گروه سیاسی- کورش شرفشاهی: هنگامی که ردصلاحیت های گسترده با اعتراض های گسترده رو به رو می شود، توجیهاتی مطرح می شود که می توان از آنها به عنوان عذر بدتر از گناه یاد کرد. یکی از این موارد پاسخ سخنگوی شورای نگهبان بود. به نوعی که کدخدایی گفته بود " اخیراً یک نظرسنجی که توسط یک دستگاه دولتی به منظور ارزیابی تأثیر عوامل مختلف در میزان مشارکت در انتخابات انجام شده، نشان می‌دهد بالاترین تأثیر در مشارکت مردم را «وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم» با ۴۷ درصد دارد و عوامل دیگر مانند «وعده‌هایی که مسئولان می‌دهند و عمل نمی‌کنند» و «بدرفتاری‌هایی که برخی مسئولان دارند» نیز بالاترین تأثیرها را دارد، اما «بررسی صلاحیت‌ها» (نظارت استصوابی) فقط و فقط چهار دهم درصد تأثیر را نشان می‌دهد". اما اصلاح طلبان ردصلاحیت شده که در بسیاری از شهرها حتی به اندازه ای نامزد ندارند که لیست بدهند، مفهوم دیگری را تداعی می کنند.
- دایه دلسوزتر از مادر
در این رابطه نماینده تهران در نامه‌ای به شورای نگهبان نوشت: به درخواست آن شورا به حضور یکی از حقوقدان‌ها رسیدم. ایشان سه مورد را به عنوان نمونه برای عدم التزام عملی اینجانب به نظام جمهوری اسلامی ذکر کرد که هیچ‌کدام وارد نبود. مثلاً گفت شما در نطق خود گفته‌اید «نهم دی اگر بنا باشد موجب تفرقه شود، دیگر یوم الله نیست بلکه یوم الشیطان است». گفتم درست است، الآن هم همین را می‌گویم. گفت شما باید همان جمله آقا را بگویید. گفتم من جمله خودم را گفته‌ام، جمله ایشان هم به جای خود. و البته از اینکه چنین نگاهی در یک عضو شورای نگهبان وجود دارد متأسف شدم. علی مطهری افزود: به طور کلی مقام عمل را نباید با مقام نظر مخلوط کرد. ممکن است کسی در موضوعی نظری غیر از نظر رسمی کشور داشته باشد و بیان هم بکند اما در عمل به خاطر مصلحت اسلام و انقلاب و نظام تابع نظر رسمی باشد. باب اظهارنظر و آزادی بیان نباید بسته شود. التزام عملی به نظام شامل اظهارنظرها نمی‌شود. عدم التزام عملی زمانی است که کسی ضمن بیان نظر مخالف خود دست به اقدامات عملی بزند، مثلاً آشوب درست کند، دست به تخریب اموال عمومی بزند و یا اقدام مسلحانه انجام دهد. رهبر انقلاب نیز چند بار گفته‌اند ممکن است کسی نظری مخالف نظر من داشته باشد، باید آزاد باشد که حرفش را بزند.به هرحال مواردی که در پرونده اینجانب آمده است هیچ کدام مصداق عدم التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی نیست. نباید دایه دلسوزتر از مادر شد. بعید می‌دانم کسی از اعضای آن شورا دلسوزتر از من برای نظام و انقلاب اسلامی و مقام رهبری باشد.
- مفسدان را مردم رد می‌کنند
دراین رابطه یک عضو فراکسیون امید گفت: مجلس یازدهم یک مجلس ناشناخته خواهد بود. از سوی دیگر مطرح می‌شود پارلمان بعدی یکدست می‌شود؛ اما دوستان نمی‌گویند که یکدستی در هر زمینه نه تنها سود ندارد بلکه ضرر هم دارد. مگر در دولت احمدی نژاد همه چیز یکدست نبود پس بعدها چرا از دولتش با عنوان انحرافی نام بردند؟قاسم میرزایی نیکو به ایلنا با بیان اینکه با برخی اقدامات می‌توان نتیجه‌ای به دست آورد که به صلاح مردم و کشور باشد، گفت: در انتخابات چندین رفتار مانند رأی دادن، رأی ندادن، تک رأی دادن یا رأی ندادن به شخصی که سابقه‌اش معلوم است، تغییرات شگرفی به وجود آورد.
