختلافات موجود، مسائل اختلافی به شورای امنیت ارجاع داده میشود و شورای امنیت هم درباره عدم بازگشت تحریمها رای گیری میکند که این پروسه به شکل کلی یک روند زمان بر است که اعضای برجام میتوانند همین روند را نیز ماهها و حتی سالها تمدید کنند.
- دشمنی تروئیکای اروپایی
در این رابطه تروئیکای اروپایی با انتشار بیانیهای از آغاز روند اجرای مکانیسم ماشه در برجام خبر دادند. فرانسه، انگلیس و آلمان در یک بیانیه مشترک مکانیسم حل اختلاف در برجام، موسوم به ماشه را به دلیل آنچه "نقض توافق از سوی ایران" خواندند، فعال کردهاند.تروئیکای اروپا در ادامه بیانیه خود تاکید کردهاند که به کارزار فشار حداکثری دولت آمریکا علیه ایران نمیپیوندند.بنا بر بیانیه صادر شده از سوی سه کشور اروپایی عضو توافق هستهای، این دولتها در هماهنگی با سرویس روابط خارجی اتحادیه اروپا این تصمیم را گرفتند.در بیانیه اتحادیه اروپا آمده است: باتوجه به اقدامات ایران ما هیچ انتخاب دیگری نداشتیم جز اینکه امروز نگرانیهای خود را در رابطه با اینکه ایران دیگر به تعهدات خود در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) عمل نمیکند، نشان دهیم و طبق مکانیسم حل اختلاف، مطابق با بند 36 در برجام این مسئله را به کمیسیون مشترک ارجاع دهیم.
- حل مسائل مرتبط با اجرای برجام
در این رابطه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: هدف از این سازوکار حل مسائل مرتبط با اجرای توافق در چارچوب کمیسیون مشترک است. جوزپ بورل پس از آنکه مکانیسم ماشه فعال شد، تائید کرد که از طریق یک نامه از این اقدام مطلع شده است. بورل با اشاره به اینکه مکانیسم ماشه مطابق با بند 36 برجام توسط انگلیس، فرانسه و آلمان فعال شده است، گفت: من به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک بر روند مکانیسم حل اختلاف نظارت خواهم داشت. هدف از این سازوکار حل مسائل مرتبط با اجرای توافق هستهای در چارچوب کمیسیون مشترک است. در همین راستا، من تمایل وزیران امورخارجه برای حفظ برجام با این امید که راهی برای رفع این بن بست از طریق گفتوگوی دیپلماتیک سازنده یافت شود را یادآور میشوم.مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خاطر نشان کرد: مکانیسم حل اختلاف مستلزم تلاشهای سخت همراه با حسن نیت تمام طرفها است. من به عنوان هماهنگ کننده انتظار دارم که طرفهای برجام با همین نیت در این روند همکاری کنند.وی در ادامه تاکید کرد: برجام یک دستاورد مهم برای دیپلماسی چند جانبه پایدار پس از سالها مذاکره است. باتوجه به وضعیت خطرناک کنونی در خاورمیانه، حفظ برجام بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.
- واکنش مسکو به ماشه اروپایی
از سوی دیگر نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی گفت: روسیه امیدوار است که فعالسازی مکانیسم حل اختلاف در برجام وضعیت را بیش از این پیچیده نکند. میخائیل اولیانوف در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: گروه E3 تصمیم گرفت که مکانیسم حل اختلاف را طبق بند 36 برجام فعال کند. آنها اعلام کردهاند که این کار را با حسن نیت و برای حفظ این توافق انجام دادند و اقدامشان هیچ ارتباطی با سیاست فشار حداکثری آمریکا (علیه ایران) ندارد. بیائید امیدوار باشیم که این اقدام وضعیت (پیرامون برجام) را پیچیدهتر نکند.
- اقدام انفعالی و از موضع ضعف
و اما سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: اقدام سه کشور اروپایی یک اقدام کاملا انفعالی و از موضع ضعف به شمار می رود.سید عباس موسوی گفت: فرآیند حل و فصل اختلافات در برجام را ایران از یکسال و اندی پیش و با ارسال نامه های رسمی از سوی وزیر امور خارجه کشورمان به هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام آغاز کرده و لذا نه به لحاظ فرآیندی و نه به لحاظ عملی اتفاق جدیدی نیفتاده است.موسوی گفت: به دنبال اعلام خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و بازگشت تحریم های این کشور که بایستی وفق برجام لغو می شدند، برجام در یک وضعیت عدم توازن و ناپایدار قرار گرفت. در نتیجه جمهوری اسلامی ایران وفق بند 36 برجام با آغاز فرآیند حل و فصل اختلافات، مساله را به کمیسیون مشترک برجام ارجاع داد و این کمیسیون درجلساتی که برای رسیدگی به درخواست ایران برگزار شد، چه در سطح مدیران سیاسی و چه در سطح وزرا، با اجماع و تاکید همه طرف های برجام مبنی بر اینکه سبب اصلی وضعیت بغرنج کنونی، خروج غیرقانونی آمریکا از برجام است، راه حل هایی را برای جبران این وضعیت تصویب نمود. اما متاسفانه در مدت یکسال طرف های اروپایی برجام به رغم تعهداتی که هم در برجام داشتند و هم صراحتا و به طور رسمی پس از خروج آمریکا از برجام در جلسات کمیسیون مشترک برعهده گرفتند، نتوانستند اقدامی ملموس و جدی برای ایفای تعهدات خود صورت دهند و به همین سبب نیز، کشورمان از مقررات پیش بینی شده در بندهای 26 و 36 برجام استفاده کرده و اجرای بخشی از تعهدات هسته ای خود را طی پنج گام با فواصل زمانی قابل ملاحظه متوقف نمود.