- ناامیدی از اصولگرا و اصلاح طلب
از سوی دیگر یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در خصوص اینکه آیا دو قطبی‌های همیشگی اصولگرا و اصلاح‌طلب در شرایط فعلی پاسخگوی فضای انتخابات خواهند بود گفت: در این دوره بیشتر مردم به حرف احزاب گوش نمی دهند و در این انتخابات به افرادی رأی می دهند که بتوانند پاسخگوی نیازهای امروز جامعه باشند. محمد وحدتی هلان به ایسنا افزود: شاید این گونه ترسیم شود که مردم در انتظاری که از اصلاح طلب‌ها و اصول‌گرایان داشتند به اهداف خود نرسیده باشند و این احتمال را می‌دهم که در این دوره مردم به کسانی رأی دهند که قابل اعتماد آنها بوده و مطمئن باشند که آن فرد میتواند در جامعه مشکلات را حل کند.
- الگوی ۱۵ درصدی پاسخگو نیست
همچنین سخنگوی دولت درباره حضور حداکثری مردم پای صندوق‌های رأی نوشت: امروز نزدیک‌ترین مناسبتی که میتواند مشروعیت‌افزایی ما را محقق سازد، انتخابات مجلس شورای اسلامی است.علی ربیعی افزود: هرچه آمریکا تلاش می‌کند از خلال تحریم‌های ظالمانه رونق تولید اقتصادی را به محاق ببرد و هرچه می‌کوشد در سویه سیاسی این راهبرد ضد ایرانی، رد صلاحیت‌ها و از سوی دیگر تجلی خیابانی نارضایتی‌ها را به استثمار و استخدام اهداف خود درآورد، باید افزایش رونق حداکثری رضایت عامه را به عنوان پادگفتمان و باطل‌السحر آن کید امریکا در کار آورد و اتهام و شبح شبهه تک جناحی‌گری را از آسمان سیاست دور کرد. وی گفت:عامه مردم در روزگار ما بافتی متکثر و چند فرهنگی دارد که مسیر عبور آن به سوی خانه ملت نیز باید مفروش به قالی ایرانی با همه رشته‌ها و رنگ‌های آن باشد و نه یک مسیر ناهموار و پر دست‌انداز و مین‌گذاری شده. سخنگوی دولت نوشت:اگر طالب آن هستیم که انتخابات مجلس در آستانه نوروز شکل و شمایل یک خانه‌تکانی اساسی را به خود بگیرد باید به رضایت عامه توجه کنیم و رضای خالق را در رضای خلق بجوییم.
- ردصلاحیت ناجوانمردانه
اما یک فعال سیاسی اصلاح طلب در خصوص تاکید جریان مقابل به ضرورت حضور و مشارکت اصلاح طلبان در انتخابات و نامگذاری عدم مشارکت با عنوان «عدم همکاری با نظام» در انتخابات پیش‌رو گفت: این ناجوانمردانه‌ترین برخوردی است که با اصلاح‌طلب‌ها صورت می‌گیرد. اصلاح‌طلبان چگونه باید برادری خود را ثابت کنند؟ جریانی که با وجود همه نامهربانی‌ها مسئولین احزاب‌شان به صحنه آمده و حضور پیدا کرده‌اند، در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌ها هم اعلام کرده‌اند که قصد حضور و نقش آفرینی دارند، حال جوانمردانه نیست که کاندیداهای این جریان ردصلاحیت شود و بازهم بگویند که شما قصد همکاری ندارید.غلامرضا ظریفیان به ایلنا گفت: اصلاح طلبان در شرایط کنونی معتقدند که برای عبور از وضعیت فعلی باید مساله همبستگی ملی در حد نهایت تقویت شود، چرا که همبستگی ملی را عامل مهمی برای مواجهه با تهدیدهای بیرونی و چالش‌های درونی می‌دانند.وی گفت: اصلاح طلبان انتظار داشتند که علیرغم نامهربانی‌های صورت گرفته نسبت به این جریان، بتوانند در عرصه حضور داشته باشند تا به رفع یا کاهش شکاف‌ها و مشکلاتی که در جامعه وجود دارد، کمک کنند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با تاکید بر اینکه بسیاری از ردصلاحیت شدگان افرادی شناخته شده هستند که سوابق و تعلق شان به نظام و مردم را بارها ثابت کرده‌اند گفت: در شرایط فعلی جریان اصلاح‌طلبی بخش عظیمی از نیروهای شاخص خود را در انتخابات ندارد، حتی در بسیاری از شهرستان‌ها حتی یک نفر از نیروهای رده سوم یا چهارم اصلاح طلبان هم تایید نشده‌اند و در تهران هم شرایط متفاوت است، خیلی از نیروهایی که ثبت نام کرده بودند رد صلاحیت شدند. در نتیجه اکنون اصلاح‌طلبان با یک پارادوکس مواجه هستند، اینکه حضور حداکثری مردم برای نظام، رهبری و اصلاح طلبان اهمیت بسیار زیادی دارد، اما از سوی دیگر فضای فعالیت و حضور فراهم نیست.وی افزود: طبیعی است که در این شرایط در خیلی از مناطق کشور اصلاح‌طلب ها هیچ کاندیدایی ندارند که بخواهند لیست ارائه کنند، پس در آن شهرها تنها می‌توانند به مردم توصیه کنند که در انتخابات شرکت کرده و رای بدهند.
نکته ای که لازم به تعقل و درنگ است، ناکار آمدی و پاسخگو نبودن قانون است. اگر قانون به اندازه کافی برای ثبت نام محدودیت می گذاشت، امروز شاهد معضلی به نام ثبت نام بیش از 16 هزار داوطلب و ردصلاحیت 11هزار مورد نبودیم. اگر قانون برای انتخاب اصلح در همه زمینه ها محدودیت گذاشته بود، امروز شاهد ردصلاحیت گسترده ای نبودیم که بهانه به دست اپوزوسیون بدهد. نکته ای که کدخدایی بدرستی اشاره و البته انتقاد کرد، کم توجهی مجلس شورای اسلامی به اصلاح قانون انتخابات بود. نکته ای که امید می رود در فرصت باقیمانده همین مجلس یا مجلس آینده جامه عمل بپوشد.
بازنگری سازوکار انتخابات ضرورت دارد؛
چالش ادامه دار ردصلاحیت ها
گروه سیاسی- کورش شرفشاهی: هنگامی که ردصلاحیت های گسترده با اعتراض های گسترده رو به رو می شود، توجیهاتی مطرح می شود که می توان از آنها به عنوان عذر بدتر از گناه یاد کرد. یکی از این موارد پاسخ سخنگوی شورای نگهبان بود. به نوعی که کدخدایی گفته بود " اخیراً یک نظرسنجی که توسط یک دستگاه دولتی به منظور ارزیابی تأثیر عوامل مختلف در میزان مشارکت در انتخابات انجام شده، نشان می‌دهد بالاترین تأثیر در مشارکت مردم را «وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم» با ۴۷ درصد دارد و عوامل دیگر مانند «وعده‌هایی که مسئولان می‌دهند و عمل نمی‌کنند» و «بدرفتاری‌هایی که برخی مسئولان دارند» نیز بالاترین تأثیرها را دارد، اما «بررسی صلاحیت‌ها» (نظارت استصوابی) فقط و فقط چهار دهم درصد تأثیر را نشان می‌دهد". اما اصلاح طلبان ردصلاحیت شده که در بسیاری از شهرها حتی به اندازه ای نامزد ندارند که لیست بدهند، مفهوم دیگری را تداعی می کنند.
- دایه دلسوزتر از مادر
در این رابطه نماینده تهران در نامه‌ای به شورای نگهبان نوشت: به درخواست آن شورا به حضور یکی از حقوقدان‌ها رسیدم. ایشان سه مورد را به عنوان نمونه برای عدم التزام عملی اینجانب به نظام جمهوری اسلامی ذکر کرد که هیچ‌کدام وارد نبود. مثلاً گفت شما در نطق خود گفته‌اید «نهم دی اگر بنا باشد موجب تفرقه شود، دیگر یوم الله نیست بلکه یوم الشیطان است». گفتم درست است، الآن هم همین را می‌گویم. گفت شما باید همان جمله آقا را بگویید. گفتم من جمله خودم را گفته‌ام، جمله ایشان هم به جای خود. و البته از اینکه چنین نگاهی در یک عضو شورای نگهبان وجود دارد متأسف شدم. علی مطهری افزود: به طور کلی مقام عمل را نباید با مقام نظر مخلوط کرد. ممکن است کسی در موضوعی نظری غیر از نظر رسمی کشور داشته باشد و بیان هم بکند اما در عمل به خاطر مصلحت اسلام و انقلاب و نظام تابع نظر رسمی باشد. باب اظهارنظر و آزادی بیان نباید بسته شود. التزام عملی به نظام شامل اظهارنظرها نمی‌شود. عدم التزام عملی زمانی است که کسی ضمن بیان نظر مخالف خود دست به اقدامات عملی بزند، مثلاً آشوب درست کند، دست به تخریب اموال عمومی بزند و یا اقدام مسلحانه انجام دهد. رهبر انقلاب نیز چند بار گفته‌اند ممکن است کسی نظری مخالف نظر من داشته باشد، باید آزاد باشد که حرفش را بزند.به هرحال مواردی که در پرونده اینجانب آمده است هیچ کدام مصداق عدم التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی نیست. نباید دایه دلسوزتر از مادر شد. بعید می‌دانم کسی از اعضای آن شورا دلسوزتر از من برای نظام و انقلاب اسلامی و مقام رهبری باشد.
- مفسدان را مردم رد می‌کنند
دراین رابطه یک عضو فراکسیون امید گفت: مجلس یازدهم یک مجلس ناشناخته خواهد بود. از سوی دیگر مطرح می‌شود پارلمان بعدی یکدست می‌شود؛ اما دوستان نمی‌گویند که یکدستی در هر زمینه نه تنها سود ندارد بلکه ضرر هم دارد. مگر در دولت احمدی نژاد همه چیز یکدست نبود پس بعدها چرا از دولتش با عنوان انحرافی نام بردند؟قاسم میرزایی نیکو به ایلنا با بیان اینکه با برخی اقدامات می‌توان نتیجه‌ای به دست آورد که به صلاح مردم و کشور باشد، گفت: در انتخابات چندین رفتار مانند رأی دادن، رأی ندادن، تک رأی دادن یا رأی ندادن به شخصی که سابقه‌اش معلوم است، تغییرات شگرفی به وجود آورد.
- ناامیدی از اصولگرا و اصلاح طلب
از سوی دیگر یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در خصوص اینکه آیا دو قطبی‌های همیشگی اصولگرا و اصلاح‌طلب در شرایط فعلی پاسخگوی فضای انتخابات خواهند بود گفت: در این دوره بیشتر مردم به حرف احزاب گوش نمی دهند و در این انتخابات به افرادی رأی می دهند که بتوانند پاسخگوی نیازهای امروز جامعه باشند. محمد وحدتی هلان به ایسنا افزود: شاید این گونه ترسیم شود که مردم در انتظاری که از اصلاح طلب‌ها و اصول‌گرایان داشتند به اهداف خود نرسیده باشند و این احتمال را می‌دهم که در این دوره مردم به کسانی رأی دهند که قابل اعتماد آنها بوده و مطمئن باشند که آن فرد میتواند در جامعه مشکلات را حل کند.
- الگوی ۱۵ درصدی پاسخگو نیست
همچنین سخنگوی دولت درباره حضور حداکثری مردم پای صندوق‌های رأی نوشت: امروز نزدیک‌ترین مناسبتی که میتواند مشروعیت‌افزایی ما را محقق سازد، انتخابات مجلس شورای اسلامی است.علی ربیعی افزود: هرچه آمریکا تلاش می‌کند از خلال تحریم‌های ظالمانه رونق تولید اقتصادی را به محاق ببرد و هرچه می‌کوشد در سویه سیاسی این راهبرد ضد ایرانی، رد صلاحیت‌ها و از سوی دیگر تجلی خیابانی نارضایتی‌ها را به استثمار و استخدام اهداف خود درآورد، باید افزایش رونق حداکثری رضایت عامه را به عنوان پادگفتمان و باطل‌السحر آن کید امریکا در کار آورد و اتهام و شبح شبهه تک جناحی‌گری را از آسمان سیاست دور کرد. وی گفت:عامه مردم در روزگار ما بافتی متکثر و چند فرهنگی دارد که مسیر عبور آن به سوی خانه ملت نیز باید مفروش به قالی ایرانی با همه رشته‌ها و رنگ‌های آن باشد و نه یک مسیر ناهموار و پر دست‌انداز و مین‌گذاری شده. سخنگوی دولت نوشت:اگر طالب آن هستیم که انتخابات مجلس در آستانه نوروز شکل و شمایل یک خانه‌تکانی اساسی را به خود بگیرد باید به رضایت عامه توجه کنیم و رضای خالق را در رضای خلق بجوییم.
- ردصلاحیت ناجوانمردانه
اما یک فعال سیاسی اصلاح طلب در خصوص تاکید جریان مقابل به ضرورت حضور و مشارکت اصلاح طلبان در انتخابات و نامگذاری عدم مشارکت با عنوان «عدم همکاری با نظام» در انتخابات پیش‌رو گفت: این ناجوانمردانه‌ترین برخوردی است که با اصلاح‌طلب‌ها صورت می‌گیرد. اصلاح‌طلبان چگونه باید برادری خود را ثابت کنند؟ جریانی که با وجود همه نامهربانی‌ها مسئولین احزاب‌شان به صحنه آمده و حضور پیدا کرده‌اند، در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌ها هم اعلام کرده‌اند که قصد حضور و نقش آفرینی دارند، حال جوانمردانه نیست که کاندیداهای این جریان ردصلاحیت شود و بازهم بگویند که شما قصد همکاری ندارید.غلامرضا ظریفیان به ایلنا گفت: اصلاح طلبان در شرایط کنونی معتقدند که برای عبور از وضعیت فعلی باید مساله همبستگی ملی در حد نهایت تقویت شود، چرا که همبستگی ملی را عامل مهمی برای مواجهه با تهدیدهای بیرونی و چالش‌های درونی می‌دانند.وی گفت: اصلاح طلبان انتظار داشتند که علیرغم نامهربانی‌های صورت گرفته نسبت به این جریان، بتوانند در عرصه حضور داشته باشند تا به رفع یا کاهش شکاف‌ها و مشکلاتی که در جامعه وجود دارد، کمک کنند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با تاکید بر اینکه بسیاری از ردصلاحیت شدگان افرادی شناخته شده هستند که سوابق و تعلق شان به نظام و مردم را بارها ثابت کرده‌اند گفت: در شرایط فعلی جریان اصلاح‌طلبی بخش عظیمی از نیروهای شاخص خود را در انتخابات ندارد، حتی در بسیاری از شهرستان‌ها حتی یک نفر از نیروهای رده سوم یا چهارم اصلاح طلبان هم تایید نشده‌اند و در تهران هم شرایط متفاوت است، خیلی از نیروهایی که ثبت نام کرده بودند رد صلاحیت شدند. در نتیجه اکنون اصلاح‌طلبان با یک پارادوکس مواجه هستند، اینکه حضور حداکثری مردم برای نظام، رهبری و اصلاح طلبان اهمیت بسیار زیادی دارد، اما از سوی دیگر فضای فعالیت و حضور فراهم نیست.وی افزود: طبیعی است که در این شرایط در خیلی از مناطق کشور اصلاح‌طلب ها هیچ کاندیدایی ندارند که بخواهند لیست ارائه کنند، پس در آن شهرها تنها می‌توانند به مردم توصیه کنند که در انتخابات شرکت کرده و رای بدهند.
نکته ای که لازم به تعقل و درنگ است، ناکار آمدی و پاسخگو نبودن قانون است. اگر قانون به اندازه کافی برای ثبت نام محدودیت می گذاشت، امروز شاهد معضلی به نام ثبت نام بیش از 16 هزار داوطلب و ردصلاحیت 11هزار مورد نبودیم. اگر قانون برای انتخاب اصلح در همه زمینه ها محدودیت گذاشته بود، امروز شاهد ردصلاحیت گسترده ای نبودیم که بهانه به دست اپوزوسیون بدهد. نکته ای که کدخدایی بدرستی اشاره و البته انتقاد کرد، کم توجهی مجلس شورای اسلامی به اصلاح قانون انتخابات بود. نکته ای که امید می رود در فرصت باقیمانده همین مجلس یا مجلس آینده جامه عمل بپوشد.